Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

praedĭātor, ōris, m. [praedium], a purchaser of mortgaged estates sold at auction, a dealer in landed estates, Cic. Att. 12, 14, 2; 12, 17: qui mercatur a populo praediator appellatur, Gai. Inst. 2, 61. Persons who followed this business were familiar with mercantile law, and were often consulted as lawyers, Cic. Balb. 20, 45; Dig. 23, 3, 54 in lemm.: praediator, ὠνητὴς ὑπαρχόντων, Gloss. Philox.

praedĭātōrĭus, a, um, adj. [praediator], relating to the sale of estates at auction, prediatory: jus, Cic. Balb. 20, 45; Val. Max. 3, 12, 1: lex, Suet. Claud. 9.

* praedĭātūra, ae, f. [praedium], the purchase of estates at auction, Gai. Inst. 2, 61.

praedĭātus, a, um, adj. [praedium].

  1. I. Possessing landed properly (post-class.): bene praediatus, App. Flor. p. 349, 40.
    1. B. In gen., wealthy: in omnibus praediatus, Mart. Cap. 1, § 46.
  2. II. Who pledges his lands to the State: praediatus ὑπὲρ φόρου δήμου ἐνδεδεμένος, Gloss. Philox.

* praedĭcābĭlis, e, adj. [1. praedico], praiseworthy, laudable: aliquid praedicabile, Cic. Tusc. 5, 17, 49; Ambros. in Luc. 1, 15.

praedĭcāmentum, i, n. [1. praedico], that which is predicated, a quality; in plur. = categoriae, Aug. Conf. 4, 6; id. Trin. 5, 8; Isid. 2, 16, 1.

praedĭcātĭo, ōnis, f. [1. praedico].

  1. I. A public proclaiming, a proclamation, publication (class.) of the praeco, luctuosa et acerba praedicatio, Cic. Agr. 2, 18, 48: mandata praedicatio, App. M. 6, p. 176, 10: praedicatio societatis, Cic. Verr. 2, 3, 61, § 140.
    Hence, an assertion: decem praedicationes, Mart. Cap. 4, § 383.
  2. II. A praising, praise, commendation (class.): praedicatio tua, Plaut. Mil. 4, 6, 22; Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 41: grata, Plin. Ep. 9, 9, 3; Plin. 20, 10, 42, § 109; Liv. 4, 49, 10: vana, Flor. 4, 2, 63; cf. Plin. 35, 3, 5, § 15.
  3. III. A prediction, prophecy, soothsaying, Lact. 4, 21, 2; Sulp. Sev. Chron. 1, 36, 3.
  4. IV. (Eccl. Lat.) Preaching: stultitia praedicationis, Vulg. 1 Cor. 1, 21; id. Tit. 1, 3.

praedĭcātīvus, a, um, adj. [1. praedico], declaring, asserting, predicative (post-class.): propositio, categorical, App. Dogm. Plat. 3, p. 29 fin.: syllogismus, Mart. Cap. 4, § 343: genus, id. ib.

praedĭcātor, ōris, m. [1. praedico].

  1. I. In gen., one who makes a thing publicly known, a proclaimer, publisher, crier (postclass.), App. M. 6, p. 176, 4.
  2. II. In partic.
    1. A. One who publicly commends a thing, a praiser, eulogist (class.): beneficii, Cic. Balb. 2, 4: te ipso praedicatore ac teste, id. Fam. 1, 9, 6; Plin. Ep. 7, 33, 2.
    2. B. In eccl. Lat., a preacher, Tert. adv. Marc. 4, 28 med.: gentium (cf. Paul), Sulp. Sev. Ep. 1, 6; Vulg. 1 Tim. 2, 7.

praedĭcātōrĭus, a, um, adj. [praedicator], praising, laudatory (late Lat.): verba, Salv. adv. Avar. 19 fin.

praedĭcātrix, īcis, f. [praedicator], she that makes known (post-class.): summarum potestatum, Tert. Anim. 46.

1. prae-dĭco, āvi, ātum, 1, v. a.

