Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

lūdĭa, ae, f. [1. ludius].

  1. I. An actress, a female stage-dancer, Mart. 5, 25, 10.
  2. II. A female gladiator, a gladiator’s wife or mistress: quid vidit, propter quod ludia dici Sustinuit, Juv. 6, 103: quae ludia sumpserit umquam hos habitus? id. 6, 266.

lūdĭārĭus, a, um, adj. [1. ludius, ludus], of or belonging to players: pecunia, the money appropriated by the state for the getting up of plays, Inscr. Orell. 2601.

lūdī̆brĭōsē, adv., v. ludibriosus fin.

lūdī̆brĭōsus, a, um, adj. [ludibrium], full of mockery or scorn, mocking, scornful (post-class.): probra ludibriosa, Gell. 7, 11: auspicia, Amm. 15, 5, 25.
Hence, adv.: lūdī̆brĭosē, scornfully, Amm. 26, 6; Tert. Res. Carn. 61.

lūdī̆brĭum, ii, n. [ludus and, perh., fero], a mockery, derision, wantonness.

  1. I. Lit.: quodsi ridicula haec ludibriaque esse videmus, Lucr. 2, 47: ne per ludibrium interiret regnum, by wantonness, Liv. 24, 4, 2.
          1. (β) With gen. subj.: ille (Bias) haec ludibria fortunae ne sua quidem putavit, i. e. worldly goods, Cic. Par. 1, 1, 8: hoc quoque ludibrium casus ediderit fortuna, ut, etc., Liv. 30, 30: inter magna rerum verborumque ludibria, Suet. Vit. 17: ludibria naturae, id. Aug. 83.
          2. (γ) With gen. obj.: ludibrium oculorum specie terribile ad frustrandum hostem commentus, Liv. 22, 16; cf. id. 24, 44: sive ludibrium oculorum sive vera species, Curt. 4, 15, 26.
  2. II. Transf.
    1. A. A laughing-stock, butt, jest, sport: is (Brutus) ab Tarquiniis ductus Delphos, ludibrium verius, quam comes, Liv. 1, 56, 9: quibus mihi ludibrio fuisse videntur divitiae, the sport of, Sall. C. 13: in ora hominum pro ludibrio abire, Liv. 2, 36: ludibrium soceri, Luc. 7, 379: pelagi, id. 8, 710: ventis Debes ludibrium, Hor. C. 1, 14, 15: ludibrium omnium reddere aliquem, Just. 9, 6, 6: et vultus et vox ludibrio sunt hominibus, quos non permoverunt, Quint. 6, 1, 45.
    2. B. A scoff, jest, sport: qui lubet ludibrio habere me, Plaut. Men. 2, 3, 45; so, ludibrio aliquem habere, id. Cas. 3, 5, 19.
      Pass.: ludibrio haberi, Ter. Hec. 1, 2, 74; 4, 1, 11: hosti ludibrio esse, Cic. ad Brut. 1, 2: legati per ludibrium auditi dimissique, Liv. 24, 26: per ludibrium exprobrare, to reproach jestingly, scoff, Curt. 4, 10: nec dubie ludibrio esse miserias suas, id. 2, 23, 13: aliquem in ludibrium reservare, Suet. Calig. 23: adusque ludibria ebriosus, such a drunkard as to be a standing jest, Gell. 15, 2, 2.
          1. (β) With gen. subj.: Varro ad ludibrium moriturus Antonii, Vell. 2, 71, 2.
          2. (γ) With gen. obj.: ad ludibrium stolidae superbiae, Liv. 45, 3; 45, 41: ludibrio fratris Remum novos transiluisse muros, id. 1, 7; 9, 11; Just. 36, 1.
    3. C. Abuse, violence done to a woman: in corporum ludibria deflere, Curt. 10, 1, 3; 4, 10, 27.

lūdī̆brōsus, a, um, adj. [ludibrium], ridiculous: habitus, Hilar. in Psa. 41, 1.

lūdĭbundus, a, um, adj. [ludo], playful, sportive, frolicsome, wanton.

