Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

angustē, adv., v angustus fin.

angustĭae, ārum (rare in class. Lat. in sing angustĭa, ae, Plin. 14, 6, 8, § 61; cf. Charis. p. 20 P.; but freq. in eccl. Lat., Vulg. Gen. 42, 21; ib. Psa. 118, 143; ib. Rom. 2, 9; ib. 2 Cor. 2, 4 al.), f. [angustus].

  1. I. Lit., narrowness, straitness; a defile, strait (perhaps only in prose; syn.: fauces, angustum).
    1. A. Of places: Corinthus posita in angustiis atque in faucibus Graeciae, Cic. Agr. 2, 32; so id. N. D. 2, 7; id. Tusc. 1, 20, 45: itineris, Caes. B. G. 1, 39: Italia coacta in angustias, Sall. Fragm. H. ap. Serv ad Verg. A. 3, 400 (97, II. p. 250 Gerl.): loci, id. C. 58, 20: quod intercidit et incuriā coloni locique angustiā. Plin. 14, 6, 8, § 61: angustiae locorum, Nep. Dat. 8, 4, and Vulg. 2 Macc. 12, 21: angustiae saltibus crebris inclusae, Liv. 28, 1: diu in angustiis pugnatum est, id. 34, 46: itinerum, Tac. A. 15, 43 fin.: per angustias Hellesponti, Suet. Caes. 63: vicorum, id. Ner. 38; so id. Aug. 45; id. Claud. 12; id. Oth. 9 al.
    2. B. Of other things: spiritūs, shortness of breath, Cic. de Or. 3, 46, 181: urinae, strangury, Plin. 21, 21, 92, § 160.
  2. II. Trop.
    1. A. Of time, shortness, brevity, want, deficiency: in his vel asperitatibus rerum vel angustiis temporis, Cic. de Or. 1. 1: edidi quae potui, non ut volui, sed ut me temporis angustiae coëgerunt, id. ib. 3, 61; id. Verr. 2, 1, 56; Cic. Fil. ad Tir. Fam. 16, 21, 7: in angustiā temporum, Vulg. Dan. 9, 25.
    2. B. Of money or other possessions, scarcity, want: aerarii, Cic. Agr. 2, 14: pecuniae publicae, id. Fam. 12, 30: rei frumentariae, Caes. B. C. 2, 17: fortunae, Tac. A. 2, 38: stipendii, id. ib. 1, 35: ad eas rei familiaris angustias decidit, Suet. Claud. 9.
      Sometimes absol., want, indigence, poverty: ex meis angustiis illius sustento tenuitatem, Cic. Fil. ad Tir. Fam. 16, 21, 4: paternae, Tac. A. 1, 75.
    3. C. Of external circumstances, condition, etc., difficulty, distress, perplexity, straits: in summas angustias adduci, Cic. Quint. 5; so id. Fin. 2, 9, 28: cum in his angustiis res esset, Caes. B. C. 1, 54: vereri angustias, Cic. Planc. 22: angustiae petitionis, i. e. the difficulty of obtaining the consular dignity, id. Brut. 47.
      So the Vulg. very freq. of external circumstances and of inward state, both in sing. and in plur.: videntes angustiam animi, Gen. 42, 21; so ib. Exod. 6, 9; ib. Rom. 2, 9; and ib. 2 Cor. 2, 4: tenent me angustiae, ib. 2 Reg. 1, 9; so ib. 2 Cor. 6, 4; 12, 10 al.
    4. D. Of mind or feeling, narrowness, contractedness: non capiunt angustiae pectoris tui, Cic. Pis. 11: cujus animus tantis angustiis invidiae continetur, by such meanness of envy, Auct. ad Her. 4, 43.
    5. E. Of scientific inquiries which go too deeply into details, and lay too much stress upon little things, subtile or minute verbal criticisms: me ex campo aequitatis ad istas verborum angustias revocas, into a dilemma of verbal subtleties, Cic. Caecin. 29: cur eam (orationem) in tantas angustias et in Stoicorum dumeta compellimus? straits, id. Ac. 2, 35.
  3. F. Of discourse, brevity, simplicity: angustia conclusae orationis non facile se ipsa tutatur. Cic. N. D. 2, 7, 20 (v. the context).
    So in sing., Non. p. 73, 26.

