No entries found. Showing closest matches:
ĕt, conj. [Sanscr. ati, beyond; Gr. ἔτι, besides, yet; Lat. et-iam, at-avus], serves to connect, in the most general manner, single words or entire sentences, and.
- I. In gen.: qui illius impudentiam norat et duritudinem, Cato ap. Gell. 17, 2, 20: te sale nata precor, Venus et genetrix patris nostri, Enn. ap. Non. 378, 16 (Ann. v. 53 ed. Vahlen): blande et docte percontat, Naev. ap. Non. 474, 7: ut, quoad possem et liceret, a senis latere numquam discederem, Cic. Lael. 1, 1: de quo praeclare et multa praecipiuntur, id. Or. 21, 70: qui filium consularem clarum virum et magnis rebus gestis amisit, id. Fam. 4, 6; cf.: major (frater) et qui prius imperitarat, Liv. 21, 31: haec pueris et mulierculis et servis et servorum simillimis liberis esse grata, Cic. Off. 2, 16, 57 et saep.: salicta locis aquosis, humectis, umbrosis, propter amnes ibi seri oportet. Et id videto, uti, etc., Cato, R. R. 9: optime vero, frater: et fleri sic decet, Cic. Leg. 2, 3 fin.: qua de re est igitur inter summos viros major dissensio? Et omitto illa, quae relicta jam videntur, id. Ac. 2, 42 et saep.
- II. In partic.
- A. To subjoin a word or phrase which more accurately defines or more briefly comprehends what goes before, and indeed, and moreover, and that too: te enim jam appello, et ea voce, ut me exaudire possis, Cic. Mil. 25, 67: at laudat, et saepe, virtutem, id. Tusc. 3, 20, 48; cf.: id, et facile, effici posse, Nep. Milt. 3, 4: errabas, Verres, et vehementer errabas, Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121; so with a repetition of the same word: hostis et hostis, id. ib. 2, 2, 21, § 51: tenetur, judices, et manifeste tenetur, id. ib. 2, 3, 65, § 152; id. Cat. 3, 10; id. Deiot. 3; id. Mil. 23, 61 al.; Liv. 26, 13; Sen. de Clem. 15 et saep.: haec nostra ut exigua et minima contemnimus, Cic. Ac. 2, 41, 127; cf. id. ib. 2, 10, 32: nulla enim nobis societas cum tyrannis, et potius summa distractio est, id. Off. 3, 6, 32; cf.: cur eo non estis contenti? et cur id potius contenditis, quod? etc., id. Ac. 2, 17, 74: si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris, id. Fin. 2, 21, 69: omitto illa, quae relicta jam videntur, et Herillum, qui in cognitione et scientia summum bonum ponit, id. Ac. 2, 42: Romani, quibus Poeni et Hannibal in cervicibus erat, Just. 29, 3, 7: studiose ab his siderum magnitudines, intervalla, cursus anquirebantur et cuncta caelestia, Cic. Tusc. 5, 4, 10: valde a Xenocrate et Aristotele et ab illa Platonis familia discreparet, id. Leg. 1, 21, 55 et saep.: et appetendi et refugiendi et omnino rerum gerendarum initia proficiscuntur aut a voluptate aut a dolore, Cic. Fin. 1, 12, 42.
- B. To connect things similar or dissimilar after the words aeque, par, idem, similis, alius, etc. (more commonly atque, v. atque, I. 2.), as, than, and: nisi aeque amicos et nosmet ipsos diligamus, Cic. Fin. 1, 20, 67, v. aeque: omnia fuisse in Themistocle paria et in Coriolano, Cic. Brut. 11, 43; cf.: nunc tu mihi es germanus pariter corpore et animo, Ter. Ad. 5, 8, 34: Clodius eadem hora Interamnae fuerat et Romae, Cic. Mil. 17 fin.; cf. Sall. C. 58, 11: haec eodem tempore Caesari referebantur, et legati veniebant, etc., Caes. B. G. 1, 37, 1: similem sibi videri vitam hominum et mercatum eum, qui, etc., Cic. Tusc. 5, 3, 9; cf.: neu simili forma et quom, etc., Lucr. 2, 416 and 420: nec ratione alia, et cum, id. 1, 280: non enim alia causa est aequitatis in uno servo et in pluribus, than, Cic. Caecin. 20, 57; id. Off. 2, 18; id. de Or. 3, 18, 66; id. Cael. 28 fin.; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 3: aliter doctos (loqui) et indoctos? Cic. Fin. 5, 29 fin.
- C. To connect two immediately successive points of time (only in poets and historians, esp. since the Aug. per.; cf. atque, II. C.), often to be rendered in English by when, and then: advenit, et navibu’ complevit litora, Poeta ap. Cic. Div. 1, 31 fin.: dixit, et extemplo … sensit medios delapsus in hostes, Verg. A. 2, 376: dixit (dixerat), et, id. ib. 1, 402; 2, 705; 3, 258; Val. Fl. 1, 569; Stat. Th. 2, 120 al.; cf.: nec plura effatus et, Verg. A. 8, 443: sic fatus et, Stat. Th. 12, 773: nec longum tempus et ingens exiit arbos, Verg. G. 2, 80; cf. Stat. Th. 7, 300; Plin. Ep. 5, 14, 8; Tac. H. 2, 95: vix prima inceperat aestas, Et pater Anchises dare fatis vela jubebat, Verg. A. 3, 9; so, vix … et, id. ib. 5, 858; 6, 498; Stat. Th. 2, 293; cf.: vixdum … et, Liv. 43, 4, 10; cf. also: simul haec effatur, et, etc., Luc. 6, 246.
