Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

1. cōpĭa, ae, f. [co-ops], abundant power, wealth, riches, abundance (very freq. in all periods and species of composition).

  1. I. Of material objects.
    1. A. Of possessions, resources, wealth, supplies, riches, prosperity (syn.: divitiae, opes; opp. inopia): pro re nitorem et gloriam pro copiā, Plaut. Aul. 3, 6, 5: divitiarum fructus in copiā est; copiam autem declarat satietas rerum et abundantia, Cic. Par. 6, 2, 47; Plaut. Cist. 1, 1, 32: copiis rei familiaris locupletes et pecuniosi, Cic. Rosc. Com. 15, 44: utrum copiane sit agri, vectigalium, pecuniae, an penuria, id. Inv. 2, 39, 115: frugum, id. Dom. 7, 17: publicani suas rationes et copias in illam provinciam contulerunt, id. Imp. Pomp. 7, 17: circumfluere omnibus copiis atque in omnium rerum abundantiā vivere, id. Lael. 15, 52 and 55; id. Deiot. 5, 14; Caes. B. G. 4, 4 fin.; Hor. C. 3, 29, 9: Plenior ut si quos delectet copia justo, id. S. 1, 1, 57: Si recte frueris non est ut copia major Ab Jove donari possit tibi, id. Ep. 1, 12, 2; Ov. M. 8, 838: exercitus omnium rerum abundabat copiā, Caes. B. C. 1, 49: abundans omni copiā rerum est regio, Liv. 29, 25, 12: bonam copiam ejurare, to abjure property, i. e. to declare one’s self exempt through poverty, Cic. Fam. 9, 16, 7.
      Poet.: omnis copia narium ( = luxus odorum, Schol.), Hor. C. 2, 15, 6.
    2. B. In respect to other objects, fulness, copiousness, multitude, number, abundance: meretricum, Plaut. Bacch. 3, 6, 34: tanta copia venustatum aderat, id. Poen. 5, 4, 5: quorum (librorum) habeo Antii festivam copiam, Cic. Att. 2, 6, 1: tanta copia virorum fortium atque innocentium, id. Imp. Pomp. 10, 27; cf.: tanta doctissimorum hominum, Sall. H. 1, 1 Dietsch: magna latronum in regione, id. C. 28, 4: tubicinum, id. J. 93, 8: procorum, Ov. M. 10, 356: nimborum, Lucr. 6, 511 et saep.
      1. 2. In milit. lang. copia, and far more freq. in plur. copiae, ārum, men, troops, forces, army.
          1. (α) Sing.: omnis armatorum copia, Cic. Att. 13, 52, 2: copiā, quam secum eduxit, se hanc civitatem oppressurum arbitratur, id. Mur. 37, 78: ex omni copiā eligere aliquos, Caes. B. G. 1, 48; id. B. C. 1, 45; Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; Sall. C. 56, 2 Kritz; 61, 5.
          2. (β) More freq. plur., orig. of a body of troops as made up of smaller bodies; cf. Engi. troops; the forces, troops, etc.: armare quam maximas copias, Sall. J. 13, 1: copias secum adducere, Ter. Eun. 4, 6, 17; cf.: in angustum oppido nunc meae coguntur copiae, id. Heaut. 4, 2, 2: cogere copias Brundusium, Cn. Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; id. Fam. 3, 3, 2; Caes. B. G. 1, 11; 1, 12; 1, 13; 1, 25; Nep. Them. 2, 4; id. Alcib. 8, 2; Liv. 40, 44, 3 et saep.
  2. II. Of immaterial objects, fulness, copiousness, multitude, abundance.
    1. A. In gen.: Quam tibi de quāvis unā re versibus omnis argumentorum sit copia missa per auris, Lucr. 1, 417: rerum copia verborum copiam gignit, Cic. de Or. 3, 31, 125; cf. rerum, Sall. C. 2, 10; Quint. 7, prooem. § 1: inventionis, id. 11, 3, 56: orationis, id. 4, 2, 117: sermonis, id. 8, 6, 5: abundare debet orator exemplorum copiā, id. 12, 4, 1: tanta facultas dicendi vel copia, Cic. Verr. 1, 4, 10: verborum, Quint. 1, 8, 8: in dicendo ubertas et copia, Cic. de Or. 1, 12, 50: dicendi, id. Red. Sen. 1, 1; id. Top. 18, 67; Quint. 10, 6, 6; and so of fulness in expression, absol., copia, Cic. Brut. 11, 44; id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 1, 8, 17: copias eloquentiae ponere in medio, id. 7, 10, 15: Platonis, id. 10, 1, 108: Senecae, id. 12, 10, 11.
    2. B. Esp., in reference to action, ability, power, might, opportunity, facilities, means of doing a thing.
          1. (α) With gen. gerund.: ut mi ejus facias conveniundi copiam, Plaut. Capt. 3, 5, 90; so, facere, Ter. Heaut. prol. 29; cf. dare, id. ib. 28; Verg. A. 1, 520 al.: edundi, Plaut. Capt. 4, 2, 72: cunctandi, id. Ep. 1, 2, 58: illius inspectandi, id. Bacch. 3, 3, 84: societatis amicitiaeque conjungendae, Sall. J. 83, 1 al.
          2. (β) With inf.: quibus in otio vel magnifice vel molliter vivere copia erat, Sall. C. 17, 6; so Cat. 64, 366.
          3. (γ) With ut: cum copiam istam mihi et potestatem facis, ut ego, etc., Plaut. Capt. 2, 3, 14; id. Mil. 3, 1, 174; Ter. Heaut. 2, 3, 87 al.
          4. (δ) Absol.: neque edepol facio: neque, si cupiam, copia est, Plaut. Aul. 2, 2, 76; id. Trin. 1, 2, 98 al.: ne quam aliam quaerat copiam ac te deserat, Ter. Heaut. 5, 1, 54; cf. Plaut. Capt. 2, 1, 22.
            So pro copiā, according to one’s ability, as one is able: volo habere hic aratiunculam pro copiā hic aput vos. Plaut. Truc. 1, 2, 46: pro copiā supplicare Lari familiari, Cato, R. R. 143, 2: dona pro copiā portantes, Liv. 26, 11, 9: in vehiculis pro copiā cujusque adornatīs, Curt. 9, 10, 26.
            Esp. with the implication that one can do little: pro copiā quae Athenis erat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3: pro rei copiā, Sall. J. 90, 1: ludi funebres additi pro copiā provinciali et castrensi apparatu, Liv. 28, 21, 10: iudos pro temporis hujus copiā magnifici apparatus fecerunt, id. 27, 6, 19.
      1. 2. Access to a person, with gen.: quando ejus copia est. Plaut. Trin. 3, 2, 45; cf.: obsecrat, ut sibi ejus faciat copiam, Ter. Phorm. 1, 2, 63.