  1. I. Lit.: Sic palliolatim amictus hac incessi ludibundus, Plaut. Ps. 5, 1, 30: milites ita ludibundi Beneventum rediere, ut ab epulis reverti viderentur, Liv. 24, 16: circum vicos vagabatur ludibundus, Suet. Ner. 26: oculi ludibundi atque illecebrae voluptatisque plenae, Gell. 3, 5, 2.
  2. II. Transf., playing, easily, without danger: caelo sereno in Italiam ludibundi pervenimus, Cic. Fam. 16, 9, 2: si Vulteium habebis, omnia ludibundus conficies, id. Verr. 2, 3, 67, § 156.

lūdĭcer or lūdī̆crus (nom. sing. m. is not used), cra, crum, adj. [ludus], that serves for sport, done in sport, sportive: ars, Plaut. Aul. 4, 3, 3: exercitatio, Cic. N. D. 1, 37, 102: sermones, id. Ac. 2, 2, 6: ludicrae artes sunt, quae ad voluptatem oculorum atque aurium tendunt, Sen. Ep. 88, 22: ludicras partes sustinere, to appear on the stage, Suet. Ner. 11: certamen, Vell. 1, 8, 1: tibiae, which were played in the theatre, Plin. 16, 36, 66, § 172: in modum ludicrum, Tac. A. 14. 14: versus et cetera ludicra pono, Hor. Ep. 1, 1, 10: quibus (juvenibus) id ludicrum est, Tac. G. 24: solemnibus epulis ludicra, id. A. 1, 50: hac lege excipiuntur qui artem ludicram faciunt, actors, Paul. Sent. 5, 26, 2; so, quae artem ludicram fecerit, Ulp. Fragm. 13, 1 sq.
Hence, lūdī̆-crum, i, n.

    1. 1. A show, public games; a scenic show, stage-play: Olympiorum solemne ludicrum, Liv. 28, 7, 14: Isthmiorum statum ludicrum aderat, id. 33, 32, 1; 34, 41, 1: iisdem fere diebus sollemne erat ludicrum Isthmiorum, Curt. 4, 5, 11: indulserat ei ludicro Augustus, Suet. Aug. 43: coronae ludicro quaesitae, won in the public games, Plin. 21, 3, 5, § 7; cf.: quid maris extremos Arabas ditantis et Indos, Ludicra quid, etc., Hor. Ep. 1, 6, 7 Orell. ad loc.
    2. 2. A sport, toy, means of sport: quos (ramulos) Hamadryades deae ludicrum sibi rosido nutriunt umore, Cat. 61, 24; cf.: urbes duae, quae in proverbii ludicrum vertere, Apina et Trica, sport, Plin. 3, 11, 16, § 104.
      Plur.: et versus et cetera ludicra pono, trifles, Hor. Ep. 1, 1, 10; cf. K. and H. ad Hor. Ep. 1, 6, 7.
      Hence, adv.: lūdī̆crē, in sport, playfully (ante- and post-class.): pars ludicre saxa jactant, Enn. ap. Non. 134, 14 (Ann. v. 76 Vahl.): tractare aliquem, App. M. 9, 7; 220, 15.

lūdī̆cror, āri, v. dep. [ludicrum], to joke, jest, Front. ad Amic. 1, 15 Mai.

lūdī̆crus, v. ludicer.

* lūdĭfăcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [collat. form of ludifico], to make game of, make sport of: aliquem de aliqua re, Plaut. Ep. 5, 2, 41.

* lūdĭfĭcābĭlis, e, adj. [ludifico], with which one makes game of a person: ludi, Plaut. Cas. 4, 1, 2.

lūdĭfĭcātĭo, ōnis, f. [ludifico], a making game, a rallying, jeering, derision, mocking: cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur, * Cic. Sest. 35, 75: exactā prope aestate per ludificationem hostis, Liv. 22, 18: ludificatio veri, id. 26, 6.

* lūdĭfĭcātor, ōris, m. [ludifico], one who makes game of another, a mocker: ludificator meus, Plaut. Most. 5, 1, 18.

lūdĭfĭcātōrĭus, a, um, adj. [ludificator], that makes game of one, mocking, deceptive, false: phantasmatum imaginatio ludificatoria, Aug. Civ. Dei, 11, 26: ubi fuit procuratoris ludificatoria, inanis et nulla persona, Vet. Jureconsult. 3, 2 Huschke.