- D. After an imperative, to subjoin the consequence of an action (poet. and in postAug. prose), and then: dic quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo, Verg. E. 3, 104; Ov. Am. 2, 14, 44; Phaedr. 3, 5, 7; Luc. 4, 487; 2, 515; Sen. de Clem. 1, 16; Plin. Pan. 43, 3; 45, 6: sit mihi, quod nunc est, etiam minus; et mihi vivam Quod superest aevi, Hor. Ep. 1, 18, 107.
- E. To subjoin the minor proposition (assumptio or propositio minor) in a syllogism, now, but (cf. atque, II.): eorum, qui videntur, alia vera sunt, alia falsa: et quod falsum, id percipi non potest: nullum igitur est, etc., Cic. Ac. 2, 13, 40; id. Tusc. 3, 4, 9; 5, 17; id. N. D. 3, 13, 33 al.
- F. With an accessory affirmative notion, and in fact, and indeed, and truly, and so: multa me sollicitant … et sexcenta sunt, Cic. Att! 2, 19: et sunt illa sapientis, id. Tusc. 3, 8 fin.; id. Leg. 2, 3, 7: et erat, ut retuli, clementior, Tac. A. 2, 57: jam pridem a me illos abducere Thestylis orat; Et faciet, quoniam sordent tibi munera nostra, Verg. E. 2, 44 et saep.: estne ille noster Parmeno? et certe ipsus est, Ter. Eun. 5, 6, 4; with certe, id. Ad. 1, 1, 53; with hercle, Cic. Brut. 72; id. Fin. 2, 8; id. Fam. 2, 18, 2.
- G. To subjoin an emphatic question or exclamation: et sunt qui de via Appia querantur, taceant de curia? Cic. Mil. 33, 91; id. Sest. 39, 80; id. Clu. 40, 111; id. Phil. 1, 8 et saep.; Verg. G. 2, 433; id. A. 1, 48; Ov. M. 13, 338 al.: et his tot criminibus testimoniisque convictus in eorum tabella spem sibi aliquam proponit, etc., Cic. Verr. 2, 5, 16 fin.; id. Mil. 12 fin.; Plin. Pan. 28, 6; Flor. 4, 2, 89.
Esp. with quisquam: et quisquam dubitabit quin, etc., Cic. de Imp. Pomp. 14, 42 Matthiae; Ov. Am. 3, 8, 1 al.
- H. To connect an idea as either homogeneous or complementary to that which precedes, and so too, and also, and moreover, and at the same time; too, also, likewise (hence, often in Liv., Curt., and late Lat., rarely in Cic., = etiam; cf. Anton. Stud. pp. 26-69; Krebs, Antibarb. p. 420): Terentia te maxime diligit salutemque tibi plurimam ascribit, et Tulliola, deliciae nostrae, Cic. Att. 1, 5 fin.: Ge. Salvus sis. Di. Et tu salve, Plaut. Stich. 2, 1, 44; id. Trin. 1, 2, 11; id. Mil. 4, 8, 42; Ter. Hec. 1, 2, 122; for which: salve et tu, Plaut. Most. 3, 1, 42; v. the foll.: haec ipsa mihi sunt voluptati: et erant illa Torquatis, Cic. Fin. 1, 7, 25: ubi tunc eras? Romae. Verum quid ad rem? et alii multi, id. Rosc. Am. 33, 92; cf. ib. § 94: et illud videndum quanto magis homines mala fugiant, id. Part. 26: et mihi sunt vires, et mihi facta tuba’st! Tib. 2, 6, 10; cf. Ov. Tr. 1, 3, 83: nihil verius. Probe et ille, Cic. Tusc. 4, 34, 73; so, et ille, id. ib. 3, 13 fin.: et ipse, id. Caecin. 20 fin.; so id. de Or. 1, 46, 202; Liv. 1, 12; 6, 3; 41, 24 et saep.; cf.: simul et ille, Cic. Clu. 4, 10; 17, 48; 57, 155; id. Verr. 2, 5, 1: simul et iste, id. ib. 2, 1, 41; Sall. J. 20, 1 et saep.: et nunc ego amore pereo, Plaut. Poen. 1, 1, 14; so, et nunc, id. Curc. 4, 2, 7; Cic. Leg. 2, 16, 40; id. Fam. 13, 54, 2; Caes. B. G. 6, 13 fin.; for which: nunc et, Hor. C. 1, 4, 11; cf.: nonnumquam et, Caes. B. G. 1, 15, 3: sunt et, Cic. Top. 6; Verg. A. 9, 136: meruit et, Suet. Caes. 3 et saep.: quoniam formam cepi hujus in me et statum, Decet et facta moresque hujus habere me similes item, Plaut. Am. 1, 1, 111: nam et qui parat pecus, necesse est constituat numerum, etc., Varr. R. R. 2, 1, 24: so, nam et, Cic. Leg. 1, 11; 2, 25, 63; id. de Or. 1, 25; id. Off. 1, 40, 142; Liv. 6, 19 al.; cf.: at et, Cic. Tusc. 3, 3: sed et, id. Att. 5, 10 fin.; Quint. 10, 1, 107; and with a preceding non modo or non solum (post-Aug.), Tac. G. 15, 35; id. A. 14, 39; Suet. Aug. 89 et saep.; cf.: et … non = ne … quidem, ego vero et in ipsa suffocatione non desii, etc., Sen. Ep. 54, 3: ergo et, Cic. Fin. 3, 8, 27; id. Leg. 1, 12, 33; id. Div. 1, 50, 114: itaque et, id. Tusc. 3, 26, 63 et saep.
