No entries found. Showing closest matches:
lūdĭa, ae, f. [1. ludius].
- I. An actress, a female stage-dancer, Mart. 5, 25, 10.
- II. A female gladiator, a gladiator’s wife or mistress: quid vidit, propter quod ludia dici Sustinuit, Juv. 6, 103: quae ludia sumpserit umquam hos habitus? id. 6, 266.
‡ lūdĭārĭus, a, um, adj. [1. ludius, ludus], of or belonging to players: pecunia, the money appropriated by the state for the getting up of plays, Inscr. Orell. 2601.
lūdī̆brĭōsē, adv., v. ludibriosus fin.
lūdī̆brĭōsus, a, um, adj. [ludibrium], full of mockery or scorn, mocking, scornful (post-class.): probra ludibriosa, Gell. 7, 11: auspicia, Amm. 15, 5, 25.
Hence, adv.: lūdī̆brĭosē, scornfully, Amm. 26, 6; Tert. Res. Carn. 61.
lūdī̆brĭum, ii, n. [ludus and, perh., fero], a mockery, derision, wantonness.
- I. Lit.: quodsi ridicula haec ludibriaque esse videmus, Lucr. 2, 47: ne per ludibrium interiret regnum, by wantonness, Liv. 24, 4, 2.
- (β) With gen. subj.: ille (Bias) haec ludibria fortunae ne sua quidem putavit, i. e. worldly goods, Cic. Par. 1, 1, 8: hoc quoque ludibrium casus ediderit fortuna, ut, etc., Liv. 30, 30: inter magna rerum verborumque ludibria, Suet. Vit. 17: ludibria naturae, id. Aug. 83.
- (γ) With gen. obj.: ludibrium oculorum specie terribile ad frustrandum hostem commentus, Liv. 22, 16; cf. id. 24, 44: sive ludibrium oculorum sive vera species, Curt. 4, 15, 26.
- II. Transf.
- A. A laughing-stock, butt, jest, sport: is (Brutus) ab Tarquiniis ductus Delphos, ludibrium verius, quam comes, Liv. 1, 56, 9: quibus mihi ludibrio fuisse videntur divitiae, the sport of, Sall. C. 13: in ora hominum pro ludibrio abire, Liv. 2, 36: ludibrium soceri, Luc. 7, 379: pelagi, id. 8, 710: ventis Debes ludibrium, Hor. C. 1, 14, 15: ludibrium omnium reddere aliquem, Just. 9, 6, 6: et vultus et vox ludibrio sunt hominibus, quos non permoverunt, Quint. 6, 1, 45.
- B. A scoff, jest, sport: qui lubet ludibrio habere me, Plaut. Men. 2, 3, 45; so, ludibrio aliquem habere, id. Cas. 3, 5, 19.
Pass.: ludibrio haberi, Ter. Hec. 1, 2, 74; 4, 1, 11: hosti ludibrio esse, Cic. ad Brut. 1, 2: legati per ludibrium auditi dimissique, Liv. 24, 26: per ludibrium exprobrare, to reproach jestingly, scoff, Curt. 4, 10: nec dubie ludibrio esse miserias suas, id. 2, 23, 13: aliquem in ludibrium reservare, Suet. Calig. 23: adusque ludibria ebriosus, such a drunkard as to be a standing jest, Gell. 15, 2, 2.
- (β) With gen. subj.: Varro ad ludibrium moriturus Antonii, Vell. 2, 71, 2.
- (γ) With gen. obj.: ad ludibrium stolidae superbiae, Liv. 45, 3; 45, 41: ludibrio fratris Remum novos transiluisse muros, id. 1, 7; 9, 11; Just. 36, 1.
- C. Abuse, violence done to a woman: in corporum ludibria deflere, Curt. 10, 1, 3; 4, 10, 27.
lūdī̆brōsus, a, um, adj. [ludibrium], ridiculous: habitus, Hilar. in Psa. 41, 1.
lūdĭbundus, a, um, adj. [ludo], playful, sportive, frolicsome, wanton.
