Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

prospectē, adv., v. prospicio fin.

prospectīvus, a, um, adj. [2. prospectus], of or belonging to a prospect, furnishing a prospect, prospective (post-class.): fenestrae, Cod. Just. 8, 10, 12.

prospecto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [prospicio], to look forth upon, look out; to look at, view, behold, see afar off, gaze upon: mare, Cic. Att. 9, 10, 2.

  1. I. Lit.: pars ex tectis fenestrisque prospectant, Liv. 24, 21; cf. Verg. A. 7, 813: Campani moenia urbis prospectantes repleverant, Liv. 23, 47, 3: hostem, id. 22, 14, 11: e terrā aliquem, id. 29, 26, 8: intenti proelium equestre prospectabant, Sall. J. 60, 3: incendium e turri, Suet. Ner. 38: e puppi pontum, Ov. M. 3, 651: Capitolia ab excelsā aede, id. ib. 15, 841: prospectans maesta carinam, Cat. 64, 52.
    Absol.: astris prospectantibus, Stat. S. 5, 1, 124.
    Impers. pass.: quā longissime prospectari poterat, Tac. A. 3, 1.
    1. B. Transf.
      1. 1. To look around or about: prospectare, ne uspiam insidiae sient, Plaut. Mil. 3, 1, 2.
      2. 2. Of localities, to look towards, to lie or be situate towards any quarter (poet. and in post-Aug. prose): villa, quae monte summo posita Prospectat Siculum, Phaedr. 2, 5, 10: villa, quae subjectos sinus editissima prospectat, Tac. A. 14, 9: septentrionem, id. H. 5, 6: locus late prospectans, furnishing a wide prospect, id. ib. 3, 60: thermae prospicientes viam sacram, Sen. Contr. 4 (9), 27, 18: hos (campos) ad occasum conversa prospectat, Curt. 6, 4, 17; Tib. 1, 7, 19; Sil. 3, 418.
  2. II. Trop.
    1. A. To look forward to, to expect a thing; to hope, look out for, await (class.): exsilium, Cic. Verr. 2, 5, 17, § 44: diem de die prospectans, ecquod auxilium ab dictatore appareret, Liv. 5, 48.
    2. B. To await, impend over, threaten one: te quoque fata Prospectant paria, Verg. A. 10, 741.
    3. C. To foresee (post-class.): prospectandi cognitio, App. Dogm. Plat. 2, p. 24, 35.

prospector, ōris, m. [prospicio].

  1. I. Lit., one who looks out: sicut prospector videns casum proximi sui, Vulg. Ecclus. 11, 32.
  2. II. Trop., one that foresees, one that arranges beforehand, a provider (post-class.): deus prospector humanarum necessitatum, Tert. Or. 1: nuptiarum, id. adv. Marc. 4, 34: deus in rebus incertis prospector, App. de Deo Socr. 16, p. 51, 12; Vulg. Ecclus. 3, 34.

1. prospectus, a, um, Part., from prospicio.

2. prospectus, ūs, m. [prospicio].

  1. I. Lit., a lookout, distant view, prospect (class.): sterilis prospectus, Plaut. Mil. 3, 1, 15: cum saepibus prospectus impediretur, Caes. B. G. 2, 22; cf. Sall. J. 53, 1: non prospectu modo extra vallum adempto, sed propinquo etiam congredientium inter se conspectu, Liv. 10, 32: petere prospectum ex arce, Cat. 64, 241: habere prospectum in praeceps, Vulg. 2 Macc. 13, 5.
    1. B. Transf.
      1. 1. Sight, view: aliquem in prospectum populi Romani producere, Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122: cum jam extremi essent in prospectu, to be in sight, Caes. B. G. 5, 10; cf. Hirt. B. Afr. 62: lugubris, Tac. H. 1, 4: praeclarus, Cic. Ac. 2, 25, 80: praebere prospectum navium, Liv. 27, 23: prospectum eripiens oculis, Verg. A. 8, 254.
      2. 2. Poet., sight, vision: late Aequora prospectu metior, Ov. H. 10, 28.
  2. II. Trop.
    1. A. Regard, respect (post-class.): cujus rationem prospectumque Bias non habuit, Gell. 5, 11, 10; so, prospectum officii deponere, Val. Max. 5, 1, 3 ext.
    2. B. Foresight (eccl. Lat.): humanus prospectus, Tert. Spect. 1.

prō-spĭcĭo, exi, ectum, 3, v. n. and a. [specio].

