Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

* mŏdŭlābĭlis, e, adj. [modulor], that can be sung or played (poet.): carmen, Calp. Ecl. 4, 63.

mŏdŭlāmen, ĭnis, n. [modulor], melody, euphony (post-class.): (Cicero) in secundā (in Verrem, i. e. Verr. 2, 2, 78, § 191) simili usūs modulamine, manifesto peccatu inquit, non peccato, Gell. 13, 21 (20), 16: caeli ac siderum, Macr. Somn. Scip. 2, 12; Sid. Carm. 1, 9.

mŏdŭlāmentum, i, n. [modulor], melody, euphony (post-class.): modulamenta orationis M. Tullii, Gell. 1, 7, 19.

mŏdŭlātē, adv., v. modulor fin.

mŏdŭlātĭo, ōnis, f. [modulor], a regular measure (post-Aug.).

  1. I. In gen.: operis modulationes, Vitr. 5, 9, 3: dorica, id. 5, 9, 2: incedendi, a marching to time, Gell. 1, 11, 18.
  2. II. In partic., a rhythmical measure, modulation; hence, singing and playing, melody, in poetry and music, Quint. 9, 4, 139: modulatione produci aut corripi (verba), id. 9, 4, 89: modulatio pedum, id. 1, 6, 2: scenica, id. 11, 3, 57: vocis, melody, id. 11, 3, 59: musica, Aus. Ep. 25, 13.

mŏdŭlātor, ōris, m. [modulor], one who measures by rule, a director of music, a musician (poet. and post-Aug. prose).
Absol.: optimus est modulator, Hor. S. 1, 3, 130: vocis et cantūs, Col. 1 prooem. § 3.

mŏdŭlātrix, īcis, f. [modulator], she that regulates (eccl. Lat.), Tert. Bapt. 3.

1. mŏdŭlātus, a, um, P. a., v. modulor fin.

2. mŏdŭlātus, ūs, m. [modulor], a modulating (poet.): canoro saxa modulatu trahens, music, a playing on the lute, Sen. Herc. Fur. 263.

mŏdŭlor, ātus, 1, v. dep. [modulus], to measure off properly, to measure; to manage properly, to regulate.

  1. I. In gen. (only post-Aug.): in modulanda statūs longitudinisque ejus praestantiā, Gell. 1, 1, 1; cf.: quanta longinquitas corporis ei mensurae conveniret, modificatus est, id. ib. fin.: ita modulante naturā, Plin. 2, 54, 55, § 142.
  2. II. In partic., of singing, speaking, dancing, etc., to measure rhythmically; to modulate; hence, transf., to dance, to represent by dancing; to sing, to play (class.): ipsa natura, quasi modularetur hominum orationem, in omni verbo posuit acutam vocem, Cic. Or. 18, 58; cf.: hominum aures vocem naturā modulantur, modulate, id. de Or. 3, 48, 185: insulae, Saliares dictae, quoniam in symphoniae cantu ad ictus modulantium pedum moventur, Plin. 2, 95, 96, § 209.
    1. B. Transf.: virgines sonum vocis pulsu pedum modulantes incesserunt, beating time to, accompanying with the dance, Liv. 27, 37 fin.: (carmina) pastoris Siculi modulabor avenā, Verg. E. 10, 51: carmina descripsi, et modulans alterna notavi, id. ib. 5, 14: verba fidibus modulanda Latinis, Hor. Ep. 2, 2, 143: lyram, Tib. 3, 4, 39
      Hence, mŏdŭlātus, a, um, Part. and P. a., in pass. signif.
    1. A. Played upon, made by playing, played.
      1. 1. Of an instrument: dic Latinum, Barbite, carmen Lesbio primum modulate civi, Hor. C. 1, 32, 5.
      2. 2. Of a song, tune, etc., sung: carmina, Suet. Aug. 57: a canticis ad aliorum similitudinem modulatis, Quint. 9, 2, 35.
    2. B. Properly measured, in due measure, in time, melodious, musical (poet. and in postAug. prose): ipso modulata dolore Verba fundebat, Ov. M. 14, 428: sonus, Plin. 10, 29, 43, § 81; § 85.
      Comp.: ut moderatiores modulatioresque fierent animi, more harmonious, Gell. 1, 11, 1: lingua, id. 1, 15, 14: orationem modulatiorem aptioremque reddit, id. 13, 24, 9.
      Sup.: modulatissimus cantus, Flor. 2, 7, 15.
      Hence, adv.: mŏ-dŭlātē, measuredly, according to measure, in time, melodiously: modulate canentes tibiae, * Cic. N. D. 2, 8, 22: haec tu quam perite, quam concinne, quam modulate enuntiāsti, Aus. Ep. 19.
      Comp.: ars modulatius incedendi, Amm. 16, 5, 10: verba modulatius collocata, Gell. 11, 13, 2.

mŏdŭlus, i, m. dim. [modus], a small measure, a measure (not in Cic. or Cæs.).

