No entries found. Showing closest matches:
in-gĕnĕrasco, v. generasco.
in-gĕnĕro, āvi, ātum, 1, v. a.
- I. To implant, engender, produce.
- A. Lit.: natura ingenerat amorem in eos qui, etc., Cic. Off. 1, 4, 12: homini soli cupiditas ingeneratur, id. Fragm. ap. Non. 123, 5: non ingenerantur hominibus mores, id. Agr. 2, 35, 95: ingenerata familiae frugalitas, id. Sest. 9, 21: haec astro ingenerata, id. Div. 2, 46, 96.
- B. Transf., to generate, create: animum esse ingeneratum a Deo, Cic. Leg. 1, 8, 24: societas quam ingeneravit natura, Liv. 5, 27, 6.
- II. Transf., to plant.
Absol.: ingenera; nunc sunt genitalia tempora mundi (sc. tellurem), Col. 10, 196.
ingĕnĭātus (ingĕnŭāt-), a, um, adj. [ingenium], naturally constituted, disposed or apt by nature: lepide ingeniatus, Plaut. Mil. 3, 1, 136: primordia, Gell. 12, 1, 17: ad astutiam, App. Flor. n. 18, p. 360, 20.
ingĕnĭcŭlātus, a, um, P. a., v. ingeniculo fin.
in-gĕnĭcŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [in-geniculum], to cause one to bend the knee; hence, ingeniculare se, to bend the knee, to sink down on the knee, to kneel, Hyg. Astr. 2, 6, fin.; also, without se, Lampr. Elag. 5, 4.
Hence, ingĕnĭcŭlātus, a, um, P. a., kneeling: Hercules, a constellation, also called ingeniculus, Vitr. 9, 6.
in-gĕnĭcŭlus, a, um, adj. [in-geniculum], kneeling: Ingeniculus, sc. Hercules, a constellation: in extremis partibus oritur Ingeniculus, qui a Graeeis ἐν γόνασιν dicitur, Firm. Math. 8, 17: ingenicla (by sync. for ingenicula) imago, Manil. 5, 645; v. ‡ engonasi.
ingĕnĭŏlum, i, n. dim. [ingenium], a little genius, feeble intellect, Arn. 5, 157; Hier. adv. Ruf. 4 fin.
ingĕnĭōsē, adv., v. ingeniosus fin.
ingĕnĭōsus (ingĕnŭ-), a, um, adj. [ingenium], intellectual, superior in intellect, endowed with a good capacity, gifted with genius, of good natural talents or abilities, clever, ingenious.
- I. Lit.: Aristoteles quidem ait, omnes ingeniosos melancholicos esse, Cic. Tusc. 1, 33, 80: ingeniosi vocantur, id. Fin. 5, 13, 36: vir ingeniosus et eruditus, id. Att. 14, 20, 3: quo quisque est solertior et ingeniosior, id. Rosc. Com. 11, 31: homo ingeniosissimus, id. Mur. 30, 62: ad aliquid, Ov. M. 11, 313: dandis ingeniosa notis, id. Am. 1, 11, 4: esse in aliqua re, Mart. praef. 1: in poenas, Ov. Tr. 2, 342: res est ingeniosa dare, giving requires good sense, id. Am. 1, 8, 62.
- II. Transf., of inanimate things.
- A. Ingenious, clever: argumentum, Plin. 35, 10, 36, § 69.
- B. Adapted to, apt, fit for any thing: vox mutandis ingeniosa sonis, Ov. Am. 2, 6, 18: terra ingeniosa colenti, id. H. 6, 117: ad segetes ager, id. F. 4, 684.
Sup.: ingenuosissimus, Inscr. Murat. 1742, 15.
Adv.: ingĕnĭōsē, acutely, wittily, ingeniously: tractantur ista ingeniose, Cic. Ac. 2, 27, 87: electas res collocare, id. Inv. 1, 6, 81: dicere, Quint. 1, 6, 36.
Comp., Plin. 15, 13, 12, § 42.
Sup.: homo ingeniosissime nequam, Vell. 2, 48, 3.
1. in-gĕnĭtus, a, um, adj. [2. in], unbegotten: Deus, Arn. 1, 17.
2. in-gĕnĭtus, v. ingigno.
ingĕnĭum, ii, n. [in-geno, from gigno], innate or natural quality, nature.