* lūdĭfĭcātus, ūs, m. [ludifico], a mocking, mockery, derision: habere aliquem ludificatui, Plaut. Poen. 5, 5, 2.

lūdĭfĭco, āvi, ātum (inf. pass. ludificarier, Plaut. Capt. 3, 1, 27), 1, v. a. and n. [ludus-facio], to make sport of, make game of, make a fool of; to delude, chouse, cozen, deceive: erum meum ut ego hodie lusi lepide! ut ludificatus est! Plaut. Bacch. 4, 4, 3: erum qui ludificas dictis delirantibus, id. Am. 2, 1, 38: hospitam, id. Mil. 2, 6, 15: postquam video me sic ludificarier, id. Capt. 3, 1, 27; id. Truc. 1, 1, 5; 2, 8, 6; Lucr. 1, 939.
Absol.: si latitare ac diutius ludificare videatur, * Cic. Quint. 17, 54.

lūdĭfĭcor, ātus sum, 1, v. dep. n. and a. [id.] (inf. ludificarier, Plaut. Mil. 4, 4, 25), to make game, to mock; to make game of, make sport of, turn into ridicule; to delude, deceive.

  1. I. Lit.
    1. A. Neutr.: aperte ludificari et calumniari, to mock, ridicule, Cic. Rosc. Am. 20, 55.
      With acc. of kindred signif.: nugas ludificabitur, will make game of you in trifles, Plaut. Capt. 3, 4, 80.
    2. B. Act.: Potinut hominem mihi des? … ni ludificata ero lepide, etc., Plaut. Mil. 3, 3, 53: tun me, verbero, audes erum ludificari? id. Am. 2, 1, 15: me ludificatus est, id. Most. 5, 2, 25: virginem, Ter. Eun. 4, 3, 3: siquidem tu me hic etiam, nebulo, ludificabere, id. ib. 4, 4, 49: patres et plebem cunctatione fictā, Tac. A. 1, 46: aliena mala, to make sport of, Plin. Ep. 6, 20.
  2. II. Transf., to thwart, frustrate, by tricks or contrivances: locationem, Liv. 39. 44: ea, quae hostes agerent, id. 24, 34: rostra fuga, Flor. 2, 2, 8: hostis impune Romanum ludificabatur, Tac. A. 3, 21.
    Pass. part.: ludificato incerto proelio, Sall. J. 50, 4.
  3. III. Trop.: Quojus ego hodie ludificabor corium, si vivo, probe, i. e. cut up, lash, Plaut. Most. 5, 1, 19 Lorenz.

lūdīmăgister (better separately, lūdī măgister), tri, m. [ludus-magister], a school-master, school-teacher: cum agellus eum non satis aleret, ut opinor, ludi magister fuit, Cic. N. D. 1, 26, 72: Dionysius ludimagistrum professus pueros in trivio docebat, Just. 21, 5, 8; Mart. 10, 62, 1.

lūdĭmentum, παίγνιον (a plaything), Gloss. Philox.

lūdĭo, ōnis, m. [ludus], a stage-player, pantomimist: ludiones ex Etruria acciti, Liv. 7, 2, 4: ludionum oblectamenta, id. 39, 6; App. Flor. 4, 18, p. 359, 8; cf. 1. ludius, I.

lūdĭtor, διαπαίζω, Gloss. Philox.

1. lūdĭus, ĭi, m. [ludus].

  1. I. A stageplayer, pantomimist: fite caussā meā ludii barbari, Plaut. Curc. 1, 2, 63: ipse ille maxime ludius, non solum spectator, sed actor et acroama, Cic. Sest. 54, 116; id. Har. Resp. 11; Plaut. Aul. 2, 9, 6: ludius aequatam ter pede pulsat humum, Ov. A. A. 1, 112: triviales ex Circo ludios interponebat, Suet. Aug. 74; cf. ludio.
  2. II. A gladiator: comitata est Hippia ludium ad Pharon, Juv. 6, 82.