  1. I. To cry in public, make known by crying in public, to publish, proclaim.
    1. A. Lit., of a public crier: ut praeco praedicat, Plaut. Bacch. 4, 7, 17: auctionem praedicem, ipse ut venditem, id. Stich. 1, 3, 41; cf.: si palam praeco praedicasset, Cic. Verr. 2, 3, 16, § 40; Cic. Quint. 15, 50; id. Off. 3, 13, 55; id. Fam. 5, 12, 8.
    2. B. Transf.
      1. 1. In gen., to make publicly known, to announce, proclaim, to say, relate, state, declare (syn.: moneo, ante denuntio, Cic. Verr. 1, 12, 36; 1, 15, 43; class.): audes mihi praedicare id, Domi te esse? Plaut. Am. 2, 1, 11: vera praedico, id. ib. 3, 2, 20: aliam nunc mihi orationem despoliato praedicas, atque olim, you tell a different story, speak another language, id. As. 1, 3, 52: utrum taceamne an praedicem? Ter. Eun. 4, 4, 53: si quidem haec vera praedicat, id. And. 3, 1, 7.
        With obj.-clause: qui ingenti magnitudine corporum Germanos esse praedicabant, Caes. B. G. 1, 39; Sall. C. 48, 9; Caes. B. C. 3, 106, 4: barbari paucitatemque nostrorum militum suis praedicaverunt, reported, id. B. G. 4, 34: injuriam in eripiendis legionibus praedicat, displays, id. B. C. 1, 32, 6: ut praedicas, as you assert, Cic. Cat. 1, 9, 23: quod mihi praedicabas vitium, id tibi est, that you attribute to me, Plaut. Am. 1, 1, 249: avus tuus tibi aediliciam praedicaret repulsam, would tell you of the repulse that P. Nasica suffered respecting the edileship, Cic. Planc. 21, 51.
      2. 2. In partic., to praise, laud, commend, vaunt, extol (syn.: laudo, celebro); constr. with aliquid (de aliquo), de aliquā re, and absol., Plaut. Merc. 2, 2, 18: quid ego ejus tibi nunc faciem praedicem aut laudem? Ter. Eun. 3, 5, 17: beata vita glorianda et praedicanda est, Cic. Tusc. 5, 17, 50; Plin. 19, 4, 19, § 57: aliquid miris laudibus, id. 25, 5, 18, § 40; 13, 24, 47, § 130; Plin. Ep. 1, 14, 10; Plaut. Trin. 2, 2, 54.
        With obj.-clause: Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant, Caes. B. G. 6, 17: quae de illo viro Sulla, quam graviter saepe praedicaverunt! Cic. Phil. 11, 13, 33: qui possit idem de se praedicare, numquam se plus agere, etc., id. Rep. 1, 17, 27; cf. id. Pis. 1, 2.
        With de aliquā re: qui de meis in vos meritis praedicaturus non sum, Caes. B. C. 2, 32.
        Absol.: qui benefacta sua verbis adornant, non ideo praedicare, quia fecerint, sed, ut praedicarent, fecisse creduntur, Plin. Ep. 1, 8, 15: verecundia in praedicando, Tac. Agr. 8 fin.
      3. 3. To preach the gospel (eccl. Lat.): evangelium, Vulg. Matt. 4, 23: baptismum, id. Marc. 1, 4; absol., id. Matt. 4, 17 et saep.
  2. II. For praedicere, to foretell, predict (eccl. Lat.): persecutiones eos passuros praedicabat, Tert. Fug. in Persec. 6; so, persecutiones praedicatae, id. ib. 12.

2. prae-dīco, xi, ctum, 3, v. a., to say or mention before or beforehand, to premise.

