Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

dĭmăchae, ārum, m., = διμάχαι, soldiers who fought both on foot and on horseback, Anglice dragoons; a sort of troops among the Macedonians, Curt. 5, 13, 8.

dĭmăchaerus, a, um, adj., = διμάχαιρος, fighting with two swords: gladiator, Inscr. Orell. 2584.

* dī-mădesco, dui, 3, v. inch., to melt away: nives, Luc. 6, 479.

dī-māno (dem-), āre, v. n., to flow different ways, to spread abroad (very rare): meus hic forensis labor dimanavit ad existimationem hominum paulo latius, Cic. Cael. 3, 6.

dīmensĭo, ōnis, f. [dimetior], a measuring.

  1. I. Prop.: quadrati, Cic. Tusc. 1, 24, 57.
  2. II. Transf., the axis of the earth, Hygin. Astr. 1, 3.
      1. 2. Extent, dimensions, in gen., Macr. Somn. Scip. 1, 6, 36; 2, 2, 3 al.
        So plur. Amm. 23, 6, 11.
  3. III. Trop.: vocum, Quint. 9, 4, 45: versuum, id. 48; cf. id. 52 and 85.

dīmensus, a, um, Part., from dimetior.

dĭmĕter (-trus), a, um, adj., = δίμετρος, of two measures or metres (late Lat.): versus, a dimeter, Diom. p. 506 P.; and simply dimetrus (sc. versus), Ter. Maur. p. 2437 ib.

dī-mētĭor, mensus, 4, v. dep. a., to measure any thing, to measure out (v. demetior init.rare but class.): studium dimetiendi caeli atque terrae, Cic. de Sen. 14, 49: dimetiri et dinumerare syllabas, id. Or. 43, 147: campum ad certamen, Verg. A. 12, 117: mundum, Quint. 12, 11, 10; cf. id. 9, 4, 112.
Hence, part. as subst.: dīmētĭens, entis, f., the diameter (διάμετρος), Plin. 2, 23, 21, § 86 sq.
Note: In pass. signif.: columnae altitudo dimetiatur in partes duodecim, Vitr. 3, 3; 5, 9; Quint. 8 prooem. § 27: mirari se sollertiam ejus, a quo essent illa dimensa atque descripta, Cic. de Sen. 17, 59; so in the part., Caes. B. G. 2, 19, 5; 4, 17, 3; Quint. 9, 4, 27; Cic. N. D. 2, 62, 155; Verg. G. 1, 231; 2, 284.
Cf. in fut. pass. part.: non cum vitae tempore esse dimetiendam commemorationem nominis nostri, Cic. Arch. 11, 29 Halm (Baiter, dimittendam).

dī-mēto, āvi, ātum, 1, v. a., and dī-mētor, āri, 1, v. dep., to measure out, mark out, to fix the limits of (rare; perh. only in the foll. passages): locum castris, Liv. 8, 38; cf.: dimetata signa, Cic. N. D. 2, 43, 110 (Baiter, demetata).
Depon. form: eorum enim cursus dimetati cognovimus, etc., id. ib. 2, 62, 155.

* dĭmē̆trĭa, ae, f., = διμετρία, a poem consisting of iambic dimeters, Aus. Ep. 16, 104.

dīmĭcātĭo, ōnis, f. [dimico], a fight, combat, furious encounter (cf.: pugna, proelium, certamen, contentio, acies; freq. and good prose).

  1. I. Lit., Caes. B. C. 3, 111, 2; Hirt. B. G. 8, 11; Liv. 25, 6 fin.; 31, 35 fin.; Suet. Aug. 10; 17; Plin. 8, 7, 7, § 18; Front. Strat. 2, 1, 11 et saep.
    In plur., Caes. B. G. 7, 86, 3; Front. Strat. 1, 11, 12.
          1. (β) With gen.: proelii, Cic. Q. Fr. 1, 1, § 5: universae rei, a pitched battle, general engagement, Liv. 1, 38; for which, universa, id. 22, 32.
  2. II. Transf. beyond the milit. sphere, a combating, struggling; a contest: non modo contentione, sed etiam dimicatione elaborandum, Cic. Fam. 2, 6 fin.: talis in remp. nostram labor, assiduitas, dimicatio, id. Balb. 2 fin.; Liv. 10, 24; Quint. 5, 7, 3; 6, 4, 4 al.
          1. (β) With gen.: vitae, i. e. a perilous contest, Cic. Planc. 32: capitis, id. Prov. Cons. 9, 23; cf.: capitis, famae, fortunarumque omnium, id. Rab. Perd. 2, 5: fortunae (c. c. discrimen), id. Sull. 28.