(2. Lūdĭus, i, m., a false reading for S. Tadius, Plin. 35, 10, 37, § 116.)

lūdĭvăgus, a, um, adj. [ludus-vagus], sportive (late Lat.), Cassiod. in Psa. 1, 6.

lūdo, si, sum (inf. ludier, Ter. Ad. 4, 3, 16), 3, v. a. and n. [root lud- for loid-, from Sanscr. krīd, to play; cf. laus and cluere from Sanscr. root cru-], to play.

  1. I. Lit., to play, play at a game of some kind: tesseris, Ter. Ad. 4, 7, 21: aleā ludere, Cic. Phil. 2, 23, 56: pilā et duodecim scriptis, id. de Or. 1, 50, 217; 1, 16, 73; 2, 62, 253: cum pila, id. Tusc. 5, 20, 60: trocho, Hor. C. 3, 24, 56: nucibus, Mart. 14, 1, 12: pilā, Val. Max. 8, 8, 2: positā luditur arcā, with one’s whole cash-box staked, Juv. 1, 90: eburnis quadrigis cotidie in abaco, Suet. Ner. 22: apud quem alea lusum esse dicetur, Dig. 11, 5, 1 praef.: senatus consultum vetuit in pecuniam ludere, to play for money, ib. 11, 5, 2: ego nisi quom lusim nil morer ullum lucrum, Plaut. Rud. 4, 7, 22.
          1. (β) With acc.: aleam, Suet. Aug. 70; id. Claud. 33; id. Ner. 30: par impar, id. Aug. 71; Hor. S. 2, 3, 248: ducatus et imperia, Suet. Ner. 35: Trojam, id. Caes. 39; id. Ner. 7: proelia latronum, Ov. A. A. 3, 357; cf. pass.: sunt aliis scriptae, quibus alea luditur, artes, id. Tr. 2, 471: alea luditur, Juv. 8, 10: aleae ludendae causa, Dig. 11, 5, 1 praef.: alea ludebatur, ib. 11, 5, 1, § 2.
          2. (γ) Absol.: lusimus per omnes dies, Suet. Aug. 71; 94; cf.: ludis circensibus elephantos lusisse, appeared in the public games, Liv. 44, 18, 8.
            In sup.: dimittere lusum, Varr. Sat. Men. 53, 7.
    1. B. To play, sport, frisk, frolic: dum se exornat, nos volo Ludere inter nos, have some fun, Plaut. Stich. 5, 4, 20: ludere armis, Lucr. 2, 631: suppeditant et campus noster et studia venandi honesta exempla ludendi, Cic. Off. 1, 29, 104: ad ludendumne, an ad pugnandum, arma sumturi, id. de Or. 2, 20, 84: in numerum, dance, Verg. E. 6, 28: hic juvenum series teneris immixta puellis ludit, Tib. 1, 3, 64: cumque marinae In sicco ludunt fulicae, Verg. G. 1, 363: in exiguo cymba lacu, Ov. Tr. 2, 330.
  2. II. Trop.
    1. A. To sport, play with any thing, to practise as a pastime, amuse one’s self with any thing: illa ipsa ludens conjeci in communes locos, Cic. Par. prooem.: Prima Syracosio dignata est ludere versu NostraThalia, Verg. E. 6, 1.
      Esp., to play on an instrument of music, to make or compose music or song: ludere quae vellem calamo permisit agresti, Verg. E. 1, 10: talia fumosi luduntur mense Decembri, Ov. Tr. 2, 491: quod tenerae cantent, lusit tua musa, puellae, id. Am. 3, 1, 27: coloni Versibus incomptis ludunt, Verg. G. 2, 386: carmina pastorum, id. ib. 4, 565; Suet. Ner. 3: si quid vacui sub umbra Lusimus tecum, Hor. C. 1, 22, 2.
    2. B. To sport, dally, wanton (cf. "amorous play," Milton, P. L. 9, 1045): scis solere illam aetatem tali ludo ludere, Plaut. Most. 5, 2, 36: affatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. s. v. affatim, p. 11 Müll.; cf.: lusisti satis, edisti satis, atque bibisti, Hor. Ep. 2, 2, 214; Ov. A. A. 2, 389; Cat. 61, 207; Suet. Tib. 44; Mart. 11, 104, 5.
    3. C. Ludere aliquem or aliquid, to play, mock, imitate, mimic a person or thing (only in mockery; cf.: partes agere, etc.): civem bonum ludit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; cf.: ludere opus, to imitate work, make believe work, Hor. S. 2, 3, 252: magistratum fascibus purpurāque, App. M. 11, p. 260 fin.: ludere causas, Calp. Ecl. 1, 45: impia dum Phoebi Caesar mendacia ludit, Poët. ap. Suet. Aug. 70.
    4. D. To trifle with: summa pericula, Mart. 9, 38, 1: viribus imperii, Sen. Brev. Vit. 18, 4.
    5. E. To spend in play or amusement, to sport away: otium, Mart. 3, 67, 9.
      Hence, ludere operam, to throw away one’s labor, to labor in vain, Plaut. Ps. 1, 3, 135.
  3. F. To make sport or game of a person, to ridicule, rally, banter: Domitius in senatu lusit Appium collegam, Cic. Q. Fr. 2, 15 a, 13: satis jocose aliquem ludere, id. ib. 2, 12, 2: omnium irrisione ludi, id. de Or. 1, 12, 50.
    Rarely with ad: caput aselli, ad quod lascivi ludebant ruris alumni, Juv. 11, 98.
  4. G. To delude, deceive: auditis, an me ludit amabilis Insania? Hor. C. 3, 4, 5; Ov. A. A. 3, 332: custodes, Tib. 1, 6, 9; 3, 4, 7.
    Comp.: hoc civili bello, quam multa (haruspicum responsa) luserunt, i. e. gave wanton, deceptive responses, Cic. Div. 2, 24, 53.

