Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

ordĭa prīma, for primordia, Lucr. 4, 28.

ordĭnālis, e, adj. [ordo], that denotes an order of succession, ordinal: nomen, an ordinal numeral (primus, secundus, etc.), Prisc. p. 581 P. al.

ordĭnārĭē, adv., v. ordinarius fin.

ordĭnārĭus, a, um, adj. [ordo], of or belonging to order, orderly; according to the usual order, usual, customary, regular, ordinary (not in Cic. or Cæs.).

  1. I. Of persons.
    1. A. In gen.: ordinarii consules, regular, elected in the usual manner at the beginning of the year (opp. suffecti), Liv. 41, 18: pugiles (with legitimi), Suet. Aug. 45; cf. consulatus, id. Galb. 6: gladiatores, Sen. Ep. 7, 3: ordinarium hominem Oppius ait dici solitum scurram et improbumAt Aelius Stilo, qui minime ordine viveretSunt quidam etiam, qui manipularem, quia infimi sit ordinis, appellatum credant ordinarium, Fest. p. 182 Müll.
    2. B. In partic., subst.: ordĭnārĭus, i, m.
      1. 1. An overseer who keeps order, Dig. 14, 4, 5.
      2. 2. In milit. lang., a centurion of the first cohort, Inscr. Grut. 542, 8; Veg. Mil. 2, 15; cf. Mommsen, Tribus, p. 123; Anmerk. 112.
  2. II. Of inanim. and abstr. things: oleum, oil obtained in the usual manner from sound, ripe olives (opp. to oleum cibarium, made of bad olives picked up from the ground), Col. 12, 50, 22: vites, standing in regular order, id. 3, 16, 1: silices, stones so laid that those of each row cover the joints of the row beneath it, Vitr. 2, 8: consulatus, regular, Suet. Galb. 6: consilia, usual, ordinary, Liv. 27, 43: oratio, regular, connected (opp. to breviarium or summarium), Sen. Ep. 39, 1: philosophia non est res succisiva: ordinaria est, domina est, it must be constantly practised, must govern all the relations of life, id. ib. 53, 9: fuit ordinarium, loqui, etc., it was usual, customary, Dig. 38, 6, 1: jus (opp. to extraordinarium), ib. 14, 4, 5.
    Hence, adv.: ordĭnārĭē, in order, orderly, methodically (eccl. Lat. for ordine, ordinatim), Tert. Res. Carn. 2.

ordĭnātē, adv., v. ordino, P. a. fin.

ordĭnātim, adv. [ordinatus], in order or succession; in good order.

  1. I. Lit.: honores ordinatim petere in re publicā, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3: ille iit passim, ego ordinatim, in good order, with unbroken ranks, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2.
  2. II. Transf., regularly, properly: musculus ordinatim structus, Caes. B. C. 2, 10, 5.

ordĭnātĭo, ōnis, f. [ordino], a setting in order, regulating, arranging; an order, arrangement, regulation (mostly postAug.).

  1. I. Lit.: architectura constat ex ordinatione, quae Graece τάξις dicitur, et ex dispositione. Ordinatio est modica membrorum operis commoditas separatim, universaeque proportionis ad symmetriam comparatio, Vitr. 1, 2.
    Of vines, Col. 4, 29, 12.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., an ordering, regulating, orderly arrangement: comitiorum, Vell. 2, 124, 3: anni, Suet. Aug. 31: vitae, Plin. Ep. 9, 28, 4: mundus est ornata ordinatio dei munere, App. de Mundo, 1, p. 251.
    2. B. In partic.
      1. 1. An orderly regulation of state affairs, rule, government: quid ordinatione civilius? … quam turpe, si ordinatio eversione, libertas servitute mutetur? Plin. Ep. 8, 24, 8.
      2. 2. An appointing to office, installation of magistrates, governors: cur sibi visum esset ordinatione proximā Aegypto praeficere Metium Rufum, Suet. Dom. 4.
      3. 3. A regulation, ordinance, decree, edict of an emperor: cum rerum omnium ordinatioobservanda sit, tum, etc., Plin. Ep. 10, 58 (66), 10.
      4. 4. (Eccl. Lat.) Ordination: episcopalis, Sid. Ep. 7, 6 fin.: cleri, August. Bon. Conj. 24; Cassiod. Hist. Eccl. 9, 36.
      5. 5. Transf.: dispositis ordinationibus, in ranks, rows, App. M. 10, p. 253.

