Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

excūsābĭlis (excuss-), e, adj. [excuso], that may be excused, excusable (very rare; not in Cic.): delicti pars, Ov. P. 1, 7, 41.
Comp.: error, Val. Max. 8, 11, 4.
Adv.: excūsābĭlĭter, excusably, Alcim. Avit. Homil. Fragm. 2.
Comp.: excusabilius peccat, Aug. Trin. 17, 15 fin.

* excūsābundus (excuss-), a, um, adj. [excuso], excusing himself, App. Mag. p. 324, 14.

excūsātē (excuss-), adv., without blame; v. excuso, P. a. fin.

excūsātĭo (excuss-), ōnis, f. [excuso],

  1. I. an excusing, excuse (freq. and class.); constr. with obj. or subj. gen., absol., with cur, quominus, etc.
          1. (α) With gen. obj.: peccati, Cic. Lael. 11, 37: intermissionis litterarum, id. Fam. 16, 25: valent apud me excusationes injuriae tuae, id. Sull. 16, 47.
          2. (β) With gen. subj.: pauci ejusdem generis addit cum excusatione Pompeii conjuncta (shortly before: velle Pompeium se Caesari purgatum), Caes. B. C. 1, 8, 4.
            With both constructions: excusatio Ser. Sulpicii legationis obeundae, Cic. Phil. 9, 4, 8.
          3. (γ) With a causal gen. (freq.): hic dies summa’st apud me inopiae excusatio, Plaut. As. 3, 1, 31: excusatio vel pietatis, vel necessitatis, vel aetatis, Cic. Cael. 1, 2; cf. adolescentiae, id. ib. 18, 43: me neque honoris neque aetatis excusatio vindicat a labore, id. Sull. 9, 26: aetatis, Caes. B. C. 1, 85, 9: valetudinis, Cic. Pis. 6, 13: oculorum, id. de Or. 2, 68, 275: familiaris funeris, id. Rab. Perd. 3, 8: amicitiae, id. Lael. 12, 43: necessitatis, id. Rab. Post. 10, 27: summae stultitiae, id. Caecin. 11, 30 et saep.
          4. (δ) Absol.: turpis enim excusatio est si quis contra rem publicam se amici causa fecisse fateatur, Cic. Lael. 12, 40: illa perfugia, quae sumunt sibi ad excusationem, id. Rep. 1, 5: (Sappho) dat tibi justam excusationem, id. Verr. 2, 4, 57, § 126: libenter Caesar petentibus Aeduis dat veniam excusationemque accipit, Caes. B. G. 6, 4, 3: triduum disputationibus excusationibusque extrahitur, id. B. C. 1, 33, 3 et saep.
            (ε) With cur and quominus: accipio excusationem tuam, qua usus es, cur, etc., Cic. Fam. 4, 4, 1: nemini civi ullam, quominus adesset, satis justam excusationem esse visam, id. Pis. 15, 36.
            (ζ) With acc. and inf.: habent excusationem legitimam, exsilii causa solum vertisse nec esse postea restitutos, id. Phil. 5, 5, 14.
            (η) With kindr. accus.: ad excusandas excusationes in peccatis, Vulg. Psa. 140, 4.
  2. II. Transf., a being excused, a release, discharge from any thing (post-class.): tria onera tutelarum dant excusationem, Dig. 27, 1 (De excusationibus), 3; cf.: omnibus excusatio a tutela competit, ib. 5 et saep. (vid. the whole title).

excūsātor (excuss-), ōris, m. [excuso], one who excuses (late Lat.): deorum, Aug. Civ. D. 3, 20: tuus, id. Serm. 3, 3 al.

excūsātus (excuss-), a, um, Part. and P. a., from excuso.

excussābĭlis, etc., v. excusabilis, etc.