dī-mĭco, āvi (e. g. dimicavere, Vell. 2, 85, 1; dimicaverant, Caes. B. C. 2, 4, 3; dimicassent, Vell. 2, 85, 5 al.; dimicuisse, Ov. Am. 2, 7, 2; 2, 13, 28), ātum, 1, v. n., lit., to brandish one’s weapons against the enemy, i. e. to fight, struggle, contend (freq. and class.).

  1. I. Lit.: manum conserere atque armis dimicare, Caes. B. C. 1, 20, 4: armis cum aliquo, Nep. Milt. 1, 2: ferro pro patria, Liv. 1, 24: acie cum aliquo, id. 2, 49 fin.; for which: in acie, Caes. B. G. 7, 64, 2: proelio, id. ib. 5, 16, 2; 6, 31, 1 al.: equitatu, Nep. Eum. 3 fin.: adversus aliquem, Nep. Milt. 4 fin.: pro legibus, pro libertate, pro patria, Cic. Tusc. 4, 19 et saep.: tuto dimicare, Caes. B. G. 3, 24, 2; so absol., id. ib. 2, 21, 5; 3, 17 fin. et saep.
    Pass. impers.: ancipiti proelio dimicatur, Caes. B. C. 3, 63, 3; so, proelio, id. ib. 1, 41, 3; 3, 72, 3 al.; and without proelio, id. B. G. 5, 16, 1; id. B. C. 3, 85, 3; Cic. Off. 1, 12, 38; cf.: in mortem dimicabatur, Vell. 2, 85, 4 al.
    In partic. of gladiatorial combats, Suet. Caes. 26; 39; id. Calig. 27; 30; Plin. 8, 7, 7, § 18 al.
        1. b. With an abstr. subject: leonum feritas inter se non dimicat, Plin. H. N. 7 prooem. § 5.
  2. II. Transf. beyond the milit. sphere, to struggle, to strive, to contend: omni ratione erit dimicandum, ut, etc., Cic. Div. ap. Caecil. 22, 72: dimicantes competitores, Liv. 6, 41: de sua potentia periculo civitatis, Cic. Att. 7, 3; esp. with the accessory idea of risk, hazard: reos, de capite, de fama, de civitate, de fortunis, de liberis dimicantes (for which, shortly before: qui auderent se et salutem suam in discrimen offerre), Cic. Sest. 1: de honore et gloria (for which, shortly before: de vita, de gloria in discrimen vocantur), id. Off. 1, 24, 83: de vita gloriae causa, id. Arch. 10, 23; cf.: de vita, id. ib. 11 fin.; Liv. 24, 26: de omnibus fortunis reip., Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12 D.: de fama, Nep. Timoth. 4, 3: de liberis, Liv. 3, 44 fin.; and: de repulsa, i. e. at the risk of one, id. 6, 40; cf. also without de: ut in singulas horas capite dimices tuo, Liv. 2, 12 (in Cic. Fin. 2, 17, 56, the reading is dubious, v. Madv. ad h. l.).
        1. b. In Tertullian, borrowed from the lang. of gladiators (v. supra, no. I.): ad hanc jam lineam dimicabit nostra congressio, Tert. Pudic. 6; id. adv. Marc. 1, 7.

