Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

cōgĭtābĭlis, e, adj. [cogito], conceivable, imaginable (post-Aug. and very rare), Sen. Ep. 58, 13: Deus, App. Mag. p. 315, 4.

* cōgĭtābundus, a, um, adj. [cogito], thinking, thoughtful: Socrates, Gell. 2, 1, 2.

* cōgĭtāmen, ĭnis, n. [cogito], thinking, thought, Tert. Trin. 6.

* cōgĭtāmentum, i, n. [cogito], a thought (late Lat.), Vulg. 4 Esdr. 7, 22; cf. cogitamentum, ἐνθύμημα, Gloss. Gr. Lat.

cōgĭtāta, ōrum, n., v. cogito, I. b.

cōgĭtātē, adv., v. cogito fin.

cōgĭtātim, adv., pro cogitate, Paul. ex Fest. p. 61, 9 Müll.

cōgĭtātĭo, ōnis, f. [cogito, i. e. co-agito; cf. Varr. L. L. 6, § 43; Cic. Off. 1, 6, 19; Paul. ex Fest. p. 66, 7 Müll.].

  1. I. Abstr., a thinking, considering, deliberating; thought, reflection, meditation (in good prose, and very freq.).
      1. 1. Absol.: cogitatio in se ipsā vertitur, Cic. Off. 1, 44, 156: cogitatione aliquid complecti, Quint. 11, 2, 19: subitam et fortuitam orationem commentatio et cogitatio facile vincit, Cic. de Or. 1, 33, 150; cf. Quint. 10, 6, 1 sq.: speciem dei percipere cogitatione, non sensu, Cic. N. D. 1, 37, 105: cogitatione aliquid comprehendere, id. Tusc. 1, 22, 50; 4, 13, 29: cogitatio enim quamvis regionem potest amplecti, Auct. Her. 3, 19, 32: acerrima et attentissima, Cic. de Or. 3, 5, 17: tacita, Quint. 5, 7, 2; cf. id. 6, 1, 44: provisa et formata, id. 10, 7, 8: fortuita, id. 10, 3, 29: male cohaerentem, id. 10, 6, 6: simplices, magnas, Tac. G. 22.
      2. 2. With gen.: timoris praeteriti, Cic. Sest. 4, 11: cum officii, tum etiam periculi mei, id. Fam. 7, 3, 1; Curt. 7, 8, 4: suscepti muneris, Quint. 4, prooem. 7: cogitationem habere argenti, amoenitatum, etc., Cic. Par. 1, 2, 10: illius loci, id. Att. 1, 11, 3: rerum, id. Fam. 5, 13, 5: petendi consulatūs, Vell. 2, 17, 2.
      3. 3. With rel.: quaeris ut suscipiam cogitationem, quidnam istis agendum putem, Cic. Att. 14, 20, 4: mihioccurrit cogitatio, qualis animus in corpore sit, etc., id. Tusc. 1, 22, 51: cujus sit filius, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 2, 3.
  2. II. Meton.
    1. A. Concr., a thought, opinion, judgment; a resolution, design. plan, project: omnes meas curas cogitationesque in rem publicam conferebam, Cic. Off. 2, 1, 2; cf. id. Lael. 9, 32; Liv. 35, 28, 7: mandare litteris cogitationes suas, Cic. Tusc. 1, 3, 6: versantur in animo meo multae et graves cogitationes, etc., id. Agr. 2, 2, 5; cf. Curt. 8, 3, 14: tacitae, Quint. 11, 2, 17; cf. id. 3, 8, 41: posteriores enim cogitationes (ut aiunt) sapientiores solent esse, Cic. Phil. 12, 2, 5 (transl. of Αἱ δεύτεραί πως φροντίδες σοφώτεραι): ista cogitatio de triumpho, id. Att. 7, 3, 2: redit autem illa cogitatio, quosdam fore qui, etc., Quint. 1, 7, 33: de his rebus rogo vos, ut cogitationem suscipiatis, Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; cf. Cic. Att. 14, 20, 4: cogitatione rerum novarum abstinere, Tac. H. 1, 7; cf. id. ib. 1, 23; 2, 74; id. A. 15, 54: vix a tam praecipiti cogitatione revocatus, Suet. Calig. 48.
    2. B. In Cic. several times, thought as an intellectual power, the ability of thinking, power or faculty of thought, the reasoning power (cf.: vim cogitationis habere, Cic. Tusc. 1, 27, 66): (homo) solus particeps rationis et cogitationis, id. Leg. 1, 7, 22; id. N. D. 3, 9, 21; 2, 7, 18; id. Verr. 2, 2, 54, § 134.

cōgĭtātō, adv., v. cogito, P. a. fin.

cōgĭtātōrĭum, ii, n. [cogitatus], a receptacle of thought (late Lat.): animae caro, Tert. Res Carn. 15; id. Anim. 11.

cōgĭtātum, i, and cōgĭtāta, ōrum, n., v. cogito, I. b.