- I. Lit.: Sic palliolatim amictus hac incessi ludibundus, Plaut. Ps. 5, 1, 30: milites ita ludibundi Beneventum rediere, ut ab epulis reverti viderentur, Liv. 24, 16: circum vicos vagabatur ludibundus, Suet. Ner. 26: oculi ludibundi atque illecebrae voluptatisque plenae, Gell. 3, 5, 2.
- II. Transf., playing, easily, without danger: caelo sereno in Italiam ludibundi pervenimus, Cic. Fam. 16, 9, 2: si Vulteium habebis, omnia ludibundus conficies, id. Verr. 2, 3, 67, § 156.
lūdĭcer or lūdī̆crus (nom. sing. m. is not used), cra, crum, adj. [ludus], that serves for sport, done in sport, sportive: ars, Plaut. Aul. 4, 3, 3: exercitatio, Cic. N. D. 1, 37, 102: sermones, id. Ac. 2, 2, 6: ludicrae artes sunt, quae ad voluptatem oculorum atque aurium tendunt, Sen. Ep. 88, 22: ludicras partes sustinere, to appear on the stage, Suet. Ner. 11: certamen, Vell. 1, 8, 1: tibiae, which were played in the theatre, Plin. 16, 36, 66, § 172: in modum ludicrum, Tac. A. 14. 14: versus et cetera ludicra pono, Hor. Ep. 1, 1, 10: quibus (juvenibus) id ludicrum est, Tac. G. 24: solemnibus epulis ludicra, id. A. 1, 50: hac lege excipiuntur qui artem ludicram faciunt, actors, Paul. Sent. 5, 26, 2; so, quae artem ludicram fecerit, Ulp. Fragm. 13, 1 sq.
Hence, lūdī̆-crum, i, n.
- 1. A show, public games; a scenic show, stage-play: Olympiorum solemne ludicrum, Liv. 28, 7, 14: Isthmiorum statum ludicrum aderat, id. 33, 32, 1; 34, 41, 1: iisdem fere diebus sollemne erat ludicrum Isthmiorum, Curt. 4, 5, 11: indulserat ei ludicro Augustus, Suet. Aug. 43: coronae ludicro quaesitae, won in the public games, Plin. 21, 3, 5, § 7; cf.: quid maris extremos Arabas ditantis et Indos, Ludicra quid, etc., Hor. Ep. 1, 6, 7 Orell. ad loc.
- 2. A sport, toy, means of sport: quos (ramulos) Hamadryades deae ludicrum sibi rosido nutriunt umore, Cat. 61, 24; cf.: urbes duae, quae in proverbii ludicrum vertere, Apina et Trica, sport, Plin. 3, 11, 16, § 104.
Plur.: et versus et cetera ludicra pono, trifles, Hor. Ep. 1, 1, 10; cf. K. and H. ad Hor. Ep. 1, 6, 7.
Hence, adv.: lūdī̆crē, in sport, playfully (ante- and post-class.): pars ludicre saxa jactant, Enn. ap. Non. 134, 14 (Ann. v. 76 Vahl.): tractare aliquem, App. M. 9, 7; 220, 15.
lūdī̆cror, āri, v. dep. [ludicrum], to joke, jest, Front. ad Amic. 1, 15 Mai.
lūdī̆crus, v. ludicer.
* lūdĭfăcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [collat. form of ludifico], to make game of, make sport of: aliquem de aliqua re, Plaut. Ep. 5, 2, 41.
* lūdĭfĭcābĭlis, e, adj. [ludifico], with which one makes game of a person: ludi, Plaut. Cas. 4, 1, 2.
lūdĭfĭcātĭo, ōnis, f. [ludifico], a making game, a rallying, jeering, derision, mocking: cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur, * Cic. Sest. 35, 75: exactā prope aestate per ludificationem hostis, Liv. 22, 18: ludificatio veri, id. 26, 6.
* lūdĭfĭcātor, ōris, m. [ludifico], one who makes game of another, a mocker: ludificator meus, Plaut. Most. 5, 1, 18.
lūdĭfĭcātōrĭus, a, um, adj. [ludificator], that makes game of one, mocking, deceptive, false: phantasmatum imaginatio ludificatoria, Aug. Civ. Dei, 11, 26: ubi fuit procuratoris ludificatoria, inanis et nulla persona, Vet. Jureconsult. 3, 2 Huschke.
