Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

fructŭārĭus, a, um, adj. [fructus].

  1. I. of or belonging to fruit, fruit-bearing, fruitful: palmes, Col. 5, 6, 29; Plin. 17, 22, 35, § 181: rami olcae, Col. 5, 9, 15: oculi vitis, id. 3, 18, 4: pars villae, that serves for laying up the fruits in, id. 1, 6, 1 and 9: scrofa, Varr. R. R. 2, 4, 17: agri, for which a portion of the produce is paid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 4.
  2. II. Of or belonging to usufruct, usufructuary (jurid. Lat.): servus, of whom one has merely the usufruct, Dig. 41, 1, 37; 63; Paul. Sent. 5, 7, 3: stipulati, a stipulation by a litigant in possession ad interim, by which he shall repay twice the mesne profits if finally defeated in the suit, Gai. Inst. 4, 166; Dig. 45, 1, 4: judicium, a special mode of procedure for receiving mesne profits, Gai. Inst. 4, 169.
    1. B. Subst.: fructŭārĭus, ii, m., and fructŭārĭa, ae, f., in an act. sense, one who has the usufruct of a thing, a usufructuary, Dig. 7, 1, 22 sq.; 24; 58 al.

fructŭōsē, adv., v. fructuosus fin.

fructŭōsus, a, um, adj. [fructus, 2.], abounding in fruit, fruitful, productive; profitable, advantageous (very freq. and class.; syn.: fertilis, frugifer).

  1. I. Lit.: ager quamvis fertilis sine cultura fructuosus esse non potest, Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.: ager optimus et fructuosissimus Corinthius, id. Agr. 1, 2, 5: fundus, id. Rosc. Com. 12, 34: praedia tam pulchra, tam fructuosa, id. Rosc. Am. 15, 43: locus opportunissimus ac fructuosissimus, Caes. B. G. 1, 30, 3: fructuosissimae insulae, Cic. Agr. 2, 32, 87: palmites, Col. 5, 5, 13: erat ei pecuaria res ampla et rustica sane bene culta et fructuosa, Cic. Quint. 3, 12; cf. arationes, id. Phil. 2, 39, 101; Varr. R. R. 1, 65.
  2. II. Trop.: cum tota philosophia frugifera et fructuosa, nec ulla pars ejus inculta ac deserta sit, Cic. Off. 3, 2, 5: plerique neque in rebus humanis quicquam bonum norunt nisi quod fructuosum sit, etc., id. Lael. 21, 79: virtutes generi hominum fructuosae, id. de Or. 2, 84, 344: virtus aliis, id. ib. 2, 85, 346: est non modo liberale paulum nonnumquam de suo jure decedere sed interdum etiam fructuosum, id. Off. 2, 18, 64: M. Caelius se esse hominem frugi vult probare, non quia abstinens sit, sed quia utilis multis, id est fructuosus, unde sic dicta frugalitas, Quint. 1, 6, 29: fructuosior dos, opp. deterior, Ulp. Fragm. 6, 16; 17.
    Hence, adv.: fructŭ-ōse, profitably, advantageously (late Lat.): hoc nec dici brevius nec agi fructuosius potest, Aug. Ep. 77.

1. fructus, a, um, Part., from fruor.

2. fructus, ūs (archaic gen. sing. fructuis, Varr. ap. Non. 492, 14; id. R. R. 1, 2, 19; cf. Gell. 4, 16: fructi, Cato, R. R. 4; Ter. Ad. 5, 4, 16; Turp. ap. Non. 491, 7), m. [fruor], an enjoying, enjoyment.