- I. When repeated, et … et, it serves, like the Gr. καὶ … καί or τε καί, to connect two ideas partitively, both … and, as well … as, not only … but also: hoc etiam ad malum accersebatur malum, Et discipulus et magister perhibebantur improbi, Plaut. Bacch. 3, 3, 23; 4, 8, 45: et audax et malus, id. ib. 4, 9, 25: eloquere utrumque nobis, et quid tibi est, et quid velis nostram operam, id. Cist. 1, 1, 59: ut et severitas adhibeatur et contumelia repellatur, Cic. Off. 1, 38, 137: dimitto (puerum), et ut a magistris ne abducam et quod mater discedit, id. Q. Fr. 3, 9 fin.: non et legatum argentum est et non est legata numerata pecunia, id. Top. 13 et saep. More than twice: quo facilius et hujus hominis innocentissimi miserias et illorum audaciam cognoscere possitis et rei publicae calamitatem, Cic. Rosc. Am. 5 fin.; so three times, id. Att. 12, 4, 2; id. Q. Fr. 3, 9 fin. et saep.; six times, Cic. Fam. 13, 25; ten times, id. de Or. 1, 20, 90.
With a subordinate que or atque: nam et semper me coluit diligentissimeque observavit et a studiis nostris non abhorret, Cic. Fam. 13, 22; with atque, id. de Or. 1, 21, 95.
Et … que are sometimes used for et … et (rarely in Cic.; freq. in Liv. and post-Aug. writers): quis est quin intellegat et eos inmemores fuisse, nosque honestate duci? Cic. Fin. 5, 22, 64; id. Brut. 88, 302: id et singulis universisque semper honori fuisse, Liv. 4, 2; 5, 46 fin.; 24, 2 fin.; 32, 32 fin.; Tac. Agr. 2 fin.; Suet. Ner. 33 al.
Sometimes the second et subjoins a more weighty assertion; in which case et … et = cum … tum, not only … but also: homo et in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus, Cic. Quint. 1, 3; id. Fat. 1, 2; id. de Or. 1, 9, 38; id. Off. 2, 11, 38.
- 2. Et … neque or neque … et, when one clause is a negative (but et … et non, et non … et, when only one word is negatived): ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam, nisi tuo commodo, Cic. Brut. 4 fin.: ego si et Silius is fuerit, quem tu putas nec Drusus facilem se praebuerit, Damasippum velim aggrediare, id. Att. 12, 33: cui quidem ita sunt Stoici assensi, ut et, quicquid honestum esset, id utile esse censerent, nec utile quicquam, quod non honestum, id. Off. 3, 3, 11: pueris nobis Cn. Aufidius praetorius et in senatu sententiam dicebat nec amicis deliberantibus deerat et Graecam scribebat historiam et videbat in litteris, id. Tusc. 5, 38 fin.: quia et consul aberat … nec, etc., Liv. 22, 8 et saep.: nec miror et gaudeo, Cic. Fam. 10, 1 fin.: nam nec in eo jus cognationis servavit, cui ademit regnum, et eum, cui dedit, etc., Just. 8, 6 fin.: id et nobis erit perjucundum et tibi non sane devium, Cic. Att. 2, 4 fin.: locus is melior, quem et non coquit sol et tangit ros, Varr. R. R. 3, 14.
Rarely neque … et = non quidem … sed: amicitias neque facile admisit et constantissime retinuit, Suet. Aug. 66.
- K. Less freq., tum … et, et … tum, in the same sense: omnis ejus oratio tum in virtute laudanda et in hominibus ad virtutis studium cohortandis consumebatur, Cic. Ac. 1, 4, 16: et in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime in celeritate et continuatione verborum adhaerescens, etc., id. Brut. 93, 320. See Hand Turs. II. pp. 467-540.
ēta, n., indecl., the seventh letter of the Greek alphabet, Ter. Maur. Litt. 43; Aus. Idyll. 12, 12, 3.
ĕt-ĕnim,
- I. conj., subjoins a corroborative clause, or one which contains the reason of a preceding statement, for, truly, and indeed, because that, since (not freq. till class. times, esp. in Cic.): verum profecto hoc petere me precario a vobis jussit … Etenim ille, etc., Plaut. Am. prol. 26; Ter. And. 2, 6, 9; id. Eun. 5, 9, 44: praeclare quidem dicis; etenim video jam, quo pergat oratio, Cic. Rep. 3, 32; id. de Sen. 5 fin. et saep.: quippe etenim, Lucr. 1, 104; 2, 547; 3, 800; 5, 1062 al.: tutus bos etenim rura perambulat, Hor. C. 4, 5, 17.
- II. Esp., introducing parenthetical clauses (cf. enim, II. A.): ejus autem legationis princeps est Hejus (etenim est primus civitatis), ne forte, etc., Cic. Verr. 2, 4, 7; id. Att. 10, 17 fin.; id. Lael. 17, 62; id. Ac. 2, 31, 99; Liv. 3, 24 fin. (etenim always begins the clause, Krebs, Antibarb. p. 423; Madvig, Opusc. Acad. 1, 390). See Hand, Turs. II. pp. 540-545.
Ĕtĕōclēs, is and ĕos, m., = Ἐτεοκλῆς,
- I. son of Oedipus and Jocasta, brother of Polynices; he was the cause of the Theban war, described by the Roman poet Statius in the Thebais, Cic. Off. 3, 21, 82; Hyg. Fab. 76; gen. Eteoclis, Stat. Th. 3, 214: Eteocleos, id. ib. 12, 421; acc. Eteoclea, id. ib. 7, 688.
