Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

* con-sermōnor, āri, v. dep., to converse with one, to talk: cum iis, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 17.

1. con-sĕro, sēvi, sĭtum or sătum, 3, v. a. (perf. conseruerit, Col. 3, 4, 2; Aur. Vict. Epit. 37, 3; Dig. 6, 1, 38; v. 1. sero).

  1. I. To sow or plant with something (class.).
    1. A. Lit.: agros, Cic. N. D. 2, 52, 130; Verg. E. 1, 73; Cato, R. R. 6, 1; Dig. 7, 1, 9, § 6; cf.: ager diligenter consitus, Cic. Sen. 17, 59: ager arbustis consitus, Sall. J. 53, 1; and: consitus an incultus (locus), Quint. 5, 10, 37: Ismara Baccho (i. e. vino), Verg. G. 2, 38: vineam malleolo, Col. 5, 5, 6: arva frumento, Curt. 7, 4, 26.
      Absol.: in alieno fundo, Dig. 6, 1, 38: in alienum fundum, ib. 41, 1, 9.
      1. 2. Transf.: arva mūliebria (Venus), Lucr. 4, 1107; cf. Sol. 9 fin.
        Hence, conserentes dii, who preside over generation, Arn. 5, 169.
    2. B. Transf., of columns, to plant, set: aera (rostra) columnis consita, Claud. VI. Cons. Hon. 49.
    3. C. Trop.: (sol) lumine conserit arva, strews, fills, Lucr. 2, 211: consitus sum Senectute, * Plaut. Men. 5, 2, 4: caeca mentem caligine Theseus consitus, * Cat. 64, 208.
  2. II. To sow, plant: olivetum, Varr. R. R. 1, 24: hoc genus oleae, Cato, R. R. 6, 1: arborem, Liv. 10, 24, 5; Curt. 6, 5, 14; 7, 2, 22: zizyphum, Pall. Apr. 4: palmas, id. Oct. 12: (vitem) Narbonicam, Plin. 14, 3, 4, § 43; Cato ap. Plin. 14, 4, 5, § 46.
    1. B. Transf. (cf. I. B. supra): extra vallum stili caeci, mirabilem in modum consiti, set, Auct. B. Afr. 31.

2. con-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3 (perf. consevisti, Fronto, Ep. ad Ver. 8), v. a., to connect, entwine, tie, join, fit, bind into a whole (syn.: conecto, conjungo, contexo, etc.; class. in prose and poetry; most freq. in the signif. II. B., and in the histt.).