  1. I. Neutr., to look forward or into the distance, to look out, to look, see (class.).
    1. A. In gen.: neque post respiciens, neque ante prospiciens, Varr. ap. Non. 443, 2: parum prospiciunt oculi, do not see well, Ter. Phorm. 5, 1, 8; Plaut. Curc. 2, 3, 38: grues volant ad prospiciendum alte, Plin. 10, 23, 30, § 58: ex superioribus locis prospicere in urbem, Caes. B. C. 2, 5: multum, to have an extensive prospect, Cic. Fam. 7, 20, 1: per umbram, Verg. A. 2, 733: procul, id. ib. 12, 353: ex moenibus, Hor. C. 3, 2, 8: longe lateque, Auct. B. Hisp. 8.
    2. B. In partic.
      1. 1. To look out, to watch, be on the watch: puer ab januā prospiciens, Nep. Hann. 12, 4: pavorem simulans (feles) prospexit toto die, Phaedr. 2, 4, 20: Michol prospiciens per fenestram, Vulg. 2 Reg. 6, 16; cf. Ambros. Off. 2, 29, 46.
      2. 2. To look or see to beforehand, to exercise foresight, to look out for, take care of, provide for any thing: ego jam prospiciam mihi, Ter. Ad. 4, 2, 50: consulere ac prospicere debemus, ut, etc., Cic. Verr. 2, 1, 58, § 133: prospicite atque consulite, id. ib. 2, 1, 8, § 22: ut prospicias et consulas rationibus meis, id. Fam. 3, 2, 1: consulite vobis, prospicite patriae, id. Cat. 4, 2, 3: homo longe in posterum prospiciens, id. Fam. 2, 8, 1: ut illum intellegatis non longe animo prospexisse morientem, id. Clu. 12, 34: prospicite, ut, etc., id. Font. 17, 39: statuebat prospiciendum, ne, etc., Caes. B. G. 5, 7: in annum, Varr. R. R. 1, 23, 3.
        Impers. pass.: senatusconsulto prospectum est, ne, etc., Paul. Sent. 4, 2.
        Absol.: malo nos prospicere quam ulcisci, Ter. Eun. 4, 6, 24: plagae crescunt, Nisi prospicis, id. Phorm. 5, 2, 17.
  2. II. Act., to see afar off, to discern, descry, espy.
    1. A. In gen. (poet. and in post-Aug. prose): Italiam summā ab undā, Verg. A. 6, 357: campos Prospexit longe, id. ib. 11, 909; Hor. C. 3, 25, 10: moenia urbis Tarpeiā de rupe, Luc. 1, 195: ex speculis adventantem hostium classem, Liv. 21, 49, 8: ut hostium agmen inde prospicerent, Curt. 3, 8, 26: ex edito monte cuncta, id. 7, 6, 4.
        1. b. Transf., of situations, to have or command a view of, look or lie towards, to overlook: domus prospicit agros, Hor. Ep. 1, 10, 23: cenatio latissimum mare, amoenissimas villas prospicit, Plin. Ep. 2, 17, 12; Plin. 5, 16, 15, § 72; Phaedr. 2, 5, 10: freta prospiciens Tmolus, Ov. M. 11, 150; 8, 330.
        2. c. Trop.: aliquis infans decessit, cui nihil amplius contigit quam prospicere vitam, to see life from a distance, to get a glimpse of, Sen. Ep. 66, 42: turpe est seni aut prospicienti senectutem, etc., one who sees old age before him, id. ib. 33, 7: neque prospexisse castra, i. e. life in camp, Plin. Pan. 15, 2.
    2. B. In partic.
      1. 1. To look at attentively, to gaze at (very rare): aliquem propter aliquid, Nep. Dat. 3, 3.
      2. 2. To foresee a thing (class.): multo ante, tamquam ex aliquā speculā, prospexi tempestatem futuram, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf.: longe prospicere futuros casus rei publicae, id. Lael. 12, 40; id. Dom. 5, 12: multum in posterum, id. Mur. 28, 59: ex imbri soles, Verg. G. 1, 393.
        With rel.-clause: ut jam ante animo prospicere possis, quibus de rebus auditurus sis, Cic. Quint. 10, 35; id. Div. in Caecil. 13, 42.
      3. 3. To look out for, provide, procure: habitationem alicui, Petr. 10: sedem senectuti, Liv. 4, 49 fin.: maritum filiae, Plin. Ep. 1, 14, 1.
        In pass.: nisi si prospectum interea aliquid est, desertae vivimus, Ter. Heaut. 2, 4, 11: commeatus a praetore prospectos in hiemem habere, Liv. 44, 16: ad ferramenta prospicienda, Cic. Sull. 19, 55.
        Hence,
    1. A. prōspĭcĭ-ens, entis, P. a., endowed with foresight, Gell. 2, 29, 1.
    2. B. prōspĭcĭenter, adv., providently, considerately, carefully (post-class.): res prospicienter animadversas, Gell. 2, 29, 1.
    3. C. prōspectē, adv., providently, deliberately, considerately, advisedly, prudently (post-class.): decernere, Tert. Apol. 6.
      Sup.: adhaerebit bono, Aug. Ep. ad Maced. 55.