1. cōgĭtātus, a, um, Part., from cogito.

2. cōgĭtātus, ūs, m. [cogito], a thinking, thought (late Lat.), App. M. 4, 5, p. 144, 22; Tert. Idol. 23; Vulg. Eccl. 9, 23 al. (but in Sen. Ep. 11, 9, cogitatus is part. pass.).

cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.

  1. I. To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.: in animo cogitare, Ter. Ad. 1, 1, 5: toto animo, Cic. Fam. 1, 7, 3: coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare, Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22: placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc., id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4: sic cogitabam! fore uti, etc., Cic. Quint. 24, 77: severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens), Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2: nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit, Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291: quid agam cogito, Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29: ad haec igitur cogita, vel potius excogita, id. Att. 9, 6, 7.
    With acc. of person: Regulum cogita, think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2: tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset, Tac. Or. 2: matrem, patrem, propinquos, Quint. Decl. 22 fin.; cf.: o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat, Sen. Ep. 11, 9.
    With two accs.: quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt? Cic. Balb. 4, 9: Scipionem, Laelium, avum, to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2: et majores et posteros cogitate, Tac. Agr. 32 fin.: si principem cogitares, Plin. Ep. 6, 31, 31: cum Persas cogitaret, Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4.
        1. b. cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas: postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui, Ter. Phorm. 2, 1, 53: so cogitata (mentis) eloqui, Cic. Brut. 72, 253: perficere, id. Deiot. 7, 21: patefacere, Nep. Paus. 3, 1: sapientium, Cic. Agr. 1, 1, 1: Naevii, id. Quint. 29, 90.
          Rare in sing.: quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus, Nep. Dat. 6, 8.
    1. B. Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2: adversus se, Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo: si quid amice de Romanis cogitabis, Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarentmale eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.: Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio, Cic. Sen. 6, 18.
  2. II. In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
          1. (α) With inf.: praedium parare, Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163: cogitat recipere hunc in aedes, Ter. Eun. 5, 2, 58: facere, id. Heaut. 3, 3, 46: recipere me, Cic. Att. 2, 9, 4: cenare, id. ib. 4, 12, 1: uti, Hor. Ep. 1, 2, 50: ex fumo dare lucem, id. A. P. 144: deducere exercitum, Suet. Ner. 18 al.
          2. (β) With acc.: proscriptiones et dictaturas cogitare, Cic. Cat. 2, 9, 20: caedem principis et res novas, Tac. A. 4, 28 fin.: cogitatum facinus, Suet. Tib. 19; and parricidium, id. Calig. 12: mecum rem pulcherrimam, Curt. 8, 7, 9: tantum nefas in aliquem, id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.: si qua cogitarentur, gravius adversus se, Suet. Caes. 75: quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet, what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind: quid cogitet humidus Auster, Verg. G. 1, 462 Heyne.
          3. (γ) With ut and subj.: neque jam, ut aliquid acquireret … cogitabat, Caes. B. G. 7, 59: quidviros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc., Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.
          4. (δ) With de: cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis, Suet. Calig. 34: de reddendā republicā, id. Aug. 28: de consciscendā morte, id. Caes. 36; id. Claud. 31: de quo, id. Caes. 9: cum spiritus coepit de exitu cogitare, Sen. Q. N. 6, 25, 1.
            In epistolary style, with ellipsis,
        1. a. Of ire: in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum, Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.
        2. b. Of manere: eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano, Cic. Att. 12, 1, 1; cf.: ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam, id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).
          Hence,
    1. * A. P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate: utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria, Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).
    2. B. cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare): tractare rem suam, Plaut. Trin. 2, 2, 45: meditari, id. Mil. 3, 3, 69: quae vero accurate cogitateque scripsisset, Cic. Arch. 8, 18.