Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

conscĭentĭa, ae, f. [conscio], a knowing of a thing together with another person, joint knowledge, consciousness (in good prose, and very freq.).

  1. I. A joint knowledge of something, a being privy to, a knowing along with others, privity, cognizance, etc.
          1. (α) With gen. subj.: omnium horum, Cic. Cat. 1, 1, 1; so, hominum, id. Fin. 2, 9, 28: plurium, Liv. 2, 54, 7: liberti unius, Tac. A. 6, 21; cf. Suet. Calig. 56 al.: generis humani, Tac. Agr. 2.
          2. (β) With gen. obj. (thus for the most part in Tac.): in conscientiam facinoris pauci asciti, Tac. H. 1, 25: facti, id. A. 2, 22: conjurationis, id. H. 1, 42: stupri, Dig. 48, 5, 29.
            Plur.: consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 20, 56.
          3. (γ) Absol.: non modo eos persequi, ad quos maxime culpa corrupti judicii, sed etiam illos, ad quos conscientiae contagio pertinebit, Cic. Verr. 2, 5, 71, § 183: qui non modo a facti verum etiam a conscientiae suspitione afuit, id. Cael. 10, 23: nocte perfugit Tanagram, suam conscientiam metuens, Liv. 33, 28, 10: simulare, Tac. A. 2, 40; 4, 3; cf. id. H. 1, 28; Curt. 7, 1, 31.
  2. II. Consciousness, knowledge, feeling, sense.
    1. A. In gen. (rare).
          1. (α) With gen.: unde haec illis tanta modestia, nisi a conscientiā virium et nostrarum et suarum? Liv. 8, 4, 10 (cf. γ); so, contracti culpā periculi, id. 3, 2, 11: suae infirmitatis, Quint. 1, 2, 10: rebellionis, Tac. A. 12, 31; cf. defectionis, id. Agr. 16: victoriae, id. ib. 27: unionum in somno quoque, Plin. 33, 3, 12, § 40: amissae fortunae, a recollection, Flor. 2, 12, 10: ipsa pulcherrimi facti, Cic. Phil. 2, 44, 114: officii mei benevolentiaeque, id. Fam. 3, 7, 6 fin.: scelerum tuorum, id. Pis. 17, 39; cf. Sall. C. 5, 7: peccatorum, Cic. Par. 5, 3, 40: culpae, Liv. 28, 19, 1 et saep.
            In plur., Cic. Clu. 20, 56: te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, id. Par. 2, 2, 18; cf. under B. 2.
          2. * (β) With de: satisfactionem ex nullà conscientiā de culpā proponere decrevi, Cat. ap. Sall. C. 35, 2; cf. conscius, I. δ
          3. (γ) With rel.-clause (very rare): illi conscientia, quid abesset virium, detrectavere pugnam, Liv. 3, 60, 6; 28, 19, 5.
          4. (δ) Absol.: ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, self-consciousness, Cic. Fin. 2, 22, 71: illud se tacere suam conscientiam non pati, Liv. 5, 25, 6: in veris quoque sufficit conscientia, consciousness, Quint. 11, 1, 17: sine hac quidem conscientiā ipsa illa ex tempore dicendi facultas inanem modo loquacitatem dabit, without this feeling, equiv. to without this persuasion, id. 10, 3, 2: quamvis capite defectionis ablato manebat plerisque militum conscientia, Tac. H. 1, 5.
            So pregn., with ne, a conscientious fear, guilty fear, Tac. Agr. 42.
    2. B. In partic., a consciousness of right or wrong, the moral sense, conscience: magna vis est conscientiae … in utramque partem, ut neque timeant qui nihil commiserint et poenam semper ante oculos versari putent qui peccarint, Cic. Mil. 23, 61; cf.: et virtutis et vitiorum grave ipsius conscientiae pondus, id. N. D. 3, 35, 85: bona conscientia turbam advocat, mala etiam in solitudine anxia atque sollicita est, Sen. Ep. 43, 5: ad purgandam publicam conscientiam, Just. 31, 4, 3: recta, a good conscience, Cic. Att. 13, 20, 4; cf. egregia, Liv. 29, 33, 9: bona, Cels. ap. Quint. 2, 15, 32; Quint. 6, 1, 33; 9, 2, 93; Tac. Agr. 1: optima, Plin. Ep. 1, 12, 3: salvā bonā conscientiā, Sen. Q. N. 4, praef. § 15: integra, Front. 1, 9, 3; Lact. 5, 19, 32: mala, a bad conscience, Sall. J. 62, 8; Quint. 12, 1, 3: infelix, id. 6, prooem. § 10.
        1. * b. Prov.: conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41.
      1. 2. Sometimes absol. for a good, or for a bad conscience.
        1. a. A good conscience: mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2; cf.: illud est hominis magnimaximi aestimare conscientiam mentis suae, etc., id. Clu. 58, 159: in quibus ego nec dissentire a nostris salvā gratiā nec consentire salvā conscientiā possum, Sen. Ep. 117, 1: ad sacrificium integrā conscientiā venire, Lact. 5, 19, 32; Front. Strat. 1, 9, 3.
        2. b. A bad conscience: hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse? Cic. Off. 3, 21, 85; id. Cat. 2, 6, 13; id. Leg. 1, 14, 40; Sall. C. 15, 4; id. J. 35, 4; Quint. 5, 13, 46.
          In the same sense: animi, Cic. Fin. 2, 16, 53; 2, 17, 54; id. Att. 13, 49 fin.; Caes. B. C. 3, 60; Phaedr. 3, prol. 47; and in plur.: suae (quemque) malae cogitationes conscientiaeque animi terrent, Cic. Rosc. Am. 24, 67.

