No entries found. Showing closest matches:
ē-mercor, ātus, 1, v. dep. a., to buy up, purchase, bribe (post-Aug.): adulterium ingentibus donis, Tac. A. 13, 44: aditum principis, id. ib. 16, 1: avaritiam praefecti, id. ib. 12, 45; cf. id. ib. 12, 14.
Note: emercor, part. perf. in pass. signif., Amm. 21, 6, 8; 26, 2, 4.
‡ emere antiqui dicebant pro accipere, Paul. ex Fest. p. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo.
ē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., and (perh. not ante-Aug.) ē-mĕrĕor, ĭtus, 2, v. dep. a.
- I. To obtain by service, to gain, earn, merit, deserve.
- A. In gen. (rare; not in Cic.): quid ego emerui mali? Plaut. Aul. 4, 10, 5: honores, Prop. 4 (5), 11, 61: mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit, Quint. 4, prooem. § 1; cf.: emerendi favoris gratia canunt, id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.
Poet., with inf. clause as object: Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi, Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.
Pass., in the part. perf.: emerito caput insere caelo, Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.
- B. In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation: viros, Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.
Far more frequent,
- II. To serve out, complete one’s term of service.
- A. Prop., in milit. lang.: spes emerendi stipendia, Liv. 25, 6; in part. perf.: emerita stipendia, Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.: militia, Suet. Calig. 44: arma, Plin. Pan. 15, 3: anni, Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.
As a v. dep.: stipendia emeritus, Val. Max. 6, 1, 10.
Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.
- B. Transf. beyond the milit. sphere: annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere, Cic. Att. 6, 5, 3; cf.: annuae operae emerentur, id. ib. 6, 2, 6: spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc., Ov. M. 15, 226.
In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out: equi, Ov. F. 4, 688; cf.: apes fessae et jam emeritae, Plin. 11, 11, 11, § 27; so, palmes, id. 17, 23, 35, § 206: aratrum, Ov. F. 1, 665: latus (with invalidum), id. Am. 3, 11, 14: acus, Juv. 6, 498: rogus, i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72.
ē-mergo, si, sum, 3, v. a. and n.
- I. Act., to bring forth, bring to light, raise up (very rare; mostly with se, or pass. in mid. sense), to come forth, come out, to rise up, emerge (not in Plaut., Caes., Verg., or Hor.).
- A. Lit.: emersere e gurgite vultus Nereides, Cat. 64, 14: ex undis Cancri pars sese emergit in astra, Manil. 5, 198; se torrens imo hiatu, Auct. Aetn. 118: se lux pelago, Avien. Perieg. 126: tibi (somnianti) subito sum visus emersus e flumine, Cic. Div. 2, 68; so, emersus e palude, Liv. 1, 13: emersus paludibus, Tac. A. 1, 65.
Poet.: cernis et emersas in lucem tendere noctes, Ov. M. 15, 186; nox emersa, id. F. 3, 399.
- B. Trop., to extricate or free one’s self, to raise one’s self up, to rise: sese ex malis, Ter. And. 3, 3, 30 Ruhnk.; so Nep. Att. 11, 1: homo emersus subito ex diuturnis tenebris lustrorum ac stuprorum, Cic. Sest. 9; cf.: tu emersus e caeno, id. Vatin. 7, 17: velut emerso ab admiratione animo, Liv. 8, 7 fin.
Once perh. act.: ut possim rerum tantas emergere moles, Manil. 1, 116.
Far more freq. and class.,
- II. Neutr. (i. q. the preceding emergere se), to come forth, come up, arise, emerge.
- A. Lit.