ordĭnātīvus, a, um, adj. [ordino], indicating or signifying order (post-class.): principatus, Tert. adv. Herm. 19: adverbia, Prisc. p. 1022 P.

ordĭnātor, ōris, m. [ordino],

  1. I. an orderer, regulator, arranger (post-Aug.): litis, i. e. pleader, Sen. Ep. 109: omnium, Hilar. Trin. 4, 12, 14.
  2. II. An ordainer, one authorized to ordain, Ambros. in 2 Tim. 4, 13.

ordĭnātrix, īcis, f. [ordinator], she that orders or arranges (eccl. Lat.): mens ordinatrix rerum omnium, Aug. Ep. 56.

ordĭnātus, a, um, Part. and P. a., from ordino.

ordĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [ordo], to order, set in order, arrange, adjust, dispose, regulate.

  1. I. In gen. (class.; syn.: dispenso, dispono): copias, Nep. Iph. 2, 2; so, milites, Liv. 29, 1: agmina, Hor. Epod. 17, 9; and: aciem, Just. 11, 9, 8: arbusta latius sulcis, Hor. C. 3, 1, 9: vineam paribus intervallis, Col. 3, 13: res suas suo arbitrio, Sen. Ep. 9, 14: partes orationis, Cic. Inv. 1, 14, 9: litem, id. de Or. 2, 10, 43: causam, Dig. 40, 12, 24: judicium, ib. 40, 12, 25: testamentum, ib. 5, 2, 2: bibliothecas, Suet. Gram. 21.
    1. B. Transf.: cupiditates improbas, to arrange, draw up in order of battle, Sen. Ep. 10, 2: publicas res (= συντάττειν, componere), to draw up in order, to narrate the history of public events, Hor. C. 2, 1, 10 (antiquitatem) totam in eo volumine exposuerit, quo magistratus ordinavit, i. e. recorded events according to the years of the magistrates, Nep. Att. 18, 1: cum omnia ordinarentur, Cic. Sull. 19, 53.
  2. II. In partic. (post-Aug.).
    1. A. To rule, govern a country: statum liberarum civitatum, Plin. Ep. 8, 24, 7: Macedoniam, Flor. 2, 16: provinciam, Suet. Galb. 7: Orientem, id. Aug. 13.
    2. B. To ordain, appoint to office: magistratus, Suet. Caes. 76: tribunatus, praefecturas, et ducatus, to dispose of, give away, Just. 30, 2, 5; so, filium in successionem regni, Just. 17, 1, 4.
      Hence,
    3. C. (Eccl. Lat.) To ordain as a priest or pastor, to admit to a clerical office, Lampr. Alex. Sev. 45; Cassiod. Hist. Eccl. 9, 36; cf.: in ministerium sanctorum ordinaverunt se ipsos, Vulg. 1 Cor. 16, 15.
      Hence, ordĭ-nātus, a, um, P. a., well ordered, orderly, ordained, appointed (class.): compositus ordinatusque vir, Sen. Vit. Beat. 8, 3: igneae formae cursus ordinatos definiunt, perform their appointed courses, Cic. N. D. 2, 40, 101.
      Comp.: vita ordinatior, Sen. Ep. 74, 25: pars mundi ordinatior, Sen. Ira, 3, 6.
      Sup.: meatus ordinatissimi, App. de Deo Socrat. p. 42.
      Hence, adv.: ordĭnā-tē, in an orderly manner, in order, methodically (not in Cic. or Cæs.; cf. Krebs, Antibarb. p. 811; v. ordinatim): tamquam (astra) non possent tam disposite, tam ordinate moveri, Lact. 2, 5, 15: ordinate disponere, Auct. Her. 4, 56, 69 dub.
      Comp.: ordinatius retractare, Tert. adv. Marc. 1, 19 init.
      Sup.:
      ordinatissime subjunxit, Aug. Retract. 1, 24.

ordĭor, orsus, 4 (fut. ordibor for ordiar: non parvam rem ordibor, Att. ap. Non. 39, 22; part. perf. orditus, Sid. Ep. 2, 9; Vulg. Isa. 25, 7), v. dep., lit., to begin a web, to lay the warp; hence, also, in gen., to begin, undertake a thing: ordiri est rei principium facere, unde et togae vocantur exordiae, Fest. p. 185 Müll.; cf. Isid. 19, 29, 7: telam, Hier. in Isa. 9, 30, v. 1; Vulg. Isa. 25, 7.