- I. In gen. (so mostly poet.; in Sall. and in postAug. prose; not in Cic. or Cæs.): pro ingenio ego me liberum esse ratus sum, pro imperio tuo tibi servire aequom censeo, Plaut. Trin. 2, 2, 22: ite in frundiferos locos Ingenio arbusta ubi nata sunt, non obsita, by their own nature, Naev. ap. Non. 323, 1 (Trag. Rel. v. 28 Rib.); so, loci, Sall. H. 3, 18 Dietsch: locorum hominumque ingenia, Liv. 28, 12, 11; Tac. A. 6, 41; id. H. 1, 51; Flor. 2, 6, 16 al.: terrae, Liv. 37, 54, 21: montis, Tac. H. 2, 4; cf.: campi suopte ingenio humentes, id. ib. 5, 14: arvorum, Verg. G. 2, 177; and, portūs, Sil. 14, 283: arbores sui cujusque ingenii poma ferunt, Col. 3, 1, 2: lactis ingenia et proprietates, Gell. 12, 1, 14: ingenium velox igni, Sev. Aetn. 214: crines ingenio suo flexi, naturally, Petr. 126: ut magistratus imperio suo vehemens mansueto permitteretur ingenio, Liv. 2, 30, 4; cf.: cum honesta suopte ingenio peterentur, in consequence of its own nature, Tac. A. 3, 26: mitis ingenio, id. ib. 6, 15: cunctator ingenio, id. ib. 15, 1: ingenio trux, id. H. 1, 21.
Rarely of beasts: mitior ad feras bestias, praecipitia ingenia sortitas, Curt. 8, 1, 35.
- II. In partic., of persons.
- A. Natural disposition, temper, mode of thinking, character, bent, inclination: feci ego ingenium meum, have acted out, Plaut. Merc. 4, 1, 2: ita ingenium meumst, id. Am. 3, 2, 18: ut ingenium est omnium hominum ab labore proclive ad lubidinem, Ter. And. 1, 1, 50: liberale, id. ib. 4, 5, 59: pium ac pudicum, id. Hec. 1, 2, 77: durum atque inexorabile, id. Phorm. 3, 2, 12: inhumanum, id. Eun. 5, 2, 41: lene in liberos, id. Heaut. 1, 1, 99: utinam nunc matrescam ingenio, Pac. Con. Rel. v. 139 Rib. (1 Rib., maturescam): mobile, Plin. Ep. 2, 11, 22: cicur et mansuetum, Varr. L. L. 7, § 91 Müll.: inverecundum animi, Cic. Inv. 1, 45, 83: vera loqui etsi meum ingenium non moneret. Liv. 3, 68, 9: ingenio suo vivere, id. 3, 36, 1: redire ad ingenium, to return to one’s natural bent, to one’s old courses, Ter. Ad. 1, 1, 46: Volscis levatis metu suum rediit ingenium, Liv. 2, 22, 3: quae maxime ad muliebre ingenium efficaces preces sunt, id. 1, 9, 16: vanum dictatoris, id. 1, 27, 1: mitis ingenii juvenem, id. 1, 46, 4: Turni ferox, id. 1, 51, 7: temperare suum, to control his temper, id. 8, 36, 5: horrida, Curt. 4, 6, 3: molliora, id. 5, 6, 18: humana, id. 5, 10, 13: felix, Sen. Ep. 95, 36: rapax, id. ad Helv. 17, 4: atrox, Tac. A. 4, 50: procax, id. H. 3, 32: ingenium ingeni, in Plautus, signifies peculiarity of disposition, Stich. 1, 2, 69.
- 2. Concr. collect.: tanto corruptius iter immixtis histrionibus et spadonum gregibus et cetero Neronianae aulae ingenio, the people who gave character to the court, Tac. H. 2, 71.
- B. With respect to intelligence.