con-scindo, ĭdi, issum, 3, v. a., to tear or rend to pieces (very rare).

  1. I. Lit: pallulam, Plaut. Truc. 1, 1, 32: vestem, Ter. Eun. 5, 1, 4: epistulam, Cic. Fam. 7, 18, 4: ipsam capillo for illius capillum, Ter. Eun. 4, 3, 4 Ruhnk.
  2. II. Trop.: quā dominus, quā advocati sibilis conscissi, hissed at, Cic. Att. 2, 19, 3; cf.: is me ab optimatibus ait conscindi, am pulled to pieces, i. e. abused, calumniated, id. ib. 8, 16, 1.

con-scĭo, īre, v. a.

  1. * I. To be conscious of wrong: nil sibi, * Hor. Ep. 1, 1, 61.
  2. II. To know well (late Lat.): consciens Christus, quid esset, Tert. Carn. Chr. 3.

con-scisco, scīvi or scĭi, scītum, 3, v. a.

  1. I. Publicists’ t. t., to approve of, decree, determine or resolve upon something in common: populi jussa vetita quom suffragio consciscentur, Cic. Leg. 3, 3, 10: Senatus populi Romani Quiritium censuit, consensit, conscivit ut bellum cum priscis Latinis fieret, etc. (an old formula for the declaration of war), Liv. 1, 32, 13: Tusci fere omnes consciverant bellum, had decided upon, decreed, id. 10, 18, 2: communi consilio fugam, id. 10, 34, 13: facinus in se ac suos foedum ac ferum, id. 28, 22, 5 Weissenb. ad loc.: causam, Gell. 5, 10, 9 (not consistere; cf. Lachm. ad Lucr. p. 349).
    Hence,
  2. II. Transf. from the sphere of state affairs; aliquid sibi or absol.; lit., to adjudge, appropriate to one’s self (cf. ascisco); hence, with the access. idea of personal action, to inflict or bring upon one’s self (most frequently death;—class.).
          1. (α) With sibi: letum, * Lucr. 3, 81: mortem, to kill one’s self, Cic. Clu. 61, 171; id. Verr. 2, 3, 56, § 129; id. Brut. 11, 43; id. Tusc. 1, 34, 83; id. Off. 1, 31, 112; Caes. B. G. 1, 4; Liv. 3, 58, 6; 45, 5, 12: necem, Cic. N. D. 2, 3, 7; Nep. ap. Gell. 7, 18, 11: exsilium, Liv. 10, 17, 2; 29, 36, 12: exsilium ac fugam, to go into voluntary exile, id. 5, 53, 5.
          2. (β) Without sibi: letum, Plaut. Mil. 4, 6, 26: mortem, Liv. 9, 26, 7: necem, Suet. Claud. 31, n. 3: fugam, to flee, Liv. 10, 34, 13; 33, 48, 10; Tac. H. 3, 9: caecitatem, Gell. 10, 17, 2.
            Pass.: consciscenda mors voluntaria, Cic. Fam. 7, 3, 3: de consciscendā nece cogitare, Suet. Caes. 36: nece conscitā, Plin. 36, 15, 24, § 107 (in Nep. Alcib. 11, 1, conscierunt is a false read. for consentiunt or conspirant; cf. Nipperd. Spicil. ap. Corn. Nep. p. 37 sq.).

* conscissĭo, ōnis, f. [conscindo], a tearing in pieces, Aug. Mor. Eccl. Cath. 34.

conscissus, a, um, Part., from conscindo.

conscītus, a, um, Part., from conscisco.

con-scĭus, a, um, adj. [scio], that knows something in company with others or by himself, knowing with others or self-knowing (freq. in all periods and species of composition).

