Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

fămŭla, ae, f., v. 1. famulus, II.

fămŭlābundus, a, um, adj. [famulor], that serves zealously, serviceable, Tert. adv. Marc. 3, 7.

fămŭlanter, adv., servilely, slavishly, etc., v. famulor fin.

fămŭlāris, e, adj. [famulus], of or belonging to servants or slaves (rare but class.): vestis, * Cic. Tusc. 1, 48, 116: turba, Stat. Ach. 2, 67: jugum, Sen. Troad. 747: jura, i. e. of subjugation, Ov. M. 15, 597: hederae, the Bacchantes, Val. Fl. 2, 268.
In the neutr. adverb., servilely: nec famulare timens, Stat. S. 3, 1, 40.

fămŭlātĭo, ōnis, f. [famulor], a body of domestics, household (post-class.), App. M. 2, p. 115, 10; 6, p. 176, 20.

fămŭlātōrĭus, a, um, adj. [famulor], servile, slavish (post-class.): mendicitas, Tert. ad Nat. 2, 14; id. de Anim. 33; Ambros. de Fid. 5, 5, 58.
Hence, adv.: fămŭlā-tōrĭe, slavishly, Cassiod. Amic. 5, 5.

fămŭlātrix, īcis, f. [famulor], that serves; subst., a female servant, handmaid (postclass.): penna, Sid. Carm. 2, 128: coquina medicinae famulatrix est, Don. ad Ter. And. 1, 1, 3.

fămŭlātus, ūs, m. [famulor], servitude, slavery (rare but class.): in famulatu esse, Cic. Lael. 19, 70: quam miser virtutis famulatus servientis voluptati! id. Off. 3, 33, 117: gravis, Sen. Hippol. 991: in famulatum subeunte natura, Arn. 1, 26: omnis, Vulg. Exod. 1, 14.

fămŭlor, ātus, 1, v. dep. n. [id.], to be a servant, to serve, attend, wait upon.

  1. I. Prop. (rare but class.): cum autem hi famulantur (with alterius esse and opp. sui esse), Cic. Fragm. ap. Non. 109, 6 (Rep. 3, 25 ed. Mai. et Mos.): alicui jucundo labore, Cat. 64, 161: famulati Deo, Tert. Res. Carn. 47: famulantis fistula Phoebi, Stat. S. 3, 3, 58: Fortuna famulante, Claud. B. G. 513.
    Transf., of inanim. objects: terra omnibus cruciatur horis, multoque plus, ut deliciis, quam ut alimentis nostris famuletur, Plin. 2, 63, 63, § 157.
    Hence, fămŭlan-ter, adv., servilely, submissively, Att. ap. Non. 111, 28 (Rib. Trag. Fragm. p. 218).

1. fămŭlus, i (an archaic form famul, Enn. ap. Non. 110, 9; Lucr. 3, 1035 (al. 1048); for which cf. in the Oscan ‡ famel: famuli origo ab Oscis dependet, apud quos servus famel nominabatur, unde et familia vocata, Paul. ex Fest. p. 87, 5 Müll.), m., and fămŭla, ae (gen. plur.: famulum, Stat. S. 3, 4, 57; Val. Fl. 1, 752; 3, 20; 282) f. [Sanscr. root dhā, to lay, found; Gr. τί-θη-μι; Osc. faama, house, v. Curt. Gr. Etym. p. 254; cf. Corss. Ausspr. 1, 183], a servant, attendant; a maid-servant, handmaid (class.).

  1. I. Masc.: iis, qui vi oppressos imperio coërcent, sit sane adhibenda saevitia, ut heris in famulos, Cic. Off. 2, 7, 24; Enn. ap. Fest. p. 229 Müll. (Ann. v. 157 ed. Vahl.); Plaut. As. 1, 3, 32; id. Mil. 2, 3, 80; id. Stich. 2, 2, 71; Cic. Lael. 15, 55; id. Tusc. 2, 21, 48; id. Rep. 2, 21; Verg. A. 1, 701; Hor. C. 3, 17, 16; Ov. H. 20, 79 et saep.: Idaeae matris famuli, Cic. Leg. 2, 9, 21: sacrorum, Ov. M. 3, 574: dei alumni (Silenus), Hor. A. P. 239: sus erat infestae famulus vindexque Dianae, Ov. M. 8, 272; cf. Verg. A. 5, 95; of Actaeon’s hounds, Ov. M. 3, 229; Vulg. Gen. 41, 12.
  2. II. Fem.: quam famulae longe fugitant furtimque cachinnant, Lucr. 4, 1176; Verg. A. 1, 703; 4, 391; Juv. 14, 81 al.: si virtus famula fortunae est, Cic. Tusc. 5, 1, 2: res familiaris, quae est ministra et famula corporis, id. ib. 1, 31, 75; Vulg. Gen. 12, 16.