Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

dŏmĭna, ae (dat. and abl. plur. only dominis, Curt. 3, 12, 8; Inscr. Orell. 1629), f. [dominus].

  1. I. Prop., mistress, she who rules or commands, esp. in a household, = hera, materfamilias, Plaut. Cist. 4, 2, 107; id. Stich. 2, 1, 24; Ter. Heaut. 2, 3, 57; Quint. 5, 11, 34 sq.; Ov. M. 4, 5; Juv. 6, 376; 377 al.
  2. II. In gen., like the Gr. δέσποινα, a mistress, lady: sit sane Fors domina campi, Cic. Pis. 2; cf.: haec una virtus omnium est domina et regina virtutum, id. Off. 3, 6, 28: voluptates blandissimae dominae, id. ib. 2, 10, 37: cupiditas honoris, imperii, provinciarum quam dura est domina! id. Par. 5, 2 fin.: juncti currum dominae subiere leones, i. e. of Cybele, Verg. A. 3, 113; 438; of Venus, Ov. A. A. 1, 148; Prop. 3, 3, 31 (4, 2, 31 M.); of Juno, id. 2, 5, 17; of Diana, Mart. 12, 18; of Isis, Inscr. Grut. 82, 2; cf. Inscr. Orell. 1884; Vulg. Gen. 16, 4 al.
        1. b. As adj.: domina Urbs, the queen city, Mart. 12, 21, 9.
    1. B. In partic.
      1. 1. The appellation of a lady belonging to the imperial family, Suet. Dom. 13; id. Claud. 39.
      2. 2. A term of endearment,
        1. a. Wife, Verg. A. 6, 397 Serv.; Ov. Tr. 4, 3, 9; 5, 5, 7; Inscr. Orell. 2663.
        2. b. Sweetheart, Tib. 1, 1, 46; 3, 4, 74; Prop. 1, 4, 2 et saep.

dŏmĭnans, antis, v. dominor, P. a.

dŏmĭnanter, adv., v. dominor, P. a.

dŏmĭnātĭo, ōnis, f. [dominor], rule, dominion.

  1. I. Prop., among the republican Romans, mostly with an odious secondary meaning, unrestricted power, absolute dominion, lordship, tyranny, despotism (good prose; for syn. cf.: regnum, dicio, imperium, potestas, magistratus), Cic. Rep. 1, 32 (opp. libertas, id. ib. 1, 43; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3; Sall. J. 31, 16; Liv. 3, 39; 4, 5; 6, 18; Tac. A. 6, 42 al.); Cic. Rep. 2, 9; 19; id. Phil. 3, 14, 34; id. Agr. 1, 6 fin.; id. Att. 8, 3, 6; Sall. C. 5, 6; Nep. Milt. 3, 4; Quint. 9, 2, 97; Tac. A. 1, 3 et saep.
    In the plur., Cic. Rep. 2, 26 fin. Mos.; Sall. Hist. Fragm. 1, 9, p. 214 ed. Gerl.; Tac. A. 3, 26; 12, 4; Vulg. Psa. 144, 13 al.
  2. II. Transf., = dominantes, rulers, lords, despots.
    Sing. collect.:
    totam eam dominationem in carcerem detraxit, Flor. 1, 24, 3.
    Plur., Tac. A. 13, 1.
  3. III. Trop.: regnumque judiciorum, Cic. Verr. 1, 12, 35; cf.: regia in judiciis, id. ib. 2, 5, 68: firma et moderata rationis in libididem, id. Inv. 2, 54, 164.
      1. 2. In eccl. Lat., angels, spiritual powers, Vulg. Colos. 1, 16.

dŏmĭnātor, ōris, m. [dominor], ruler, lord: rerum Deus, Cic. N. D. 2, 2, 4; Lact. 2, 14, 2; Vulg. Exod. 34, 6 al.

dŏmĭnātrix, īcis, f. [dominator], a female ruler, mistress (very rare): caeca ac temeraria dominatrix animi cupiditas, * Cic. Inv. 1, 2, 2: freti (Creta), Sen. Hippol. 85; Vulg. Jerem. 13, 18.

dŏmĭnātus, ūs (dat. dominatu, Caes. ap. Gell. 4, 16, 8), m. [dominor], rule, command; esp. absolute rule, sovereignty, mastery, tyranny (good prose; most frequent in Cicero; for syn. v. dominatio).

