No entries found. Showing closest matches:
rēn, rēnis, m., only in plur. renes, q. v.
rēnālis, e, adj. [renes], of or belonging to the kidneys or reins, renal: passio, Cael. Aur. Tard. 5, 3.
‡ renancĭtur significat reprehendit. Unde adhuc nos dicimus nanciscitur et nactus id est adeptus, Paul. ex Fest. p. 276, and Fest. p. 277 Müll.
rĕ-narro, āre, v. a., to tell over again; to tell of, relate (poet.): fata divom, Verg. A. 3, 717: facta, Ov. M. 5, 635 Bach.: priora, id. ib. 6, 316: Thebas Argosque, Stat. Th. 12, 390.
rĕnascĭbĭlĭtas, ātis, f. [renascor], a regeneration, new birth (eccl. Lat.), Inc. Qu. ex Nov. Test. 50.
rĕ-nascor, ātus, 3, v. dep. n., to be born again; to grow, rise, or spring up again (class.; cf. regeneror).
- I. Lit.: res quaeque … De niloque renata forent, Lucr. 1, 542: de nilo, id. 1, 674; 757; cf.: corpore de patrio parvus phoenix, Ov. M. 15, 402: ex se ipsa phoenix, Plin. 13, 4, 9, § 43: nec te Pythagorae fallant arcana renati, Hor. Epod. 15, 21: ut revixisse aut renatum sibi quisque Scipionem imperatorem dicat, Liv. 26, 41, 25: illi qui mihi pinnas inciderant, nolunt easdem renasci. Sed, ut spero, jam renascuntur, Cic. Att. 4, 2, 5: fibrae, Verg. A. 6, 600: dentes, Plin. 11, 37, 64, § 168: dente renato, Juv. 14, 11: amarantus, Plin. 21, 8, 23, § 47.
- B. Transf., to come forth again, rise, or spring up again: velut ab stirpibus laetius feraciusque renatae urbis, Liv. 6, 1, 3; cf.: tot nascentia templa, tot renata, Mart. 6, 4, 3: ubi terreno Lycus (fluvius) est epotus hiatu, Exsistit procul hinc alioque renascitur orbe, i. e. comes forth again, reappears, Ov. M. 15, 274: flumen fonte novo, Luc. 3, 262.
- II. Trop., to be renewed, to revive: principium exstinctum nec ipsum ab alio renascetur, nec ex se aliud creabit, etc., Cic. Tusc. 1, 23, 54; id. Rep. 6, 24, 27: bellum renatum, id. Fam. 11, 14, 3; so, bellum, Liv. 9, 12: bellum ex integro, Tac. H. 3, 59: multa (vocabula) renascentur, quae jam cecidere, Hor. A. P. 70: Trojae renascens Fortuna, id. C. 3, 3, 61: dies, Sen. Herc. Oet. 862; Inscr. Orell. 2352.
Esp.,
- B. (In eccl. Lat.) To be renewed in heart, to be born again, Vulg. Johan. 3, 3; 4; id. 1 Pet. 1, 23.
rĕnātus, a, um.
- 1. Part., from reno. —;
- 2. Part., from renascor.
rĕ -nāvĭgo, āvi, 1, v. n. and a., to sail back.
- 1. Neutr.: post in haec Puteolana et Cumana regna renavigaro, Cic. Att. 14, 16, 1: ab Asturā Antium, Plin. 32, 1, 1, § 4: ex Indiā, id. 6, 23, 26, § 106.
- 2. Act.: Acheron invius Renavigari, Sen. Herc. Fur. 716.
* rĕ-necto, ĕre, v. a., to connect: ali. quem, Avien. Arat. 474.
rĕ-nĕo, ēre, v. a., to unspin, i. e. to undo, unravel what had been spun (poet.): at Clymenus Clothoque dolent, haec fila reneri, i. e. that the destiny is reversed, Ov. F. 6, 757: Parcarum fila, Stat. S. 3, 1, 171 (dub.); cf.: fila manu, Albin. 1, 444.
rēnes, renum (renium, Plin. 21, 29, 103, § 175; 28, 8, 27, §§ 98 and 102; Scrib. Comp. 125; 143.
Sing. rēn, not used.