* dīmĭdĭātĭo, ōnis, f. [dimidio], a halving, dividing into halves: salutis, Tert. adv. Marc. 1, 24.

dīmĭdĭātus, P. and P. a., from dimidio.

dīmĭdĭĕtas, ātis, f., a half, Pompei. Gr. 4, n. 8, p. 63.

dīmĭdĭo, no perf., ātum, 1, v. a. [dimidius], to divide into two equal parts, to halve (as a finite verb, very rare): quid dimidias Christum? Tert. de Carn. Chr. 5.
Trop.: viri dolosi non dimidiabunt dies suos, i. e. shall not live half the life of men, Vulg. Psa. 54, 23; cf. also, id. Job, 21, 21; but freq. and class. in the perf. part. dīmĭ-dĭātus, halved, half (acc. to Varr. ap. Gell. 3, 14, 19, applied to a whole, which is divided into halves; whereas dimidius is applied to a half; or, as Gellius rightly explains it, dimidiatum nisi ipsum, quod divisum est, dici haud convenit; dimidium vero est, non quod ipsum dimidiatum est, sed quae ex dimidiato pars altera est; cf. however, dimidius, I.): homines dimidiati, Cato ap. Gell. l. l.; cf. id. R. R. 151, 3; and comic.: procellunt sese in mensam dimidiati (with half the body), dum appetunt, Plaut. Mil. 3, 1, 165; cf. also, transf.: dies quidem jam ad umbilicum est dimidiatus mortuus, id. Men. 1, 2, 45: luna, Cato ap. Plin. 16, 39, 75, § 194; cf. mensis, Cic. Verr. 2, 2, 52; id. Tusc. 2, 16: vas vini, Enn. ap. Gell. l. l.: porcus, Lucil. ib.; cf. Suet. Tib. 34: solea, Lucil. ap. Gell. l. l.: librum, fabulam legi, Varr. ib.; cf.: exesis posterioribus partibus versiculorum, dimidiatis fere, Cic. Tusc. 5, 23, 66; so the comic verse respecting Terence: tu quoque, tu in summis, o dimidiate Menander, etc., Caes. ap. Suet. Vita Ter. fin.

dīmĭdĭum, ii, n., the half, v. the foll. II.

dī-mĭdĭus, a, um, adj. [medius], half (for the diff. between it and dimidiatus, v. dimidio).

  1. I. As an adj., until the Aug. per. only in connection with pars, e. g.: dimidiam partem nationum subegit, Plaut. Curc. 3, 77; id. Aul. 4, 10, 37; id. Rud. 4, 4, 79; Lucr. 1, 618 sq.; 5, 720; Cic. N. D. 2, 40, 103; id. Rosc. Com. 11, 32; id. Fam. 13, 29, 4; Caes. B. G. 6, 31, 5; id. B. C. 1, 27; 3, 101 (twice); Sall. J. 64, 5; Suet. Caes. 42; Front. Strat. 2, 3, 21; Ov. F. 5, 122; id. Tr. 1, 2, 44 et saep.
  2. II. Since the Aug. per., esp. in poets, also with other substantives, instead of dimidiatus (v. dimidio), divided into two equal parts, halved: mullus (opp. lupus totus), Mart. 2, 37, 4: crus, Juv. 13, 95: vultus, id. 15, 57: Memnone, id. 15, 5: forma circuli, Plin. 2, 59, 60, § 150: clepsydrae, id. Ep. 6, 2, 5: labro basia dare, i. e. slightly, Mart. 2, 10 and 22; so of busts: Priapus, Mart. 11, 18; cf. Cicero’s pun on the half-length likeness of his brother Quintus: frater meus dimidius major est quam totus, in Macr. S. 2, 3 (the word dimidius, for dimidiatus, belongs prob. to Macr. himself).
  3. III. Trop., so of persons of mixed descent: dimidius patrum, dimidius plebis, half patrician and half plebeian, Liv. 4, 2, 6.
    Hence, subst.
    1. A. dīmidium, ii, n., the half (very freq. in all periods and kinds of writing): horae, Lucil. ap. Gell. 3, 14, 11; so with gen., Plaut. Am. 5, 1, 73; id. Bacch. 5, 2, 67; 71 et saep.; absol., Plaut. Bacch. 2, 3, 87; id. Ps. 4, 7, 68; 5, 2, 29; id. Pers. 1, 2, 17 et saep.; abl. dimidio, with comparatives: dimidio minus opinor, less by half, Plaut. As. 2, 4, 35; Cic. Att. 9, 9, 2; id. Fl. 20, 46; id. Verr. 2, 3, 33; Caes. B. G. 5, 13, 2; Hor. S. 2, 3, 318 et saep.
      1. 2. Like a comp. with quam: vix dimidium militum quam quod acceperat successori tradidit, Liv. 35, 1, 2; 45, 18, 7.
        Prov.: dimidium facti, qui coepit, habet, well begun is half done, Hor. Ep. 1, 2, 40; cf. Aus. Ep. 81.
    2. B. Rarely dī-midia, ae, f. (sc. pars), the half: verbenaca decocta in aqua ad dimidias, Plin. 26, 12, 73, § 120.

