Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

artĭcŭlāmentum, i, n. [articulo], the articulation of the limbs, a joint (late Lat.), Scrib. Comp. 214; 206; 263.

artĭcŭlāris, e, adj. [articulus].

  1. I. Pertaining to the joints (v. articulus, I.): morbus, gout, Plin. 20, 17, 73, § 195; Suet. Galb. 21; Scrib. Comp. 101.
  2. II. In gram., like the article (v. articulus, II. A. fin.): pronomen, i. e. hic, iste, Prisc. p. 938 P.; 574 P.; Serv. p. 1785 P.

artĭcŭlārĭus, a, um, adj. [articulus], of or pertaining to the joints: morbus, gout, Cato, R. R. 157, 7; Plin. 23 prooem.; 22, 13, 15, § 34.

artĭcŭlātē, adv., v. articulo, P. a. fin.

artĭcŭlātim, adv. [articulatus].

  1. I. Joint by joint, limb by limb, piecemeal: aliquem concidere, Plaut. Ep. 3, 4, 52: membra (pueri) articulatim dividit, poët. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67; cf. Planck, Eur. Medea, p. 102: comminuere articulatim diem, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5.
  2. II. Trop., of discourse, properly divided (v. articulus, II. A.); hence, clearly, distinctly, point by point: verba discernere articulatim, Lucr. 4, 555: aliquid explicare, Varr. L. L. 10, 4, 179: aliquid articulatim distincteque dicere, * Cic. Leg. 1, 13, 36.

artĭcŭlātĭo, ōnis, f. [articulo] (belonging to the lang. of the vineyard).

  1. I. The putting forth of new joints or knots, Plin. 16, 25, 41, § 101; 17, 21, 35, § 163.
  2. II. A disease of the vine at the joints of the tendrils, Plin. 17, 24, 37, § 226.

artĭcŭlātus, a, um, P. a., from articulo.

artĭcŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [articulus], lit. to divide into single members or joints; used only trop. of discourse, to utter distinctly, to articulate: hasce voces mobilis articulat verborum daedala lingua, the nimble tongue articulates, Lucr. 4, 551: verba, App. Flor. 12, p. 349, 5: sonos, Arn. 3, p. 111.
Hence, artĭcŭlātus, a, um, P.a., prop., furnished with joints; hence distinct: verba, Sol. c. 65: vox, Arn. 7, p. 217, and in gram.: articulata (vox) est, quae coartata, hoc est copulata, cum aliquo sensu mentis ejus, qui loquitur, profertur, Prisc. p. 537 P.; so Isid. Orig. 1, 14.
* Adv.: artĭcŭlātē, distinctly, articulately: loqui, Gell. 5, 9, 2.

artĭcŭlōsus, a, um, adj. [articulus], full of joints, or (of plants) full of knots (v. articulus, I.).

  1. I. Lit.: radix, Plin. 24, 16, 93, § 150.
  2. II. Trop., of discourse (v. articulus, II. A.): vitanda concisa nimium et velut articulosa partitio, full of minute divisions and subdivisions, Quint. 4, 5, 24 (cf. just before: divisio in digitos diducta).

artĭcŭlus, i, m. dim. [2. artus], a small member connecting various parts of the body, a joint, knot, knuckle.

