Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

circumdătĭo, ōnis, f. [circumdo], the putting around: auri, Vulg. 1 Pet. 3, 3.

circum-do, dĕdi, dătum, dăre, v. a., lit. to put, set, or place around, i. e. both to wrap around (e. g. a mantle). and also to enclose (e. g. a town with a wall; syn.: cingo, vestio, saepio, circumvallo al.), with a twofold construction (cf. Zumpt, Gr. § 418).

  1. I. Aliquid (alicui rei), to place something around something, to put, set around, etc. (class. in prose and poetry).
          1. (α) With dat.: aër omnibus est rebus circumdatus appositusque, Lucr. 6, 1035: moenibus subjectos prope jam ignes circumdatosque restinximus, Cic. Cat. 3, 1, 2: circumdare fossam latam cubiculari lecto, id. Tusc. 5, 20, 59: satellites armatos contioni, Liv. 34, 27, 5: hinc patre hinc Catulo lateri circumdatis, Romam rediit, i. e. one on each side, id. 30, 19, 9; 3, 28, 2: milites sibi, Tac. A. 13, 25: arma umeris, Verg. A. 2, 510: licia tibi, id. E. 8, 74: vincula collo, Ov. M. 1, 631: bracchia collo, id. ib. 9, 459; 9, 605; 6, 479; and in tmesis: collo dare bracchia circum, Verg. A. 6, 700 (cf. the simplex: bracchia cervici dare, Hor. C. 3, 9, 3): lectis aulaea purpura, Curt. 9, 7, 15: cum maxime in hostiam itineri nostro circumdatam intuens, i. e. divided, and part placed on each side of the way, Liv. 40, 13, 4.
          2. (β) Without a dat.: caedere januam saxis, ligna et sarmenta circumdare ignemque subicere coeperunt, Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69; 2, 1, 31, § 80: ignes, id. Pis. 38, 93: custodias, id. Cat. 4, 4, 8: armata circumdatur Romana legio, Liv. 1, 28, 3: exercitu circumdato summā vi Cirtam irrumpere nititur, Sall. J. 25, 9: circumdatae stationes, Tac. A. 1, 50: murus circumdatus, Caes. B. G. 1, 38: turris toto opere circumdedit, id. ib. 7, 72: circumdato vallo, Curt. 3, 2, 2: lauream (sc. capiti), Suet. Vit. 9.
            Subst.: circumdăti, ōrum, m., those around, the surrounding soldiers: circumdatos Antonius adloquitur, Tac. H. 3, 63.
            With an abl. loci: toto oppido munitiones, Hirt. B. G. 8, 34 fin.: equites cornibus, Liv. 33, 18, 9; and without dat., Tac. A. 14, 53.
            With two accs.: circumdare terram radices, Cato, R. R. 114; and per tmesin, id. ib. 157.
    1. B. Trop. (most freq. in Tac.): cancelli, quos mihi ipse circumdedi, Cic. Quint. 10, 36: nescio an majora vincula majoresque necessitates vobis quam captivis vestris fortuna circumdederit, Liv. 21, 43, 3: egregiam famam paci circumdedit, i. e. conferred, imparted, Tac. Agr. 20; cf.: principatus inanem ei famam, id. H. 4, 11; id. Or. 37: principi ministeria, id. H. 2, 59; id. A. 14, 15.
      In a Greek construction: infula virgineos circumdata comptus, encompassing, Lucr. 1, 88; Tac. H. 4, 45; id. A. 16, 25.
  2. II. Aliquem or aliquid (aliquā re), to surround some person or thing (with something), to encompass, enclose, encircle with.
    1. A. Lit.
      1. 1. In gen.: animum (deus) circumdedit corpore et vestivit extrinsecus, Cic. Univ. 6 fin.; cf.: aether corpore concreto circumdatus undique, Lucr. 5, 469: portum moenibus, Nep. Them. 6, 1: regio insulis circumdata, Cic. Fl. 12, 27: villam statione, Tac. A. 14, 8: suam domum spatio, id. G. 16: collis operibus, id. A. 6, 41: vallo castra, id. H. 4, 57: Othonem vexillis, id. ib. 1, 36: canibus saltus, Verg. E. 10, 57: circumdato me bracchiis: meum collum circumplecte, Plaut. As. 3, 3, 106: collum filo, Cat. 64, 377: (aurum) circumdatum argento, Cic. Div. 2, 65, 134: furvis circumdatus alis Somnus, * Tib. 2, 1, 89: ad talos stola demissa et circumdata palla, Hor. S. 1, 2, 99: circumdedit se zonā, Suet. Vit. 16: circumdata corpus amictu, Ov. M. 4, 313; cf. id. ib. 3, 666: tempora vittis, id. ib. 13, 643: Sidoniam picto chlamydem circumdata limbo, Verg. A. 4, 137.
      2. 2. Esp. of a hostile surrounding, to surround, encompass, invest, besiege, etc.: oppidum vallo et fossā, Cic. Fam. 15, 4, 10: oppidum quinis castris, Caes. B. C. 3, 9: cum legatimultitudine domum ejus circumdedissent, Nep. Hann. 12, 4: vallo atque fossā moenia circumdat, Sall. J. 23, 1: oppidum coronā, Liv. 4, 47, 5: quos (hostes) primo Camillus vallo circumdare est adortus, id. 6, 8, 9: fossā valloque urbem, id. 25, 22, 8: fossā duplicique vallo circumdatā urbe, id. 28, 3, 5: hostes exercitu toto, Curt. 3, 8, 4.
    2. B. Trop.: omni autem totam figuram mundi levitate circumdedit, Cic. Univ. 6 init.: exiguis quibusdam finibus oratoris munus circumdedisti, have confined, circumscribed, id. de Or. 1, 62, 264; cf.: minus octoginta annis circumdatum aevum, Vell. 1, 17, 2: pueritiam robore, Tac. A. 12, 25: fraude, Sil. 7, 134; cf. id. 12, 477: monstrorum novitate, Quint. Decl. 18, 1.

