Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

cūpēdĭa, cūpēdĭnārĭus, cūpēdĭ-um, cūpēdo, v. cupp-.

cūpella, ae, f. dim. [1. cupa], a small vat or cask, Pall. Febr. 25, 12; Apic. 1, 2.

Cŭpencus, i, m., a priest of the Sabines, Verg. A. 12, 539; Sil. 4, 537; cf.: sane sciendum, cupencum Sabinorum linguā sacerdotem vocari, Serv. ad Verg. l. l.; esp., a priest of Hercules, Gloss. ap. Serv. l. l.

cūpes, v. cuppes.

cŭpīdo (cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).

  1. I. In gen.
    1. A. In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: ἵμερος μ’ ὑπῆλθε, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.: Romulum cupido cepit urbis condendae, Liv. 1, 6, 3: cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi, id. 40, 21, 2; and with inf.: cupido incessit Aethiopiam invisere, Curt. 4, 8, 3: aquae, Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.: laticum frugumque, Lucr. 4, 1093: gloriae, Sall. C. 7, 3: aeternitatis perpetuaeque famae, Suet. Ner. 55: lucis, Quint. 6, prooem. § 13: placendi, id. 10, 7, 17 al.
      1. 2. Trop., of things: res medii cuppedine victae, overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.
    2. B. In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
          1. (α) With gen.: honorum caeca (with avarities), Lucr. 3, 59; cf. honoris, Sall. C. 3, 5: mala vitaï, Lucr. 3, 1077: immitis uvae (i. e. virginis immaturae), Hor. C. 2, 5, 9: praedae caeca, Ov. M. 3, 620: intempestiva concubitūs, id. ib. 10, 689; cf. Veneris, id. ib. 14, 634 et saep.: difficilia faciundi, Sall. J. 93, 3: ejus (oppidi) potiundi, id. ib. 89, 6: quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est, Liv. 6, 35, 6: populos ad cupidinem novae fortunae erigere, id. 21, 19, 7.
            In plur.: malae dominationis cupidinibus flagrans, Tac. A. 13, 2.
          2. (β) Absol.: homines cupidine caeci, Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090: cuppedinis acres curae, id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.: femineus, Ov. M. 9, 734; cf. muliebris, Tac. A. 4, 39.
            In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52: eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant, id. ib. 14, 35.
  2. II. In partic.
    1. A. The desire that springs from love, desire, love: differor Cupidine ejus, Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.: visae virginis, Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68.
      In plur.: me, Contactum nullis ante cupidinibus, Prop. 1, 1, 2.
      Hence,
      1. 2. Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.; in the form CVPEDO, Inscr. Orell. 1367.
        In plur.: mater saeva Cupidinum, Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf. of sculptured figures: exstant caelati scyphi … Myos in eādem aede Silenos et Cupidines, Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41.
        Hence,
          1. (β) Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid (poet.): tela, Ov. Tr. 4, 10, 65: sagittae, id. R. Am. 157.
            Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.
    2. B. In animals, the sexual impulse: equina, Col. 6, 27, 3: equi cupidine sollicitati, id. 6, 27, 8.
    3. C. (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness: Narcissum incusat cupidinis ac praedarum, Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.
      1. * 2. Personified: Cupido sordidus, sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15.

cuppēdĭa (cūp-), ae, f. [cuppes].

  1. * I. Fondness for dainties, daintiness, lickerishness, Cic. Tusc. 4, 11, 26; cf. Non. p. 85.
  2. II. Plur., dainty dishes, delicacies (late Lat.): conjectabamus ad cenulam non cuppedias ciborum, sed argutias quaestionum, Gell. 7 (6), 13, 2; 7 (6), 16, 6; Amm. 25, 2, 2; 26, 7, 1; 30, 1, 20; cf. cuppedium.

cuppēdĭnārĭus (cūp-), a, um, adj., of or pertaining to dainty dishes or delicacies.

  1. I. Adj.: Forum, a place in Rome, Symm. Ep. 8, 19; cf. 2. cuppedo, and cuppes, II.
  2. II. Subst.: cuppēdĭnārĭus, ii, m., he who prepares delicacies or tidbits, a confectioner, Ter. Eun. 2, 2, 25; Lampr. Heliog. 30.

cuppēdĭum (cūp-), ii, n. [cuppes], a tidbit, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; mostly plur.: cuppēdĭa, ōrum, n. (a later form coppādĭa, ōrum, n., Apic. 5, 1; 7, 6; 8, 6), dainty dishes, tidbits, delicacies (anteand post-class.): nil moror cuppedia, Plaut. Stich. 5, 4, 32; cf. Paul. ex Fest. p. 48, 15 Müll.; cf. cuppes, II.

2. cuppēdo (cūp-), ĭnis, f. [orig. a collat. form of cupido, q. v; hence, in partic., a desire for delicacies], a tidbit, delicacy: Forum cupedinis, a place in Rome where delicacies were sold, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; id. ap. Don. ad Ter. Eun. 2, 2, 25; Paul. ex Fest. p. 48, 15 Müll.; App. M. 1, p. 113, 14 (Hildebr.: forum cupidinis); cf. cuppedinarius, and cuppes, II.

cuppes (cūp-), ĕdis, m.

  1. I. adj., fond of delicacies, dainty: blandiloquentulus, harpago, mendax, cuppes, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 13.
  2. II. Cuppes et cuppedia antiqui lautiores cibos nominabant; inde et macellum forum cupedinis appellabant, etc., Paul. ex Fest. p. 48, 15 Müll.; cf. 2. cuppedo.