  1. I. Lit., to begin to weave a web, to weave, spin: araneus orditur telas, Plin. 11, 24, 28, § 80.
    So of the Fates: Lachesis plenā orditur manu, Sen. Apoc. 4: (Parca) hominis vitam orditur, Lact. 2, 10, 20.
  2. II. In gen., to begin, commence, set about, undertake (class.; syn.: incipio, incoho, infit); constr. with acc., de, inf., or absol.
          1. (α) With acc.: reliquas res, Cic. Fam. 5, 12, 2: alterius vitae quoddam initium ordimur, id. Att. 4, 1: reliquos, to relate, describe, Nep. Alc. 11, 6: querelae ab initio tantae ordiendae rei absint. Liv. praef. § 12: majorem orsa furorem, Verg. A. 7, 386.
          2. (β) With de: paulo altius de re ordiri, Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105.
          3. (γ) With inf.: ea, de quā disputare ordimur, Cic. Brut. 6, 22: cum adulescens orsus esset in foro dicere, id. ib. 88, 301: cum sic orsa loqui vates, Verg. A. 6, 125: et orsa est Dicere Leuconoë, Ov. M. 4, 167: tunc sic orsa loqui, id. ib. 4, 320.
          4. (δ) Absol., to begin, commence, set out, take or have a beginning: unde est orsa, in eodem terminetur oratio, Cic. Marcell. 11, 33: Veneris contra sic filius orsus, thus began (to speak), Verg. A. 1, 325: sic Juppiter orsus, id. ib. 12, 806; so commonly with specification of the point from which: unde ordiri rectius possumus quam a naturā? Cic. Tusc. 5, 13, 37 init.: a principio, id. Phil. 2, 18, 44: a facillimis, id. Fin. 1, 5, 13: a capite, Plin. 25, 11, 83, § 132.
            (ε) Of things or subjects, to begin, to be begun (where the verb may be taken in pass. sense): tormina ab atrā bile orsa mortifera sunt, Cels. 2, 8: cum ex depressiore loco fuerint orsa fundamenta, Col. 1, 5, 9: sed ab initio est ordiendus (Themistocles), i. e. I must begin (his life) at the beginning, Nep. Them. 1, 2; cf.: ab eo nobis causa ordienda est, Cic. Leg. 1, 7, 21.

ordītus, a, um, Part., from ordior.

prīmordĭus, a, um, adj. [primus-ordior], original (post-Aug.): primordii seminis mistu, Col. 6, 37, 7 dub. (al. primordiis seminum).
Hence, as subst.: prīmor-dĭum, n., and more usually plur.: prī-mordĭa (gen. not in use; principiorum takes its place, Munro ad Lucr. 3, 262; separated and transposed, ordĭa prīma, Lucr. 4, 28), n.

  1. I. The first beginnings, origin, commencement (class.; syn.: principium, initium): primordia rerum, Cic. Part. 2, 7: a Jove Musarum primordia, id. poët. Leg. 2, 3, 7: mundi, Ov. M. 15, 67: gentis, Luc. 10, 177: veterum vocum, Pers. 6, 3: inquieta a primordiis vita, Sen. Brev. Vit. 6, 1: artis, Lact. 12, 10, 3: eloquentiae, Tac. Or. 12; Gell. 12, 1, 9; 17; Lact. 3, 29, 16; Just. 31, 5, 7: dicendi, Quint. 1, 9, 1: terrena, Col. 3, 10, 10: mundi, Sulp. Sev. Chron. 1, 4, 1: in primordiis, Pall. 4, 12.
    In sing.: a primordio urbis, Liv. init.; Col. 1, 1: in operum suorum primordio stare, in the first beginning, Curt. 9, 2, 11; Just. 2, 1: tam tenues primordio imperi fuere fines, Plin. 3, 5, 9, § 56.
  2. II. Absol., the beginning of a new reign, Tac. A. 1, 7.