No entries found. Showing closest matches:
cōgĭtābĭlis, e, adj. [cogito], conceivable, imaginable (post-Aug. and very rare), Sen. Ep. 58, 13: Deus, App. Mag. p. 315, 4.
* cōgĭtābundus, a, um, adj. [cogito], thinking, thoughtful: Socrates, Gell. 2, 1, 2.
* cōgĭtāmen, ĭnis, n. [cogito], thinking, thought, Tert. Trin. 6.
* cōgĭtāmentum, i, n. [cogito], a thought (late Lat.), Vulg. 4 Esdr. 7, 22; cf. cogitamentum, ἐνθύμημα, Gloss. Gr. Lat.
cōgĭtāta, ōrum, n., v. cogito, I. b.
cōgĭtātē, adv., v. cogito fin.
‡ cōgĭtātim, adv., pro cogitate, Paul. ex Fest. p. 61, 9 Müll.
cōgĭtātĭo, ōnis, f. [cogito, i. e. co-agito; cf. Varr. L. L. 6, § 43; Cic. Off. 1, 6, 19; Paul. ex Fest. p. 66, 7 Müll.].
- I. Abstr., a thinking, considering, deliberating; thought, reflection, meditation (in good prose, and very freq.).
- 1. Absol.: cogitatio in se ipsā vertitur, Cic. Off. 1, 44, 156: cogitatione aliquid complecti, Quint. 11, 2, 19: subitam et fortuitam orationem commentatio et cogitatio facile vincit, Cic. de Or. 1, 33, 150; cf. Quint. 10, 6, 1 sq.: speciem dei percipere cogitatione, non sensu, Cic. N. D. 1, 37, 105: cogitatione aliquid comprehendere, id. Tusc. 1, 22, 50; 4, 13, 29: cogitatio enim quamvis regionem potest amplecti, Auct. Her. 3, 19, 32: acerrima et attentissima, Cic. de Or. 3, 5, 17: tacita, Quint. 5, 7, 2; cf. id. 6, 1, 44: provisa et formata, id. 10, 7, 8: fortuita, id. 10, 3, 29: male cohaerentem, id. 10, 6, 6: simplices, magnas, Tac. G. 22.
- 2. With gen.: timoris praeteriti, Cic. Sest. 4, 11: cum officii, tum etiam periculi mei, id. Fam. 7, 3, 1; Curt. 7, 8, 4: suscepti muneris, Quint. 4, prooem. 7: cogitationem habere argenti, amoenitatum, etc., Cic. Par. 1, 2, 10: illius loci, id. Att. 1, 11, 3: rerum, id. Fam. 5, 13, 5: petendi consulatūs, Vell. 2, 17, 2.
- 3. With rel.: quaeris ut suscipiam cogitationem, quidnam istis agendum putem, Cic. Att. 14, 20, 4: mihi … occurrit cogitatio, qualis animus in corpore sit, etc., id. Tusc. 1, 22, 51: cujus sit filius, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 2, 3.
- II. Meton.
- A. Concr., a thought, opinion, judgment; a resolution, design. plan, project: omnes meas curas cogitationesque in rem publicam conferebam, Cic. Off. 2, 1, 2; cf. id. Lael. 9, 32; Liv. 35, 28, 7: mandare litteris cogitationes suas, Cic. Tusc. 1, 3, 6: versantur in animo meo multae et graves cogitationes, etc., id. Agr. 2, 2, 5; cf. Curt. 8, 3, 14: tacitae, Quint. 11, 2, 17; cf. id. 3, 8, 41: posteriores enim cogitationes (ut aiunt) sapientiores solent esse, Cic. Phil. 12, 2, 5 (transl. of Αἱ δεύτεραί πως φροντίδες σοφώτεραι): ista cogitatio de triumpho, id. Att. 7, 3, 2: redit autem illa cogitatio, quosdam fore qui, etc., Quint. 1, 7, 33: de his rebus rogo vos, ut cogitationem suscipiatis, Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; cf. Cic. Att. 14, 20, 4: cogitatione rerum novarum abstinere, Tac. H. 1, 7; cf. id. ib. 1, 23; 2, 74; id. A. 15, 54: vix a tam praecipiti cogitatione revocatus, Suet. Calig. 48.