- 1. In gen.: equus emersit e flumine, Cic. Div. 2, 31 fin.: e vadis, id. Cael. 21: ex alto, id. Fin. 4, 23, 64: de paludibus, Liv. 22, 3: ab infima ara (anguis), Cic. Div. 1, 33, 72: sub exsistentibus glebis (pisces), Liv. 42, 2: extra aquam Plin. 13, 18, 32, § 109; 2, 88, 89, § 203: foras (with exsilire), Lucr. 2, 200: ad ortus, id. 5, 697: in suam lucem (luna), Liv. 44, 37 et saep.: ex Antiati in Appiam ad Tres Tabernas, to get away, escape, Cic. Att. 2, 12, 2; cf.: e patrio regno (with Cappadociae latebris se occultare), id. de Imp. Pomp. 3: aegre in apertos campos (Manlius), Liv. 21, 25 al.
Absol.: aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent, etc., Cic. N. D. 2, 49; cf. id. Fin. 3, 14 fin.: sol. id. Arat. 76 (also, id. N. D. 2, 44, 113); Tac. G. 45; cf. stellae, Plin. 2, 14, 11, § 58 al.
Impers. tot res repente circumvallant, unde emergi non potest, Ter. Ad. 3, 2, 4.
- 2. In partic., to come forth, come up, break forth, as a plant or animal, when it springs up or is born: viriditas e vaginis emergit, etc., Cic. de Sen. 15, 51; cf.: flos ex caule, Plin. 21, 17, 66, § 106: totus infans utero, id. 11, 51, 112, § 270: ova, id. 10, 52, 74, § 145: ventus, id. 2, 82, 84, § 198.
- B. Trop., to extricate one’s self from, to raise one’s self up, to emerge, get clear: ex sermone emersit, Cic. Cael. 31, 75: ex miserrimis naturae tuae sordibus, id. Pis. 12, 27: ex peculatus judicio, id. Verr. 2, 1, 5: ex paternis probris ac vitiis, id. ib. 2, 3, 69: ex mendicitate, id. Vatin. 9 fin.: vixdum e naufragiis prioris culpae cladisque, Liv. 5, 52, 1: ex obnoxia pace, id. 9, 10: ex omni saevitia fortunae (virtus), id. 25, 38; Dig. 47, 10, 5 fin.: cum tam multa ex illo mari (sc. Ponto) bella emerserint, have arisen, broken out, Cic. Verr. 2, 4, 58: equidem multos vidi emersisse aliquando, et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse, have raised themselves up, have risen, Cic. Cael. 12: hac autem re incredibile est quantum civitates emerserint, have raised themselves up, elevated themselves, id. Att. 6, 2, 4; cf.: ad summas opes, Lucr. 2, 13; 3, 63: in quod fastigium, Vell. 2, 65; Juv. 3, 164: quamvis enim demersae sint leges, emergunt tamen haec aliquando, Cic. Off. 2, 7, 24; cf. id. Clu. 65, 183: nunc emergit amor, id. Att. 9, 10, 2; cf. dolor, id. ib. 9, 6, 5: ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, etc., appears, is evident, id. Off. 1, 31; cf.: tanti sceleris indicium per Fulviam emersit, Flor. 4, 1, 6.
Ēmĕrĭta, ae, f., a city of Lusitania, now Merida, Mela, 2, 6, 4; Plin. 9, 41, 65, § 141.
Hence, Ēmĕrĭtānus, a, um, adj., of Emerita, Murat. Inscr. 1550, 1.— Ēmĕrĭtensis, e, adj., of Emerita: conventus, Plin. 4, 22, 35, § 117.
Emeri-tenses, ium, m., the inhabitants of Emerita, Tac. H. 1, 78.
ēmĕrĭtus, a, um, Part. and subst., from emereo, q. v.
1. ēmersus, a, um, Part., from emergo.
2. ēmersus, ūs, m. [emergo], a coming out, coming forth, an appearing, emerging (not ante-Aug.): serpentium, Plin. 22, 22, 46, § 95: fluminis, id. 9, 22, 38, § 75: stellae, id. 18, 25, 58, § 218; Col. 7, 3, 24: hostium, Vitr. 10, 22.