Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

foedē, adv., v. 1. foedus fin.

foedĕrāticus, a, um, adj. [2. foedus], pertaining to a league or to the allied, Just. Nov. 147, 2, and 148, 2.

foedĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [2. foedus], to establish by treaty or league (in verb. finit., late Lat.): cum foederaretur concordia, Amm. 31, 4: pacem, id. 25, 7: amicitias, Hier. Ep. 5, 1; but class. in the part.: foedĕrātus, a, um, leagued together, confederated, allied: si qui foederatis civitatibus ascripti essent, Cic. Arch. 4, 7: civitates, id. Verr. 2, 3, 6, § 13: populus, id. de Or. 1, 40, 182; id. Balb. 8, 22; cf. absol.: ut omnium beneficiorum nostrorum expertes faciat foederatos, id. ib.: Mamertinorum foederatum atque pacatum solum, id. Verr. 2, 4, 11, § 26.

foedĭfrăgus, a, um, adj. [2. foedus + frango], league-breaking, perfidious (very rare): Poeni, Cic. Off. 1, 12, 38; cf. Mos. Cic. Rep. Fragm. 2, p. 513 sq.; so, hostes, Laev. ap. Gell. 19, 7, 6: Chaos, Mart. Cap. 9, § 912.

foedĭtas, ātis, f. [1. foedus], foulness, filthiness, horridness, hideousness, ugliness, deformity (class.).

  1. I. Physically: multae beluae insectantes odoris intolerabili foeditate depellunt, stench, Cic. N. D. 2, 50, 127: foeditas, qua Sulla obiit, Plin. 11, 33, 39, § 114: foeditates cicatricum, id. 33, 6, 35, § 110: Hipponacti notabilis foeditas vultus erat, id. 36, 5, 4, § 12: cujus scelere in hac vestitus foeditate fuerimus (viz. in a military cloak), Cic. Phil. 12, 6, 12: avertere omnes a tanta foeditate spectaculi (i. e. Mettii quadrigis discerpti) oculos, Liv. 1, 28, 11: Alpium, id. 21, 58 fin.
  2. II. Mentally: si turpitudo in deformitate corporis habet aliquid offensionis, quanta illa depravatio et foeditas turpificati animi debet videri? Cic. Off. 3, 29, 105: foeditate sua turpitudo ipsa deterret, id. Fin. 3, 11, 38; Quint. 8, 6, 15: prima barbarismi ac soloecismi foeditas absit, id. 1, 5, 4; 12, 10, 76.

foedo, āvi, ātum, 1, v. a. [1. foedus], to make foul, filthy, hideous; to defile, pollute, disfigure, mar, deform (mostly poet. and in postAug. prose).

  1. I. Physically: Harpyiae contactu omnia foedant immundo, Verg. A. 3, 227: foedare in pulvere crines, id. ib. 12, 99: canitiem vultusque seniles pulvere, Ov. M. 8, 530: ignes sanguine per aras, Verg. A. 2, 502; Ov. M. 3, 723: tellurem calido sanguine, id. ib. 6, 238: brachia tabo, id. ib. 14, 190: pectora pugnis, unguibus ora, Verg. A. 11, 86: ora, Tac. Agr. 36: aliquem verberibus, id. H. 3, 77: ferro foedati jacent, Enn. ap. Serv. Verg. A. 3, 241 (Trag. v. 442 ed. Vahl.); cf.: foedant et proterunt hostium copias, i. e. mar or mutilate with wounds, wound, Plaut. Am. 1, 1, 91: qui me (i. e. Prometheum) perenni vivum foedat miseria, Cic. Poët. Tusc. 2, 10, 24: obscenas pelagi ferro foedare volucres, Verg. A. 3, 241: foedati agri, terror injectus urbi est, laid waste, Liv. 3, 26, 1.
    Of inanim. subjects: nulla tectoria eorum rimae foedavere, Plin. 36, 23, 55, § 176: nubes foedavere lumen, Sall. Fragm. ap. Serv Verg. A. 2, 286; cf.: aër assiduo noctem foedaverat imbre, Claud. VI. Cons. Hon. 538.
  2. II. Trop., to disgrace, dishonor, mar, sully: (Graeci) nos quoque dictitant barbaros et spurcius nos quam alios opicos appellatione foedant, Cato ap. Plin. 29, 1, 7, § 14: foedati crimine turpi, Lucr. 3, 49: gloriam majorum, Plaut. Trin. 3, 2, 30; cf.: Romam ipsam foedavit adventus tuus, Cic. Pis. 22, 53: ne vestis serica viros foedaret, Tac. A. 2, 33: procerum conubiis mixtis, id. G. 46: castra pollui foedarique a Classico ne sinatis, id. H. 4, 58: egregia erga populum Romanum merita mox rebelles foedarunt, id. ib. 4, 37: foedata per avaritiam victoria, id. A. 4, 19; 11, 6; 15, 32: multiplici clade foedatus annus, Liv. 3, 32, 4.