2. Cōpĭa, ac, f.

  1. I. The goddess of abundance, Plaut. Ps. 2, 4, 46: bona, Ov. M. 9, 88: opulenta, Hor. C. 1, 17, 16; id. C. S. 60 al.
  2. II. An appellation of the town Lugdunum (Lyons), in Gaul, Inscr. Orell. 194; 2325.
    Hence, COPIENSIS, Inscr. Murat. 753, 3.

cōpĭārĭus, ii, m. [1. copia], a purveyor, = parochus (late Lat.), Schol. ad Hor. S. 1, 5, 46.

cŏpĭāta or cŏpĭātes, ae, m., = κοπιάτης, a grave-digger, sexton (eccl. Lat.), Cod. Th. 7, 20, 12, § 2; 13, 1, 1; 16, 2, 15, § 1.

* cōpĭŏlae, ārum, f. dim. [1. copia, I. B. 2.], a small number of troops, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2.

cōpĭor, āri, v. dep. [1. copia]; milit. t. t. (cf. Gell. 17, 2, 9), to furnish or provide one’s self abundantly with something: Romani multis armis et magno commeatu praedāque ingenti copiantur, Quadrig. ap. Gell. l. l., and Cael. ap. Non. p. 87, 8.

cōpĭōsē, adv., v. copiosus fin.

cōpĭōsus, a, um, adj. [1. copia].