dī-mĭnŭo (or dimmĭnuo), ĕre,

  1. I. v. a., to break into small pieces, to dash to pieces, to break (v. deminuorare; perh. only ante-class.): qui ego illi speculo dimminuam caput, Plaut. Most. 1, 3, 109; cf.: caput homini, id. Men. 2, 2, 30: caput tuum, Ter. Eun. 4, 7, 33: cerebrum tibi, id. Ad. 4, 2, 32; Lucr. 1, 614.
  2. II. To violate, outrage, destroy by outrage: veritates, Vulg. Psa. 11, 1: de verbis libri, id. Apoc. 22, 19 (perh. deminuerit is a better reading).

dīmĭnūtĭo, ōnis, f., another reading for deminutio, Hyg. F. 30 in Maj. Auct. Class. v. 3, p. 13, and Vulg. Rom. 11, 12 al.

dīmissĭo, ōnis, f. [dimitto].

  1. I. A sending in different directions, a sending out, sending forth (very rare): dimissiones libertorum ad faenerandas provincias, Cic. Par. 6, 2, 46: sanguinis, i. e. blood-letting, Gell. 10, 8 in lemm.
  2. * II. A dismissing, discharging: propugnatorum atque remigum, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 86.
  3. III. The remission (of pain, fever, etc.; opp. accessio), Cael. Aur. Acut. 2, 3, 13; 2, 18, 108 al.

dīmissor, ōris, m. [dimitto], a forgiver, pardoner (eccl. Lat.): peccatorum, Tert. adv. Marc. 4, 10 al.

dīmissōriaelitterae dicuntur, quae vulgo apostoli dicuntur (notice sent to a higher judge): dimissoriae autem dictae, quod causa ad eum, qui appellatus est, dimittitur, Dig. 50, 16, 106; cf. ib. 49, 6, 1.

dīmissus, a, um, Part., from dimitto.

dī-mitto, mīsi, missum, 3, v. a.