  1. I. In abstracto.
    1. A. Lit. (perh. only ante- and post-class.): Ol. Mea est haec. St. Scio; sed meus fructus est prior, i. e. use and enjoyment, for ususfructus (q. v. under usus), Plaut. Cas. 4, 4, 16; Dig. 7, 8, 14.
    2. B. Trop. (class. but rare): hoc tam singulare vestrum beneficium ad animi mei fructum atque laetitiam duco esse permagnum, for my mental enjoyment, Cic. Agr. 2, 2, 5: qui propter odium fructum oculis (dat.) ex ejus casu capere vellent, to feast their eyes on, Nep. Eum. 11 (cf.: spectatumne huc, ut rem fruendam oculis, sociorum caedes venimus? Liv. 22, 14, 4).
      Far more freq.,
  2. II. Transf., concr., the enjoyment that proceeds from a thing, proceeds, produce, product, fruit, profit, income (very freq. and class.; in sing. and plur.; cf.: fruges, fetus, frumentum).
    1. A. Lit.: quod earum rerum videa tur ei levis fructus, exiguus usus, incertus dominatus, etc., Cic. Rep. 1, 17; cf.: pecudes partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad vescendum procreatas, id. Leg. 1, 8, 25; Varr. R. R. 1, 37, 4; cf. also ususfructus, under usus: frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 3, 12: fructum ex aliqua re percipere or capere, id. ib. 2, 4, 14: quoniam fructum arbitror esse fundi eum, qui ex eo satus nascitur utilis ad aliquam rem, etc., Varr. R. R. 1, 23, 1: ruri si recte habitaveris, fructi plus capies, Cato, R. R. 4, 2; cf.: in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. Att. 11, 2, 2: praediorum, id. Cat. 2, 8, 18: arbusta vineaeque et consita omnia magis amoenis quam necessariis fructibus, fruits, Liv. 22, 15, 2: (vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr. R. R. 2, 1, 13: gallinarum fructus erant ova et pulli, id. ib. 3, 3, 6: quae (oves) neque ali neque ullum fructum edere ex se sine cultu hominum possent, Cic. N. D. 2, 63, 158: non serendis, non percipiendis, non condendis fructibus, id. de Sen. 7, 24; cf.: ver ostendit futuros fructus: reliqua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt, id. ib. 19, 70: comportare et condere fructus, id. Agr. 2, 32 fin.: apibus fructum restituo suum, Phaedr. 3, 13, 15: in fructibus arborum, Quint. 8, 5, 26: fructum ferre, id. 8, 3, 10: graves fructu vites, id. 8, 3, 8: Heracleotae et Bragyletae, qui item debent, aut pecuniam solvant aut fructibus suis satisfaciant, satisfy him with their proceeds, Cic Fam. 13, 56, 2: Asia multos annos vobis fructum Mithridatico bello non tulit, id. Agr. 2, 30, 83; cf. id. ib. 2, 29, 81: M. Crassus negabat ullam satis magnam pecuniam esse ei … cujus fructibus exercitum alere non posset, i. e. revenue, income, id. Off. 1, 8, 25: aurum ex fructu metallorum coacervatum, Liv. 45, 40, 2: in tantas brevi creverant opes, seu maritimis seu terrestribus fructibus, id. 21, 7, 3; cf.: fuerat ei magno fructui mare, id. 34, 36, 3: qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi amittitur, Cic. de Imp. Pomp. 6, 15: an partus ancillae in fructu sit habendus, id. Fin. 1, 4, 12: putatisne vos illis rebus frui posse nisi eos, qui vobis fructui (al. fructuosi) sunt, conservaveritis, id. de Imp. Pomp. 6, 16.
    2. B. Trop., fruit, consequence, effect, result, return, reward, success: ego fructus ex re publica non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tuli, Cic. Planc. 38, 92; cf.: fructum pietatis suae ex aliquo ferre, id. Sest. 31, 68: ex otio fructus capere, id. Rep. 1, 4; cf.: ex accusatione Aquilii diligentiae fructum ceperat, id. Brut. 62, 222: alicujus amoris et judicii, id. Pis. 14, 31: honeste acta superior aetas fructus auctoritatis capit ipsa extremos, id. de Sen. 18, 62: modestiae fructum aliquem percipere, id. Sull. 1, 1: gloria est fructus verae virtutis honestissimus, id. Pis. 24, 57: laboris, Quint. 6 praef. § 2: studiorum, id. 8 praef. § 26; 10, 3, 2; 10, 7, 1; cf. also: ex re decerpere fructus (with plus mali haurire), Hor. S. 1, 2, 79: divitiarum fructus in copia est, the enjoyment derived from riches, Cic. Par. 6, 2, 47: vestrum beneficium, ad animi mei fructum atque laetitiam permagnum, id. Agr. 2, 5: Theophrastus talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat. Mihi autem ille fructus liberalitatis, multo et major videtur et certior, id. Off. 2, 16, 56: pecuniae fructus maximus, id. ib. 2, 18, 64: animi fructus, qui in te videndo est, id. Fam. 15, 14, 3: vitae fructus, id. Cat. 3, 12, 28; id. Mur. 23, 47; cf.: omnem fructum vitae superioris perdidissent, id. Div. 2, 9, 24: quin spe posteritatis fructuque ducatur, id. Rab. Perd. 10, 29: voluptatum, id. Lael. 23, 87: jucunditatis, id. Mur. 19, 40: graviore sono tibi Musa loquetur Nostra, dabunt cum maturos mihi tempora fructus, Verg. Cul. 9.