Hence,
- II. Ĕtĕōclēus, a, um, adj., of Eteocles: contentiones, App. M. 10, p. 245, 30.
Eterëĭus, i, m., a freedman of the Roman knight Corellius, Plin. 17, 17, 26, § 122.
Hence, Eterëĭānus, a, um, adj., of Etereius: nux, Plin. 15, 23, 25, § 94; 17, 17, 26, § 122.
† ĕtēsĭăcus, a, um, adj., = ἐτησιακός, of the trade-winds: vitis, Plin. 14, 3, 4, § 36.
† ĕtēsĭae, ārum, m., = ἐτησίαι (sc. ἄνεμοι), the winds that blow annually during the dog-days for forty days, Etesian winds, trade-winds, Sen. Q. N. 5, 10 sq.; Col. 11, 2, 56; 58; Lucr. 6, 716; Cic. N. D. 2, 53; id. Fam. 2, 15 fin.; id. poët. Or. 45; Caes. B. C. 3, 107; Liv. 37, 23 et saep.
In sing.: ete-sias, ae, m., = ὁ ἐτησίας, Plin. 18, 34, 77, § 335.
ĕtēsius, a, um, adj., = ἐτήσιος, yearly.
- I. Prop.: flabra aquilonum = etesiae, Lucr. 5, 742; 6, 730 Munro ad loc.; cf. id. 6, 715 sqq.
- II. Transf.: lapis, a kind of stone, Plin. 36, 22, 43, § 157.
ethĕcae, ārum, f., = ἐκθέται, a gallery or portico, Vulg. Ezech. 41, 15.
† ēthĭcē, ēs, f., = ἠθική, moral philosophy, ethics, Quint. 2, 21, 3; 12, 2, 15; also ēthĭca, ae, f., Lact. 3, 13.
† ēthĭcus, a, um, (scanned ĕthĭcīs, Prud. Hamart. 583), adj., = ἠθικός, moral, ethic (post-class.): res, ethics, Gell. 1, 2, 4: dictio, which shows the character, Sid. Ep. 8, 11.
Hence adv.: ēthĭcos = ἠθικῶς, morally: dicere, Sen. Contr. 2, 12, 8.
ethnĭcālis, e, adj., heathenish, pagan: litterae, Tert. Spect. 5.
ethnĭcē, adv., v. the foll. fin.
† ethnĭcus, a, um, adj., = ἐθνικός, heathenish, pagan; and subst.: ethni-cus, i, m., a heathen, Tert. Pud. 9; Vulg. Matt. 5, 47; 18, 17.
Adv.: ethnĭce, heathenishly: vivere, Tert. Pud. 9.
† ēthŏlŏgĭa, ae, f., = ἠθολογία, the art of depicting or imitating character, Quint. 1, 9, 3; Sen. Ep. 95, 66; Suet. Gramm. 4.
† ēthŏlŏgus, i, m., = ἠθολόγος, one who jestingly imitates the manners, actions, gestures, etc., of others, a mimic: mimus, Cic. de Or. 2, 59, 242; 2, 60, 244.
† ēthŏpoeĭa, ae, f., = ἠθοποιΐα, rhet. t. t., an expression of character, Rutil. Lup. de Fig. 1, 21, p. 66 al.; cf. the foll. art., II.
† ēthos, ĕos, n., = ἦθος.
- * I. Manners, morals, Sid. Carm. 15, 101.
- * II. A depicting of character.
In acc. plur.: ethē, Plin. 35, 10, 36, § 98; in abl. plur.: in ethesin Terentius poscit palmam, Varr. ap. Non. 374, 9.
ĕtĭam, conj. [cf. Gr. ἔτι; with ending -am, as in quoniam, nunciam, etc.; cf. Brix ad Plaut. Trin. prol. 3], annexes a fact or thought to that which has already been said, and also, and furthermore, also, likewise, besides (syn. quoque).
- I. In gen.: hoc etiam ad malum accersebatur malum, Plaut. Bacch. 3, 3, 22; cf. Ter. And. 1, 3, 10; Cic. de Sen. 6, 16; id. N. D. 2, 52, 130: tute istic (dixisti) etiam astante hoc Sosia, Plaut. Am. 2, 2, 115: sed etiam est, paucis vos quod monitos voluerim, id. Capt. prol. 53; cf. id. Bacch. 3, 6, 17; Cic. Ac. 2, 12, 38: atque alias etiam dicendi quasi virtutes sequetur, id. Or. 40 fin.: unum etiam vos oro, ut, etc., one thing more, Ter. Eun. 5, 8, 54; cf. id. Heaut. 5, 1, 22; id. Phorm. 5, 5, 3; Verg. A. 11, 352; Suet. Caes. 24 al.: etiamne hoc negabis? Plaut. Am. 2, 2, 128; cf. id. Bacch. 2, 3, 40: mihi quidem etiam Appii Caeci carmen … Pythagoreorum videtur. Multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis, Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf. id. N. D. 2, 58: hei mihi! Etiam de sorte nunc venio in dubium miser? … Etiam insuper defrudet? Ter. Ad. 2, 2, 38; cf. Suet. Caes. 10 fin.: caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis: caret ergo etiam vinolentia et cruditate et insomniis, Cic. de Sen. 13, 44: etiam tu quoque assentaris huic? Plaut. Am. 2, 2, 70; so, etiam quoque, id. As. 2, 4, 95; id. Ps. 1, 1, 120; 1, 3, 118; Lucr. 3, 292; 5, 517 al.; Varr. R. R. 1, 1, 3; Gell. 18, 12, 9; cf.: quoque etiam, Plaut. Am. prol. 30; 2, 2, 85; 121; id. Ep. 4, 2, 19; Ter. Hec. 4, 1, 28; 5, 1, 7; Cic. Fam. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 88 fin.; v. quoque.