* lūdor, ōris, m. [ludo], a player, Schol. ad Juv. 6, 105.

lūdus, i, m. [ludo], a play.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen., a play, game, diversion, pastime: ad pilam se aut ad talos, aut ad tessaras conferunt, aut etiam novum sibi aliquem excogitant in otio ludum, Cic. de Or. 3, 15, 58: datur concessu omnium huic aliqui ludus aetati, id. Cael. 12, 28: campestris, id. ib. 5, 11: nec lusisse pudet, sed non incidere ludum, Hor. Ep. 1, 14, 36.
    2. B. In partic.
      1. 1. Ludi, public games, plays, spectacles, shows, exhibitions, which were given in honor of the gods, etc.
          1. (α) In gen.: hoc praetore ludos Apollini faciente, Cic. Brut. 20, 78: ludos committere, id. Q. Fr. 3, 4, 6: ludos magnificentissimos apparare, id. ib. 3, 8, 6: ludos apparatissimos magnificentissimosque facere, id. Sest. 54, 116: ludos aspicere, Ov. F. 6, 238: ludos persolvere alicui deo, id. ib. 5, 330: ludis, during the games, Cic. Fragm. ap. Non. 63, 18; Plaut. Cas. prol. 27: circus maximus ne diebus quidem ludorum Circensium … irrigabatur, Front. Aq. 97.
            Sing.: haec ultra quid erit, nisi ludus? Juv. 8, 199.
          2. (β) In this sense, ludi is freq. in appos. with the neutr. plur. of the adj. which names the games: ludi Consualia, Liv. 1, 9, 6: ludi Cerealia, id. 30, 39, 8: ludi Taurilia, id. 39, 22, 1 (Weissenb. Taurii); 34, 54, 3; cf.: quaedam faciem soloecismi habentut tragoedia Thyestes, ut ludi Floralia ac Megalensianumquam aliter a veteribus dicta, Quint. 1, 5, 52; cf.: ludis Megalensibus, Gell. 2, 24, 2.
          3. (γ) Also with gen. of place: eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est, Cic. N. D. 2, 2, 6.
      2. 2. Stage-plays (opp. to the games of the circus): venationes autem ludosque et cum collegā et separatim edidit, Suet. Caes. 10.
    3. C. A place of exercise or practice, a school for elementary instruction and discipline (cf. schola): in ludum ire, Plaut. Pers. 2, 1, 6: fidicinus, music-school, id. Rud. prol. 43: litterarius, id. Merc. 2, 2, 32: litterarum ludi, Liv. 3, 44; 6, 25: ludus discendi, Cic. Q. Fr. 3, 4, 6: Dionysius Corinthi dicitur ludum aperuisse, id. Fam. 9, 18, 1: Isocrates, cujus e ludo, tamquam ex equo Trojano, meri principes exierunt, id. de Or. 2, 22, 94; id. Or. 42, 144: gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat, Caes. B. C. 1, 14, 4: militaris, Liv. 7, 33, 1: litterarii paene ista sunt ludi et trivialis scientiae, Quint. 1, 4, 27: litterarium ludum exercere, Tac. A. 3, 66: obsides quosdam abductos e litterario ludo, Suet. Calig. 45: ibi namque (in foro) in tabernis litterarum ludi erant, Liv. 3, 44, 6: quem puerum in ludo cognōrat, Nep. Att. 10, 3: in Flavī ludum me mittere, Hor. S. 1, 6, 72; cf. Gell. 15, 11, 2; Suet. Gram. 4; id. Rhet. 1: sic veniunt ad miscellanea ludi, Juv. 11, 26.
