Lewis & Short

gentīlis, e, adj. [gens].

  1. I. Of or belonging to the same clan (gens), stock, or race; and subst.: gentīlis, is, com., a person belonging to the same family or gens, a relative bearing the same name (syn.: gentilicus, genticus; cf. also: cognatus, agnatus, affinis): gentiles sunt, qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt, quorum majorum nemo servitutem servivit, qui capite non sunt deminuti, Cic. Top. 6, 29: gentilis dicitur et ex eodem genere ortus et is qui simili nomine appellatur; ut ait Cincius, gentiles mihi sunt, qui meo nomine appellantur, Paul. ex Fest. p. 94 Müll.: SI FVRIOSVS EST AGNATORVM GENTILIVMQVE IN EO PECVNIAQVE EIVS POTESTAS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148: SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, id. ap. Collat. Legg. Mosaic. et Rom. 16, 4: si nullus agnatus sit, eadem lex XII. tabularum gentiles ad hereditatem vocat, Gai. Inst. 3, 17; cf. Ulp. Fragm. 26, 1 a.: tuus gentilis (thy kinsman), Brute, M. Pennus, Cic. Brut. 28, 109: sordidatus cum gentilibus clientibusque, Liv. 3, 58, 1: e duobus gentilibus, Suet. Tib. 1: homines deorum immortalium quasi gentiles, Cic. Univ. 11: tuus paene gentilis, thy namesake, id. Verr. 2, 2, 77, § 190; cf., jestingly: fuit enim (Pherecydes) meo regnante gentili (i. e. Ser. Tullio), id. Tusc. 1, 16, 38.
    Adj.: nomen, Suet. Ner. 41: stemma, id. ib. 37: monumentum Domitiorum, id. ib. 50: copia, out of their own gens, id. Vit. 1: gentile domus nostrae bonum, Tac. A. 2, 37; cf. manus (i. e. Fabii), Ov. F. 2, 198: odia, family enmity (of Hanno towards Hannibal), Sil. 2, 277: capillo erat pone occipitium summissiore, quod gentile in illo videbatur, peculiar to the family, hereditary, Suet. Tib. 68.
    Prov. (cf. the law for the insane, supra): mente est captus atque ad agnatos et gentiles est deducendus, Varr. R. R. 1, 2, 8.
  2. II. Transf.
    1. * A. Of slaves who bore the name of their masters: apud antiquos singuli Marcipores Luciporesve dominorum gentiles omnem victum in promiscuo habebant, Plin. 33, 1, 6, § 26.
    2. B. Poet., of plants: non gentilia poma, i. e. foreign, exotic, Calp. Ecl. 2, 41.
    3. C. In a more extended sense (acc. to gens, II. F.), of or belonging to the same people or nation, national; and subst., a fellow-countryman (post-Aug.): multis et validis propinquitatibus subnixus turbare gentiles nationes promptum haberet, Tac. A. 11, 1 fin.: solum, id. ib. 3, 59: imperium, id. ib. 6, 32: religio, id. ib. 12, 34: levitas, id. ib. 12, 14; utilitas, id. ib. 12, 17: lina, Sil. 4, 223; cf. metallum, id. 16, 465: gurges, Stat. Th. 9, 297.
      Subst., Gell. 17, 17, 2.
      1. 2. In partic.
        1. a. In opp. to Roman: gentīles, foreigners: nulli gentilium provincialis femina copuletur, Cod. Th. 3, 14, 1; 11, 30, 62; Aus. Grat. Act. 4: cum scutariis et gentilibus, Amm. 14, 7: nullum autem ex gentilibus liberum adprobari licet, Fragm. Jur. Rom. Vat. 34 Huschke.
        2. b. In eccl. Lat., opp. to Jewish or Christian, heathen, pagan, gentile; and subst.: gentīlis, is, m., a heathen, a pagan: vulgus, Prud. στεφ. 10, 464: nugae, id. adv. Symm. 1, 576: gentilium litterarum libri, Hier. Ep. 22, 30; Vulg. Tob. 1, 12; id. Act. 14, 5.
          Sup.: Sextus Pythagorēus, homo gentilissimus, Hier. in Jerem. 4, 22.
          Hence, adv.: gentīlĭter (acc. to II. C.; late Lat.).
      1. 1. After the manner or in the language of a country: Cretes Dianam Britomarten gentiliter nominant, in their native language, Sol. 11, 8; 20, 8.
      2. 2. Heathenishly, Fulg. Discuss. Arian. 4; Vulg. Gal. 2, 14.