Esp. freq. in the connection: non modo (or solum) … sed (or verum) etiam: tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos, Cic. de Sen. 11, 37: inveteratas non solum familiaritates exstingui solere, sed odia etiam gigni sempiterna, id. Lael. 10 fin.: neque solum ut quieto, sed etiam ut magno animo simus hortantur, neque auxilium modo defensioni meae, verum etiam silentium pollicentur, id. Mil. 1 fin. Conversely: tantum … non etiam: si vultum tantum, non etiam animum accommodavimus, Quint. 6, 2, 26: periculum tantum, non etiam offensa vitatur, id. 9, 2, 67; 7, 4, 35 al.; cf.: quasi vero oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit, Cic. Fin. 2, 6, 17.
- II. In partic.
- A. To annex a more important idea, and even, nay, even: quae omnes docti atque sapientes summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt, Cic. Deiot. 13, 37: nos enim defendimus, etiam insipientem multa comprehendere, id. Ac. 2, 47, 144: si infantes pueri, mutae etiam bestiae paene loquuntur, id. Fin. 1, 21: quis mortalium tolerare potest, illis divitias superare, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse? Sall. C. 20, 11: illiteratum, iners ac paene etiam turpe est non putare, etc., Plin. Ep. 2, 3, 8 et saep.
Freq. after negative sentences, for immo, potius, nay, rather, even: Mamertina civitas improba antea non erat; etiam erat inimica improborum, Cic. Verr. 2, 4, 10; id. Deiot. 11, 31: hoc idem nostri saepius non tulissent, quod Graeci laudare etiam solent, id. Or. 45, 153: quid, si ne dives quidem? quid, si pauper etiam? id. Par. 6, 1, 42 et saep.: tantum abesse dicebat, ut id consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret, id. Ac. 2, 9, 28; cf. Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Cic. Fin. 2, 17; 5, 20 fin.: immo etiam, hoc qui occultari facilius credas, dabo, Ter. Hec. 5, 4, 29: quin etiam insuper vestem omnem miserae discidit, id. Eun. 4, 3, 4; v. immo and quin.
Freq. with comparatives for the sake of intensity, yet, still (in later Lat. replaced by adhuc): He. Mane, nondum audisti, Demea, Quod est gravissimum. De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 22: ut enim in corporibus magnae dissimilitudines sunt: sic in animis exsistunt majores etiam varietates, Cic. Off. 1, 30, 107: sunt autem etiam clariora vel plane perspicua, id. Fin. 5, 20: dic, dic etiam clarius, id. Verr. 2, 3, 75 fin.: plusculum etiam quam concedet veritas, id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 9, 4, 36: Athos mons est adeo elatus, ut credatur altius etiam quam unde imbres cadunt surgere, Mel. 2, 2, 10.
Rarely with a comp. in contrast with its own posit.: qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent, Cic. Cat. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Cat. 4, 7, 14: ad Alesiam magna inopia, multo etiam major ad Avaricum, Caes. B. C. 3, 47, 5.
- B. With the demonstrative notion of the jam predominating, used as an affirmative, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes: ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut etiam, aut non respondere possit, Cic. Ac. 2, 32, 104; cf. id. ib. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70; id. Rosc. Com. 3, 9: Jupp. Numquid vis? Al. Etiam; ut actutum advenias, Plaut. Am. 1, 3, 46: Th. Numquid processit ad forum hodie novi? Si. Etiam. Th. Quid tandem? id. Most. 4, 3, 8; Ter. Hec. 5, 3, 13: misericordia commotus ne sis. Etiam, Cic. Mur. 31, 65; Plin. Ep. 2, 3, 9: Zeno in una virtute positam beatam vitam putat. Quid Antiochus? Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam, Cic. Ac. 2, 43, 134; id. Planc. 26 fin.: quid? etiam, id. Att. 4, 5; cf. id. ib. 1, 13, 6; 2, 6 fin.; id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24: An. Num quid patri subolet? Ge. Nihil etiam, nothing at all, Ter. Phorm. 3, 1, 10: nihil etiam audio, id. Heaut. 5, 5, 13.
- C. With the idea of time predominating, yet, as yet, even yet, still, even now: etsi admodum In ambiguo est etiam, nunc quid de hac re fuat, Plaut. Trin. 2, 4, 193; cf. Ter. Hec. 4, 3, 8: olim fano consumebatur omne quod profanum erat, ut etiam fit, Varr. L. L. 6, § 54 Müll.: cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est, Cic. Verr. 2, 3, 23: invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi, Verg. G. 3, 189; cf. id. A. 6, 485; Sall. C. 61, 4: sed tu etiamne astas? Plaut. Most. 2, 2, 89; cf. Ter. Eun. 2, 2, 55; id. Hec. 3, 4, 16; id. Heaut. 4, 4, 20: quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet? how much longer? Cic. Cat. 1, 1.