- B. In Cic. several times, thought as an intellectual power, the ability of thinking, power or faculty of thought, the reasoning power (cf.: vim cogitationis habere, Cic. Tusc. 1, 27, 66): (homo) solus particeps rationis et cogitationis, id. Leg. 1, 7, 22; id. N. D. 3, 9, 21; 2, 7, 18; id. Verr. 2, 2, 54, § 134.
cōgĭtātō, adv., v. cogito, P. a. fin.
cōgĭtātōrĭum, ii, n. [cogitatus], a receptacle of thought (late Lat.): animae caro, Tert. Res Carn. 15; id. Anim. 11.
cōgĭtātum, i, and cōgĭtāta, ōrum, n., v. cogito, I. b.
1. cōgĭtātus, a, um, Part., from cogito.
2. cōgĭtātus, ūs, m. [cogito], a thinking, thought (late Lat.), App. M. 4, 5, p. 144, 22; Tert. Idol. 23; Vulg. Eccl. 9, 23 al. (but in Sen. Ep. 11, 9, cogitatus is part. pass.).
cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.
- I. To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.: in animo cogitare, Ter. Ad. 1, 1, 5: toto animo, Cic. Fam. 1, 7, 3: coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare, Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22: placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc., id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4: sic cogitabam! fore uti, etc., Cic. Quint. 24, 77: severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens), Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2: nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit, Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291: quid agam cogito, Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29: ad haec igitur cogita, vel potius excogita, id. Att. 9, 6, 7.
With acc. of person: Regulum cogita, think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2: tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset, Tac. Or. 2: matrem, patrem, propinquos, Quint. Decl. 22 fin.; cf.: o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat, Sen. Ep. 11, 9.
With two accs.: quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt? Cic. Balb. 4, 9: Scipionem, Laelium, avum, to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2: et majores et posteros cogitate, Tac. Agr. 32 fin.: si principem cogitares, Plin. Ep. 6, 31, 31: cum Persas cogitaret, Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4.
- b. cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas: postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui, Ter. Phorm. 2, 1, 53: so cogitata (mentis) eloqui, Cic. Brut. 72, 253: perficere, id. Deiot. 7, 21: patefacere, Nep. Paus. 3, 1: sapientium, Cic. Agr. 1, 1, 1: Naevii, id. Quint. 29, 90.
Rare in sing.: quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus, Nep. Dat. 6, 8.
- B. Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2: adversus se, Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo: si quid amice de Romanis cogitabis, Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarent … male eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.: Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio, Cic. Sen. 6, 18.
- II. In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
- (α) With inf.: praedium parare, Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163: cogitat recipere hunc in aedes, Ter. Eun. 5, 2, 58: facere, id. Heaut. 3, 3, 46: recipere me, Cic. Att. 2, 9, 4: cenare, id. ib. 4, 12, 1: uti, Hor. Ep. 1, 2, 50: ex fumo dare lucem, id. A. P. 144: deducere exercitum, Suet. Ner. 18 al.
- (β) With acc.: proscriptiones et dictaturas cogitare, Cic. Cat. 2, 9, 20: caedem principis et res novas, Tac. A. 4, 28 fin.: cogitatum facinus, Suet. Tib. 19; and parricidium, id. Calig. 12: mecum rem pulcherrimam, Curt. 8, 7, 9: tantum nefas in aliquem, id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.: si qua cogitarentur, gravius adversus se, Suet. Caes. 75: quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet, what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind: quid cogitet humidus Auster, Verg. G. 1, 462 Heyne.
- (γ) With ut and subj.: neque jam, ut aliquid acquireret … cogitabat, Caes. B. G. 7, 59: quid … viros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc., Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.
- (δ) With de: cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis, Suet. Calig. 34: de reddendā republicā, id. Aug. 28: de consciscendā morte, id. Caes. 36; id. Claud. 31: de quo, id. Caes. 9: cum spiritus coepit de exitu cogitare, Sen. Q. N. 6, 25, 1.
In epistolary style, with ellipsis,
- a. Of ire: in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum, Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.
- b. Of manere: eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano, Cic. Att. 12, 1, 1; cf.: ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam, id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).
Hence,
- * A. P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate: utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria, Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).
- B. cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare): tractare rem suam, Plaut. Trin. 2, 2, 45: meditari, id. Mil. 3, 3, 69: quae vero accurate cogitateque scripsisset, Cic. Arch. 8, 18.