* circum-dŏlĕo, ēre, v. n., to suffer on every side: spiratio circumdolens; acc. to Forcellini: circum, seu undique, vel ab omni parte angens, i.e. very painful, Cael. Aur. Acut. 2, 14, 92.

circum-dŏlo, āre, v. a.,

  1. I. to hew off around, Plin. 16, 32, 57, § 133.
  2. II. Trop.: qui, tamquam bonus animi faber, vitia nostra circumdolat, Ambros. in Luc. 3, 2.

circum-dūco, xi, ctum, 3, v. a. (imper. circumduce, Plaut. As. 1, 1, 83; id. Most. 3, 2, 159; id. Mil. 2, 2, 66), to lead or draw around (class.; esp. freq. in milit. lang.; in Cic. perh. only once).

  1. I. Prop.: circumduce exercitum, Plaut. Mil. 2, 2, 66; cf. Liv. 1, 27, 8; 8, 13, 8: miles aliquo circumducitur, Plaut. Truc. 4, 4, 21: quattuor cohortibus longiore itinere circumductis, Caes. B. G. 3, 26: alas ad latus Samnitium, Liv. 10, 29, 9: agmen per invia circa, etc., id. 21, 36, 4: pars devio saltu circumducta, id. 41, 19, 8; cf. id. 36, 24, 8: captos Vitellii exploratores circumductos, ut robora exercitus noscerent, remittendo, Tac. H. 3, 54: aliquem per totam civitatem, Petr. 141.
    Also like the simple verb absol.: praeter castra hostium circumducit, marches around, avoids, Liv. 34, 14, 1: aliquem vicatim, Suet. Calig. 35: per coetus epulantium, id. ib. 32: quosdam per organa hydraulica, id. Ner. 41.
    With two accs.: eho istum, puer, circumduce hasce aedis et conclavia, Plaut. Most. 3, 2, 159: quos Pompeiusomnia sua praesidia circumduxit atque ostentavit, Caes. B. C. 3, 61 Kraner ad loc.; cf. Verg. A. 6, 517 sq.
    And in tmesis: circum in quaestus ducere Asinum, Phaedr. 4, 1, 4.
    1. B. Of things: Casilinum coloniam deduxisti, ut vexillum tolleres, ut aratrum circumduceres (as usu. in founding a new city; v. aratrum), * Cic. Phil. 2, 40, 102; cf.: oppida, quae prius erant circumducta aratro, Varr. L. L. 5, § 143 Müll.: bracchium (v. bracchium), Auct. B. Hisp. 6; Suet. Claud. 20: flumen Dubis, ut circino circumductum, paene totum oppidum cingit, Caes. B. G. 1, 38: utro modo vero id circumductum est (of a round hole), Cels. 8, 3, 16: litteras subicere et circumducere, i. e. when a line is filled, to place the remaining letters of a word below the line, and draw circular marks around them, to indicate that they belong above, Suet. Aug. 87 fin.; cf. Serv. ad Verg. A. 3, 204 and 226: umbra hominis lineis circumducta, i.e. represented by outlines, sketched, Plin. 35, 3, 5, § 15.
  2. II. Trop.
    1. A. In conversat. language, aliquem aliqua re or absol., to deceive, cheat, impose upon (syn.: circumvenio, decipio, fraudo, fallo): aliquem argento, Plaut. Ps. 2, 2, 39; 1, 5, 16: quadrigentis Philippis filius me et Chrusalus circumduxerunt, id. Bacch. 5, 2, 64; cf. id. ib. 2, 3, 77: quā me potes, circumduce, aufer, id. As. 1, 1, 84; id. Poen. 5, 5, 8; 5, 2, 16; id. Ps. 1, 5, 115; Dig. 42, 33, 1 al.
    2. B. Of discourse, to use circumlocution, to prolong: cum sensus unus longiore ambitu circumducitur, Quint. 9, 4, 124; cf. id. 10, 2, 17.
    3. C. In prosody, to speak drawlingly, to drawl out; only in Quint. 11, 3, 172; 12, 10, 33; 1, 5, 23 Spald. and Zumpt.
    4. D. In jurid. Lat., to draw lines around a law, i. e. to cancel, annul, abrogate (cf. cancello, II., and circumscribo, II. D.), Dig. 5, 1, 73; 40, 12, 27; 49, 1, 22.

circumductĭo, ōnis, f. [circumduco].

  1. I. A leading or conducting around: aquarum, Vitr. 8, 6, 5 sq.: sphaerae, the circumference, Hyg. Astr. 1, 2; of a person, Cod. Th. 4, 8, 1.
  2. II. Trop.
    1. * A. A cheating, defrauding: argenti, Plaut. Capt. Caterv. 3.
    2. B. The expansion of a thought, a period, only in Quint. 11, 3, 39; 9, 4, 118.

circumductor, ōris, m. [circumduco], one who leads about, converts another, Tert. adv. Val. 10.

* circumductum, i, n. [circumduco, II. B.]; in rhet., a period, Quint. 9, 4, 22.

1. circumductus, a, um, Part., from circumduco.

2. circumductus, ūs, m. [circumduco].

  1. I. The circumference of a figure, Quint. 1, 10, 43.
  2. * II. Motion in a circle, a revolution: orbium, Macr. Somn. Scip. 2, 1, 5.