* lūdĭfĭcātus, ūs, m. [ludifico], a mocking, mockery, derision: habere aliquem ludificatui, Plaut. Poen. 5, 5, 2.
lūdĭfĭco, āvi, ātum (inf. pass. ludificarier, Plaut. Capt. 3, 1, 27), 1, v. a. and n. [ludus-facio], to make sport of, make game of, make a fool of; to delude, chouse, cozen, deceive: erum meum ut ego hodie lusi lepide! ut ludificatus est! Plaut. Bacch. 4, 4, 3: erum qui ludificas dictis delirantibus, id. Am. 2, 1, 38: hospitam, id. Mil. 2, 6, 15: postquam video me sic ludificarier, id. Capt. 3, 1, 27; id. Truc. 1, 1, 5; 2, 8, 6; Lucr. 1, 939.
Absol.: si latitare ac diutius ludificare videatur, * Cic. Quint. 17, 54.
lūdĭfĭcor, ātus sum, 1, v. dep. n. and a. [id.] (inf. ludificarier, Plaut. Mil. 4, 4, 25), to make game, to mock; to make game of, make sport of, turn into ridicule; to delude, deceive.
- I. Lit.
- A. Neutr.: aperte ludificari et calumniari, to mock, ridicule, Cic. Rosc. Am. 20, 55.
With acc. of kindred signif.: nugas ludificabitur, will make game of you in trifles, Plaut. Capt. 3, 4, 80.
- B. Act.: Potin’ ut hominem mihi des? … ni ludificata ero lepide, etc., Plaut. Mil. 3, 3, 53: tun me, verbero, audes erum ludificari? id. Am. 2, 1, 15: me ludificatus est, id. Most. 5, 2, 25: virginem, Ter. Eun. 4, 3, 3: siquidem tu me hic etiam, nebulo, ludificabere, id. ib. 4, 4, 49: patres et plebem cunctatione fictā, Tac. A. 1, 46: aliena mala, to make sport of, Plin. Ep. 6, 20.
- II. Transf., to thwart, frustrate, by tricks or contrivances: locationem, Liv. 39. 44: ea, quae hostes agerent, id. 24, 34: rostra fuga, Flor. 2, 2, 8: hostis impune Romanum ludificabatur, Tac. A. 3, 21.
Pass. part.: ludificato incerto proelio, Sall. J. 50, 4.
- III. Trop.: Quojus ego hodie ludificabor corium, si vivo, probe, i. e. cut up, lash, Plaut. Most. 5, 1, 19 Lorenz.
lūdīmăgister (better separately, lūdī măgister), tri, m. [ludus-magister], a school-master, school-teacher: cum agellus eum non satis aleret, ut opinor, ludi magister fuit, Cic. N. D. 1, 26, 72: Dionysius ludimagistrum professus pueros in trivio docebat, Just. 21, 5, 8; Mart. 10, 62, 1.
‡ lūdĭmentum, παίγνιον (a plaything), Gloss. Philox.
lūdĭo, ōnis, m. [ludus], a stage-player, pantomimist: ludiones ex Etruria acciti, Liv. 7, 2, 4: ludionum oblectamenta, id. 39, 6; App. Flor. 4, 18, p. 359, 8; cf. 1. ludius, I.
‡ lūdĭtor, διαπαίζω, Gloss. Philox.
1. lūdĭus, ĭi, m. [ludus].
- I. A stageplayer, pantomimist: fite caussā meā ludii barbari, Plaut. Curc. 1, 2, 63: ipse ille maxime ludius, non solum spectator, sed actor et acroama, Cic. Sest. 54, 116; id. Har. Resp. 11; Plaut. Aul. 2, 9, 6: ludius aequatam ter pede pulsat humum, Ov. A. A. 1, 112: triviales ex Circo ludios interponebat, Suet. Aug. 74; cf. ludio.
