Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

dēmum (also demus, like prorsus, quorsus, rursus, deorsus, Liv. Andr. ap. Paul. ex Fest. p. 70, 8 Müll.; Plaut. Trin. 3, 3, 51 Ritschl and Brix), adv. [a sup. form from de, downmost; cf.: sub, summus], used to give prominence to an idea in opposition to or restriction of another, at length, at last, not till then; just, precisely; only, etc.

  1. I. In Latin of every period and description of writing (for syn. cf.: tandem, denique, postremum, primo).
    1. A. Enclitically with pronouns, like adeo (but less freq.), just, precisely, especially, exactly, indeed; also translated by an emphasis of the pronoun: id demum lepidumst, Plaut. Pers. 2, 3, 14; cf.: sic sentio, id demum aut potius id solum esse miserum, quod turpe sit, Cic. Att. 8, 8 init.: idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est, Sall. C. 20, 4; cf. id. ib. 12 fin.: relinquere aculeum in audientium animis is demum potest, qui, etc., Plin. Ep. 1, 20, 18: tamquam ad eam linguam demum natus esset, Quint. 6 prooem. § 11: me fortuna hac demum voluit consistere terra, Verg. A. 1, 629; cf. id. ib. 2, 743 al.: ille demum antiquis est adulescens moribus, Plaut. Capt. 1, 2, 20: per quaedam parva sane, si ipsa demum aestimes, ducunt, Quint. 1, 10, 5: vos demum, ut video, legem antiquastis sine tabella. Sed ego, etc., Cic. Leg. 3, 17, 38 (but Bait. vos quidem): quae demum causae secundam valetudinem praestent, Cels. praef.: jam vero exsilium, si rerum naturam, non ignominiam nominis quaerimus, quantum demum a perpetua peregrinatione differt? Cic. Tusc. 5, 37, 107: sciscitando eo demum pervenit, ut haud procul esset, quin Remum agnosceret, Liv. 1, 5 fin.
          1. (β) Strengthened by a preceding verum enim vero, or a following profecto: verum enim vero id demum juvat, si quem, etc., Ter. Ad. 2, 3, 2; Sall. C. 2, 9; cf. Liv. 4, 4: is demum profecto vitam aequa lance pensitabit, etc., Plin. 7, 7, 5.
          2. (γ) Separated from the pronoun: hoc est demum quod percrucior, Plaut. Bac. 5, 1, 13: illa seges demum, Verg. G. 1, 47.
    2. B. Enclitically with the adverbs nunc, tum, or tunc, post, modo, jam, ibi, sic, etc.; just, precisely, not till; also freq. expressed by more strongly accenting those particles.
        1. a. Nunc demum, Gr. νῦν δή, now, now at length, at last (cf.: nunc adeo, under 2. adeo, no. B. 2. c.): nunc demum ego cum illa fabulabor libere, Plaut. Poen. 5, 3, 40; so with scio, id. Epid. 3, 4, 22; id. Mil. 2, 6, 62; with intellego, Ter. Heaut. 2, 3, 12; cf.: nunc demum rescribo iis litteris, quas, etc., Cic. Att. 16, 3; and: undevicesimo aetatis anno dicere in foro coepi et nunc demum, quid praestare debeat orator, adhuc tamen per caliginem video, yet it is only now that I am at length beginning to see, Plin. Ep. 5, 8, 8 et saep.
          1. (β) In Plautus with following conjunctions, cum, quoniam, etc.: nunc demum a me insipienter factum esse arbitror, Cum rem cognosco, Plaut. Mil. 2, 6, 80; cf. id. Rud. 4, 4, 78.
          2. (γ) Separated by pol, edepol, or other words: nunc pol demum ego sum liber, Plaut. Cas. 4, 4, 14: nunc edepol demum in memoriam regredior, cum cogito, etc., id. Capt. 5, 4; 25; id. Cas. 4, 4, 14; id. Aul. 1, 2, 1: heu, nunc misero mihi demum Exsilium infelix! Verg. A. 10, 849.
        2. b. Tum demum, then at length, then indeed (so most freq., esp. in the historians; in Caes. only in this connection): tum demum Liscus oratione Caesaris adductus, etc., Caes. B. G. 1, 17; 1, 50, 2; 1, 51, 2; Liv. 2, 20; 3, 12; Plin. Ep. 6, 20, 6; Verg. A. 6, 330; 573; id. G. 3, 205; Ov. F. 4, 615 et saep.: utraque re satis experta tum demum consules, Liv. 2, 29.
          1. (β) With foll. conjunct. ubi, si, cum, etc. (and in Plautus also separate; cf. above, no. 1. b. and c.): ubi expolivero, Magis hoc tum demum dices, Plaut. Poen. 1, 1, 61; Sall. J. 46; Cels. 7, 27 fin.: si id facies, tum demum scibis, etc., Plaut. Mil. 4, 8, 56; id. Men. 2, 2, 71; Cic. Rep. 1, 24; cf. with quodsi, Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 4: ac tum demum, cum medium tenuere, etc., Plin. Ep. 8, 20, 7: tum tu igitur demum id adulescenti aurum dabis, Ubi, etc., Plaut. Trin. 3, 3, 52.