* angustĭclāvĭus, a, um, adj. [angustus-clavus], wearing a narrow (purple) stripe; an epithet of a plebeian tribune, who, as a plebeian, could wear only a narrow stripe of purple on his tunic (while the tribune from the nobility had a broad stripe, v. laticlavius), Suet. Oth. 10.

angustĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [angustus], pr. to make narrow, to straiten; only trop. and in eccl. Lat. to straiten, hamper, distress: angustiatus prae pavore, Vulg. Jud. 13, 29: qui se angustiaverunt, ib. Sap. 5, 1: sed non angustiamur, ib. 2 Cor. 4, 8; 6, 12; ib. Heb. 11, 37.

angustĭtas, ātis, f., = angustia, Att. ap. Non. p. 73, 25.

angusto, āvi, ātum, 1, v. a. [angustus], to make narrow, to straiten (first used after the Aug. per.): Cujus (Hellesponti) iter caesis angustans corporum acervis, Cat. 64, 359: (puteus) ore angustatur, Plin. 17, 8, 4, § 45: servorum turba, quae quamvis magnam domum angustet, Sen. Cons. ad Helv. 11: maris angustat fauces, Luc. 5, 232: angustare aëris meatus. id. 4, 327: animam in artus tumidos angustare, Stat. Th. 4, 827; 12, 665.
Trop., to circumscribe, restrain: gaudia sua, Sen. Cons. ad Polyb. 29: angustanda sunt patrimonia, id. Tranq. 8.

angustus, a, um. adj. [v. ango], narrow, strait, esp. of local relations, close, contracted, small, not spacious (syn.: artus, brevis, contractus; opp. latus, Cic. Ac. 2, 29, 92).

