Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

lēgĭtĭmē, adv., v. legitimus fin.

lēgĭtĭmus, a, um, adj. [lex; cf. Cic. Top. 8, 36], fixed or appointed by law, according to law, lawful, legal, legitimate.

  1. I. Lit.
    1. A. Adj.: dies is erat legitimus comitiis habendis, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 128: legitimum imperium habere, id. Phil. 11, 10, 26: potestas, id. Tusc. 1, 30, 74: scriptum, id. Inv. 2, 43, 125: controversiae legitimae et civiles, which come under and are settled by the laws, id. Or. 34, 120: justus et legitimus hostis, a lawful adversary, as distinguished from pirates and other outlaws, id. Off. 3, 29, 109: aetas legitima ad petendam aedilitatem, Liv. 25, 2: horae, allowed by law (for transacting any business), Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25: impedimentum, a legal impediment, id. Agr. 2, 9, 24: poena, Suet. Claud. 14: crimen, laid down in the laws, Dig. 47, 20, 3: filius (opp. nothus), legitimate, Quint. 3, 6, 72; 5, 14, 16; Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 4, 3: matrimonia, ib. 6, 4, 2: conjux, Ov. M. 10, 437: legitimis pactam junctamque tabellis amare, Juv. 6, 200.
    2. B. Subst.: lēgĭtĭma, ōrum, n., usages prescribed by law, precepts (very rare): legitimis quibusdam confectis, Nep. Phoc. 4, 2: custodite legitima mea, precepts, statutes, Vulg. Lev. 18, 26; also in sing.: legitimum sempiternum erit, id. Exod. 28, 43.
  2. II. Transf., in gen.
    1. A. l. q. legalis, of or belonging to the law, legal (post-Aug.): quaestiones, Quint. 3, 6, 72; 7, 3, 13: verba, Gell. 11, 1, 4: scientia, Just. Inst. prooem. § 4: actio injuriarum, Mos. et Rom. Leg. Coll. 2, 5, 5: judicia, Gai. Inst. 4, 103 sq.
    2. B. Right, just, proper, appropriate (class.): numerus, Cic. Verr. 2, 5, 22, 57: in omnibus meis epistolis, legitima quaedam est accessio commendationis tuae, id. Fam. 7, 6, 1: illa oratorum propria et quasi legitima tractavit, ut delectaret, ut moveret, ut augeret, etc., id. Brut. 21, 82: poëma facere, Hor. Ep. 2, 2, 109: sonus, id. A. P. 274: insania, Plin. 21, 31, 105, § 178: verba, Ov. F. 2, 527: partus, right, regular, Plin. 8, 43, 64, § 168; cf.: spectavit studiosissime pugiles, non legitimos et ordinarios modo, sed et catervarios, etc., Suet. Aug. 45: olus, Plin. 22, 22, 38, § 80.
      In neutr.: legitimum est, with a subject-clause, it is right, proper, suitable (post-Aug.): fistulas denum pedum longitudinis esse, legitimum est, Plin. 31, 6, 31, § 58; 33, 3, 20, § 64: seruntur lactucae anno toto: legitimum tamen, a bruma semen jacere, but the proper way is, id. 19, 8, 39, § 130.
      Hence, adv.: lēgĭtĭmē.
      1. 1. According to law, lawfully, legally, legitimately: is qui legitime procurator dicitur, Cic. Caecin. 20, 57: juste et legitime imperanti, id. Off. 1, 4, 13: non nisi legitime vult nubere, Juv. 10, 338.
      2. 2. Transf., duly, properly: faex legitime cocta, Plin. 23, 2, 31, § 64: studere, Tac. Or. 32: legitime fixis tabellis, Juv. 12, 100.