1. foedus, a, um, adj. [Sanscr. dhūmas, smoke; cf.: fumus, fīmus, feteo], foul, filthy, loathsome, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible (class.; cf.: deformis, turpis).

  1. I. Physically: cimices foedissimum animal, Plin. 29, 4, 17, § 61: herba odoris foedi, id. 20, 16, 63, § 171: odor, Cels. 2, 8; 5, 28, 3: facies, id. 6, 6, 9: sapor, Lucr. 2, 401: species, id. 2, 421: nunc eo tibi videtur foedus, quia illam (vestem) non habet, Ter. Eun. 4, 4, 17; cf. Quint. 6, 3, 32: immanissimum et foedissimum monstrum, Cic. Pis. 14, 31: foeda fit volucris (sc. bubo), Ov. M. 5, 549: caput impexa foedum porrigine, Hor. S. 2, 3, 126: foeda nigro simulacra fumo, id. C. 3, 6, 4: foeda cicatrix, id. S. 1, 5, 60: vulnus, Ov. M. 12, 366: tergum recentibus vestigiis vulnerum, Liv. 2, 23, 7; cf. id. 9, 31, 2: victus, Hor. A. P. 392: loca tetra, inculta, foeda, formidolosa, Sall. C. 52, 13: tempestates, Liv. 25, 7, 7; Verg. G. 1, 323: foedissima tempestas, Liv. 29, 18, 5: incendium, id. 24, 47, 15.
    With dat.: pestilentia foeda homini, foeda pecori, destructive, Liv. 3, 32, 2.
    In the neutr. absol.: foedum relatu, Ov. M. 9, 167; cf. foediora, Liv. 3, 69, 2.
  2. II. Mentally, disgraceful, base, dishonorable, vile, shameful, infamous, foul, etc.: quo (tyranno) neque tetrius, neque foedius, nec diis hominibusque invisius animal ullum cogitari potest, Cic. Rep. 2, 26: nihil fieri potest miserius, nihil perditius, nihil foedius, id. Att. 8, 11, 4: luxuria senectuti foedissima, id. Off. 1, 34, 123: homo, Sall. C. 19, 2: scriptores carmine foedo Splendida facta linunt, Hor. Ep. 2, 1, 236; cf.: foedissima ludibria, Quint. 1, 6, 32: bellum foedissimum, Cic. Att. 7, 26, 3: genus interitus, id. ib. 15, 20, 2: foedus et perniciosus exitus judicii, id. Q. Fr. 3, 9, 1: consilium, Liv. 26, 38, 4: facinus, Ter. Eun. 5, 5, 1: amor, Lucr. 4, 1158: ministeria, Verg. A. 7, 619: condiciones, Hor. C. 3, 5, 15: fuga ducum, Val. Fl. 6, 723: exprobratio, Plin. 18, 26, 66, § 249: inconsequentia rerum foedissima, Quint. 8, 6, 50.
    In the neutr. with a subject-clause: ludos vero non facere, quid foedius? (shortly before: quid turpius?) Cic. Att. 15, 10: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72.
    Hence, adv.: foede, foully, cruelly, basely, horribly: foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106 (Trag. Rel. p. 84 Rib.): aram turparunt sanguine foede, Lucr. 1, 85: foede aliquem distrahere, Plaut. Trin. 4, 1, 14: laniare crura brachiaque, Tac. H. 1, 41: caesa manus juvenum, Verg. A. 10, 498: ob admissum foede dictumve superbe, Lucr. 5, 1224: servire, Plaut. Pers. 2, 2, 48: perire Sall. J. 31, 2: pugnatum est, Liv. 6, 1, 11: foedius inde pulsus quam, etc., id. 2, 51, 8: causa agetur foedissime, Cic. Att. 9, 7, 4.