- II. A gladiator: comitata est Hippia ludium ad Pharon, Juv. 6, 82.
(2. Lūdĭus, i, m., a false reading for S. Tadius, Plin. 35, 10, 37, § 116.)
lūdĭvăgus, a, um, adj. [ludus-vagus], sportive (late Lat.), Cassiod. in Psa. 1, 6.
lūdo, si, sum (inf. ludier, Ter. Ad. 4, 3, 16), 3, v. a. and n. [root lud- for loid-, from Sanscr. krīd, to play; cf. laus and cluere from Sanscr. root cru-], to play.
- I. Lit., to play, play at a game of some kind: tesseris, Ter. Ad. 4, 7, 21: aleā ludere, Cic. Phil. 2, 23, 56: pilā et duodecim scriptis, id. de Or. 1, 50, 217; 1, 16, 73; 2, 62, 253: cum pila, id. Tusc. 5, 20, 60: trocho, Hor. C. 3, 24, 56: nucibus, Mart. 14, 1, 12: pilā, Val. Max. 8, 8, 2: positā luditur arcā, with one’s whole cash-box staked, Juv. 1, 90: eburnis quadrigis cotidie in abaco, Suet. Ner. 22: apud quem alea lusum esse dicetur, Dig. 11, 5, 1 praef.: senatus consultum vetuit in pecuniam ludere, to play for money, ib. 11, 5, 2: ego nisi quom lusim nil morer ullum lucrum, Plaut. Rud. 4, 7, 22.
- (β) With acc.: aleam, Suet. Aug. 70; id. Claud. 33; id. Ner. 30: par impar, id. Aug. 71; Hor. S. 2, 3, 248: ducatus et imperia, Suet. Ner. 35: Trojam, id. Caes. 39; id. Ner. 7: proelia latronum, Ov. A. A. 3, 357; cf. pass.: sunt aliis scriptae, quibus alea luditur, artes, id. Tr. 2, 471: alea luditur, Juv. 8, 10: aleae ludendae causa, Dig. 11, 5, 1 praef.: alea ludebatur, ib. 11, 5, 1, § 2.
- (γ) Absol.: lusimus per omnes dies, Suet. Aug. 71; 94; cf.: ludis circensibus elephantos lusisse, appeared in the public games, Liv. 44, 18, 8.
In sup.: dimittere lusum, Varr. Sat. Men. 53, 7.
- B. To play, sport, frisk, frolic: dum se exornat, nos volo Ludere inter nos, have some fun, Plaut. Stich. 5, 4, 20: ludere armis, Lucr. 2, 631: suppeditant et campus noster et studia venandi honesta exempla ludendi, Cic. Off. 1, 29, 104: ad ludendumne, an ad pugnandum, arma sumturi, id. de Or. 2, 20, 84: in numerum, dance, Verg. E. 6, 28: hic juvenum series teneris immixta puellis ludit, Tib. 1, 3, 64: cumque marinae In sicco ludunt fulicae, Verg. G. 1, 363: in exiguo cymba lacu, Ov. Tr. 2, 330.
- II. Trop.
- A. To sport, play with any thing, to practise as a pastime, amuse one’s self with any thing: illa ipsa ludens conjeci in communes locos, Cic. Par. prooem.: Prima Syracosio dignata est ludere versu Nostra … Thalia, Verg. E. 6, 1.
Esp., to play on an instrument of music, to make or compose music or song: ludere quae vellem calamo permisit agresti, Verg. E. 1, 10: talia fumosi luduntur mense Decembri, Ov. Tr. 2, 491: quod tenerae cantent, lusit tua musa, puellae, id. Am. 3, 1, 27: coloni Versibus incomptis ludunt, Verg. G. 2, 386: carmina pastorum, id. ib. 4, 565; Suet. Ner. 3: si quid vacui sub umbra Lusimus tecum, Hor. C. 1, 22, 2.