  1. I. Prop., Cic. Rep. 1, 27 (opp. libertas; cf. opp. servitus, id. Deiot. 11, 30); id. Tusc. 5, 20; id. Phil. 11, 14, 36; id. de Or. 2, 55, 225; id. Div. 1, 25, 53; id. Off. 2, 1, 2; Caes. B. C. 1, 4 fin.
    In plur., Cic. Rep. 1, 39; Prud. Ham. 517.
  2. II. Transf.: animi, Cic. Rep. 1, 38; cf. consilii, id. ib.: cupiditatum, id. Par. 5, 3, 40: omnium rerum (with principatus and potestas), id. N. D. 2, 11; cf. id. Rep. 1, 17: omnis terrenorum commodorum est in homine, id. N. D. 2, 60 fin.

dŏmĭnor, ātus (ante-class. inf domina rier, Verg. A. 7, 70), 1, v. dep. n. [dominus], to be lord and master, to have dominion, bear rule domineer (freq. and class.; for syn. cf.: regno, impero, jubeo, praesum).

  1. I. Prop., absol.: imperare quam plurimis, pollere, regnare, dominari, Cic. Rep. 3, 12; so, absol., id. 1, 33; id. Rab. Post. 14, 39; Sall. C. 2, 2; Liv. 33, 46; Tac. A. 4, 7; id. H. 1, 21; Verg. A. 2, 363 et saep.
    With in and abl.: in capite fortunisque hominum, Cic. Quint. 30, 94; so, in aliqua re, id. ib. 31, 98; id. Div. in Caecil. 7 fin.; id. Verr. 2, 1, 51 fin.; Liv. 8, 31; Verg. A. 2, 327; Ov. F. 3, 315 al.
    With inter or in: inter aliquos, * Caes. B. G. 2, 31 fin.; so Ov. Am. 3, 6, 63: dominari in cetera (animalia), id. M. 1, 77: in adversarios, Liv. 3, 53.
    With abl.: summā dominarier arce, Verg. A. 7, 70.
    With the abl. only, Verg. A. 6, 766; 1, 285; 3, 97.
    With dat.: toti dominabere mundo, Claud. in Ruf. 1, 143.
    With gen.: omnium rerum, Lact. Ira, 14, 3; Tert. Hab. Mul. 1 al. in late Lat.
  2. II. Transf., to rule, reign, govern, etc., of inanimate and abstract subjects: Cleanthes solem dominari putat, Cic. Ac. 2, 41: mare, Tac. Agr. 10 fin.: pestis in magnae dominatur moenibus urbis, Ov. M. 7, 553: inter nitentia culta Infelix lolium et steriles dominantur avenae, Verg. G. 1, 154: ubi libido dominatur, Crassus ap. Cic. Or. 65, 219; so, consilium, Cic. Rep. 1, 38: potestas (sc. censura) longinquitate, Liv. 9, 33: oratio, Quint. 8, 3, 62: fortuna, Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4: usus dicendi in libera civitate, id. de Or. 2, 8, 33; id. Caecin. 25, 71: actio in dicendo, id. ap. Quint. 11, 3, 7: effectus maxime in ingressu ac fine (causae), Quint. 8 prooem. § 7 et saep.: senectus si usque ad ultimum spiritum dominatur in suos, Cic. de Sen. 9, 38.
    Hence, dŏmĭnans, antis, P. a., ruling, bearing sway.
    Lit.: a gentibus dominantibus premi, Lact. 7, 15, 5.
    Trop.: animus dominantior ad vitam, Lucr. 3, 397; id. 6, 238: dominantia nomina = vulgaria, communia, the Gr. κύρια, proper, without metaphor, Hor. A. P. 234.
    As subst.: dŏmĭnans, antis, m., an absolute ruler: cum dominante sermones, Tac. A. 14, 56; id. H. 4, 74.
    Plur., Vulg. Jer. 50, 21; id. Apoc. 19, 16.
    Adv.: dŏmĭnante, in the manner of a ruler, Dracont. Hexaem. 1, 331.
    Note: dŏmĭnor, āri, pass., to be ruled: o domus antiqua, heu, quam dispari Dominare domino! Poëta ap. Cic. Off. 1, 39, 139; Nigid. ap. Prisc. p. 793; Lact. Mort. Pers. 16, 7.