  2. II. Transf.
    1. A. Play, sport, i. e. any thing done, as it were, in play, without trouble, mere sport, child’s play: oratio ludus est homini non hebeti, Cic. de Or. 2, 17, 72: cum illa perdiscere ludus esset, id. Fin. 1, 8, 27: quibus (Graecis) jusjurandum jocus est, testimonium ludus, id. Fl. 5, 12.
    2. B. Sport, jest, joke, fun: si vis videre ludos jucundissimos, Plaut. Poen. 1, 1, 78: ad honores per ludum et per neglegentiam pervenire, Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181: aliquem per ludum et jocum evertere, id. ib. 2, 1, 60, § 155: amoto quaeramus seria ludo, Hor. S. 1, 1, 27: vertere seria ludo, id. A. P. 226: nil per ludum simulabitur, Juv. 6, 324: ut ludos facit, Ter. Phorm. 5, 7, 52: ludos facere aliquem, to make sport of, make game of, to banter, jeer at, mock: ut nunc is te ludos facit, Plaut. Capt. 3, 4, 47: quem, senecta aetate, ludos facias, id. Aul. 2, 2, 74.
      With dat.: miris modis ludos faciunt hominibus, Plaut. Rud. 3, 1, 1; id. Truc. 4, 2, 46.
      In pass.: ludos fieri, Plaut. Ps. 4, 7, 72: hocine me aetatis ludos vis factum esse indigne? id. Bacch. 5, 1, 4: ludos aliquem dimittere, to send one away with scorn and derision, or, as in Engl., to send one off with a flea in his ear: numquam hercle quisquam me lenonem dixerit, si te non ludos pessimos dimisero, id. Rud. 3, 5, 11: ludos facis me, id. Am. 2, 1, 21: facere ludos aliquid, to make a jest or a trifle of any thing, to throw away, to lose: nunc et operam ludos facit, et retia, etc., id. Rud. 4, 1, 9: ludos dare, praebere, to make one’s self ridiculous, Ter. Eun. 5, 7, 9: ludos alicui reddere, to play tricks on, id. And. 3, 1, 21: dare ludum alicui, to give play to one, i. e. to humor, indulge, Plaut. Bacch. 4, 10, 7; id. Cas. prol. 25; id. Bacch. 4, 10, 9: amori dare ludum, Hor. C. 3, 12, 1: ludus aetatis, the pleasures of love: si frui liceret ludo aetatis, praesertim recto et legitimo amore, Liv. 26, 50.
    3. C. Ludus, the title of a work of Nævius: ut est in Naevii Ludo, Cic. de Sen. 6, 20; Fest. s. v. redhostire, p. 270, 22 Müll.
      Also, Ludus de Morte Claudii, a work of Seneca.