  1. I. Lit.: fretus, Lucr. 1, 720: Angustum per iter, id. 5, 1132; so Sall. J. 92, 7, and Vulg. Judith, 4, 6; 7, 5: pontes angusti, Cic. Leg. 3, 17: domus, id. Fin. 1, 20, 65: fauces portūs angustissimae, Caes. B. C. 1, 25: fines, id. B. G. 1, 2 Herz.: cellae, Hor. S. 1, 8, 8: rima, id. Ep. 1, 7, 29: Principis angustā Caprearum in rupe sedentis, on the narrow rock, Juv. 10, 93 Herm., where Jahn reads augusta, both readings yielding an apposite sense: porta, Vulg. Matt. 7, 13; ib. Luc. 13, 24 al.
    Subst.: angustum, i, n., narrowness: per angustum, Lucr. 4, 530: angusta viarum, Verg. A. 2, 332: pontes et viarum angusta, Tac. H. 4, 35.
  2. II. Trop.
    1. A. In angustum concludere, adducere, deducere, etc., to reduce to a strait, i. e. to restrain, confine, etc.: ab illā immensā societate humani generis in exiguum angustumque concluditur, Cic. Off. 1, 17: amicitia ex infinitā societate generis humani ita contracta est et adducta in angustum, ut, etc., id. Am. 5.
      Of the passions, to curb, restrain, moderate: perturbationes animi contrahere et in angustum deducere, Cic. Ac. 1, 10.
    2. B. Of other things: clavus angustus, the narrow purple stripe upon the tunic, v. clavus: spiritus, short, difficult, Cic. de Or. 1, 61: odor rosae, not diffused far, Plin. 21, 4, 10, § 14.
      Once also of the point of an arrow = acutus, Cels. 7, 5, n. 2.
    3. C. Of time, short, brief: angustus dies, Ov. Tr. 5, 10, 8; Stat. Th. 1, 442: nox, Ov. Am. 3, 7, 25: tempus, Luc. 4, 447.
    4. D. Of means of living, and the like, pinching, scanty, needy: pauperies, Hor. C. 3, 2, 1: res angusta domi, Juv. 3, 164: mensa, Sen. Thyest. 452: domus, poor, i. e. built without much expense, Tac. A. 2, 33.
    5. E. Of other external relations of life, difficult, critical, uncertain: rebus angustis animosus atque Fortis adpare, Hor. C. 2, 10, 21: cum fides totā Italiā esset angustior, was weakened, Caes. B. C. 3, 1.
      Subst.: angustum, i, n., a difficult, critical, condition, danger: in angustum cogi, * Ter. Heaut. 4, 2, 2: res est in angusto, the condition is perilous, Caes. B. G. 2, 25: spes est in angusto, hope is feeble, Cels. 8, 4.
  3. F. Of mind or character, narrow, base, low, mean-spirited: nihil est tam angusti animi, tam parvi, quam amare divitias, Cic. Off. 1, 20, 68: animi angusti et demissi, id. Pis. 24, 57: ecce autem alii minuti et angusti, aut omnia semper desperantes, aut malevoli, invidi, etc., id. Fin. 1, 18, 61.
  4. G. Of learned investigations that lay too much stress upon little things, subtle, hair-splitting: minutae angustaeque concertationes, Cic. de Or. 3, 31: pungunt (Stoici) quasi aculeis, interrogatiunculis angustis, id. Fin. 4, 3, 7.
  5. H. Of discourse, brief, simple: et angusta quaedam et concisa, et alia est dilatata et fusa oratio, Cic. Or. 56, 187: Intonet angusto pectore Callimachus, i.e. in simple style, Prop. 2, 1, 40.
    Adv.: angustē.
  1. I. Lit., of space, quantity, or number, within narrow limits, closely, hardly: recepissem te, nisi anguste sederem, if I were not in close quarters, Cic. ap. Macr. S. 2, 3: anguste putare vitem, to prune close, Col. 4, 16, 1; so, anguste aliquid deputare, id. 4, 22, 3: quā (re frumentariā) anguste utebatur, in small quantity, Caes. B. C. 3, 16: tantum navium repperit, ut anguste quindecim milia militum, quingentos equites transportare possent, = vix, scarcely fifteen thousand, id. ib. 3, 2.
    Comp.: angustius pabulabantur, within narrower range, Caes. B. C. 1, 59: aliae (arbores) radices angustius diffundunt, Varr. R. R. 1, 37, 5: quanto sit angustius imperitatum, Tac. A. 4, 4: eo anno frumentum propter siccitates angustius provenerat, more scantily, Caes. B. G. 5, 24.
    Sup.: Caesar (nitebatur) ut quam angustissime Pompeium contineret, Caes. B. C. 3, 45: furunculus angustissime praecisus, Col. 4, 24, 17.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., within narrow limits: anguste intraque civiles actiones coërcere rhetoricam, Quint. 2, 15, 36.
      Comp.: haud scio an recte ea virtus frugalitas appellari possit, quod angustius apud Graecos valet, qui frugi homines χρησίμους appellant, id est tantum modo utiles, has a narrower meaning, Cic. Tusc. 3, 8, 16: Reliqui habere se videntur angustius, enatant tamen etc., seem to be more hampered, id. ib. 5, 31, 87.
    2. B. Esp. of speaking or writing, closely, briefly, concisely, without diffuseness: anguste scribere, Cic. Mur. 13, 28: anguste et exiliter dicere, id. Brut. 84, 289: anguste disserere, id. Part. Or. 41, 139: presse et anguste rem definire, id. Or. 33, 117: anguste materiem terminare, Quint. 7, 4, 40.
      Comp.: Pergit idem et urget angustius, Cic. N. D. 2, 8, 22: concludere brevius angustiusque, id. ib. 2, 7, 20.