Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

făbālis (făbūl-), e, adj. [faba],

  1. I. of or belonging to beans, bean-: seges, Varr. R. R. 1, 31, 4: stipulae, Ov. F. 4, 725.
  2. II. Subst.: făbālĭa, ium, n., bean-stalks, Cato, R. R. 37, 2; Varr. R. R. 1, 23, 3; Col. 2, 10, 9; Plin. 22, 25, 69, § 141; 18, 12, 30, § 120.

1. fābŭla, ae, f. [fari], a narration, narrative, account, story; the subject of common talk.

  1. I. In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; syn.: narratio, fasti, annales, res gestae, historia): additur fabulae, quo vulgo Sabini aureas armillas brachio laevo habuerint, pepigisse eam, etc., Liv. 1, 11, 8: poëticae (opp. incorrupta rerum gestarum monumenta), id. praef. § 6: Ummidius, qui tam (non longa est fabula) dives, ut, etc., Hor. S. 1, 1, 95; id. Ep. 1, 2, 6: mutato nomine de te fabula narratur, id. S. 1, 1, 70: asinaeque paternum Cognomen vertas in risum et fabula flas, the common talk, town’s talk, id. Ep. 1, 13, 9; cf.: heu me, per urbem Fabula quanta fui! id. Epod. 11, 8: fabula (nec sentis) tota jactaris in urbe, you are talked of all over the city, Ov. Am. 8, 1, 21; cf. Suet. Aug. 70; id. Dom. 15; Mart. 3, 14: habes omnes fabulas urbis, Plin. Ep. 8, 18, 11: nova fabula, the news, Juv. 1, 145: semper formosis fabula poena fuit, Prop. 2, 32, 26 (3, 30, 26 M.): a diverticulo repetatur fabula, let us return to our story, Juv. 15, 72.
    1. B. Transf., conversation (post-Aug.): ut fabulas quoque eorum et disputationes et arcana semotae dictionis penitus exciperem, conversations, Tac. Or. 2: praeceptores cum auditoribus suis fabulas habent, id. ib. 29; cf.: cum inter fabulas privatas sermo esset ortus, quanti, etc., in private conversation, Lampr. Heliog. 25.
      With a dependent clause: ne id accidat, quod cuipiam Thraco venisse usu, fabula est, is related, Gell. 19, 12, 6.
      1. 2. In vulg. lang. (like the Germ. Geschichte), affair, concern, matter: sed quid ego aspicio? quae haec fabula’st? what sort of an affair is this? Plaut. Pers. 5, 2, 11; Ter. And. 4, 4, 8.
  2. II. In partic. (freq. and class.), a fictitious narrative, a tale, story (syn.: apologus, narratio): narrationum tris accepimus species, fabulam, quae versatur in tragoediis atque carminibus non a veritate modo, sed etiam a forma veritatis remota, argumentumhistoriam, etc., Quint. 2, 4, 2: haec res agetur nobis, vobis fabula, Plaut. Capt. prol. 52: peregrino narrare fabulas, id. Men. 5, 1, 24: num igitur me cogis etiam fabulis credere? quae delectationis habeant quantum volesauctoritatem quidem nullam debemus nec fidem commenticiis rebus adjungere, etc., Cic. Div. 2, 55, 113; cf.: fictis fabulis, id. Mil. 3, 8: antiquitas recepit fabulas, fictas etiam nonnumquam incondite, id. Rep. 2, 10; cf.: a fabulis ad facta venire, id. ib. 2, 2 fin.: minor fabulis habetur fides, id. ib. 2, 10: saepe fabulis fidem firmare (consuerant), Suet. Rhet. 1 med.; Liv. praef. § 6: non fabula rumor Ille fuit, Ov. M. 10, 561: fabulam inceptat, Ter. And. 5, 4, 22: quid tamen ista velit sibi fabula, ede, Hor. S. 2, 5, 61: fabulae! mere stories! stuff! nonsense! Ter. Heaut. 2, 3, 95; id. And. 1, 3, 19: ne convivialium fabularum simplicitas in crimen duceretur, Tac. A. 6, 11 fin.: sufficiunt duae fabulae, an tertiam poscis? Plin. Ep. 2, 20, 9.
    In apposition: jam te premet nox fabulaeque Manes (= fabulosi, inanes), Hor. C. 1, 4, 16: civis et manes et fabula fies, Pers. 5, 152: nos jam fabula sumus, Ter. Hec. 4, 3, 14.
    So of idle tales: ineptas et aniles fabulas devita, Vulg. 1 Tim. 4, 7 al.
    1. B. Of particular kinds of poetry.
      1. 1. Most freq., a dramatic poem, drama, play (syn.: ludus, cantus, actio, etc.): in full, fabula scaenica, Amm. 28, 1, 4; or, theatralis, id. 14, 6, 20: fabula ad actum scenarum composita, Quint. 5, 10, 9; cf. id. 11, 3, 73 sq.: Livianae fabulae non satis dignae, quae iterum legantur. Atque hic Livius primus fabulam, C. Clodio Caeci filio et M. Tuditano Cos. docuit, produced, Cic. Brut. 18, 72; v. doceo, II. init.; cf.: fabulam dare, under do, II. H.; so, facere, Varr. L. L. 5, 8: neque histrioni ut placeat, peragenda fabula est, Cic. de Sen. 19, 70: securus, cadat an recto stet fabula talo, Hor. Ep. 2, 1, 176: neve minor neu sit quinto productior actu Fabula, id. A. P. 190: M. Pacuvii nova fabula, Cic. Lael. 7, 24: Terentii, Hor. S. 1, 2, 21: Attae, id. Ep. 2, 1, 80 et saep.: in fabulis stultissima persona, Cic. Lael. 26, 100 et saep.
        Transf.: non solum unum actum, sed totam fabulam confecissem, Cic. Phil. 2, 14, 34.
      2. 2. A fable (cf. apologus): fabularum cur sit inventum genus Brevi docebo, etc., Phaedr. 3, prol. 33: quae (res) vel apologum, vel fabulam vel aliquam contineat irrisionem, Cic. Inv. 1, 17, 25: nota illa de membris humanis adversus ventrem discordantibus fabula, Quint. 5, 11, 19 (shortly before, fabella) et saep.
        Prov.: Lupus in fabula (like the Engl., talk of the devil, and he will appear), of a person who comes just as we are talking about him, Ter. Ad. 4, 1, 21; Cic. Att. 13, 33, 4; so, lupus in sermone, Plaut. Stich. 4, 1, 71.