  1. I. Knowing or conscious of something with another, privy to; and subst., a (male or female) participant in a thing, an accessory, accomplice, confidant, etc.; constr. with the gen., dat., in, and de aliquā re, an obj.- or rel.-clause, or absol. (cf. Rudd. II. p. 71).
          1. (α) With gen. with or without dat. pers. (cf. β infra): qui tam audacis facinoris mi conscius, Ter. Phorm. 1, 3, 4; cf.: alius alii tanti facinoris conscii, Sall. C. 22, 2: si conscius Dymno tanti sceleris fuissem, Curt. 6, 10, 20; and: nondum tot flagitiorum exercitui meo conscius, Tac. A. 1, 43: T. Pomponius, homo omnium meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius, Cic. Fam. 5, 5, 1; so, maleficii, id. Clu. 22, 59: conjurationis, Sall. C. 37, 1: ante actae vitae, Liv. 9, 26, 14: infirmitatis nostrae, Quint. 10, 3, 19: interficiendi Postumi Agrippae, Tac. A. 3, 30; cf.: Caesarianae necis, Suet. Ner. 3; and necis (opp. auctor), id. ib. 33: peccati erilis, Hor. S. 2, 7, 60: adjutores quosdam, conscios sui ( = sui consilii) nactus, Caes. B. C. 3, 108, 2.
            Poet.: arva versi regis, Ov. M. 7, 385; cf.: quorum nox conscia sola est, id. ib. 13, 15: fati sidera, Verg. A. 4, 519: mentis, Ov. H. 17, 265 al.
          2. (β) With dat.: huic facinori tanto tua mens liberalis conscia esse non debuit, Cic. Cael. 21, 52: temeritati et mendacio meo, id. Verr. 2, 4, 56, § 124 (quoted in Arus. Mess. p. 220 Lind.): Fabricium quemconscium illi facinori fuisse arbitrabatur, Cic. Clu. 20, 56 al.: verbis, Tib. 1, 9, 41: coeptis, Ov. M. 7, 194.
            Poet.: sacris nox, Ov. M. 6, 588 Heins.: deliciis meis antra, id. H. 15, 138: conubiis aether, Verg. A. 4, 168 Wagn. N. cr.: gens nascenti conscia Nilo, Luc. 1, 20.
          3. (γ) With in: mihi in privatis omnibus conscius, Cic. Att. 1, 18, 1; so, conscius vestris in lacrimis adfueram, Prop. 1, 10, 2.
          4. * (δ) With de: addit ad extremum, se audisse a Curione his de rebus conscium esse Pisonem, Cic. Att. 2, 24, 3; cf. conscientia, II. A. β.
            (ε) With rel.-clause: multis consciis quae gereretur, Nep. Dion, 8, 4.
            (ζ) Absol.: nec mihi conscius est ullus homo, Plaut. Rud. 4, 2, 21; id. Truc. 1, 1, 40; cf.: fac me consciam, id. Cist. 2, 3, 46; Ter. Heaut. 1, 1, 69; Cic. Att. 2, 24, 1; cf. Nep. Milt. 3, 6; Quint. 5, 7, 37; Tac. A. 1, 5; Hor. C. 3, 6, 29.