With negatives: quia tibi minas viginti pro amica etiam non dedit, not yet, never yet, Plaut. Ps. 1, 3, 46: non satis pernosti me etiam, qualis sim, Ter. And. 3, 2, 23: non dico fortasse etiam quod sentio, Cic. Tusc. 1, 6, 12: nec plane etiam abisse ex conspectu, Caes. B. G. 6, 43, 4: improbum facinus, sed fortasse adhuc in nullo etiam vindicatum, Cic. Verr. 2, 3, 84: nihil suspicans etiam mali, Ter. And. 1, 1, 89: hunc ego numquam videram etiam, id. Eun. 5, 8, 6; 5, 9, 62: quid egerint inter se, nondum etiam scio, id. Hec. 1, 2, 117; 5, 1, 18; id. Heaut. 3, 3, 35; id. And. 1, 2, 30: haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi, Cic. Cat. 1, 4 fin.
- D. In familiar lang., in interrogations, esp. when made indignantly, like our what? pray? etc.: etiam caves, ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens? are you on your guard, pray? Ter. Heaut. 2, 2, 6: etiam tu, here, istinc amoves abs te? Plaut. As. 3, 3, 124: etiam clamas, carnufex? what? do you bawl? Plaut. Am. 1, 1, 220; cf. id. ib. 225; 2, 1, 21; id. Most. 2, 1, 30; Ter. Eun. 5, 7, 16; Petr. 21 fin. al.: is mihi etiam gloriabitur se omnes magistratus sine repulsa assecutum? what? and will he boast to me? etc., Cic. Pis. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 59; 2, 2, 42 fin.
- E. In familiar lang., with imperatives, again, once more: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est. Tr. Circumspice etiam, Plaut. Most. 2, 2, 43; 4, 2, 3: etiam tu, homo nihili, quod di dant boni, cave culpa tua amissis, id. Bacch. 5, 2, 70; cf. Ter. And. 5, 2, 8; id. Hec. 5, 4, 1.
In impatient questions: scelerate, etiam respicis? are you going to look round? Plaut. Pers. 2, 4, 4: etiam vigilas? at once, immediately, id. Most. 2, 1, 35: etiam aperis? id. ib. 4, 2, 28: etiam tu taces? id. Trin. 2, 4, 113; Ter. Ad. 4, 2, 11: etiam tu hinc abis? id. Phorm. 3, 3, 9; cf.: etiamne abis? Plaut. Poen. 1, 3, 22: etiamne ambulas? id. As. 1, 1, 95.
- F. Etiam atque etiam denotes that an action is done uninterruptedly, incessantly; whence it also conveys the idea of intensity, constantly, perpetually; repeatedly, again and again, over and over; pressingly, urgently: temo superat cogens sublime etiam atque etiam noctis iter, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 Müll. (Trag. v. 246 ed. Vahlen): etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare, Cic. Div. 1, 4; cf. id. Fam. 16, 15: optimus quisque confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam atque etiam esse discenda, id. Tusc. 3, 28, 69: dicere, id. Fam. 13, 28: commonefacere, id. ib. 13, 72: affirmare promissa, Liv. 22, 13: curare, ut, etc., id. 41, 19: consulere, id. 38, 9: se avertere, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 2: queri, Cat. 63, 61 et saep.: te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes, Plaut. Trin. 3, 2, 48: cogitare, Ter. Eun. 1, 1, 11: considerare, Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.; Liv. 3, 45 fin. Drak.: reputare, Sall. J. 85, 28: videre, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Ac. 2, 19, 62; Liv. 36, 28: aspicere, Hor. Ep. 1, 18, 76 et saep.: hoc te vehementer etiam atque etiam rogo, Cic. Fam. 13, 5, fin.; 13, 28 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 72: haec quamquam nihilo meliora sunt, nunc etiam atque etiam multo desperatiora, constantly more desperate from day to day, id. Fam. 6, 22 (B. and K. read nunc atque): quare etiam atque etiam sunt venti corpora caeca, i. e. most positively, Lucr. 1, 295. Vid. Hand Turs. II. pp. 545-578.
ĕtĭamdum (also written separately), hitherto, even till now, still, yet (rare; usually after a negative; cf.: etiamtum, etiamnum): dissimulabo, hos quasi non videam neque esse hic etiamdum sciam, Plaut. Mil. 4, 2, 2: nihil etiamdum harpagavit, id. Ps. 4, 2, 2; id. Truc. 1, 2, 72; id. Rud. 5, 3, 25: neque etiamdum scit pater, Ter. Heaut. 2, 1, 17: cum poteris igitur (veni), quoniam etiamdum abes, Cic. Att. 13, 31, 1 (cf. Hand Turs. II. p. 322 sq.; Krebs, Antibarb. p. 425 sq.).
ĕtĭam-num and (more freq., always in Cic. and Caes.) ĕtĭam-nunc (also written separately, etiam num … nunc), conj., yet, till now, still, even now, even to this time, even at this time.
- I. In gen. (in all periods): Ev. Etiamnunc mulier intu’st? Sy. Etiam, Plaut. Merc. 4, 5, 14; Varr. R. R. 3, 2, 3; Plaut. Stich. 5, 4, 16; Varr. ap. Non. 11, 15; Sen. Contr. 4, 26: de materia loquor orationis etiamnunc, non ipso de genere dicendi, Cic. Or. 34, 119: ut mihi permirum videatur quemquam exstare, qui etiamnunc credat, etc., id. Div. 2, 47 fin.: vos cunctamini etiamnunc, quid intra moenia deprehensis hostibus faciatis? Sall. C. 52, 25; cf. id. J. 31, 3; Cic. Verr. 2, 3, 38; id. Rosc. Am. 28, 78; Val. Fl. 7, 454 et saep.
With negations: neque quicquam cum ea facit etiamnum stupri, not as yet, Plaut. Poen. prol. 99; cf. Cic. Mur. 12 fin.: nec Telamoniades etiam nunc hiscere quicquam Audet, Ov. M. 13, 231: quo de homine nihil etiamnunc dicere nobis est necesse, nothing further, Cic. Clu. 59, 163.