2. făbŭla, v. fabulus.

fābŭlāris, e, adj. [1. fabula, II.], fabulous = fabulosus: historia fabularis, fabulous history, legendary tale, Suet. Tib. 70; Censor. de Die Nat. 4.

fābŭlātĭo, ōnis, f. [fabulor], narration discourse: forensis, Mart. Cap. 6, 189; Vulg. Psa. 118, 85.

fābŭlātor, ōris, m. [fabulor], a narrator, a story-teller (post-Aug.).

  1. I. In gen.: elegantissimus, Sen. Ep. 122 med.: lectoribus aut fabulatoribus arcessitis, Suet. Aug. 78; Gell. 3, 10, 11; Vulg. Baruch, 3, 23.
  2. II. A fabulist: Aesopus ille e Phrygia fabulator, Gell. 2, 29, 1.

Fābŭlīnus, i, m., a deity that helped children learning to talk: cum primo fari incipiebant, sacrificabant divo Fabulino, Varr. ap. Non. 532, 27.

făbūlis, e, v. fabalis.

Fabullus, i, m., a friend of Catullus, Plin. N. H. praef. § 1.

fābŭlo, āre, v. fabulor.

fābŭlor, ātus (archaic inf. praes. fabularier, Plaut. Am. 1, 1, 46; id. Most. 3, 1, 77; id. Ps. 1, 1, 60; id. Trin. 2, 4, 60; Ter. Hec. 3, 1, 36; also act. form fabulaverit, Afran. ap. Non. 232, 26 dub.: fabulabere, Rib. v. 147: fabulem, Plaut. Mil. 2, 5, 33 Fleck.), 1, v. dep. a. [fabula], to speak, converse, talk, chat (mostly ante- and post-class.; esp. freq. in Plaut.; not in Cic.; syn.: aio, inquam, dico, loquor, etc.).

  1. A. In gen.: ut pro viribus tacere ac fabulari tute noveris, Enn. ap. Non. 475, 3 (Trag. v. 182 ed. Vahl.): clare advorsum fabulabor, Plaut. Am. 1, 1, 144: reliqua alia, id. Poen. 3, 4, 8: ut aperte tibi nunc fabuler, Ter. Ph. 4, 3, 49: quod omnes homines fabulantur per vias, Mihi esse filiam inventam, Plaut. Cist. 5, 1: aliquid, to say, utter, Liv. 45, 39 fin.: (ars medendi) ictum fulmine Aesculapium fabulata, Plin. 29, 1, 1, § 3: inter sese, Plaut. Ep. 2, 2, 53: cum aliquo, Suet. Calig. 22; id. Dom. 4: stabant Fronto et Festus fabulantes, Gell. 19, 13, 1: inter fabulandum, id. 15, 1, 4.
  2. B. Esp., to speak a language: qui Obsce et Volsce fabulantur, Titin. Com. v. 104 Rib.

fābŭlōsē, adv., fabulously, v. fabulosus fin.

fābŭlōsĭtas, ātis, f. [fabulosus], fabulous invention; Gr. μυθοποιΐα (post-Aug.), Plin. 7, 52, 53, § 174; 36, 13, 19, § 91; Diom. p. 474 P.

fābŭlōsus, a, um, adj. [fabula, II.], fabulous, celebrated in fable (poet. and in post-Aug. prose): quae loca fabulosus Lambit Hydaspes, Hor. C. 1, 22, 7: palumbes, id. ib. 3, 4, 9: fab. aut commenticia res, Suet. Caes. 81: carmina Graecorum, rich in fables, Curt. 3, 1, 2: fabulosum arbitror de strigibus, etc., Plin. 11, 39, 95, § 232; cf.: mihi totum de Tyndaridis fabulosum videtur, Quint. 11, 2, 16: fabulosa et externis miraculis adsimulata, Tac. A. 11, 11.
Comp.: anulus, Plin. 33, 1, 4, § 8.
Sup.: mons Atlas, Plin. 5, 1, 1, § 5.
Transf., incredible, great, fabulous: cum fabulosa multitudine, Amm. 23, 6, 7.
Adv.: fābŭ-lōse, fabulously: insulae fabulose narratae, Plin. 32, 11, 53, § 143: fabulose multa de hominum aevo referenset reliqua fabulosius, id. 7, 48, 49, § 153.
Comp: fabulosius canere, Amm. 23, 6.
Sup.: narrata colonia, Plin. 5, 1, 1, § 2.

făbŭlus, i, m. dim. [faba, perh. masc. in analogy with κύαμος], a small bean, Cato, R. R. 70, 1; Varr. R. R. 1, 31, 4; Gell, 4, 11, 1 and 10: fabulis, Plaut. Stich. 5, 4, 8 (where a nom. fabula is sometimes unnecessarily assumed).