            Poet.: cetera nox et nos et turris conscia novit, Ov. H. 18, 105: silva, id. M. 2, 438: rubor, Cat. 65, 24 al.
            Hence, subst.: conscĭus, i, m., of those who are participants in a crime, conspiracy, etc., a partaker, jointconspirator, accessory, accomplice, confidant, etc., Nep. Dion, 9, 1; Quint. 4, 2, 48; 9, 2, 81 sq.; Suet. Dom. 10: consciorum nomina exponere, Curt. 8, 6, 24: Othonis, Tac. H. 1, 39 al.: se (sacerdotes Germanorum) ministros deorum, illos (equos) conscios putant (sc. deorum), id. G. 10.
  2. II. With sibi, knowing something in one’s self, conscious of.
    1. A. In gen., in a good and bad sense.
          1. (α) With gen.: qui (sc. populus Romanus) si alicujus injuriae sibi conscius fuisset, etc., Caes. B. G. 1, 14; so, sibi nullius culpae, Cic. Off. 3, 18, 73: mihi dissimulati in ullā parte judicii, Quint. 3, 6, 64: sibi irae et iracundiae, Suet. Claud. 38: sermonis adversus majestatem tuam habiti nullius conscii sumus nobis, Curt. 7, 1, 21: mens sibi recti, Verg. A. 1, 604; cf. without sibi, Ov. F. 4, 311: admissae nequitiae, Prop. 1, 15, 38: audacis facti (lupus), Verg. A. 11, 812.
          2. (β) With dat.: sibi factis mens, Lucr. 3, 1018.
          3. (γ) With in: nuila sibi turpi in re, Lucr. 6, 393.
          4. (δ) With acc. and inf. as object, Ter. Ad. 3, 2, 50: etsi mihi sum conscius, numquam me nimis cupidum fuisse vitae, Cic. Tusc. 2, 4, 10; Quint. 12, 11, 8.
            (ε) With rel.- or subj.-clause: cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere, Hirt. B. G. 8, 44 fin.
            With adv.: mulieres male sibi consciae, Just. 2, 5, 7.
            Absol.: ego pol, quae mihi sum conscia, hoc certo scio, etc., Ter. Eun. 1, 2, 119: conscia mens ut cuique sua est, etc., Ov. F. 1, 485.
            Poet.: virtus, Verg. A. 12, 668.
            Constrr. analogous to the Greek: conscius sum mihi benefacienti and benefaciens (σύνοιδα ἐμαυτῷ πεποιηκότι or ποιῶν), are mentioned by Prisc. p. 1205 P., as much used earlier, but without exs. in proof.
    2. B. In partic., conscious to one’s self of wrong (rare, and mostly poet.): nihil est miserius quam animus hominis conscius, Plaut. Most. 3, 1, 13: animus, Lucr. 4, 1131; Sall. C. 14, 3; Sen. Hippol. 496.
      Poet.: vultus, Sen. Herc. Fur. 692.