Collat. form rien, Plaut. ap. Fest. p. 276 Müll.; cf. Charis. p. 24 P.; Prisc. p. 645 P.), m. [φρένες; cf. Lid. and Scott, s. v. φρήν].
- I. The kidneys, reins, Cels. 4, 1, 10; Plin. 11, 37, 81, § 206: renum vitia, id. 23, 7, 63, § 121; Plaut. Curc. 2, 1, 21: umores, qui ex renibus profunduntur, Cic. N. D. 2, 55, 137; id. Tusc. 2, 25, 60: renes morbo temptantur acuto, Hor. S. 2, 3, 163; id. Ep. 1, 6, 28 al.
- * B. The loins: accingere, Vulg. Exod. 12, 11; id. Dan. 10, 5: canis, Nemes. Cyn. 112.
- II. Trop. (eccl. Lat.), the seat of the affections, Vulg. Psa. 138, 12; id. Apoc. 2, 23.
* rēnĭcŭlus, i, m. dim. [ren, renes], a little kidney, Marc. Emp. 26 fin.
* rĕnīdentĭa, ae, f. [renideo], a smiling, a smile: infantum, Tert. Anim. 49.
rĕ-nīdĕo (perf. reniduit, ἐμειδίασεν, Gloss. Philox.), ēre, v. n. [perh. kindr. with νίζω], to shine again, shine back; to glitter, glisten, be bright or resplendent (poet. and not freq. till after the Aug. period).
- I. Lit.: nec domus argento fulgenti auroque renidet, Lucr. 2, 27: ut pura nocturno renidet Luna mari Gnidiusve Gyges, Hor. C. 2, 5, 19: non ebur neque aureum Meā renidet in domo lacunar, id. ib. 2, 18, 2; so, sparsa orichalca, Stat. Th. 10, 660: ostrum, Petr. poët. 119, 29: circum renidentes Lares, i. e. shining from the reflection of the fire, Hor. Epod. 2, 66: late fluctuat omnis Aere renidenti tellus, with gleaming brass (of arms), Verg. G. 2, 282 (cf.: aere renidescit tellus, Lucr. 2, 326).
- II. Trop.
- * A. In gen., to shine: jam sola renidet in Stilichone salus, Claud. in Eutr. 2, 501.
- B. In partic., to shine or beam for joy, to be glad, cheerful: (puer Icarus) ore renidenti Captabat plumas, Ov. M. 8, 197; Val. Fl. 4, 234: tractabat ceram puer pennasque renidens, id. A. A. 2, 49: puer, Stat. Th. 4, 789; cf.: hilarior protinus renidet oratio, Quint. 12, 10, 28.
With object-clause, as cause of the joy: adjecisse praedam Torquibus exiguis renidet, rejoices, Hor. C. 3, 6, 12.
- 2. Transf. (by a natural figure, as, conversely, ridere is used poet. for splendere, Hor. C. 4, 11, 6 al.), to smile, laugh (syn. subrideo): homo renidens, smiling, Liv. 35, 49; Tac. A. 15, 66: ad haec renidens Milo … inquit, App. M. 2, p. 120, 16: Tiberius torvus aut falsum renidens vultu, Tac. A. 4, 60; cf.: torvum renidens, Amm. 14, 9, 6; Tac. H. 4, 43: renidenti cohibens suspiria vultu, Val. Fl. 4, 359: (Cupido) Iste lascivus puer ac renidens, Sen. Hippol. 277: Egnatius quod candidos habet dentes, Renidet usquequaque, Cat. 39, 1 sq.
- * b. With dat. (like arridere), to smile upon, be gracious to: mihi renidens Fortuna, App. M. 10, p. 246, 17.
rĕnīdesco, ĕre, v. inch. n. [renideo], to grow bright, to shine: tota circum Aere (i. e. armis) renidescit tellus, Lucr. 2, 326.
rĕnīsus, ūs, m. [renitor], resistance (post-Aug. and very rare), Cels. 5, 28, 12; Aug. Civ. Dei, 21, 16.
rĕnītenter, adv. [renitor], unwillingly (late Lat.), Aug. Lib. Arbit. 3, 69.
rĕ-nĭtĕo, ēre, 2, v. n., to shine back, flash (eccl. Lat.), Ambros. de Fide, 2, 14 al.
rĕ-nītor, nīti, v. dep. n., to strive or struggle against, to withstand, resist (rare and not ante-Aug.; syn.: resisto, adversor, reluctor).