  1. I. Furnished abundantly with a thing, well supplied, having abundance, rich, copious, plentiful, abounding (in wealth, means of living, etc.) (very freq. and class., esp. in prose).
    1. A. In gen.; constr. with abl., ab, or absol.; rarely with gen.
          1. (α) With simple abl. or ab and abl.: tu agris, tu aedificiis, tu argento, tu familiā, tu rebus omnibus ornatus et copiosus sis, Cic. Cat. 2, 8, 18: Arion grandi pecuniā et re bonā multā coplosus, Gell. 16, 19, 7: oppidum re cibariā, id. 7, 1, 8: Bruttedius artibus honestis, Tac. A. 3, 66: locus a frumento, Cic. Att. 5, 18, 2.
          2. (β) Absol. (so most freq.): copiosa plane et locuples (mulier), Cic. Div. in Caecil. 17, 55: urbs, id. Arch. 3, 4: via copiosa omniumque rerum abundans, Nep. Eum. 8, 5; cf. stativa, Liv. 9, 44, 9: patrimonium, Cic. Rosc. Am. 2, 6; id. Rab. Post. 14, 38 al.: ingenium facile et copiosum, fertile in expedients, rich, Quint. 10, 1, 128: ratio loquendi, id. 2, 1, 4.
            Comp.: provincia, Auct. B. Alex. 43.
            Sup.: copiosissimum oppidum, Caes. B. G. 1, 23: copiosissimus ac sollertissimus hostis, * Suet. Caes. 35: cucumeres, Plin. 19, 5, 23, § 65.
          3. (γ) With gen.: ager silvestrium caprarum, Sol. 11, 11; cf. 1. copis.
          4. (δ) With ad: quamquam erat provincia minime copiosa ad alendos exercitus, Auct. B. Alex. 42.
    2. B. In partic., of an orator, or of discourse, rich in language, copious in expression, eloquent: homo copiosus ad dicendum, Cic. Caecin. 23, 64: lingua (opp. inops), id. Fin. 3, 15, 51: densior ille, hic copiosior in eloquendo, Quint. 1, 1, 106: oratores, id. 12, 5, 5: vir, Liv. 45, 25, 3: multa et varia et copiosa oratio, Cic. de Or. 2, 53, 214: loquacitas, Quint. 8, 2, 17; opp. jejunum, id. 8, 3, 49.
  2. II. Existing in rich abundance, copious (very rare): liquor putei, Phaedr. 4, 9, 7: varietas rerum abundat, id. 5, 6, 2: supellex verborum, Quint. 8, prooem. § 28.
    Hence, cōpĭōsē, adv. (very freq.), in great abundance, copiously, abundantly, plentifully, copiously provided.
      1. 1. In gen.: sic copiose in provinciam profectus erat, ut, etc., Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91: large et copiose comparare pastum, id. N. D. 2, 47, 121: accepti tribus tricliniis, id. Att. 13, 52, 2: senatorum urna copiose absolvit, by a large majority, id. Q. Fr. 2, 4, 6: ornatus, id. Verr. 2, 4, 27, § 62.
      2. 2. Esp., of discourse, copiously, fully, at length: copiose ab eo agri cultura laudatur, Cic. Sen. 17, 59: copiose et abundanter loqui, id. de Or. 2, 35, 151: defendere causas reorum, id. Verr. 2, 2, 78, § 191: dicere, id. N. D. 1, 21, 58; Quint. 1, 4, 5.
        Comp.: dicere, Cic. Or. 4, 14: haec omnia exsequi, Quint. 9, 3, 89.
        Sup.: dicere, Cic. Clu. 10, 29; id. de Or. 1, 62, 263; id. Off. 1, 1, 4: laudare, id. de Or. 2, 10, 39: defensum esse, id. Quint. 28, 87: locus tractatur, Quint. 2, 4, 24.

1. cōpis (acc. to Varr. L. L. 5, § 92 Müll. N. cr., more prob. than cops, assumed by Prisc. p. 752 P. The nominative in neither form is found in use), is, adj. [contr. from coops; cf. inops] (ante-class. for the class. copiosus), abundantly supplied with something, abounding in, rich: ut amantem erilem copem facerem filium, Plaut. Bacch. 2, 3, 117: aliquem copem causarum facere, Turp. ap. Non. p. 84, 22 (Com. Rel. v. 61 Rib.); Pac. ib. (Trag. Rel. v. 307 id.): copi pectore, Plaut. Ps. 2, 3, 8.

2. cŏpis, ĭdis, f., = κοπίς, a short sword, Curt. 8, 14, 29; App. M. 11, p. 260, 33 dub. (MSS. crepides).