  1. I. In gen. (mostly post-Aug.; cf. praefor), Ter. And. 4, 4, 54: hoc primum in hac re praedico tibi, id. ib. 1, 1, 19: Davus dudum praedixit mihi, id. ib. 5, 1, 21; 1, 2, 34; Quint. 4, 2, 57: tria, quae praediximus, have mentioned before, id. 3, 6, 89; 2, 4, 24: praedicta ratio, id. 8, 6, 52: ratio ejus in medicinā similis praedictis. Plin. 33, 13, 37, § 136; Plin. Ep. 4, 14, 8.
  2. II. In partic.
    1. A. To foretell, predict; to forebode (class.): defectiones solis et lunae multo ante praedicere, Cic. Sen. 14, 49; so, eclipsim, Plin. 2, 12, 9, § 53: futura, Cic. Div. 1, 1, 2; Petr. 137 fin.: nihil adversi accidit non praedicente me, that I had not predicted, id. Fam. 6, 6: aliquid, Sen. Q. N. 2, 32, 5: malum hoc nobis De caelo tactas memini praedicere quercus, Verg. E. 1, 17: hos luctus, id. A. 3, 713.
    2. B. To give notice or warning of, to appoint, fix (mostly post-Aug.), Naev. ap. Non. 197, 16: ubi praetor reo atque accusatoribus diem praedixisset, Tac. A. 2, 79: praedictā die, id. ib. 11, 27: insula Batavorum in quam convenirent praedicta, id. ib. 2, 6; cf. Plin. 10, 23, 31, § 61: praedicta hora, Suet. Claud. 8.
    3. C. To say what one should do, to advise, warn, admonish, inform, charge, command (class.; syn.: praecipio, moneo); usually constr. with ut or ne: Pompeius suis praedixerat, ut, etc., Caes. B. C. 3, 92; Nep. Them. 7, 3; Liv. 2, 10, 4; 22, 60; 39, 19, 2: ei visam esse Junonem praedicere, ne id faceret, Cic. Div. 1, 24, 48; Liv. 10, 41: praedixit, ne destinatum iter peterent, Vell. 2, 82, 2; Tac. A. 13, 36; cf. in the abl. absol.: praedicto, ne in re publicā haberetur, id. ib. 16, 33.
      With acc.: unum illud tibiPraedicam, Verg. A. 3, 436; cf. with an obj.-clause: Mummius jussit praedici conducentibus, si eas (statuas) perdidissent, novas eos reddituros, Vell. 1, 13, 4; absol. of a physician, Curt. 3, 6, 3.
    4. D. To proclaim, announce at an auction, etc. (cf. 1. praedico, I. A.): si in auctione praedictum est, ne, etc., Gai. Inst. 4, 126.
      Hence, praedictus, a, um, P. a., previously named, before mentioned, preceding: vicina praedictae sed amplior virtus est, Quint. 8, 3, 83: nomen, id. 9, 3, 66: posterior ex praedictis locus, id. 2, 4, 24; 10, 1, 74: simul pedes, eques, classis aput praedictum amnem convenere, Tac. A. 1, 60; Plin. 10, 23, 31, § 76.praedictum, i, n.
    1. A. (Acc. to II. A.) A foretelling, prediction (class.; syn. praesagium): Chaldaeorum praedicta, Cic. Div. 2, 42, 89: astrologorum, id. ib. 2, 42, 88: vatum, id. Leg. 2, 12, 30; Verg. A. 4, 464: haruspicis, Suet. Oth. 6; Plin. 2, 7, 5, § 24: deorum, Val. Fl. 4, 460.
    2. B. (Acc. to II. C.) An order, command (Livian): praedictum erat dictatoris ne quid absente eo rei gereret, Liv. 23, 19, 5.
    3. C. An agreement, concert: velut ex praedicto, Liv. 33, 6, 8.

praedictĭo, ōnis, f. [2. praedico].

  1. I. A premising, in rhet., Quint. 9, 2, 17.
  2. II. A foretelling, prediction.
    In sing.: praedictio mali, Cic. Div. 2, 25, 54; 2, 42, 87 sq.
    In plur.: vatum, Cic. Div. 1, 2, 4; id. N. D. 2, 3, 7; Suet. Tib. 14.

praedictīvus, a, um, adj. [2. praedico], foretelling, predictive; in medicine, prognosticating: item libro praedictivo, quem προρρητικόν appellavit (Hippocrates), Cael. Aur. Acut. 1, 12, 100.

praedictum, i, v. 2. praedico fin.

praedictus, a, um, Part., from 2. praedico.

prae-diffĭcĭlis, e, adj., very difficult (post-class.), Tert. Bapt. 2 fin.