- I. Lit.: quoniam alter motus alteri renititur, Plin. 2, 82, 84, § 198; 16, 42, 81, § 222; so, os (specillo), Cels. 5, 28, 12.
- II. Trop.: cum illi renitentes pactos dicerent sese, Liv. 5, 49 Drak.: renitentibus vobis, Curt. 6, 3, 5; Plin. 8, 32, 50, § 118: quo renitente, Amm. 31, 12, 15; 31, 13, 10.
1. rĕ-no, āvi, ātum, 1, v. n. and a., to swim back (very rare): per Stygias aquas, Albin. 1, 432: simul imis saxa renarint Vadis levata, i. e. shall float back to the surface, Hor. Epod. 16, 25: eodem renato stagno, Aug. Civ. Dei, 18, 17.† †
- 2. rēno or rhēno, ōnis, m. [Celtic], a reindeer-skin, as a garment of the ancient Germans, a fur pelisse: renones sunt velamina umerorum et pectoris usque ad umbilicum atque intortis villis adeo hispida, ut imbrem respuant, Isid. Orig. 19, 23, 4: (Germani) pellibus aut parvis rhenonum tegimentis utuntur (i. e. rhenonibus quae sunt parva tegimenta), Caes. B. G. 6, 21 fin. (v. Kraner ad h. l.); cf.: Germani intectum renonibus corpus tegunt, Sall. H. Fragm. ap. Isid. l. l.; cf. also Serv. Verg. G. 3, 383.
Acc. to Varr. L. L. 5, § 167 Müll., a Gallic dress: sagum reno Gallica (vestimenta).
* rĕ-nōdis, e, adj. [nodus], unbound, loose: capillus, Capitol. Albin. 13.
rĕ-nōdo, no perf., ātum, 1, v. a.
- * I. (Like religo, I.) To bind back or behind ( = in nodum colligere): longam comam, Hor. Epod. 11, 28; v. Dillenb. and Orell. ad h. l.
- II. To untie, unbind, loosen: teque (Dianam) renodatam pharetris, i. e. released from your quiver ( = quae solvit et deposuit umero pharetram), Val. Fl. 5, 381.
rĕ-normātus, a, um, Part. [normo], arranged or laid out anew: ager, Front. Col. p. 104 and 137 Goes.
* rĕ-nosco, ĕre, v. a., to recognize, Paul. Nol. Carm. 15, 342.
* rĕnŏvāmen, ĭnis, n. [renovo], a renewing, renewal: quorum Forma … in hoc renovamine mansit, in that new condition, Ov. M. 8, 731.
rĕnŏvātĭo, ōnis, f. [renovo].
- I. In gen., a renewing, renewal (Ciceron.): mundi, Cic. N. D. 2, 46, 118: doctrinae, id. Brut. 71, 250: timoris, id. Fam. 11, 18, 3; Vulg. Tit. 3, 5.
- 2. In partic., in business lang., a renewing of interest, compound interest: confeceram, ut solverent, centesimis sexennii ductis cum renovatione singulorum annorum, Cic. Att. 6, 1, 5.
- II. Trop.: auspiciorum, Liv. 5, 52, 9.
‡ rĕnŏvātīvum fulgur vocatur, cum ex aliquo fulgure functio fieri coepit, si factum est simile fulgur, quod idem significet, Fest. p. 289 Muüll.
‡ rĕnŏvātor, ōris, m. [renovo], a renovator, restorer: OPERVM PVBLICORVM, Inscr. Fabr. p. 101.
rĕ-nŏvello, āre, v. a., to renew: vineam, i. e. to plant or set anew, Col. Arb. 6.
rĕ-nŏvo, āvi, ātum, 1, v. a., to renew, restore (class., esp. in the trop. sense; syn.: instauro, redintegro).
