Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

funda, ae, f. [Sanscr. spandē, itch; Gr. σφαδάζω, to move convulsively; σφοδρός, σφεδανός, impassioned; σφενδόνη; cf. 3. fūsus], a sling.

  1. I. Lit.: funda dicta eo, quod ex ea fundantur lapides, id est emittantur, Isid. Orig. 18, 10, 1: inde fundis, sagittis, tormentis hostes propelli ac summoveri jussit, Caes. B. G. 4, 25, 1; 5, 35 fin.; 5, 43, 1; Liv. 38, 29, 4 sq.; Plin. 7, 56, 57, § 201; Plaut. Poen. 2, 32 sq.; Ter. Eun. 4, 7, 16; Cic. poët. Fragm. ap. Quint. 8, 6, 73; Verg. G. 1, 309; id. A. 9, 586; Ov. M. 4, 517 al.
  2. II. Transf.
    1. A. That which is thrown with a sling, the sling-stone, missile,, Sil. 10, 152.
    2. B. A casting-net, drag-net, Verg. G. 1, 141.
    3. C. (From the similarity to the hollow of a sling in which the stone lay, like σφενδόνη.) The hollow of a ring in which a jewel is set, the bezel, Plin. 37, 8, 37, § 116 (in Cic. Off. 3, 9, 38, called pala anuli).
    4. D. A money-bag, purse, Macr. S. 2, 4 fin.

fundālis, e, adj. [funda], of or belonging to a sling (post-class.): stridor, Prud. Psych. 293.

fundāmen, ĭnis, n. [2. fundo], a foundation (poet. for the class. fundamentum; mostly in plur.): ponere fundamina, Verg. G. 4, 161: Siculae terrae, Ov. M. 5, 361: rerum, id. ib. 15, 433; id. F. 4, 835.
In sing.: fundamine magno res Romana valet, Ov. M. 14, 808; Hier. Gal. 4, 1; 2.

fundāmentum, i, n. [2. fundo], a foundation, ground-work, basis (class.; mostly in plur.; cf. basis).

  1. I. Lit.
          1. (α) Sing. (rare): quin cum fundamento (aedes) Perierint, Plaut. Most. 1, 2, 69: substruere fundamentum, id. ib. 1, 2, 40.
          2. (β) Plur.: operum fastigia spectantur, latent fundamenta, Quint. prooem. § 4: agere fundamenta, Cic. Mil. 27, 75: maximorum operum, id. Marc. 8, 25: prima urbi jacere, Liv. 1, 12, 4 (cf. under II. β the passage from Cic. Fl. 2, 4): novae domus jacere, Suet. Calig. 22; cf. id. Aug. 28: alta theatri locare, Verg. A. 1, 428: altae Carthaginis locare, id. ib. 4, 266; Plin. 36, 14, 21, § 95: fodere delubro, id. 28, 2, 4, § 15: subdere per solidum, Tac. A. 4, 62: urbis quatit Neptunus, Verg. A. 2, 611: saxa turris, quibus fundamenta continebantur, convellunt, Caes. B. C. 2, 11, 3: villa a fundamentis inchoata, Suet. Caes. 46: Albam a fundamentis proruere, utterly, Liv. 26, 13, 16: urbs a fundamentis diruta, id. 42, 63, 11; 42, 67, 9.
    1. B. Transf., the bottom, = fundus: qui a fundamento mihi usque movisti mare, id. ib. 2, 6, 55.
  2. II. Trop. (syn.: sedes, initium).
          1. (α) Sing.: meo judicio pietas fundamentum est omnium virtutum, Cic. Planc. 12, 29; cf.: fundamentum justitiae est fides, id. Off. 1, 7, 23: narratio est quaedam quasi sedes et fundamentum constituendae fidei, id. Part. 9, 31: eloquentiae, id. de Or. 3, 37, 151: philosophiae, id. Div. 2, 1, 2: initium ac fundamentum defensionis, id. Clu. 10, 30: horum criminum, id. Cael. 13, 30: quod fundamentum hujus quaestionis est, id videtis, id. N. D. 1, 17, 44: disciplina nixa fundamento veritatis, Gell. 14, 1, 20: fundamentum et causa imperii, Sen. Ep. 87, 41: caput et fundamentum intellegitur totius testamenti heredis institutio, Gai. Inst. 2, 229.
          2. (β) Piur.: illic radices, illic fundamenta sunt, Quint. 10, 3, 3: quibus initiis ac fundamentis hae tantae summis in rebus laudes excitatae sunt, Cic. Sest. 2, 5: libertatis, id. Balb. 13, 31: virtutum, id. Fin. 2, 22, 72; cf.: consulatus tui, id. Pis. 4, 9: senectus, quae fundamentis adolescentiae constituta est, id. de Sen. 18, 62: ad evertenda fundamenta rei publicae, id. Cat. 4, 6, 13: actionum, id. Phil. 4, 1, 1: jacere pacis fundamenta, id. ib. 1, 1, 1; so with jacio: rei publicae, id. Fam. 12, 25, 2: civitatis, id. N. D. 3, 2, 5; id. Ac. 2, 12, 37; id. Sull. 10, 30; Curt. 5, 1, 29; Lact. 7, 1, 1: defensionis, Cic. Mur. 6, 14: salutis suae, id. Fam. 10, 29: non praeterit me quam magnarum rerum fundamenta ponam senex, Sen. Q. N. 3 praef. 1: vitae, id. Ep. 13, 16: impudentiae, Quint 12, 6, 2: futuri oratoris, id. ib. 1, 4, 5; for which also with the dat. (cf. supra I. the passage from Liv. 1, 12, 4): cui causae, Cic. Fl. 2, 4: verecundiae, id. Rep. 4, 4 Mos.: imperii, Plin. 15, 18, 20, § 78.