* prae-dīgestus, a, um, adj. [digero], that has well digested: corpus, Cael. Aur. Tard. 5, 2, 41.

praedĭŏlum, i, n. dim. [praedium], a small farm or estate, Cic. de Or. 3, 27, 108; id. Att. 16, 34; id. Fam. 2, 15; 2, 6, 7; Plin. Ep. 1, 24, 4.

prae-dīrus, a, um, adj., very frightful, detestable (post-class.): facta dictu visuque praedira, Amm. 31, 8: mulier, Poët. ap. Anth. Lat. 2, p. 329 Burm.

prae-disco, ĕre, v. a., to learn beforehand, make one’s self acquainted with beforehand (rare but class.): aliquid, Cic. de Or. 1, 32, 147: ventos et varium caeli praediscere morem, Verg. G. 1, 51: sic ut praediscere possimus, utrum sit perseverans, Cael. Aur. Acut. 2, 18, 104.

* prae-dispŏsĭtus, a, um, Part. [dispono], prepared beforehand: nuntii, Liv. 40, 56 fin.

prae-dĭtus, a, um, Part. [do].

  1. I. Endowed, gifted, or provided with, possessed of something (above others) (freq. and class.; syn.: instructus, ornatus); constr. with abl.: legiones pulchris armis praeditas, Plaut. Am. 1, 1, 63: divino praedita sensu, Lucr. 5, 144: immortali sunt haec naturā praedita, id. 1, 236: parvis opibus ac facultatibus praeditus, Cic. Div. in Caecil. 21, 69: mundus praeditus animo et sensibus, id. N. D. 1, 8, 18: spe, id. Verr. 1, 3, 10: parvo metu, id. Tusc. 5, 14, 41: singulari cupiditate, audaciā, scelere, id. Div. in Caecil. 2, 6: praeditus levitate, egestate, perfidiā, id. Fl. 3: singulari immanitate et crudelitate, id. Sull. 3, 7: vitio grandi et perspicuo, id. Inv. 1, 47, 88.
  2. II. Of a deity, like praepositus, placed or set over, presiding over any thing (post-Aug.); constr. with dat.: deus ei rei praeditus, M. Aur. ap. Front. Ep. 3, 9 Mai: Mercurius nuntiis praeditus, Front. Eloqu. med.: Venus praedita optimati amori, App. Mag. p. 281 med.; id. de Deo Socr. p. 50.

praedĭum, ĭi, n. [for prae-hendium, from praehendo, v. prehendo], a farm, estate, a manor (either in town or country): praedibus et praediis populo cautum est, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 142; 2, 1, 55, § 143: urbanum, id. ib. 2, 3, 86, § 199; Liv. 22, 60; Cato ap. Fest. s. v. quadrantal, p. 258 Müll.; Cic. Caecin. 4, 11: tot praedia, tam pulchra, tam fructuosa, id. Rosc. Am. 15, 43: habet in urbanis praediis, id. Verr. 2, 3, 86, § 109: hunc in praedia rustica relegarat, id. Rosc. Am. 15, 42: fructus praediorum, id. Att. 11, 2, 2; Mart. 12, 72, 3: natis dividere, Hor. S. 2, 3, 169: urbana praedia omnia aedificia accipimus, non solum ea, quae sunt in oppidis, sed et si forte stabula sunt, vel alia meritoria in villis et in vicis, vel si praetoria voluptati tantum deservientia, quia urbanum praedium non locus facit, sed materia, Dig. 50, 16, 198: praedia Appula, Juv. 9, 54: praedia tam urbana quam rustica, Gai. Inst. 1, 120: praedia principio insulae, Vulg. Act. 28, 7.

prae-dīvĕs, ĭtis, adj., very rich, very plentiful (not in Cic. or Cæs.; opp. inops pecuniae), Liv. 45, 40: praedives et praepotens, Tac. A. 15, 64: Senecae praedivitis hortos, Juv. 10, 16: Licinus, id. 14, 306: praedivite cornu Auctumnum, Ov. M. 9, 91.

praedīvīnātĭo, ōnis, f. [praedivino], a divining beforehand, presentiment, Plin. 8, 25, 37, § 89.

prae-dīvīno, āre, v. a., to have a presentiment of, to divine beforehand: qui futura praedivinando soleant fari, fatidici dicti, Varr. L. L. 6, § 52 Müll.; Plaut. Truc. 2, 3, 17: apes praedivinant ventos imbresque, Plin. 11, 10, 10, § 20.

prae-dīvīnus, a, um, adj., presaging, prophetic (post-Aug.): praedivina somnia, Plin. 37, 10, 60, § 167; Sol. 27, 46.