- I. Lit.: marc fontes assidue renovant, Lucr. 2, 591; cf.: quibus (vaporibus) altae renovataeque stellae atque omnis aether refundunt eodem, Cic. N. D. 2, 46, 118: Lucifer renovatus undā Oceani, Sil. 7, 639: vides Virtutis templum a M. Marcello renovatum, Cic. N. D. 2, 23, 61: VIAS ET MILLIARIA, Inscr. Orell. 905: renovare veteres colonias, Cic. Agr. 2, 13, 34: vitem, Col. 4, 27, 6: durum arvum, to renew by ploughing, Ov. M. 15, 125: agrum aratro, id. Tr. 5, 12, 23; id. F. 1, 159: meus renovatur campus aratris, id. Am. 1, 3, 9: multa jugera (tauri), Tib. 3, 3, 5; but also, to restore by not cultivating, to let lie fallow: agrum, Ov. M. 1, 110: sedeat praeterea cottidie ad rationes, tabulasque testamenti omnibus renovet, retouch, change, alter before everybody, Petr. 117, 10.
Poet.: (Ulixem) veteres arcus leto renovasse procorum, i. e. used again, Prop. 3, 12 (4, 11), 35.
Absol.: non si Neptuni fluctu renovare operam des (sc.: purpureum colorem conchyli), to restore, Lucr. 6, 1076.
- * 2. In partic., in business lang., to renew or redouble interest, i. e. to take interest on interest, take compound interest: Scaptius centesimis renovato in singulos annos faenore, contentus non fuit, Cic. Att. 6, 3, 5; cf. renovatio, I. 2.
- II. Trop., to renew, restore: periculum sit, ne instauratas maximi belli reliquias ac renovatas audiamus, Cic. Prov. Cons. 8, 19: scelus renovare et instaurare, id. Verr. 1, 4, 11: institutum, id. Div. in Caecil. 21, 68: vetus exemplum, id. Phil. 1, 1, 1; cf.: veterem iram, Tac. H. 4, 36: veterem animi curam molestiamque, Cic. de Or. 3, 1, 1: nolo eam rem commemorando renovare, id. Quint. 21, 70: infandum, regina, jubes renovare dolorem, Verg. A. 2, 3: memoriam prope intermortuam, Cic. Mur. 7, 16: antiquarum cladium memoriam, Liv. 23, 41; 22, 61: bona praeterita gratā recordatione renovata, Cic. Fin. 1, 17, 57: haec studia, id. Div. 2, 2, 7; cf. id. Ac. 1, 3, 11: pristina bella, id. Rep. 6, 11, 11: bellum, id. Fam. 4, 7, 3: belli renovandi consilium capere, Caes. B. G. 3, 2; id. B. C. 3, 102; Sall. J. 36, 1; Liv. 2, 31; cf. proelium, Caes. B. G. 3, 20 fin.; Sall. J. 51, 5; Ov. M. 5, 156: casus omnes, Verg. A. 2, 750: vulnera, to tear open, Ov. Tr. 2, 209: rursus cursum, Caes. B. C. 3, 93: sacra rite, Liv. 5, 18: auspicia, id. 5, 31; 6, 5: societatem, Cic. Fam. 12, 28, 2; cf. foedus, Liv. 9, 43 fin.: amicitiam et societatem, id. 34, 31: dextras, Tac. A. 2, 58: luctus, Tib. 2, 6, 41; Ov. M. 14, 465: lacrimas, id. ib. 11, 472: renovata clades domūs, Juv. 10, 243: viam doloremque, Curt. 3, 12, 17: gaudia (with redintegrare), Plin. Pan. 61 fin.: annos Anchisae, i. e. to restore his youth, make him young again, Ov. M. 9, 424: senectutem, id. ib. 7, 215: florem aetatis ex morbo, Liv. 28, 35: annos renovaverat Titan, Tib. 4, 1, 113.
- B. In partic.
- 1. To repeat in words, say again, say repeatedly: hic renovabo illud, quod initio dixi, regnum comparari, etc., Cic. Agr. 2, 10, 24; cf.: ut renovetur, non redintegretur oratio, Auct. Her. 2, 30, 47: de lege, de foedere, etc. … renovabo ea quae dicta sunt, Cic. Balb. 7.
With ut: (consules) ipsis tribunis (plebis) ut sacrosancti viderentur, renovarunt, declared anew, repeated, that, Liv. 3, 55 Drak.