  1. I. In gen.
    1. A. Lit.
          1. (α) With acc. with or without abl.: lorica conserta hamis auroque, Verg. A. 3, 467; cf.: tegumen spinis, id. ib. 3, 594 (illigatum spinis, Serv.); cf. Tac. G. 17: monile margaritis gemmisque, * Suet. Galb. 18: vincula, quīs conserta erant vehicula, Curt. 9, 1, 17; cf.: conserta navigia, entangled, id. 4, 3, 18: scutis super capita consertis, overlapping, id. 5, 3, 23: rudis arbor conseritur (for navigating), Luc. 3, 512; cf. id. 4, 136.
          2. (β) With acc. and dat.: alium (truncum) alii quasi nexu conserunt, Curt. 6, 5, 15.
    2. B. Trop.: quid juvat nocti conseruisse diem? Ov. Am. 3, 6, 10: exodia conserta fabellis Atellanis, Liv. 7, 2, 11; v. exodium: virtutes consertae et inter se cohaerentes, Sen. Ep. 90, 3: ita ordo rerum tribus momentis consertus est, * Quint. 5, 10, 71: sermonem, to interchange words, converse, Curt. 8, 12, 5; Fronto l. l.
  2. II. In partic.
    1. A. To join, connect, unite together: teneros sinus, Tib. 1, 8, 36: femur femori, id. 1, 8, 26; cf.: latus lateri, Ov. H. 2, 58.
    2. B. Esp., to unite in hostility, for contest, to bring together; so most freq. manum or manus, to engage in close combat, to join hand to hand, to join battle: signa contulit, manum conseruit, magnas copias hostium fudit, Cic. Mur. 9, 20; so Plaut. Mil. 1, 1, 3; Sall. J. 50, 4; Nep. Dat. 8, 4; id. Ages. 3, 6; Liv. 21, 41, 4 al.: manum cum hoste, Varr. L. L. 6, § 64 Müll.; Cic. Att. 7, 20, 1; Nep. Hann. 4, 2: manus inter se, Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch; Liv. 7, 40, 14; Ov. H. 12, 100: manus cum imparibus, Liv. 6, 12, 8: cum hoste manus, id. 21, 39, 3: consertis deinde manibus, id. 1, 25, 5: dextras, Stat. S. 1, 6, 60: pugnam, Liv. 21, 50, 1; cf. id. 21, 8, 7; Tac. A. 2, 10: pugnam inter se, Liv. 32, 10, 8: pugnam seni, Plaut. Bacch. 4, 9, 43: proelia, Verg. A. 2, 398; Liv. 5, 36, 5; Curt. 8, 13, 12: certamen, Liv. 35, 4, 2: bella, Val. Fl. 3, 31: bella bellis, Luc. 2, 442: acies, Sil. 1, 339; cf.: conserta acies, hand-to-hand fighting, Tac. A. 6, 35.
      Mid.: navis conseritur, enters the fight, Liv. 21, 50, 3: duo acerrimā pugnā conserti exercitus, Val. Max. 3, 2, 1.
      Rarely absol.: levis armatura ab lateribus cum levi armaturā, Liv. 44, 4, 6.
      1. 2. Trop.: haud ignotas belli artes inter se conserebant, Liv. 21, 1, 2.
      2. 3. Transf., of judicial controversy: manum in jure or ex jure conserere, to make a joint seizure (this was done by the litigant parties laying hands at the same time upon the thing in dispute, each one claiming it as his own): si qui in jure manum conserunt, XII. Tab. ap. Gell. 20, 10, 7: non ex jure manum consertum sed mage ferro rem repetunt, Enn. ib. § 4 (Ann. v. 276 Vahl.); cf. also Varr. L. L. 6, § 64 Müll., and Cic. Fam. 7, 13, 2: ibi ego te ex jure manum consertum voco, etc., I summon you in an action for possession, etc., a judic. formula in Cic. Mur. 12, 26; id. de Or. 1, 10, 41.
        Hence, * con-sertē, adv., from consertus, a, um (acc. to I. A.), not used as P. a., as if bound or fastened together, in connection: omnia necesse est conligatione naturali conserte contexteque fieri, Cic. Fat. 14, 32.

* consertĭo, ōnis, f. [2. consero], a joining together: verticum, Arn. 3, p. 107.

consertus, a, um, Part., from 2. consero.

conserva, ae, f. [conservus], a (female) fellow-slave.

  1. I. Prop., Plaut. Cas. 1, 20; id. Mil. 4, 8, 30; Ter. Eun. 2, 3, 75; Varr. R. R. 1, 17, 5 al.; dat. plur. conservabus, Dig. 33, 7, 27.
  2. II. Transf. to inanimate things: nolo ego foris conservas Meas a te verberarier, Plaut. As. 2, 3, 6: duraque conservae ligna, valete, fores, Ov. Am. 1, 6, 74.

conservābĭlis, e, adj. [conservo], that can be preserved (late Lat.): bonum, Tert. adv. Mart. 2, 13.

conservātĭo, ōnis, f. [conservo], a keeping, preserving (several times in Cic.; elsewh. very rare): frugum, Cic. Off. 2, 3, 12: Marii, i. e. of his life, Val. Max. 2, 10, 6.
Trop.: bonorum, * Quint. 5, 10, 33: patriae, Num. Gallieni ap. Eckhel. 7, p. 408: naturae (with convenientia), Cic. Off. 1, 28, 100: decoris, id. ib. 1, 36, 131: aequabilitatis, id. de Or. 1, 42, 188.

conservātor, ōris, m. [conservo],

  1. I. a keeper, preserver, defender (several times in Cic. and in inscriptions; elsewh. rare): pro di inmortales, custodes et conservatores hujus urbis atque imperii, Cic. Sest. 24, 53; so as an epithet of Jupiter, Inscr. Orell. 1225 sq.; 1629; 4982 al.: istius urbis (with parens), Cic. Att. 9, 10, 3: civitatis, id. Sest. 45, 98: patriae, id. Har. Resp. 27, 58: inimicorum, id. Att. 8, 9, 3: Romani nominis Augustus (with conditor), Vell. 2, 60, 1: inimicorum (opp.: desertor amicorum), Cic. Att. 8, 9, 3: conservatoris sibi nomen, Graeco ejus rei vocabulo, assumpsit, Tac. A. 15, 71.
  2. II. A worshipper, Tert. adv. Nat. 1, 7.