- 1. Natural capacity, talents, parts, abilities, genius: docilitas, memoria, quae fere appellantur uno ingenii nomine, Cic. Fin. 5, 13, 36: ingenium ad fingendum, id. Font. 14, 30: excellens ac singulare, id. de Or. 2, 74, 298: vir acerrimo ingenio, id. Or. 5, 18: cujus tanta vis ingenii est, ut, etc., id. de Or. 2, 74, 299: tardum, id. ib. 2, 27, 117: acutum aut retusum, id. de Div. 1, 36, 72: eximium, id. Tusc. 5, 24, 68: praestantissimum, id. Fin. 2, 16, 51: magnum, id. Ac. 2, 1, 1: illustre, id. Cael. 1, 1: oratorium, Tac. Dial. 10: pulcherrimum et maximum, Plin. Ep. 8, 12, 4: hebetatum, fractum, contusum, id. ib. 8, 14, 9: celeres ingenii motus, Cic. de Or. 1, 25, 113: ingenii acies, id. ib. 3, 5, 20: ingenii lumen, id. Brut. 15, 59: ingenii vis, id. Phil. 5, 18, 49: ingenii vena, Hor. C. 2, 18, 9: ingenii vigor, Ov. M. 8, 254: ingenii celeritas, Nep. Eum. 1: ingenii docilitas, id. Att. 1: ingenio abundare, Cic. Fam. 4, 8, 1: ingenio valere, Quint. 1, 8, 8: ingenio divino esse, Cic. Ac. 2, 36, 117: ingenio hebeti esse, id. Phil. 10, 8, 17: in eo ingenium ejus elucere videbatis, id. Cael. 19, 45: colere et imbuere ingenium artibus, Plaut. Trin. 2, 2, 16: acuere, Quint. 1, 4, 7: alere, id. 1, 8, 8: exercere multiplici variāque materiā, id. 2, 4, 20: versabatur in hoc nostro studio cum ingenio, with cleverness, Cic. Fam. 13, 10, 2; so, cum ingenio, Dig. 1, 16, 9: ingenii memoria immortalis est, Sen. Polyb. 18, 2.
Plur.: acutiora ingenia et ad intellegendum aptiora eorum, qui, etc., Cic. N. D. 2, 16, 42: aliae (partes agrorum) quae acuta ingenia gignant, aliae quae retusa, intellects, id. Div. 1, 36, 79 fin.
- 2. Transf.
- a. A genius, i. e. a man of genius, a clever, ingenious person: excepi voluntatem tam excellens ingenium fuisse in civitate, Cic. Brut. 40, 147; id. Rep. 2, 1, 2; Liv. 41, 4, 3: nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit, Sen. Tranq. An. 17, 10.
Plur.: ut saepe summa ingenia in occulto latent, Plaut. Capt. 1, 2, 62: decora, Tac. A. 1, 1: magna, id. H. 1, 1: nostra (i. e. oratores, id. Dial. 1; id. Agr. 2; Sen. Ep. 2, 1; id. ad Polyb. 27, 1: candidissimus omnium magnorum ingeniorum aestimator Livius, id. Suas. 6, 22: ingenia et artes vel maxime fovit, Suet. Vesp. 18; id. Aug. 89: id in magnis animis ingeniisque plerumque contingit, Cic. Off. 1, 22, 74.
- b. Of things, an invention, a clever thought: exquisita ingenia cenarum, Plin. Pan. 49, 7; cf. Tac. H. 3, 28: noctium suarum ingenia (= flagitiosae libidinis inventiones), voluptuous inventions, id. A. 16, 20.
(in-gĕno, false reading for ingenioque, Lucr. 3, 745.)
ingens, tis, adj. [2. in-genus, gens, that goes beyond its kind or species, qs. uncouth, monstrous],
- I. of immoderate size, vast, huge, prodigious, enormous; great, remarkable: magnas vero agere gratias Thais mihi? Gn. Ingentes, Ter. Eun. 3, 1, 1 (cf.: satis erat respondere magnas: ingentes inquit, semper auget assentator, Cic. Lael. 26, 98): ingens immanisque praeda, Cic. Verr. 2, 3, 46, § 110: ingens immensusque campus, id. de Or. 3, 19, 70: pecunia, an exorbitant sum, id. Div. in Caecil. 10 init.; cf. id. Prov. Cons. 3, 5: aquae, Liv. 35, 9, 2: aequor, Hor. C. 1, 7, 32: pinus, id. ib. 2, 3, 9: exitus Istri, Val. Fl. 8, 185: clamor, Liv. 2, 23, 7: gloria, id. 2, 22, 6: virtus atque animus, Hor. S. 2, 7, 103: ingentia facta, id. Ep. 2, 1, 6: vir, Sen. Herc. Fur. 441: ingens aliquā re, great, remarkable, distinguished in any respect: vir famā ingens, ingentior armis, Verg. A. 11, 124: gloriā, Tac. A. 11, 10: viribus opibusque, id. H. 1, 61: eloquio, Stat. S. 1, 4, 71.
- (β) With gen.: ingens virium atque animi, Sall. H. 3, 13 Dietsch: femina ingens animi, Tac. A. 1, 69: vir ingens rerum, id. H. 4, 66.
- (γ) With inf.: ingens ferre mala, Sil. 10, 216.