- B. In respect to past time, i. q. etiam tum, till that time, till then, still: Athenis in Lyceo cum etiamnum platanus novella esset, Varr. R. R. 1, 37, 5; Cic. Fam. 10, 10, 1: dixisti, paululum tibi esse etiamnunc morae, quod ego viverem, id. Cat. 1, 4, 9: nullo etiamnunc usu rei militaris percepto, Caes. B. G. 6, 40, 6; cf. id. ib. 7, 62, 6: cum Balbus etiamnunc in provincia esset, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 32 fin.; cf.: cum tristis hiems etiamnum frigore saxa Rumperet, etc., Verg. G. 4, 135; Ov. F. 3, 155; Plin. 35, 3, 5, § 16 et saep.
- II. Sometimes for etiam (post-Aug.), also, besides, moreover: his addemus etiamnum unam Graecae inventionis sententiam, Plin. 6, 33, 39, § 211; cf. id. 32, 5, 18, § 49: alia etiamnum generibus ipsis in sexu differentia, id. 16, 10, 19, § 47; cf. id. 22, 25, 64, § 133; Cels. 5, 26, 20; 7, 29 fin.: duas etiamnunc formulas praepositis adiciam, Col. 5, 3, 1: in quibus etiamnunc hodie, etc., Plin. 25, 8, 47, § 85; Sen. Ep. 113 et saep.: si plus est, quod tolli opus est, adhibenda sunt etiamnum vehementiora, Cels. 5, 26, 30; so with comparatives (cf. etiam, II. A.), Cels. 5, 28, 17; 8, 20; Plin. 17, 22, 35, § 177; Sen. Ep. 87; 102 al. Vid. Hand Turs. II. pp. 580-587.
ĕtĭam-si (also written separately), a concessive conditional particle, = καὶ εἰ, more emphatic than etsi, even if, although, albeit.
- (α) With indic.: etiamsi alterum tantum perdundum est, Plaut. Ep. 3, 4, 81: etiamsi dudum fuerat ambiguum hoc mihi: Nunc non est, Ter. Hec. 4, 4, 26: ista veritas etiamsi jucunda non est, mihi tamen grata est, Cic. Att. 3, 24 fin.; so opp. tamen, id. Brut. 84, 290; Quint. 5, 10, 13; opp. certe, Cic. de Or. 1, 17 fin.; id. Opt. Gen. 2, 6; Liv. 40, 15, 15: eundem igitur esse creditote, etiamsi nullum videbitis, id. de Sen. 22, 79 et saep.
- (β) With subj.: etiamsi vetet, Edim, etc., Plaut. Trin. 2, 4, 73: quae etiamsi essent, quae nulla sunt, pellere se ipsa fortasse possent, Cic. N. D. 1, 39, 110; id. Cat. 1, 7, 18; 2, 10, 23; id. Off. 1, 43, 154: quod, etiamsi nobilitatum non sit, tamen honestum est, quodque vere dicimus, etiamsi a nullo laudetur, natura esse laudabile, id. Off. 1, 4 fin.; id. Mil. 8, 21; cf. id. Lael. 27, 100 et saep.; opp. certe, Sen. Cons. ad Helv. 1, 1; Treb. ad Cic. Fam. 12, 16, 11; opp. nihilominus, Liv. 26, 48, 11; Dig. 23, 3, 19; 47, 2, 63.
- (γ) Without a verb: hunc librum etiamsi minus nostra commendatione, tuo tamen nomine divulgari necesse sit, Cic. Or. 31 fin.; cf. Quint. 5, 12, 5; opp. at, Cic. Cael. 3, 8; cf.: quae mihi omnia etiamsi non prius, attamen clarius fulsisse in Scipione Aemiliano videntur, Plin. 7, 27, 28, § 100 et saep. Vid. Hand, Turs. II. pp. 588-596.
ĕtĭam-tum and (more rarely) ĕtĭam-tunc, conj., even then, till that time, till then, still.
- I. With imperf. tense (so usually): omnes etiamtum retinebant illum Pericli sucum; sed erant paulo uberiore filo, Cic. de Or. 2, 22 fin.: etiamtum vita hominum sine cupiditate agitabatur, Sall. C. 2, 1; id. J. 63, 6: manebant etiamtum vestigia monentis libertatis, Tac. A. 1, 74: nam etiamtum Agricola Britanniam obtinebat, id. Agr. 39; Suet. Tib. 42; so with cum, while … still: cum isti etiamtum de Sthenio in integro tota res esset, Cic. Verr. 2, 2, 39 fin.; cum etiamtum, id. ib. 2, 5, 34; Sall. J. 51, 2.
- B. The imperf. is sometimes represented by,
- 1. A part. or adj.: trepida etiamtum civitate, Sall. J. 40, 4; cf. id. ib. 21, 2; Tac. A. 1, 49: quam defunctam praetextatus etiamtunc pro rostris laudavit, Suet. Calig. 10: cum viderem, ne vobis quidem omnibus re etiamtum probata, si, etc., Cic. Cat. 2, 2, 4.
- 2. By the praes. histor.: narrat, ut virgo ab se integra etiamtum siet, Ter. Hec. 1, 2, 70.
- 3. By the pluperf.: neque is deductus etiamtum ad eam (erat), Ter. Eun. 3, 5, 22.
- II. With other tenses (very rare): illi qui etiamtum, cum misereri mei debent, non desinunt invidere, Cic. Att. 4, 5, 1; cf. App. M. 3, p. 134, 1. Vid. Hand, Turs. II. pp. 596-600.