1. Fundānĭus, a, the name of a Roman gens.

  1. I. C. Fundanius, Varro’s father-in-law, Varr. R. R. 1, 2, 1.
  2. II. C. Fundanius, a friend of Cicero, and who was defended by him, Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10; Q. Cic. Petit. Cons. 5, 19; v. the few fragments of the oration in Orell. Cic. IV. 2, p. 445; this oration is called Fundaniana in Serv. Verg. G. 2, 342.
  3. III. Fundanius, a comedian, a friend of Horace and Maecenas, Hor. S. 1, 10, 42; 2, 8, 19.
    In fem.: Fundānĭa, ae, Varro’s wife, Varr. R. R. 1, 1, 1.

2. Fundānĭus, a, um, and Fundā-nus, a, um, v. Fundi.

fundātĭo, ōnis, f. [2. fundo], a founding, foundation (very rare): fundationes aedium, Vitr. 5, 3: substructionis fodere, id. 3, 3; Hil. Trin. 11, 37.

fundātor, ōris, m. [2. fundo],

  1. I. a founder (very rare for conditor, creator): Praenestinae urbis, Verg. A. 7, 678: terrae, Lact. 2. 1, 5: imperii Romani, Inscr. Grut. 56, 5 sq.
  2. II. Trop.: securitatis publicae (Licinius), Inscr. Orell. 1071: quietis (Constantinus), ib. 1075.

fundātus, a, um, Part. and P. a., from 2. fundo.

Fundi, ōrum, m.,

  1. I. a sea-coast town of Latium, on the Appian Way, between Formiae and Tarracina, now Fondi, Mel. 2, 4, 9; Cic. Att. 14, 6, 1; Liv. 41, 27; Hor. S. 1, 5, 34; Suet. Tib. 5; id. Galb. 4; 8.
  2. II. Derivv.
    1. A. Fundānus, a, um, adj., of or belonging to Fundi: ager, Cic. Agr. 2, 25, 66: solum, Ov. P. 2, 11, 28: lacus, near Fundi, whence the famous Caecuban wine, Plin. 3, 5, 9, § 59; hence, Amyclae, situated on the Lacus Fundanus, Mart. 13, 115: vina, Plin. 14, 6, 8, § 65.
      Subst.: Fundāni, the inhabitants of Fundi, Inscr. Orell. 821.
    2. B. Fundānĭus, a, um, adj., the same: Hercules, who was worshipped at Fundi, Vop. Flor. 4; Inscr. Orell. 1539.

2. fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).

  1. I. Lit. (perh. only poet.): haec carina satis probe fundata et bene statuta est, i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.); dum mea puppis erat validā fundata carinā, Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111: Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae, is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478: arces, id. ib. 4, 260.
    1. B. Transf., in gen., to fasten, secure, make firm: dente tenaci Ancora fundabat naves, Verg. A. 6, 4: (genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum, Lucr. 5, 928; 4, 828.
  2. II. Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.: firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc., Cic. Balb. 13, 31; cf.: quantis laboribus fundatum imperium, id. Cat. 4, 9, 19: qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur, id. Att. 1, 16, 6: accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina, id. Fin. 4, 1, 1; cf.: fundati a doctore, thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4: res publica praeclare fundata, Cic. Par. 1, 2, 10; cf.: qui legibus urbem Fundavit, Verg. A. 6, 810: in eorum agro sedes fundare Bastarnis, Liv. 40, 57, 5: libertatem, salutem, securitatem, Plin. Pan. 8, 1: jus civile, Dig. 1, 2, 2, § 39: vacuos Penates prole, Stat. S. 4, 7, 30; cf.: thalamos Tritonide nympha, i. e. to marry, Sil. 2, 65: partis et fundatis amicitiis, Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25: fundatae atque optime constitutae opes, Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.: nitidis fundata pecunia villis, well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46: nihil veritate fundatum, Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.
    Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).
    1. A. Lit.: quo fundatior erit ex arenato directura, etc., Vitr. 7, 3 med.: si permanetis in fide fundati, Vulg. Col. 1, 23.
    2. B. Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96.