No entries found. Showing closest matches:
inter-dīco, dixi, ctum (interdixem for interdixissem, Cat. ap. Gell. 19, 9 fin.), 3, v. a., to speak between, i. e. to interpose by speaking.
- I. Lit.
- A. To say among other things, to remark meanwhile, interpose: in praesentiarum hoc interdicere non alienum fuit, Auct. Her. 2, 11 fin.
- B. To forbid, prohibit, interdict.
- (α) With ne: interdico, ne, etc., Ter. Hec. 4, 1, 48: interdicit atque imperat Cassivellauno ne Mandubratio noceat, Caes. B. G. 5, 22: praecipit atque interdicit omnes unum peterent Indutiomarum, neu quis, etc., id. ib. 5, 58; so with ut ne: neque enim est interdictum … ut singulis hominibus ne amplius quam singulas artes nosse liceat, Cic. de Or. 1, 50, 215; id. Balb. 13, 30.
- (β) Alicui aliquid: feminis dumtaxat purpurae usum (al. usu), Liv. 34, 7: histrionibus scaenam, Suet. Dom. 7: ei convictum hominum, Val. Max. 2, 7, 9: feminis convivia et conspectum virorum, Just. 41, 3, 2: alicui admirationem, Sen. Ep. 87: interdictum est mare Antiati populo, Liv. 8, 14: religio civibus interdicta, Suet. Claud. 25: interdicitur vini potus, Plin. 30, 10, 27, § 87; cf. abl. absol.: urbe interdicta, Suet. Aug. 27; id. Vesp. 14; Cic. Balb. 10, 26.
- (γ) Alicui with inf.: alicui arte sua uti, Dig. 48, 19, 43: cum sibi interdixerit habere, interdixit et poscere, Sen. Vit. Beat. 18, 3; cf. with ellips. of dat.: interdixit hariolus … aliquid novi negoti incipere, Ter. Phorm. 4, 4, 27: pari severitate interdixit commeatus peti, Suet. Galb. 6.
- (δ) Alicui aliquā re: vos interdicitis patribus commercio plebis, Liv. 5, 3, 8: quā arrogantiā usus Ariovistus omni Galliā Romanis interdixisset, Caes. B. G. 1, 46, 4: meretriciis amoribus juventuti, Cic. Cael. 20, 48: male rem gerentibus patribus bonis interdici solet, id. de Sen. 7, 22: ei domo suā, Quint. 6, 3, 79; Suet. Aug. 66 (cf. 1. B. 2. infra.).
(ε) Aliquem aliquā re: aliquem sacrificiis, Caes. B. G. 6, 13, 6; mostly in pass.: quod moribus eorum interdici non poterat socero gener, Nep. Ham. 3, 2: philosophi urbe et Italiā interdicti sunt, Gell. 15, 11, 4: illi omni jure interdicti, Q. Metell. ap. Gell. 17, 2, 7.
(ζ) With dat. and de and abl.: interdixi tibi de medicis, forbid to have to do with, warn against, Cato ap. Plin. 29, 1, 7, § 14.
(η) Pass. impers., with abl. manner: priusquam senatus consulto interdiceretur, Suet. Aug. 43.
- 2. In partic.: interdicere alicui aquā et igni, to forbid one the use of fire and water, i. e. to banish: tanquam si illi aquā et igni interdictum sit, Cic. Phil. 6, 4: futurum puto, ut aquā et igni nobis interdicatur, id. Fam. 11, 1: quibus cum aquā et igni interdixisset, Caes. B. G. 6, 44; Paul. Sent. 5, 26, 3; 5, 29, 1.
- (β) Interdicere alicui (sc. aquā et igni), Ampel. 42.
- (γ) Interdicere alicui aquam et ignem, Isid. 5, 27, 38.
- II. Transf.
- A. To enjoin, command (of an injunction implying also a prohibition): te familiae valde interdicere ut uni dicto audiens esset, Cic. Rep. 1, 39, 61.
- B. Of the prætor, to forbid, interdict; esp., to make a provisional or interlocutory decree: praetor interdixit de vi, etc., Cic. Caecin. 8, 22: praetor qui de fossis, de cloacis, etc., interdicit, id. ib. 13 init.: praetor interdixit, ut unde dejectus esset, eo restitueretur, id. ib. 28, 80.
- C. To make use of a prætor’s interdict, Quint. 3, 6, 71: si adversus eum velis interdicere, Dig. 43, 18, 1: alicui rem capitalem, Cato ap. Charis. p. 178 P.
interdictĭo, ōnis, f. [interdico], a prohibiting, interdicting: tecti et aquae et ignis interdictione, banishment, Auct. Or. pro Dom. 30: finium, Liv. 41, 24: habes igitur et theatri interdictionem de interdictione impudicitiae, Tert. Spect. 17; cf. id. ib. 3.
interdictor, ōris, m. [interdico], a forbidder, interdicter: delicti, Tert. adv. Marc. 2, 9.
interdictōrĭus, a um, adj. [interdictor], prohibitory, interdictory, Salv. contr. Avar. 3 med. p. 130 Rittersh.
interdictum, i, n. [interdico].
- I. In gen., a prohibition: nequeone ego ted interdictis facere mansuetem meis? Plaut. As. 3, 1, 1: deorum, Cic. Pis. 21, 48.
- II. In partic., as a legal t. t., a provisional decree of the prætor, esp. in disputes of private persons respecting possession, prohibiting some act, a prætorian interdict: certis ex causis praetor aut proconsul auctoritatem suam finiendis controversiis interponit … formulae verborum quibus in ea re utitur interdicta decretave vocantur: interdicta cum prohibet aliquid fieri, Gai. Inst. 4, 139 sq. (v. the context): ergo hac lege jus civile, causae possessionum, praetorum interdicta tollentur, Cic. Agr. 3, 3: possessionem per interdictum repetere, id. Caecin. 3: interdicto contendere cum aliquo, id. de Or. 1, 10: venire ad interdictum, Petr. 13 and 83 (for the different classes of interdicts and their effects, v. Gai. Inst. 4, 142 sqq.; Just. Inst. 4, 15 Sandars ad loc.).
1. interdictus, a, um, Part., from interdico.
2. interdictus, ūs, m., = interdictum, Jul. ap. Aug. contr. Sec. Resp. Jul. 6, 20.