Comp. (poet.), Verg. A. 11, 124.
- II. Trop., great, strong, powerful: senatus, Sil. 11, 67: Paulus, id. 17, 298: ingentis spiritus vir, Liv. 21, 1, 5: cui genus a proavis ingens, Verg. A. 12, 225.
ingĕnŭātus, v. ingeniatus.
ingĕnŭē, adv., v. ingenuus fin.
ingĕnŭīlis, e, adj. [ingenuus], sincere, ingenuous: AVRELIVS, Inscr. ap. Grut. 538, 9.
ingĕnŭīnus, a, um, adj. [ingenuus], that belongs to an ingenuus, Inscr. ap. Grut. 8, 7.
ingĕnŭĭtas, ātis, f. [ingenuus].
- I. The condition of a free-born man or gentleman, good birth: ornamenta ingenuitatis, Cic. Verr. 2, 1, 44, § 113: assertus in ingenuitatem, Suet. Aug. 74; Tac. Or. 32.
- II. Trop., a mode of thinking worthy of a freeman, noble-mindedness,frankness, ingenuousness, noble demeanor: prae se probitatem quandam et ingenuitatem ferre, Cic. Ac. 1, 9, 33; Plin. 35, 10, 36, § 66: praestare ingenuitatem et ruborem, Cic. de Or. 2, 59, 242.
ingĕnŭus, a, um, adj. [ingeno, ingigno].
- I. Native, indigenous, not foreign.
- A. Lit.: fontes, Lucr. 1, 230: tophus, produced in the country, Juv. 3, 20.
- B. Transf., inborn, innate, natural: inest in hoc amussitata sua sibi ingenua indoles, Plaut. Mil. 3, 1, 38: color, natural color, Prop. 1, 4, 13.
- II. Free-born, born of free parents.
- A. In gen.: ingenuus homo meant formerly one born of a certain or known father, who can cite his father: en unquam fando audistis patricios primo esse factos, non de caelo demissos, sed qui patrem ciere possent, id est nihil ultra quam ingenuos, Liv. 10, 8, 10: ingenui clarique parentes, Hor. S. 1, 6, 91; 1, 6, 8.
Esp., subst.: ingĕnŭus, i, m., and ingĕnŭa, ae, f., a free-born man or woman: ingenui sunt qui liberi nati sunt; libertini, qui ex justa servitute manumissi sunt, Gai. Inst. 1, 11: tutela liberantur ingenuae, etc., id. ib. 1, 194; but this word differs from liber, inasmuch as the latter signifies also a freedman, Plaut. Mil. 4, 1, 15: ingenuamne an libertinam, id. ib. 3, 1, 189: omnis ingenuorum adest multitudo, Cic. Cat. 4, 7, 15: Patricios Cincius ait appellari solitos, qui nunc ingenui vocentur, Paul. ex Fest. p. 241 Müll.: libertinos ab ingenuis adoptari posse, Masur. ap. Gell. 5, 19, 11.
- B. In partic.
- 1. Worthy of a freeman, noble, upright, frank, candid, ingenuous (syn. liberalis): nihil apparet in eo ingenuum, Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Off. 1, 42: timiditas, id. de Or. 2, 3: dolor, id. Phil. 10, 9, 18: vita, id. Fam. 5, 21, 3: est animi ingenui (with inf.), id. ib. 2, 6, 2: ingenuis studiis atque artibus delectari, id. Fin. 5, 18, 48: (with humanae) artes, id. de Or. 3, 6, 21: ingenui vultus puer ingenuique pudoris, Juv. 11, 154: amor, Hor. C. 1, 27, 16: per gemitus nostros ingenuasque cruces, and by such sufferings on the part of a freeman as belong only to slaves, Mart. 10, 82, 6: fastidium, Cic. Brut. 67: aperte odisse magis ingenui est, quam, etc., id. Lael. 18, 65: astuta ingenuum vulpes imitata leonem, Hor. S. 2, 3, 186.
- 2. Weakly, delicate, tender (free-born persons being less inured to hardships than slaves; poet.): invalidae vires, ingenuaeque mihi, Ov. Tr. 1, 5, 72: gula, Mart. 10, 82, 6.
Hence, adv.: ingĕnŭē, in a manner befitting a person of free or noble birth, liberally; openly, frankly, ingenuously: educatus, Cic. Fin. 3, 11, 38: aperte atque ingenue confiteri, id. Fam. 5, 2, 2; id. Att. 13, 27, 1: pro suis dicere, Quint. 12, 3, 3.