- 2. To renew in strength; to refresh, recreate, recover, revive (syn.: recreare, reficere): quies renovavit corpora animosque ad omnia de integro patienda, Liv. 21, 21: animum auditoris ad ea quae restant, Cic. Inv. 2, 15, 49: animos equitum ad alicujus odium, id. de Or. 2, 48, 199: virtus, quae risum judicis movendo … animum aliquando reficit et a satietate vel a fatigatione renovat, Quint. 6, 3, 1: refici atque renovari, id. 12, 6, 6: ars variandi renovat aures, id. 11, 3, 44: fatigata (facundia) renovatur, id. 10, 5, 14: et virium plus afferunt ad discendum renovati ac recentes, restored and fresh, id. 1, 3, 9: renovato modica quiete exercitu, Liv. 36, 14: se novis opibus copiisque, Cic. Mur. 15, 33: ipsi mihi locus optimi illius viri desiderium renovavit, Plin. Ep. 6, 10, 1.
rĕ-nūbo, ĕre, v. n., to marry again, Tert. ad Uxor. 1, 7.
rĕ-nūdo, āvi, ātum, 1, v. a., to uncover, make naked; to bare, strip (post-class.): bracchia umero tenus, App. M. 8, p. 214, 10: puellam laciniis cunctis, id. ib. 2, p. 122, 9; 8, p. 215, 37: tectum, parietes, januas, to uncover, open, Arn. 2 fin.; cf. coronam, Mart. Cap. 1, 15.
* rĕ-nūdus, a, um, adj., bare, Tert. Virg. Vel. 17 (others, nudae).
rĕ-nŭmĕro, āvi, ātum, 1, v. a. (anteand post-class.). Lit., to count over, count up.
Hence, transf., to pay back, repay: aurum alicui, Plaut. Bacch. 1, 1, 12; 3, 4, 18: omnem pecuniam patri, id. ib. 4, 2, 26; cf.: dotem huc, Ter. Hec. 3, 5, 52: pecuniam, App. Mag. p. 332, 25.
rēnuncŭlus, i, m. dim. [ren], a little kidney (only in plur. and late Lat.), Marc. Emp. 26; Vulg. Lev. 3, 4; 9, 10.
rĕnuntĭātĭo (rĕnunc-), ōnis, f. [renuntio].
- I. Publicists’ and jurid. t. t., a report, declaration, proclamation, notice, announcement (class.), Cic. Verr. 2, 1, 34, § 88: Caesio renuntiat, se dedisse: cognoscite renuntiationem ex litteris publicis, id. ib. 2, 3, 39, § 89: suffragiorum, id. Planc. 6, 14: non eundem esse ordinem dignitatis et renuntiationis (sc. magistratus), propterea quod renuntiatio gradus habeat, id. Mur. 8, 18: alicujus, Plin. Pan. 77, 1: interest nostrā, ne fallamur in modi renuntiatione, Dig. 11, 6, 1.
- II. A giving notice or warning (post-class.): voluntate distrahitur societas renuntiatione, Dig. 17, 2, 63 fin.; 17, 2, 65, § 3; 6 al.
rĕnuntĭātor (rĕnunc-), ōris, m. [renuntio], a reporter, relater, proclaimer (late Lat.): consiliorum nostrorum renuntiatores, Dig. 48, 19, 38: dispositionis infernae, Tert. Anim. 57 fin.: erroris tui, id. Pall. 4, fin.
rĕ-nuntĭo (rĕnuncĭo), āvi, ātum, 1, v. a.
- I. To bring or carry back word, to report, give notice, declare, announce.
- A. In gen. (rare and mostly ante-class.; syn. refero): quid nunc renuntiem abs te responsum, Chreme? Ter. Heaut. 4, 8, 18: hoc alii mihi renuntiant, Plaut. Ps. 1, 5, 6; cf. id. ib. 1, 5, 36: quia nihil a quoquam renuntiabatur, no answer was brought, Suet. Ner. 47: teque ad patrem esse mortuum renuntiem, Plaut. Bacch. 1, 2, 49.