conservātrix, īcis, f. [conservator], she who preserves, defends (post-class.): conservatrices et nutrices ignis, Arn. 4, p. 151.
As an epithet of Juno, Inscr. Grut. 25, 2 al.; cf. conservator; and of industrious housewives, Inscr. Orell. 4930 al.: bonorum principum clementia conservatrix thensaurorum, Treb. Poll. Trig. Syr. 30, 16 (but the best reading, Cic. Fin. 5, 9, 26, is servatricem; cf. Madv. N. cr.).

con-servĭtĭum, ii, n.,

  1. I. joint servitude: commune, Plaut. Capt. 2, 1, 55; Tert. Cult. Fem. 2, 1.
  2. II. Transf., the fellowslaves, Ambros. Ep. 85, 1.

con-servo, āvi, ātum, 1 (inf. perf. conservasse more usu. than conservavisse, acc. to Quint. 1, 6, 21), v. a., to retain, keep something in existence, to hold up, maintain, to preserve, leave unhurt or safe (class.; esp. freq. in prose).

  1. I. Of corporeal objects; absol.: conserva, quaere, parce, Ter. Ad. 5, 3, 27; usu. with acc.: conservasti te atque illam, id. Heaut. 4, 1, 40: placet his, simul atque natum sit animal, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum et ad suum statum et ad ea quae conservantia sunt ejus status diligenda, Cic. Fin. 3, 5, 16; v. infra, P. a.: Caesar sese eos conservaturum dixit, would save, leave unharmed, Caes. B. G. 2, 15; so id. ib. 2, 12; 2, 28; id. B. C. 3, 98; Nep. Them. 5, 2; 8, 6; Suet. Aug. 17 al.: rem familiarem diligentiā et parsimoniā (corresp. with augere), Cic. Off. 2, 24, 87: simulacra arasque, Nep. Ages. 4, 7: conservari alitem atque sobolem jussere haruspices, Plin. 15, 30, 40, § 136: arborem, to preserve, Suet. Aug. 94: chirographum, id. Dom. 1: praedia successioni suae, Dig. 32, 1, 38, § 7.
    With two accs.: omnes salvos, Cic. Cat. 3, 10, 25: aliquos incolumes, id. Fam. 9, 13, 3: rectam conservare stirpem, Col. 4, 20, 1.
  2. II. Of incorporeal objects: corpora quaedam conservant naturam semper eandem, Lucr. 1, 677: genus, id. 2, 709: ordinem, Cic. Rosc. Com. 2, 6: pristinam erga me voluntatem, id. Fam. 5, 3, 2: pristinum animum erga populum Romanum, Liv. 31, 2, 4: jusjurandum, to keep, observe, Cic. Off. 3, 28, 103; Nep. Hann. 2, 5: quam (benevolentiam) conservabo, Cic. Fam. 3, 7, 6: jus augurum, id. Div. 2, 35, 75: tuorum meritorum erga me memoriam, id. Fam. 4, 13, 7: patriam, id. Rep. 6, 13, 13; cf. id. Red. Quir. 7, 17: religionem, Nep. Ages. 2, 5: indutias, id. ib. 2, 4: voluntatem mortuorum, Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124: legem, Quint. 9, 2, 83: privilegia athletis, Suet. Aug. 45.
    So the formula in treating for peace: majestatem populi Romani comiter conservato, in Cic. Balb. 16, 35; Liv. 38, 11, 2; cf. Dig. 49, 15, 7, and v. comis, adv. fin.
    With double acc.: incorrupta mei conserva foedera lecti, Prop. 4 (5), 3, 69.
    Hence, conser-vans, antis, P. a., preservative; with gen.: quae conservantia sunt ejus statūs, Cic. Fin. 3, 5, 16.

* conservŭla, ae, f. dim. [conserva], a small (female) fellow-slave, Sen. Contr. 3, 21, 8.

con-servus, i, m., a fellow-slave, a companion in servitude, Plaut. Capt. 2, 1, 52; id. Mil. 2, 1, 67; Ter. Ad. 3, 3, 71; Cic. Clu. 64, 179; id. Fam. 12, 3, 2; Hor. S. 1, 8, 9; 2, 7, 80; Tac. Agr. 31; Dig. 11, 3, 14, § 2; Inscr. Orell. 4598 al.
In gen. plur. conservūm, Titin. ap. Fest. p. 270, 20 Müll. (Com. Rel. v. 132 Rib.).
Of a dog in relation to slaves, Col. 7, 12, 5.
Trop.: servi sunt, immo conservi, Sen. Ep. 47, 1.