2. foedus, ĕris (for foedus, Ennius wrote fidus, acc. to Varr. L. L. 5, § 86 Müll. Archaic form of the gen. plur. foedesum, acc. to Varr. L. L. 7, § 27; v. the letter R), n. [from the root FID; Sanscr. bandh, ligare; v. fido], a league, treaty, compact (cf.: sponsio, pactio).

  1. I. Polit.: FOEDERVM, PACIS, BELLI, INDVCIARVM ORATORES FETIALES IVDICESVE SVNTO, Cic. Leg. 2, 9, 21; cf. id. Rep. 1, 32: esse autem tria genera foederum, quibus inter se paciscerentur amicitias civitates regesque, Liv. 34, 57, 7: pacem foedusque facere, Cic. de Sen. 6, 16; cf.: oratrices pacis et foederis, id. Rep. 2, 8: Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt, Caes. B. G. 6, 2, 2: ne societates, ne foedera nova acciperemus, Sall. J. 14, 18: societatem foedere confirmare, Cic. Phil. 2, 35, 89: quibus (foederibus) etiam cum hoste devincitur fides, id. Off. 3, 31, 111: amicitiam et foedus petere, Sall J. 104, 4: foedus facere cum aliquibus, Cic. Inv. 2, 30, 91; so, foedus facere, id. Rep. 3, 18; Caes. B. C. 3, 108, 3; Sall. J. 38, 9 al.: ferire, icere, pangere, percutere, v. h. vv.: de foedere decedere, Cato ap. Gell. 10, 1, 10: foedera negligere, violare, rumpere, Cic. Balb. 5, 13; cf.: sociorum nominisque Latini jura negligere ac foedera, id. Rep. 3, 29: rumpere, Auct. Her. 4, 14, 20; Liv. 9, 1; 21, 10: violare, Cic. Rep. 1, 19; Liv. 28, 44, 7: rescindere, Vell. 2, 90, 3: solvere, Verg. A. 10, 91: turbare, id. ib. 12, 633: contra foedus facere, Cic. Balb. 4, 10; Gell. 10, 1, 10: foedus aequum dare, Liv. 23, 5, 9 (for which: ex aequo venire in amicitiam, id. 7, 30, 2); cf.: foedere iniquo alligari, id. 35, 46, 10: ex foedere, according to agreement, id. 1, 23, 7; 8, 39, 13.
  2. II. Transf., beyond the polit. sphere, in gen., a compact, covenant, agreement, stipulation, bargain: foedus fecerunt cum tribuno plebis palam, ut ab eo provincias acciperent, quas ipsi vellent, etc., Cic. Sest. 10, 24; cf.: foedus frangere, id. Pis. 12, 28: inter se facere, id. Fin. 2, 26, 83: amorum turpissimorum foedera ferire, id. Cael. 14, 34: amicitiae, Ov. Tr. 3, 6, 1: hospitii, Just. 7, 3: thalami, i. e. marriage contract, marriage, Ov. M. 7, 403; so, vitae, Stat. Th. 2, 112: communia studii, Ov. P. 4, 13, 43.
    1. B. Poet., of inanim. and abstr. things, a law: continuo has leges aeternaque foedera certis Inposuit natura locis, Verg. G. 1, 60: omnes Foedere naturae certo discrimina servant, Lucr. 5, 924; 5, 57; 6, 906: foedere certo et premere et laxas dare habenas, Verg. A. 1, 62: neve potentis naturae pollue foedus, Ov. M. 10, 353: caeli foedera, Col. Poët. 10, 219.