Ē̆trūrĭa (Het-), ae, f.,
- I. a country of central Italy, Mel. 2, 4, 2; Plin. 3, 5, 8, § 50; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Cat. 2, 3 fin.; Varr. L. L. 5, § 32 Müll.; Liv. 1, 35, 9; Verg. A. 8, 494; 12, 232 et saep.
Deriv.,
- II. Ē̆truscus, a, um, adj., of Etruria, Etruscan: litus, Mel. 2, 7, 19; Hor. C. 1, 2, 14; id. C. Sec. 38; id. Epod. 16, 40: mare, id. C. 3, 29, 35: juga, Verg. A. 8, 480: duces, id. ib. 11, 598: manus Porsenae, Hor. Epod. 16, 4: disciplina, the Etruscan religion, Cic. Fam. 6, 6, 3; Plin. 2, 83, 85, § 199; 10, 15, 17, § 37; cf. haruspices, Gell. 4, 5, 5: litterae, Liv. 9, 36: coronae, made of gold and precious stones, and worn by those who triumphed, Plin. 21, 3, 4, § 6.
Sing., Plin. 33, 1, 4, § 11; Tert. de Coron. 13: aurum, a golden amulet worn by Roman boys of noble birth, Juv. 5, 164 et saep.
Subst.: Etrusci, ōrum, m., the Etruscans, Cic. Div. 1, 42; Liv. 1, 34; 2, 7 et saepiss.
et-si, conj. [et, II. H.], like etiamsi, a concessive conditional particle, though, although, albeit.
- I. Prop.
- (α) With indic.: gaudeo, etsi nihil scio, quod gaudeam, Plaut. Capt. 4, 2, 62: etsi scio ego, Philumena, meum jus esse … ego tamen, etc., Ter. Hec. 2, 2, 1: etsi abest maturitas aetatis, jam tamen personare aures ejus, etc., Cic. Fam. 6, 18, 3: ergo, etsi conferre manum pudor iraque monstrat, Obiciunt portas tamen, Verg. A. 9, 44 et saep.: vapulo hercle ego invitus tamen, Etsi malum merui, Plaut. Cas. 5, 3, 16; cf. id. Rud. 5, 2, 63; so often followed by certe, saltem, verumtamen, etc.: etsi aliqua culpa tenemur, a scelere certe liberati sumus, Cic. Marcell. 5, 13; Ter. Phorm. 2, 3, 60 al.
- (β) With subj.: etsi taceas, palam id quidem est, Plaut. Aul. 3, 2, 7; cf. id. Truc. 4, 3, 41: etsi cupidissime expetitum a me sit, tamen, etc., Cic. Att. 7, 3: etsi nihil aliud Sullae nisi consulatum abstulissetis, tamen eo vos contentos esse oportebat, id. Sull. 32, 90; Liv. 3, 8 fin. et saep.
- (γ) Ellipt., without a verb: ei, etsi nequaquam parem illius ingenio, ut meritam gratiam referamus, Cic. de Or. 3, 4, 14: superbiae crudelitatique etsi seras, non leves tamen venire poenas, Liv. 3, 56; cf. id. 38, 41 (twice): etsi non iniquum certe triste senatus consultum factum est, id. 26, 6, 2; cf. Suet. Calig. 12; Tac. Or. 19.
- II. Transf., sometimes like quamquam, to restrict or correct a preceding proposition, although, and yet, but, καίπερ, καίτοι: vale atque salve: etsi aliter ut dicam meres, Plaut. Capt. 3, 5, 86: utram (conditionem) malis vide: etsi hoc consilium rectum esse scio, Ter. Heaut. 2, 3, 85: habet enim res deliberationem: etsi ex parte magna tibi assentior, Cic. Att. 7, 3, 3; ib. 13, 41: do, do poenas temeritatis meae. Etsi quae fuit illa temeritas? id. ib. 9, 10, 2; cf. id. ib. 16, 7, 3: lectis tuis litteris admiratus equidem sum, te, etc.: etsi, quamvis non fueris suasor et impulsor profectionis meae, approbator certe fuisti, id. ib. § 2; cf.: quamquam, etsi, Liv. 21, 19, 4. Vid. Hand, Turs. II. pp. 600-609.
† ĕtymŏlŏgĭa, ae, f., = ἐτυμολογία, etymology, Cic. Ac. 1, 8, 32; Quint. 1, 6, 1; 28; 7, 3, 25 et saep. (Cic. Top. 8, 35, written as Greek, and transl. by veriloquium).
† ĕtymŏlŏgĭce, ēs, f., = ἐτυμολογική, etymology, Varr. L. L. 7, § 4 Müll. (ib. 7, § 109, written as Greek).
ĕtymŏlŏgĭcus, a, um, adj., = ἐτυμολογικός, etymological: ratio, Gell. 1, 18, 1.
† ĕtymŏlŏgos, i, m., = ἐτυμολόγος, an etymologist, Varr. L. L. 6, § 39 Müll.
† ĕtymon, i, n., = ἔτυμον, the origin of a word: etymon habere, to be derived, Varr. R. R. 1, 48, 2: etyma (with origines), Gell. 18, 4, 11 al.
ex-tussĭo (ētussĭo, Cael. Aur. Tard. 5, 10, 103), no perf., ītum, 4, v. a., to cough up: vomicam excitat sic ut extussiatur, Cels. 2, 8 med.: aliquid, Plin. 23, 3, 35, § 72; Cael. Aur. Acut. 2, 16.