With obj.clause: istaec quae tibi renuntiantur, filium te velle circumducere, Plaut. Ps. 1, 5, 15: quasi non tibi renuntiata sint haec, sic fore, Ter. And. 3, 2, 28: Alexandro regi renuntiatam adeo divitem (insulam), Plin. 6, 31, 36, § 198: is me nunc renuntiare repudium jussit tibi, Plaut. Aul. 4, 10, 54; Ter. Phorm. 4, 3, 72: deliberet renuntietque hodie mihi, Velintne annon, id. Hec. 3, 5, 58: hunc metuebam, ne meae Uxori renuntiaret de pallā, Plaut. Men. 2, 3, 67.
Impers., Plaut. Aul. 4, 1, 18: posteaquam mihi renuntiatum est de obitu Tulliae filiae tuae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1: tibi renuntiari sic me habere in animo, Cic. Clu. 5, 17.
Absol.: abi et renuntia, Plaut. Bacch. 4, 2, 10; Ter. Heaut. 4, 4, 5: rus abiisse aiebant, nunc domum renuntio, Plaut. Merc. 4, 5, 2: huc, Ter. And. 3, 4, 15: ita mihi renuntiatum est, quibus credo satis, Plaut. Poen. 3, 5, 19; so, renuntiatum est, Ter. And. 3, 2, 21.
- B. In partic., publicists’ and jurid. t. t., to state officially, to report, declare, proclaim, announce, etc. (freq. and class.; syn. indico): legati ex auctoritate haec Caesari renuntiant, Intelligere se, etc., Caes. B. C. 1, 35: Volusenus perspectis regionibus … ad Caesarem revertitur quaeque ibi perspexisset, renuntiat, id. B. G. 4, 21 fin.; cf. id. ib. 7, 5: Roscius postulata Caesaris renuntiat, id. B. C. 1, 10: Caesari renuntiaverunt, pulverem majorem in eā parte videri, id. B. G. 4, 32: Caesar cognoscit Considium timore perterritum, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, id. ib. 1, 22: si ille vir legationem renuntiare potuisset, had been able to give an account of his mission, Cic. Phil. 9, 1, 1; so, legationem, Liv. 9, 4; 23, 6; 35, 32; 36, 35; 39, 33; Plin. Ep. 4, 9, 20 al.; cf.: haec dicta legatis renuntiataque in consilium, Liv. 29, 3: nunc imperant pullario: ille renuntiat, Cic. Div. 2, 35, 74; cf. Liv. 34, 44: haec cum renuntiata essent, id. 36, 1, 4: renuntiat collegae facturum se quod is censeret, id. 37, 1, 8: tribuni revocaturos se easdem tribus renuntiarunt, id. 45, 36 fin.: hostium numerum, Cic. ad Q. Fr. 3, 2, 2: acta et imperia tua domum ad senatum suum renuntiaverunt, id. Verr. 2, 3, 31, § 73.
Esp. of the official announcement of an election (either by the praeco or the presiding magistrate), to declare or announce elected, to make the return: coepti sunt a praecone renuntiari, quem quaeque tribus fecerint aedilem, Varr. R. R. 3, 17; cf.: cum esset praetor renuntiatus, Cic. Verr. 2, 5, 15, § 38: cum propter dilationem comitiorum ter praetor primus centuriis cunctis renuntiatus sum, id. Imp. Pomp. 1, 2: eo modo sacerdos Climarchias renuntiatus est, id. Verr. 2, 2, 52, § 129: qui (magistratus) priusquam renuntiarentur, Liv. 5, 18 et saep.: aliquem consulem, Cic. Mur. 1, 1; cf. id. de Or. 2, 64, 260: ut hostis renuntiaretur, declared a public enemy, Spart. Jul. 5, 3: dictator comitia consularia habuit aemulumque decoris sui absentem M. Valerium Corvum consulem renuntiavit, Liv. 7, 26; Plin. Pan. 92, 3; Val. Max. 3, 8, ext. 3: renuntiare repudium, v. h. v.
- 2. Transf., in gen., to announce, report, declare: assentior vero renuntioque vobis, nihil esse, quod adhuc de re publicā dictum putemus, Cic. Rep. 2, 44, 71.