- B. To sport, dally, wanton (cf. "amorous play," Milton, P. L. 9, 1045): scis solere illam aetatem tali ludo ludere, Plaut. Most. 5, 2, 36: affatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. s. v. affatim, p. 11 Müll.; cf.: lusisti satis, edisti satis, atque bibisti, Hor. Ep. 2, 2, 214; Ov. A. A. 2, 389; Cat. 61, 207; Suet. Tib. 44; Mart. 11, 104, 5.
- C. Ludere aliquem or aliquid, to play, mock, imitate, mimic a person or thing (only in mockery; cf.: partes agere, etc.): civem bonum ludit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; cf.: ludere opus, to imitate work, make believe work, Hor. S. 2, 3, 252: magistratum fascibus purpurāque, App. M. 11, p. 260 fin.: ludere causas, Calp. Ecl. 1, 45: impia dum Phoebi Caesar mendacia ludit, Poët. ap. Suet. Aug. 70.
- D. To trifle with: summa pericula, Mart. 9, 38, 1: viribus imperii, Sen. Brev. Vit. 18, 4.
- E. To spend in play or amusement, to sport away: otium, Mart. 3, 67, 9.
Hence, ludere operam, to throw away one’s labor, to labor in vain, Plaut. Ps. 1, 3, 135.
- F. To make sport or game of a person, to ridicule, rally, banter: Domitius in senatu lusit Appium collegam, Cic. Q. Fr. 2, 15 a, 13: satis jocose aliquem ludere, id. ib. 2, 12, 2: omnium irrisione ludi, id. de Or. 1, 12, 50.
Rarely with ad: caput aselli, ad quod lascivi ludebant ruris alumni, Juv. 11, 98.
- G. To delude, deceive: auditis, an me ludit amabilis Insania? Hor. C. 3, 4, 5; Ov. A. A. 3, 332: custodes, Tib. 1, 6, 9; 3, 4, 7.
Comp.: hoc civili bello, quam multa (haruspicum responsa) luserunt, i. e. gave wanton, deceptive responses, Cic. Div. 2, 24, 53.
* lūdor, ōris, m. [ludo], a player, Schol. ad Juv. 6, 105.
lūdus, i, m. [ludo], a play.
- I. Lit.
- A. In gen., a play, game, diversion, pastime: ad pilam se aut ad talos, aut ad tessaras conferunt, aut etiam novum sibi aliquem excogitant in otio ludum, Cic. de Or. 3, 15, 58: datur concessu omnium huic aliqui ludus aetati, id. Cael. 12, 28: campestris, id. ib. 5, 11: nec lusisse pudet, sed non incidere ludum, Hor. Ep. 1, 14, 36.
- B. In partic.
- 1. Ludi, public games, plays, spectacles, shows, exhibitions, which were given in honor of the gods, etc.
- (α) In gen.: hoc praetore ludos Apollini faciente, Cic. Brut. 20, 78: ludos committere, id. Q. Fr. 3, 4, 6: ludos magnificentissimos apparare, id. ib. 3, 8, 6: ludos apparatissimos magnificentissimosque facere, id. Sest. 54, 116: ludos aspicere, Ov. F. 6, 238: ludos persolvere alicui deo, id. ib. 5, 330: ludis, during the games, Cic. Fragm. ap. Non. 63, 18; Plaut. Cas. prol. 27: circus maximus ne diebus quidem ludorum Circensium … irrigabatur, Front. Aq. 97.
Sing.: haec ultra quid erit, nisi ludus? Juv. 8, 199.
- (β) In this sense, ludi is freq. in appos. with the neutr. plur. of the adj. which names the games: ludi Consualia, Liv. 1, 9, 6: ludi Cerealia, id. 30, 39, 8: ludi Taurilia, id. 39, 22, 1 (Weissenb. Taurii); 34, 54, 3; cf.: quaedam faciem soloecismi habent … ut tragoedia Thyestes, ut ludi Floralia ac Megalensia … numquam aliter a veteribus dicta, Quint. 1, 5, 52; cf.: ludis Megalensibus, Gell. 2, 24, 2.
- (γ) Also with gen. of place: eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est, Cic. N. D. 2, 2, 6.
- 2. Stage-plays (opp. to the games of the circus): venationes autem ludosque et cum collegā et separatim edidit, Suet. Caes. 10.
