Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

discī̆plīna (also uncontr. DISCIPVLINA, Num. Hadr. ap. Eckh. D. N. V. 6, p. 503; the Cod. palimps. Cic. Rep. 2, 19, prima manu has likewise DISCIPVLINA: so, discipulina, Plaut. Most. 1, 2, 75 Lorenz; id. As. 1, 3, 49 Fleck.; cf. Ussing ad loc.), ae. f. [discipulus], instruction, tuition, teaching in the widest sense of the word (for syn. cf.: ars, litterae, doctrina, scientia, cognitio, numanitas—very freq. and good prose).

  1. I. Lit.: ad aliquem disciplinae causa concurrere (for which, shortly after: illo discendi causa proficisci), Caes. B. G. 6, 13, 4; cf. ib. 6, 14, 2 and 3: alicui in disciplinam tradi, Cic. Div. 1, 41, 92; cf. id. Verr. 2, 1, 45; id. Phil. 2, 2: eadem in litteris ratio est reliquisque rebus, quarum est disciplina, are the objects of instruction, id. Div. 2, 3, 10: puerilis, id. Rep. 4, 3; 4; cf.: pueritiae disciplinae, id. de Imp. Pomp. 10, 28: praestantior, id. Fam. 1, 7 fin. et saep.
  2. II. Meton. (causa pro effectu), all that is taught in the way of instruction, whether with reference to single circumstances of life, or to science, art, morals, politics, etc., learning, knowledge, science, discipline.
    1. A. Object.: caveto alienam disciplinam temere contemnas, Cato R. R. 1, 4: qui haec (sc. justitia, fides, aequitas, etc.) disciplinis informata, alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus, Cic. Rep. 1, 2: totius familiae praecepta et instituta et disciplina, id. Verr. 2, 3, 68: a pueris nullo officio aut disciplina assuefacti nihil omnino contra voluntatem faciant, Caes. B. G. 4, 1, 9; id. B. C. 3, 10, 4 et saep.: cujus prima aetas dedita disciplinis fuit iisque artibus, quibus instruimur ad hunc usum forensem, Cic. Cael. 30, 72: juris civilis, id. de Or. 1, 39, 18; cf. id. Mur. 10 fin.: dicendi, id. Brut. 44, 163: musices, music, Quint. 1, 10, 15: omnis honesti justique, id. 12, 2, 1: ruris, agriculture, Col. 1, 1, 6; cf. id. prooem. § 23 et saep.: militiae, art of war, tactics, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28; cf. bellica, id. N. D. 2, 64, 161: militaris, Nep. Iphicr. 1 and 2; esp. military discipline, Liv. 8, 7 fin.; 8, 32; 34; 35; Tac. G. 25; Suet. Caes. 24 et saep.; cf. also: docuit, quid populi Romani disciplina atque opes possent, Caes. B. G. 6, 1 fin.; and with usus, id. ib. 1, 40, 5: domestica, domestic discipline, Suet. Caes. 48; cf. domus, id. Aug. 65 et saep.: rei publicae, science of government, statesmanship, Cic. de Or. 1, 34, 159; cf. id. Rep. 1, 33; 2, 38 fin.; 3, 3 al.: disciplina philosophiae, philosophical doctrines, philosophical system, Cic. Ac. 2, 3; cf. id. Fin. 1, 4 fin.; id. N. D. 1, 7; 5, 32, 90; id. Brut. 25; id. Off. 3, 4, 20 et saep.
    2. B. Subject., a custom, habit: eademne erat haec disciplina tibi, quum tu adolescens eras? Plaut. Bacch. 3, 3, 17: eādem nos disciplinā utimur, id. As. 1, 3, 49; cf. Ter. Heaut. 2, 3, 59 Ruhnk.: imitatur malarum malam disciplinam, Plaut. Cas. 3, 5, 28; cf.: imitari, Castor, potius avi mores disciplinamque debebas, Cic. Deiot. 10; cf. also, id. Verr 2, 3, 68; Plaut. Merc. 1, 1, 6; id. Truc. 1, 1, 30.