  1. I. Lit.: relinquitur de numero, quem faciunt alii majorem, alii minorem, nulli enim hujus moduli naturales, Varr. R. R. 2, 2, 20: ab imo Ad summum moduli bipedalis, two feet high, Hor. S. 2, 3, 309.
    Prov.: metiri se quemque suo modulo ac pede, i. e. to be content with his own condition, Hor. Ep. 1, 7, 98.
      1. 2. In archit., a module: si Dorici generis erunt columnae, dimetiantur earum altitudines cum capitulis in partes quindecim, et ex eis partibus una constituatur, et fiat modulus, Vitr. 5, 9, 3; 3, 3, 7; 4, 3, 3 sq.
      2. 3. In aqueducts, a watermeter: est autem calix modulus aeneus, qui rivo, vel castello induitur: huic fistulae applicantur, Front. Aquaed. 36.
      3. 4. Rhythmical measure, rhythm, music, time, metre, mode, melody: moduli Lydii, Dorii, Phrygii, Plin. 7, 56, 57, § 204: verborum, Gell. 5, 1, 1: tibiarum modulis in proeliis uti, id. 1, 11, 1.
  2. II. Trop.: cur non ponderibus modulisque suis ratio utitur? Hor. S. 1, 3, 78: ganeones, quibus modulus est vitae culina, measure, Varr. ap. Non. 119, 11.