- C. A place of exercise or practice, a school for elementary instruction and discipline (cf. schola): in ludum ire, Plaut. Pers. 2, 1, 6: fidicinus, music-school, id. Rud. prol. 43: litterarius, id. Merc. 2, 2, 32: litterarum ludi, Liv. 3, 44; 6, 25: ludus discendi, Cic. Q. Fr. 3, 4, 6: Dionysius Corinthi dicitur ludum aperuisse, id. Fam. 9, 18, 1: Isocrates, cujus e ludo, tamquam ex equo Trojano, meri principes exierunt, id. de Or. 2, 22, 94; id. Or. 42, 144: gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat, Caes. B. C. 1, 14, 4: militaris, Liv. 7, 33, 1: litterarii paene ista sunt ludi et trivialis scientiae, Quint. 1, 4, 27: litterarium ludum exercere, Tac. A. 3, 66: obsides quosdam abductos e litterario ludo, Suet. Calig. 45: ibi namque (in foro) in tabernis litterarum ludi erant, Liv. 3, 44, 6: quem puerum in ludo cognōrat, Nep. Att. 10, 3: in Flavī ludum me mittere, Hor. S. 1, 6, 72; cf. Gell. 15, 11, 2; Suet. Gram. 4; id. Rhet. 1: sic veniunt ad miscellanea ludi, Juv. 11, 26.
- II. Transf.
- A. Play, sport, i. e. any thing done, as it were, in play, without trouble, mere sport, child’s play: oratio ludus est homini non hebeti, Cic. de Or. 2, 17, 72: cum illa perdiscere ludus esset, id. Fin. 1, 8, 27: quibus (Graecis) jusjurandum jocus est, testimonium ludus, id. Fl. 5, 12.
- B. Sport, jest, joke, fun: si vis videre ludos jucundissimos, Plaut. Poen. 1, 1, 78: ad honores per ludum et per neglegentiam pervenire, Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181: aliquem per ludum et jocum evertere, id. ib. 2, 1, 60, § 155: amoto quaeramus seria ludo, Hor. S. 1, 1, 27: vertere seria ludo, id. A. P. 226: nil per ludum simulabitur, Juv. 6, 324: ut ludos facit, Ter. Phorm. 5, 7, 52: ludos facere aliquem, to make sport of, make game of, to banter, jeer at, mock: ut nunc is te ludos facit, Plaut. Capt. 3, 4, 47: quem, senecta aetate, ludos facias, id. Aul. 2, 2, 74.
With dat.: miris modis dī ludos faciunt hominibus, Plaut. Rud. 3, 1, 1; id. Truc. 4, 2, 46.
In pass.: ludos fieri, Plaut. Ps. 4, 7, 72: hocine me aetatis ludos vis factum esse indigne? id. Bacch. 5, 1, 4: ludos aliquem dimittere, to send one away with scorn and derision, or, as in Engl., to send one off with a flea in his ear: numquam hercle quisquam me lenonem dixerit, si te non ludos pessimos dimisero, id. Rud. 3, 5, 11: ludos facis me, id. Am. 2, 1, 21: facere ludos aliquid, to make a jest or a trifle of any thing, to throw away, to lose: nunc et operam ludos facit, et retia, etc., id. Rud. 4, 1, 9: ludos dare, praebere, to make one’s self ridiculous, Ter. Eun. 5, 7, 9: ludos alicui reddere, to play tricks on, id. And. 3, 1, 21: dare ludum alicui, to give play to one, i. e. to humor, indulge, Plaut. Bacch. 4, 10, 7; id. Cas. prol. 25; id. Bacch. 4, 10, 9: amori dare ludum, Hor. C. 3, 12, 1: ludus aetatis, the pleasures of love: si frui liceret ludo aetatis, praesertim recto et legitimo amore, Liv. 26, 50.
- C. Ludus, the title of a work of Nævius: ut est in Naevii Ludo, Cic. de Sen. 6, 20; Fest. s. v. redhostire, p. 270, 22 Müll.
Also, Ludus de Morte Claudii, a work of Seneca.