- C. Renuntiare sibi, to report to one’s self, impress on one’s own mind, i. e. reflect, think: qui renuntient sibi, quanta sit humani ingenii vis, quam potens efficiendi, quae velit, represent to themselves, i. e. think, meditate, Quint. 12, 11, 10; cf.: potest et illa res a luctu te prohibere nimio, si tibi ipse renuntiaveris, nihil horum, quae facis, posse subduco, Sen. ad Polyb. 6 (25), 1.
- II. (Re negative or qs. rejecting.) To retract, revoke, recall, refuse; to give up, break off, protest against, disclaim, renounce (good prose): Pa. Ad cenam hercle alio promisi foras. Ge. Jube domi cenam coqui Atque ad illum renuntiari, Plaut. Stich. 4, 2, 19; cf.: renuntiari extemplo amicis, quos in consilium rogaverat, imperavit, Sen. Clem. 1, 9: ego illi ad prandium promisissem, and prandium renuntiassem, id. Suas. 2, 12: incensus hospitium ei renuntiat; domo ejus emigrat, Cic. Verr. 2, 2, 36, § 89: societatem et amicitiam alicui, Liv. 36, 3; so, societatem alicui, id. 38, 31: amicitiam alicui, id. 42, 25, 1; Tac. A. 2, 70; Suet. Calig. 3: renuntiat Habonius illam decisionem tutoribus, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 141; cf. id. ib. 1, 6, 16.
Absol.: quid imprudentius publicanis renuntiantibus? Cic. Att. 2, 1, 8: nemo ingemuit, etc. … pedem nemo in illo judicio supplosit, credo, ne Stoicis renuntiaretur, id. de Or. 1, 53: civilibus officiis, Quint. 10, 7, 1; Plin. Ep. 2, 1, 8: vitae, Suet. Galb. 11: foro, id. Rhet. 6: Campaniae, Sen. Q. N. 6, 1, 10: inertiae, Plin. Pan. 59, 2: nuptiis, Tert. ad Uxor. 1, 1: societati, Dig. 17, 19, 65, § 3.
rĕnuntĭus, ii, m. [renuntio], one who brings back intelligence, a reporter (anteand post-class.), Plaut. Trin. 2, 1, 22; Cod. Th. 3, 7, 1.
rĕ-nŭo, ŭi, ĕre, v. n. and a. [nuo, whence nutum; abnuo], to nod back the head, to deny by a motion of the head; to deny, oppose, disapprove, reject, decline, refuse, = recusare (rare before the Aug. per.; syn.: abnuo, abnego).
- I. Neutr.: renuit negitatque Sabellus, Hor. Ep. 1, 16, 49: renuit Tiberius, Tac. A. 1, 76: renuenti et gestu in aliud tempus differenti (Caesari), Suet. Caes. 82: renuente deo, against the will of the god, Ov. M. 8, 325; Tib. 1, 5, 20; Mart. 2, 14, 14; cf.: fato renuente, Sil. 10, 49: credere me tamen hoc oculo renuente negavi, with an incredulous eye, Ov. H. 17, 89.
With dat.: dixerunt hic modo nobiscum ad haec subsellia: quibus superciliis renuentes huic decem millium crimini! they deny this charge, Cic. Rab. Post. 13, 36: idem Subrio Flavio annuenti an destringeret gladium renuit infregitque impetus, checked, Tac. A. 15, 58 fin.: vocavi et renuistis, Vulg. Prov. 1, 24.
- II. Act.: renuis tu quod jubet alter, Hor. Ep. 2, 2, 63: convivium, to decline, Cic. Cael. 11, 27: nec laudem Danai tanto renuere labori, refused, Sabin. 1, 27: plaga renuit curari, Vulg. Jer. 15, 18.
rĕnūto, āre, v. freq. n. [renuo], to decline, refuse (ante- and post-class.), Lucr. 4, 600; Prud. Ham. 774.
* rĕ-nutrĭo, īre, v. a., to nourish again: aliquem, Paul. Nol. Ep. 23, 9.
* rĕnūtus, ūs, m. [renuo], a denying, refusal; a word formed by Pliny the Younger, for the Homeric ἀνένευσεν (Il. 16, 250): ego quoque simili nutu ac renutu respondere voto tuo possum, Plin. Ep. 1, 7, 2.