  1. I.
    1. A. Lit.: nodi corporum, qui vocantur articuli, Plin. 11, 37, 88, § 217: hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos, id. 11, 43, 99, § 244: summus caudae articulus, id. 8, 41, 63, § 153 al.: crura sine nodis articulisque, Caes. B. G. 6, 27: ipso in articulo, quo jungitur capiti cervix, Liv. 27, 49: auxerat articulos macies, i. e. had made more joints, had made the bones visible, Ov. M. 8, 807: articulorum dolores habere, i. e. gouty pains, Cic. Att. 1, 5 fin.; cf. Cels. 5, 18: postquam illi justa cheragra Contudit articulos, * Hor. S. 2, 7, 16; cf. Pers. 5, 58: gladiatorem vehementis impetus excipit adversarii mollis articulus, Quint. 2, 12, 2.
      Hence, molli articulo tractare aliquem, to touch one gently, softly, Quint. 11, 2, 70.
      Of plants: ineunte vere in iis (vitibus), quae relicta sunt, exsistit, tamquam ad articulos sarmentorum, ea quae gemma dicitur, Cic. Sen. 15, 53; Plin. 16, 24, 36, § 88: ante quam seges in articulum eat, Col. 2, 11, 9; so Plin. 18, 17, 45, § 159.
      Of mountains, a hill connecting several larger mountains: montium articuli, Plin. 37, 13, 77, § 201.
    2. B. With an extension of the idea, a limb, member, in gen. (cf. 2. artus), * Lucr. 3, 697.
      Hence also for a finger, Prop. 2, 34, 80; so Ov. H. 10, 140; id. P. 2, 3, 18: quot manus atteruntur, ut unus niteat articulus! Plin. 2, 63, 63, § 158: ab eo missus est articulus manūs, Vulg. Dan. 5, 24: aspiciebat articulos manūs, ib. ib. 5, 5: erexit me super articulos manuum mearum, on the fingers or palms of my hands, ib. ib. 10, 10.
  2. II. Trop.
    1. A. Of discourse, a member, part, division: articulus dicitur, cum singula verba intervallis distinguuntur caesā oratione, hoc modo: acrimoniā, voce, vultu adversarios perterruisti, Auct. ad Her. 4, 19: continuatio verborum soluta multo est aptior atque jucundior, si est articulis membrisque (κόμμασι καὶ κώλοις) distincta, quam si continuata ac producta, Cic. de Or. 3, 48, 186: (genus orationis) fluctuans et dissolutum eo quod sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, Auct. ad Her. 4, 11.
      Hence, a short clause, Dig. 36, 1, 27; also, a single word, ib. 35, 1, 4: articulus Est praesentis temporis demonstrationem continet, ib. 34, 2, 35: hoc articulo Quisque omnes significantur, ib. 28, 5, 29.
      In gram. the pronn. hic and quis, Varr. L. L. 8, § 45 Müll.; the article, Quint. 1, 4, 19.
    2. B. Of time.
      1. 1. A point of time, a moment: commoditatis omnes articulos scio, Plaut. Men. 1, 2, 31.
        With tempus: qui hunc in summas angustias adductum putaret, ut eum suis conditionibus in ipso articulo temporis astringeret, at the most critical moment, Cic. Quinct. 5, 19: in ipsis quos dixi temporum articulis, Plin. 2, 97, 99, § 216: si de singulis articulis temporum deliberabimus, August. ap. Suet. Claud. 4; also without tempus: in ipso articulo, at the fit moment, at the nick of time, Ter. Ad. 2, 2, 21.
        With dies: in articulo diei illius ingressus est, on that very day, Vulg. Gen. 7, 13.
        And with res: in articulo rerum, Curt. 3, 5; also in articulo, instantly, immediately, = statim, Cod. Just. 1, 33, 3.
        Hence with the idea extended,
      2. 2. A space, division of time: hi cardines singulis articulis dividuntur, Plin. 18, 25, 59, § 222: octo articuli lunae, id. 18, 35, 79, § 350: articulus austrinus, i. e. in which auster blows, id. 17, 2, 2, § 11.
    3. C. Of other abstract things, part, division, point: per eosdem articulos (i.e. per easdem honorum partes) et gradus producere, August. ap. Suet. Claud. 4: stationes in mediis latitudinum articulis, quae vocant ecliptica, Plin. 2, 15, 13, § 68; Dig. 1, 3, 12: ventum est ergo ad ipsum articulum causae, i. e. ventum ad rei cardinem, the turning-point, Arn. 7, p. 243.