Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. săcerdos, ōtis, comm. (fem. collat. form SACERDOTA, Inscr. Orell. 2184; cf. antistes init.; gen. plur. SACERDOTIVM, Inscr. Orell. 1942) [sacer], a priest; a priestess: divis aliis alii sacerdotes, omnibus pontifices, singulis flamines sunto. . . sacerdotum duo genera sunto: unum quod praesit caerimoniis et sacris, alterum quod interpretetur fatidicorum et vatum effata incognita, etc., Cic. Leg. 2, 8, 20; cf. Liv. 1, 19; Suet. Tib. 26: in collegio sacerdotum, Cic. Brut. 33, 127: publici, Liv. 5, 40; 26, 23; 42, 28; Suet. Vit. 11: Phoebi, Verg. A. 3, 80: sacerdotes casti, id. ib. 6, 661: populi Romani, Gell. 10, 24, 9: Jovis, Suet. Galb. 9; cf. Dialis, id. Dom. 4: Dianae Ephesiae, Plaut. Bacch. 2, 3, 73: maximus (Syracusanorum), Cic. Verr. 2,2,52, § 128: tumuloque sacerdos additur Anchiseo, Verg. A. 5, 760.
In fem.: sacra Cereris per Graecas semper curata sunt sacerdotes, etc., Cic. Balb. 24, 55; id. Verr. 2, 4, 45, § 99: Veneris, Plaut. Rud. 2, 4, 17; cf. Veneria, id. ib. 2, 2, 23; 2, 3, 20; 3, 2, 30: hujus fani, id. ib. 1, 5, 27.
Absol., Plaut. Rud. 2, 3, 73; 2, 4, 27; 2, 5, 22 al.: Vestae, a Vestal, Ov. F. 5, 573; Cic. Font. 17, 47 (37): Vestalis, an old formula ap. Gell. 1, 12, 14: Troïa, i. e. Ilia, Hor. C. 3, 3, 32 et saep.; v. the inscriptions in Orell. 2160 sq.
In apposition: proximi nobilissimis ac sacerdotibus viris, Vell. 2, 124: in illo adultero sacerdote, Quint. 5, 10, 104: sacerdotem anum praecipem Reppulit, Plaut. Rud. 3, 3, 8; cf. regina (i. e. Rhea Silvia), Verg. A. 1, 273.
Transf., sarcastically: ille popularis, i. e. Clodius (on account of his smuggling himself in among the priestesses of the Bona Dea), Cic. Sest. 30, 66; of the same: stuprorum sacerdos, id. ib. 17, 39: tyranni sacerdos, id. Phil. 2, 43, 110.
In eccl. Lat., of Christ as a mediator between God and men, Vulg. Heb. 7, 15.

2. Săcerdos, ōtis, m. [1. sacerdos], a surname of frequent occurrence, esp. in the gens Licinia: C. Sacerdos, a prœtor in Sicily before Verres, Cic. Verr. 1, 10, 27; id. Planc. 11, 27.

săcerdōtĭum, ii, n. [1. sacerdos], the priesthood, the office or dignity of priests, the sacerdotal office (good prose; used equally in sing. and plur.)

        1. (α) Sing.: amplissimum sacerdotium, Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127: amplissimi sacerdotii collegium, id. Fam. 3, 10, 9: propter amplitudinem sacerdotii, id. Agr. 2, 7, 18: homo in sacerdotio diligentissimus, id. Rab. Perd. 10, 27: eodem sacerdotio praeditus, id. Sen. 17, 61: familiare, Liv. 9, 29: priscum et religiosum, Plin. Ep. 4, 8, 1.
        2. (β) Plur.: hoc idem de ceteris sacerdotiis Cn. Domitius tulit: quod populus per religionem sacerdotia mandare non poterat, Cic. Agr. 2, 7, 18: lex de sacerdotiis, id. Lael. 25, 96: de sacerdotiis contendere, Caes. B. C. 3, 82.
  1. B. In eccl. Lat., of the mediatorial office of Christ, Vulg. Heb. 7, 12; 7, 24.