mŏdus, i, m. [root med-, measure, weigh; Gr. μέδομαι, μέδοντες, μήστωρ, μέδιμνος; cf.: modius, modestus, moderor], a measure with which, or according to which, any thing is measured, its size, length, circumference, quantity (freq. and class.).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: modi, quibus metirentur rura, Varr. R. R. 1, 10, 1: is modus acnua Latine appellatur, id. ib. 1, 10, 2: filio agri reliquit ei non magnum modum, Plaut. Aul. prol. 13: hoc erat in votis, modus agri non ita magnus, Hor. S. 2, 6, 1: de modo agri scripsit, Cic. Att. 13, 33, 2: de modo agri (actio), cum a venditore emptor deceptus est, Paul. Sent. 1, 19, 1: modus hic agri nostro non sufficit horto, Juv. 14, 172: modus altitudinis et latitudinis (sulcorum), Col. 11, 3, 4: collis modum jugeri continens, Col. Arbor. 1, 6: ut omnium par modus sit, Cels. 3, 27; cf. Col. 12, 23: falsus, false measure, Dig. 11, 6: magnus legionum, Vell. 2, 73, 2: hic mihi conteritur vitae modus, measure or term of life, Prop. 1, 7, 9.
    2. B. In partic.
      1. 1. Pregn., a proper measure, due measure: in modo fundi non animadverso lapsi sunt multi, Varr. R. R. 1, 11: suus cuique (rei) modus est, Cic. Or. 22, 73: ordine et modo, id. Off. 1, 5, 14: modum alicujus rei habere, to observe measure in a thing, not exceed the bounds of moderation, id. Verr. 2, 2, 59, § 144: vox quasi extra modum absona, beyond measure, immoderately, id. de Or. 3, 11, 41: cum lacus praeter modum crevisset, id. Div. 1, 44, 100: ii sine dubio fidem et modum transeunt, id. Off. 1, 29, 102: supra modum in servos suos saevire, Gai. Inst. 1, 53: sine modo modestiāque, without measure, without moderation, Sall. J. 41, 9: sine modo ac modestia agi, Liv. 26, 48, 11.
      2. 2. The measure of tones, measure, rhythm, melody, harmony, time; in poetry, measure, metre, mode: vocum, Cic. Div. 2, 3, 9: musici, Quint. 1, 10, 14: lyrici, Ov. H. 15, 6: fidibus Latinis Thebanos aptare modos, Hor. Ep. 1, 3, 12: Bacchico exsultas (i. e. exsultans) modo, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 152 Vahl.): flebilibus modis concinere, Cic. Tusc. 1, 44, 106: saltare ad tibicinis modos, to the music or sound of the flute, Liv. 7, 2: nectere canoris Eloquium vocale modis, Juv. 7, 19.
        Fig.: verae numerosque modosque ediscere vitae, moral harmonies, Hor. Ep. 2, 2, 144.
  2. II. Transf.
    1. A. A measure which is not to be exceeded, a bound, limit, end, restriction, etc.: modus muliebris nullust, neque umquam lavando et fricando modum scimus facere, Plaut. Poen. 1, 2, 21: quis modus tibi tandem exilio eveniet, id. Merc. 3, 4, 67: modum aliquem et finem orationi facere, to set bounds to, Cic. Verr. 2, 2, 48, § 118: ludendi est quidem modus retinendus, id. Off. 1, 29, 104: imponere alicui, Liv. 4, 24, 4: cum modum irae nullum faceret, id. 4, 50, 4: modum transire, Cic. Tusc. 4, 17, 4: cupidinibus statuat natura modum quem, Hor. S. 1, 2, 111: inimicitiarum modum facere, Cic. Sull. 17, 48: modum statuarum haberi nullum placet, id. Verr. 2, 2, 59, § 144: qui rebus infinitis modum constituant, id. Fin. 1, 1, 2: constituere, id. Verr. 2, 2, 59, § 145: modus vitae, τοῦ βίου τέλος, Prop. 1, 7, 9.
      With gen. gerund.: modum lugendi aliquando facere, to make an end of mourning, Cic. Fam. 5, 16, 6.
      Poet. with inf.: nam quis erit saevire modus? Stat. Th. 12, 573; cf. the foll.
    2. B. A way, manner, mode, method: modus est, in quo quem ad modum, et quo animo factum sit, quaeritur, Ejus partes sunt prudentia, et imprudentia, Cic. Inv. 1, 27, 41: nullum modum esse hominis occidendi quo ille non aliquot occiderit, id. Rosc. Am. 35, 100: nec enim semper (hae partes) tractantur uno modo, id. Or. 35, 122: vitae, way of life, id. Tusc. 5, 23, 66: caelestium ordinemimitari vitae modo, id. Sen. 21, 77: quibus modis, by what method of acting, i. e. what means, Sall. C. 5, 6: cultores has Alpis modo tuto transmittere, Liv. 21, 30, 8.
      Poet. with inf.: nec modus inserere atque oculos imponere simplex, Verg. G. 2, 73.
      1. 2. Esp. freq.: modo, in modum, or ad modum, with a gen. or adj., in the manner of, like: servorum modo, in the manner of, like slaves, Liv. 39, 26: pecorum modo trahi, Tac. A. 4, 25: in modum ramorum, Col. Arbor. 22: in nostrum modum, in our manner, Tac. H. 3, 25: servilem in modum cruciari, like slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; Caes. B. G. 6, 19, 3; Suet. Calig. 56: mirum in modum, in a wonderful manner, wonderfully, Caes. B. G. 1, 41: ad hunc modum distributis legionibus, in this manner, id. ib. 5, 24: naves ad hunc modum factae, id. ib. 3, 13: nos nostras more nostro et modo instruximus legiones, Plaut. Am. 1, 1, 66: non tuo hoc fiet modo, id. Men. 2, 1, 25: si humano modo, si usitato more peccāsset, after the manner of men, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 8; cf.: Carneadeo more et modo disputata, id. Univ. 1; for which with gen.: apis Matinae More modoque, Hor. C. 4, 2, 28; and: agendi more ac modo, Quint. 11, 1, 29: tali modo, in such a manner, in such wise, Nep. Att. 21, 1: nullo modo, in no wise, by no means, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 186: omni modo egi cum rege et ago cotidie, in every way, earnestly, urgently, id. Att. 6, 2, 7: omnibus modis tibi esse rem salvam ut scias, Plaut. Ps. 4, 6, 13: omnibus modis miser sum, every way, wholly, completely, Ter. Hec. 4, 4, 79: miris modis, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9; Liv. 1, 57, 6; Hor. C. 2, 17, 21: mille modis amor ignorandust, Plaut. Trin. 2, 1, 30: hoc multis modis reprehendi potest, Cic. Fin. 2, 26, 82 (v. Madv. ad h. l.); so, filium multis modis jam exspecto, ut redeat domum, very much, Ter. Hec. 2, 3, 7; cf. multimodis: mira miris modis, Plaut. Cas. 3, 5, 5; cf. mirimodis: eum tibi commendo in majorem modum, very much, greatly, Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 3: nullo modo, id. Fin. 2, 31, 102; Col. 9, 8; Suet. Tit. 2: bono modo, moderately, Cato, R. R. 5: bono modo desiderare aliquid, Cic. Q. Fr. 2, 6, 3: ejus modi, of that kind, of such a kind or sort (freq.): ejusmodi sunt tempestates consecutae, ut, Caes. B. G. 3, 29, 2: in ejusmodi casu, id. ib. 5, 33, 4; 6, 34, 7: erant ejusmodi fere situs oppidorum, ut, id. ib. 3, 12, 1: petitionis nostrae hujusmodi ratio est, Cic. Att. 1, 1, 1; so, cujusquemodi, cujusdammodi, cujusmodicumque, cuimodi, cuicuimodi, v. Zumpt, § 678: cujusmodi, of what sort, Cic. Fam. 15, 20, 3: cujuscemodi, of what sort soever, id. Inv. 2, 45, 134: hujusmodi, hujuscemodi, of this kind, such: hujusmodi casus, Caes. B. C. 2, 22: hujuscemodi verba, Sall. J. 9 fin.: illiusmodi, of that kind, Cic. Div. in Caecil. 21, 68; so, istiusmodi amicos, Plaut. Rud. 2, 2, 15.
      2. 3. In gram., a form of a verb, a voice or mood: in verbo fiunt soloecismi per genera, tempora, personas, modos, etc., Quint. 1, 5, 41: patiendi modus (the passive voice)faciendi modus (the active voice), id. 9, 3, 7; cf. 1, 6, 26.