Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

praecīdānĕus, a, um, adj. [praecaedo].

  1. I. Lit., that is slaughtered or sacrificed before (ante and post-class.): porca praecidanea, the preliminary sacrifice of a sow, Cato, R. R. 134: quod humatus non sit, heredi porca praecidanea suscipienda Telluri et Cereri: aliter familia pura non est, Varr. ap. Non. 163, 21; cf.: praecidaneae hostiae dicuntur, quae ante sacrificia sollemnia pridie caeduntur. Porca etiam praecidanea appellata, quam piaculi gratiā, ante fruges novas fieri coeptas immolari Cereri mos fuit, si qui familiam funestam aut non purgaverant, aut aliter eam rem, quam oportuerat, procuraverant, Gell. 4, 6, 7: praecidanea agna vocabatur, quae ante alias caedebatur. Item porca quae Cereri mactabatur ab eo, qui mortuo justa non fecisset, id est glebam non objecisset, quia mos erat eis id facere, priusquam novas fruges gustarent, Paul. ex Fest. p. 233 Müll.
  2. II. Transf.: feriae praecidaneae, a preliminary festival, Atei. Capito ap. Gell. 4, 6, 10.

* praecīdārĭus, a, um, adj., for praecidaneus, Mar. Vict. p. 2470 P.

prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.

  1. I. Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.
          1. (α) With acc. and dat.: linguam alicui, Plaut. Aul. 2, 2, 12: manum alicui gladio, Cic. Inv. 2, 20, 59: aures, nasum et labia alicui, Just. 1, 10, 5.
          2. (β) With acc. and gen.: collegae sui praecidi caput jussit, Cic. Tusc. 5, 19, 55: quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur, Sen. Contr. 9, 27, 8.
          3. (γ) With acc.: manus, Hirt. B. G. 8, 44: caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita, Petr. 1: medici membra praecidunt, Quint. 8, 3, 75: capillos, id. ib. 8, 3, 105: ancoras, to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88: fistulas, quibus aqua suppeditatur, id. Rab. Perd. 11, 31: traducem, Plin. 17, 23, 35, § 211.
    1. B. Transf.
      1. 1. To cut through, cut up (class.): cotem novaculā, Cic. Div. 1, 17, 32: linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari, Vulg. 2 Macc. 15, 33: naves, to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.
      2. 2. To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.): praecide os tu illi, Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).
      3. 3. Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf. iter, Plin. 8, 22, 34, § 83.
  2. II. Trop., to cut off, to take away.
    1. A. Of speech, to cut short, abridge; to cut short one’s words, to be brief, break off or finish abruptly: dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt, Plaut. Mil. 4, 6, 56: maximam partem defensionis, Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151: sibi licentiam libertatemque vivendi, id. ib. 2, 3, 1, § 3: sibi reditum, id. Pis. 22, 51: per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus, Auct. Her. 4, 54, 67: brevi praecidam, in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57: praecide, inquit, cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.
    2. B. To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem: si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris, Liv. 4, 3, 7: praecisa consulatūs spes erit, id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1: id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem, Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20: utrum spem nostram praecidat an differat, Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.
      Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.
    3. C. To deny flatly, refuse, decline, etc.: plane sine ullā exceptione praecidit, flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2: cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat, id. ib. 10, 16, 1.
      Hence, praecīsus, a, um, P. a.
    1. A. Lit., cut or torn off, separated (poet.): Trinacria Italiā praecisa, Manil. 4, 630.
      Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.
      1. 2. Transf.
        1. a. Castrated (post-class.): fanatici, Lampr. Elag. 7: praecisi ac professi impudientiam, Sen. Prov. 5, 3.
        2. b. Broken off, steep, abrupt, precipitous (poet. and in post-Aug. prose): acuta silex praecisis undique saxis, Verg. A. 8, 233: iter, Sall. J. 92, 7: rupes, Quint. 12, 9, 2.
    2. B. Trop.
      1. 1. Shortened, short, brief (post-Aug.): praecisis conclusionibus obscuri, Quint. 10, 2, 17: comprehensio, id. 7, 3, 15.
      2. 2. Troublesome (postclass.): ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem), Dig. 49, 16, 4.
        Hence, adv.: prae-cīsē.
      1. 1. In short, in few words, briefly, concisely (class.): praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere), Cic. N. D. 2, 29, 73.
      2. 2. Positively, absolutely (class.): praecise negare alicui, Cic. Att. 8, 4, 2: non praecise, sed sub condicione, Dig. 36, 3, 1.