  1. I. With particular reference to the prep., to send different ways, to send apart, i. e.,
    1. A. To send out or forth in different directions, to send about (class.).
          1. (α) With acc.: Naevius pueros circum amicos dimittit, Cic. Quint. 6, 2: consules designatos circum provincias, Suet. Aug. 64: litteras circum municipia, Caes. B. C. 3, 22, 1; cf.: litteras circa praefectos, Liv. 42, 51: litteras per omnes provincias, Caes. B. C. 3, 79, 4; with which cf.: nuntios per agros, id. B. G. 6, 31, 2: librum per totam Italiam, Plin. Ep. 4, 7, 2: edicta per provincias, Suet. Galb. 10: certos per litora, Verg. A. 1, 577 et saep.: nuntios tota civitate Aeduorum, Caes. B. G. 7, 38, 9: nuntios in omnes partes, id. ib. 4, 19, 2; 4, 34, 5; cf. ib. 5, 49, 8; and poet.: aciem (i. e. oculos) in omnes partes, Ov. M. 3, 381: praefectos in finitimas civitates, Caes. B. G. 3, 7, 3; cf.: Manlium Faesulas, Sall. C. 27 et saep.: nuntios ad Centrones, etc., Caes. B. G. 5, 39, 1; so with ad, id. ib. 6, 34, 8; id. B. C. 1, 52 fin. al.: legatos quoquoversus, id. B. G. 3, 23, 2; 7, 4, 5; id. B. C. 1, 36, 2: dimissos equites pabulandi causa, id. ib. 1, 80, 3; cf. equitatum, id. B. G. 7, 71, 5: omnem ab se equitatum, id. ib. § 1.
            Trop.: animum ignotas in artes, Ov. M. 8, 188, directs, applies (al. demittit).
          2. (β) Without object acc.: dimisit circum omnes propinquas regiones, Caes. B. C. 3, 112, 6: per provincias, Liv. 29, 37: ad amicos, Cic. Tull. Fragm. § 22; cf.: in omnes partis, Caes. B. G. 6, 43, 1.
    2. B. To separate a multitude, to break up, dissolve; and subjectively, to dismiss (from one’s self), to discharge, disband: senatu dimisso, Cic. Lael. 3, 12: senatum, id. Verr. 2, 4, 65: concilium, id. Leg. 2, 12, 31; id. Vatin. 2, 5; Caes. B. G. 1, 18; 1, 31; id. B. C. 1, 32, 4 et saep.; cf. conventum, Sall. C. 21 fin.: exercitum (a standing military t. t.; cf. Vell. 2, 52, 4), Caes. B. C. 1, 2, 6; 1, 9, 5 et saep.: plures manus (with diducere, and opp. continere manipulos ad signa), Caes. B. G. 6, 34, 5: delectum, Plaut. Rud. 4, 8, 15: convivium, to break up, Liv. 36, 29; Tac. A. 15, 30 et saep.
  2. II. With particular reference to the verb, to send away either an individual or a body; to let go, discharge, dismiss, release.
    1. A. Lit.: aliquem ab se et amandare in ultimas terras, Cic. Sull. 20, 57; so, aliquem ab se, id. Fam. 13, 63; Nep. Att. 4, 2: discedentem aliquem non sine magno dolore, id. ib. 12, 18 fin.: aliquos aequos placatosque, id. Or. 10, 34; so, aliquem incolumem, Caes. B. C. 1, 18, 4; 1, 23, 3: ex custodia, Liv. 23, 2, 14: e carcere, Just. 21, 1, 5: impunitum, Sall. C. 51, 5: saucium ac fugatum, Nep. Hann. 4: neminem nisi victum, id. ib. 3 et saep.; cf.: aliquem ludos pessumos, i. e. pessime ludificatum, Plaut. Rud. 3, 5, 12: uxorem, i. e. to put her away, repudiate her, Suet. Aug. 63 al.: Cossutia dimissa, quae desponsata fuerat, etc., id. Caes. 1: sponsam intactam, id. Aug. 62: cf. also: aliquam e matrimonio, Suet. Tib. 49; v. also under no. B.: creditorem, i. e. to pay him, Dig. 31, ’72: debitorem, i. e. to forgive him the debt, ib. 50, 9, 4: equos, in order to fight on foot, Tac. Agr. 37 fin.; Verg. A. 10, 366; but also in order to flee, Caes. B. C. 3, 69 fin.: hostem ex manibus, id. ib. 1, 64, 2; 3, 49, 2; cf. also: Demosthenem (i. e. his orations) e manibus, to put out of one’s hands, to lay down, Cic. Or. 30; cf.: istos sine ulla contumelia dimittamus, id. de Or. 3, 17, 64: milites, in oppidum, Caes. B. C. 1, 21, 2: a turpissima suspicione, to free, relieve, Petr. 13, 4.
      Absol.: dimittam, ut te velle video, Plaut. Trin. 4, 2, 106; Cic. de Or. 1, 28; Quint. 11, 3, 86 al.
      1. 2. Transf., of inanimate objects: eum locum, quem ceperant, to abandon, desert, Caes. B. C. 1, 44, 4: Italiam, id. ib. 1, 25, 4: ripas, id. B. G. 5, 18 fin.: complura oppida, Hirt. B. G. 8, 5: provinciam, Liv. 40, 43: captam Trojam, Ov. M. 13, 226 et saep.: fortunas morte, Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf. patrimonium, id. Caecin. 26 fin.: speratam praedam ex manibus, Caes. B. G. 6, 8, 1: signa ex metu, id. B. C. 3, 69 fin.; cf. arma, Sen. Ep. 66 fin.; Luc. 3, 367 et saep.
        Esp.: dimissis manibus, with hands relaxed, i. e. in all haste: ibi odos dimissis manibus in caelum volat, Plaut. Ps. 3, 2, 52; cf.: dimissis pedibus, id. ib. v. 54: dimissis manibus fugere domum, id. Ep. 3, 1, 16.
    2. B. Trop., to renounce, give up, abandon, forego, forsake: ista philosophia, quae nunc prope dimissa revocatur, Cic. Ac. 2, 4, 11: rem saepius frustra tentatam, Caes. B. C. 1, 26 fin.: exploratam victoriam, id. B. G. 7, 52, 2: oppugnationem, id. ib. 7, 17, 4; id. B. C. 3, 73, 1: occasionem rei bene gerendae, id. B. G. 5, 57, 1; cf. id. B. C. 1, 72, 4; 3, 25, 4: rei gerendae facultatem, id. ib. 1, 28, 2; 3, 97, 1: omnem rei frumentariae spem, id. ib. 1, 73, 1: condiciones pacis, id. ib. 1, 26, 2: principatum, id. B. G. 6, 12, 6: tempus, id. ib. 2, 21 fin.; Cic. de Or. 2, 21, 89: suum jus (opp. retinere), id. Balb. 13, 31: vim suam, id. Fam. 9, 12: libertatem; id. Planc. 34 fin.: amicitias, id. Lael. 21: commemorationem nominis nostri, id. Arch. 11 fin.: quaestionem, id. Verr. 2, 2, 30: curam, id. Att. 14, 11; Tac. Or. 3: praeterita, instantia, futura pari oblivione, id. H. 3, 36: matrimonia, Suet. Calig. 25: fugam, Verg. A. 11, 706: coeptum iter, Ov. M. 2, 598: cursus, id. ib. 11, 446 et saep.: tantam fortunam ex manibus, Caes. B. G. 6, 37 fin.: studium et iracundiam suam rei publicae dimittere, i. q. condonare, to sacrifice to the good of the state, id. B. C. 3, 69, 3; cf.: tributa alicui, i. e. to remit, Tac. H. 3, 55: laudibus nomen alicujus in longum aevum, to transmit, Luc. 1, 448: dimissum quod nescitur, non amittitur, is foregone, not lost, Pub. Syr. 138 (Rib.).