            Once in this connection demum alone: servata res est demum, si illam videro, Plaut. Merc. 5, 2, 68.
        3. c. Tunc demum (cf. Drak. Liv. 41, 3, 5): tunc demum intelleges, etc., Sen. Ep. 121; Suet. Calig. 9; Vulg. Gen. 41, 9; and with cum, Col. praef. fin.; with ubi, Cels. 3, 6, and 10.
        4. d. Post demum, afterwards, not till after: post eum demum huc cras adducam, Plaut. As. 5, 2, 65: post igitur demum, etc., id. Amph. 3, 1, 16.
          With post as praep.: unas enim post idus Martias, Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 4: post biduum demum, Suet. Aug. 10 fin.
        5. e. Modo demum, only now, now for the first time: modone id demum sensti, Ter. And. 5, 3, 11.
        6. f. Jam demum, now at last, now (cf. δή … ἤδη, Eurip. Suppl. 980; Troad. 235), Ov. Tr. 2, 8.
        7. g. Ibi demum, just there: illic ibi demum’st locus, ubi, etc., Plaut. Capt. 5, 4, 3; Quint. 10, 3, 13: ibi demum morte quievit, Verg. A. 9, 445; cf. id. ib. 1, 629; Stat. Th. 2, 474; id. Silv. 2, 3, 14; cf. also ibi demum, of time, Ter. Hec. 1, 2, 53.
        8. h. Sic demum: sic demum socios consumpta nocte reviso, Verg. A. 2, 795; 6, 154.
        9. k. Ita demum, Vulg. 2 Mac. 6, 15.
      1. 2. With the abl. temp. or absol.: ego novus maritus anno demum quinto et sexagesimo fiam? Ter. Ad. 5, 8, 15: decimo demum pugnavimus anno, Ov. M. 13, 209: quarta vix demum exponimur hora, Hor. S. 1, 5, 23: hieme demum, Plin. Ep. 7, 2, 2: pontificatum maximum, quem numquam vivo Lepido auferre sustinuerat, mortuo demum suscepit, Suet. Aug. 31; cf.: appellato demum collegio obtinuit, id. Caes. 23: his demum exactis, Verg. A. 6, 637: noctu demum rex recessit, Curt. 7, 11, 20.
        And once with the nominative of the part. perf.: damnatus demum, vi coactus reddidit Mille et ducentos Philippos, i. e. not until condemned, Plaut. Bac. 2, 4, 38.
    3. C. To add emphasis to the idea contained in a proposition, in fact, in very truth, certainly, indeed (rare): ea sunt enim demum non ferenda in mendacio, quae, etc., Cic. Rep. 2, 15: immemor est demum, nec frugum munere dignus, qui, etc., Ov. M. 15, 122; Quint. 10, 6, 5; so to strengthen a comparative (cf.: adeo, etiam): latius demum ire, further yet, Plaut. Most. 3, 2, 156: num expositio haec longior demum esse debeat, Quint. 4, 2, 79.
  2. II. In postAug. Latin.
    1. A. Only, solely, exclusively ( = duntaxat, tantum, solum, tantummodo, modo): ne vulgarem viam ingressus, alienis demum vestigiis insisterem, Quint. prooem. § 3; id. 2, 15, 1: adeo suis demum oculis credidit, id. 11, 3, 68: quaedam (verba) tertiae demum personae figura dicuntur, ut licet, piget, id. 1, 4, 29: qui (Cicero) non assecutus esset docendo judicem tantum et utiliter demum ac Latine perspicueque dicendo, ut, etc., id. 8, 3, 3 et saep.: nihil magis pro contione testatus est, quam id demum se habiturum, quod, etc., but just that, Suet. Oth. 6 et saep.: ut non is demum sit veneficus, qui vitam abstulit data potione, sed etiam qui mentem, Quint. 9, 2, 105; cf. with the following verum etiam, id. 7 prooem. § 1.
        1. b. Ita demum, only so; then or in that case only; not till then ( = tum demum); esp. freq. in conditional propositions: si plus humoris excernitur quam assumitur, ita demum secundae valetudinis spes est, Cels. 3, 21; Plin. Ep. 3, 3, 2; Suet. Claud. 25 al.
    2. B. To point out something as taking place only after previous delay, at length, at last = tandem: quod oppidum Hispaniae frustra diu oppugnatum illitis demum galbano facibus succenderit, Suet. Galb. 3; cf. corresp. with tandem, id. Calig. 6.
      1. * 2. For denique no. II. 2, finally, in fine: ex quibus alium Ciceroni, alium Caesari, singulis demum singulos opponeremus, Tac. Or. 26 fin. Cf. Hand Turs. II. p. 250-260; Zumpt ad Curt. 6, 39, 25; Mützell ad Curt. 3, 7, 8; 3, 22, 26.