Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ex-plĕo, ēvi, ētum, 2 (archaic form explenunt, for explent, acc. to Fest. p. 80; cf.: solinunt, nequinunt, danunt, for solent, nequeunt, dant; v. do, redeo and soleo init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.
Contracted form expleris, Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. [PLEO, whence plenus, compleo, suppleo].

  1. I. To fill up, fill full, fill (class.).
    1. A. Lit.: fossam aggere, Caes. B. G. 7, 79 fin.: fossas, id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.: paludem cratibus atque aggere, Caes. B. G. 7, 58, 1: neque inferciens verba, quasi rimas expleat, Cic. Or. 69, 231: vulnera, Plin. 35, 6, 21, § 38: cicatrices, id. 36, 21, 42, § 156: alopecias, id. 34, 18, 55, § 177: bovem strictis frondibus, i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28: se, to fill, cram one’s self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.: edim atque ambabus malis expletis vorem, Plaut. Trin. 2, 4, 74: ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant, Caes. B. C. 1, 21, 3: locum (cohortes), i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4: explevi totas ceras quattuor, have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40: deum bonis omnibus explere mundum, Cic. Univ. 3: expleti (voce) oris janua raditur, filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.: aliquem numerum, Caes. B. C. 3, 4 fin.: numerum, Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545: centurias, to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7: tribus, id. 3, 64, 8: justam muri altitudinem, Caes. B. G. 7, 23, 4: His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur, is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1: sic explevit, quod utrique defuit, Cic. Brut. 42, 154.
    2. B. Trop.
      1. 1. In gen., to fill up, complete, finish: id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam, make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf. damnationem, id. Caecin. 10, 29: partem relictam, id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5: explet concluditque sententias, Cic. Or. 69, 230; cf.: sententias mollioribus numeris, id. ib. 13, 40: animum gaudio, Ter. And. 2, 2, 2.
      2. 2. In partic.
        1. a. To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food): quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens, Cic. de Sen. 8, 26: famem, Phaedr. 4, 18, 5; cf.: jejunam cupidinem, Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.: explere cupiditates, satiare odium, id. Part. Or. 27, 96: libidinem, id. Cael. 20, 49: odium factis dictisque, Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52: desiderium, Liv. 1, 9, 15: iram, id. 7, 30, 15; cf.: omnem exspectationem diuturni desiderii nostri, Cic. de Or. 1, 47, 205: avaritiam pecuniā, id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13: spem omnium, Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.: me, Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.: non enim vereor, ne non scribendo te expleam, Cic. Fam. 2, 1, 1: se caede diu optata, Liv. 31, 24, 11: tantum regem (divitiis), Just. 9, 2: aliquem muneribus, Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50: omnis suos divitiis, Sall. C. 51, 34: animum suum (amore), Ter. And. 1, 2, 17: animum gaudio, id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19: corda tuendo, Verg. A. 8, 265; cf.: expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa, id. ib. 1, 713: expletur lacrimis dolor, Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.
          And reflex.: ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent, Cic. Verr. 2, 3, 42 fin.
          Poet.: aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae, to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.
        2. b. To fulfil, discharge, execute, perform a duty: amicitiae munus, Cic. Lael. 19, 67: susceptum rei publicae munus, Cic. Prov. Cons. 14, 35: excusatione officium scribendi, id. Fam. 16, 25: mandatum, Dig. 17, 1, 27.
        3. c. Of time, to complete, finish, bring to a close: tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto, Cic. Rep. 6, 22 fin.: fatales annos, Tib. 1, 3, 53: quosdam in Aetolia ducentos annos explere, Plin. 7, 48, 49, § 154: explebat annum trigesimum, Tac. H. 1, 48.
  2. * II. (Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).
    Hence, ex-plētus, a, um, P. a., full, complete, perfect: quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus, Cic. N. D. 2, 13, 37: undique expleta et perfecta forma honestatis, id. Fin. 2, 15, 48: ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere, id. Off. 2, 5, 18: expletum omnibus suis partibus, id. Fin. 3, 9, 32: vita animi corporisque expleta virtutibus, id. ib. 5, 13, 37: expleta rerum comprehensio, id. Ac. 2, 7, 21.
    Absol.: parum expleta desiderant, Quint. 9, 4, 116.