dīmōtus, a, um, Part., from dimoveo.

dī-mŏvĕo, ōvi, ōtum (DISMOTUM, v. infra), 2, v. a. (in MSS. and edd. often confounded with demoveo, q. v.; not freq. before the Aug. per.; not in Caes. and Quint.; perh. not in Cic., where demovere appears everywhere to be the better reading).

  1. I. To move asunder, to part, put asunder, separate, divide: terram aratro, Verg. G. 2, 513; cf.: glebas aratro, Ov. M. 5, 341: aera (c. c. dispellere umbras), Verg. A. 5, 839; cf. auras, id. ib. 9, 645: cinerem foco, Ov. M. 8, 642: undas, Lucr. 6, 891; Ov. M. 4, 708; cf. aquas, id. H. 18, 80; 19, 48: rubum, Hor. C. 1, 23, 7.
    Poet.: ubi sol radiis terram dimovit abortus (preceded by: ubi roriferis terram nox obruit umbris), cleaves the earth, lays it open, Lucr. 6, 869.
    1. B. Transf.
      1. 1. Of a multitude of persons or things, to separate from each other, to scatter, disperse, drive away, dismiss: humentem umbram polo, Verg. A. 3, 589; 4, 7; cf.: gelidam umbram caelo, id. ib. 11, 210: obstantes propinquos, Hor. C. 3, 5, 51: turbam, Tac. H. 3, 31; 80; Suet. Galb. 19; cf.: dimotis omnibus, Tac. H. 2, 49; cf.: VTEI EA BACANALIA SEI QVA SVNT … DISMOTA SIENT, i. e. be dissolved, abolished, S. C. de Bacchan. fin.
      2. 2. To separate from something, to remove.
        1. a. Lit.: quos (equites) spes societatis a plebe dimoverat, Sall. J. 42, 1; Plin. 8, 7, 7, § 23: dimovit perfregitque custodias Poena, Plin. Pan. 49: parietes (al. demotis), Tac. A. 6, 24: plagulas (lecticae), Suet. Tit. 10 al.
        2. b. Trop.: gaudentem patrios findere sarculo Numquam dimoveas, ut, etc., thou canst never entice away, in order to, etc., Hor. C. 1, 1, 13 (al. demo-).
  2. II. To move to and fro, to put in motion (cf. dimitto, no. I.—so perh. only in Celsus): superiores partes, Cels. 3, 27, 3: manus, id. 2, 14 fin.: se inambulatione levi, id. 4, 24 al.