No entries found. Showing closest matches:
* rīvālīcĭus, a, um, adj. [rivalis], of or relating to those who make use of the same brook: lex, Fest. s. v. sifus, p. 240 Müll.
rīvālis, e, adj. [rivus].
- I. Of or belonging to a brook, brook-: alecula, Col. 8, 15, 6.
Hence,
- II. Subst.: rīvāles, ium, m., those who have or use the same brook, neighbors.
- A. Lit.: si inter rivales, id est qui per eundem rivum aquam ducunt, sit contentio de aquae usu, Dig. 43, 20, 1, § 26; 43, 20, 3, § 5; Gell. 14, 1, 4.
- B. Trop.: rī-vālis, is, m., one who has the same mistress as another; a competitor in love, a rival: eadem est amica ambobus; plur.: rivales sumus, Plaut. Stich. 3, 1, 30; 5, 4, 47; id. Bacch. Grex 4; Cat. 57, 9.
Sing., Naev. ap. Charis. p. 214 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 37; 2, 3, 63: militem ego rivalem recipiendum censeo, id. ib. 5, 8, 42; Ov. Am. 2, 19, 60; id. A. A. 2, 539; Suet. Oth. 3 al.
Abl.: rivale, Ov. R. Am. 791.
Of animals, Col. 7, 3, 4.
- b. Prov.: se amare sine rivali, to be fond of one’s self without a rival, i. e. to be alone in esteeming one’s self: o di, quam ineptus! quam se ipse amans sine rivali! Cic. Q. Fr. 3, 8, 5; so, sine rivali te et tua solus amares, Hor. A. P. 444.
rīvālĭtas, ātis, f. [rivalis, II. B.], rivalship, rivalry in love (cf. aemulatio, rivalry in gen.), Cic. Tusc. 4, 26, 56; between women, App. M. 10, p. 250, 16: rivalitatem non amat victoria, P. Syri Sent. 575 Rib.
rīvātim, adv. [rivus], like a brook or brooks: fluunt aquae de Ponto, Macr. S. 7, 12, 36.
rīvĭfīnālis, e, adj. [rivus-finis], bounded by a brook: tractus, Sicul. Flacc p. 12 Goes.
‡ rīvīnus, ἀντίζηλος, Gloss. Philox. (i. q. rivalis).
* rīvo, āre, v. a. [rivus], to lead or draw off: fontes in atria, Paul. Nol. Carm. 28, 614.
rīvŏra, um, n. [rivus], rivulets, drains, Agrim. p. 235; 237; 258 Goes.
‡ rīvōsus, ῤειδώδης, Gloss. Lat. Gr.
rīvŭlus, i, m. dim. [rivus], a small brook, a rill, rivulet.
- I. Lit.: Almonis, Prud. στεφ. 10, 160; Vulg. Job, 20, 17: aquarum, id. Cant. 5, 12.
- II. Trop. (only in Cic., who, on the other hand, uses rivus in the lit. sense): influxit non tenuis quidam e Graeciā rivulus in hanc urbem, sed abundantissimus amnis illarum disciplinarum et artium, Cic. Rep. 2, 19, 34: rivulos consectari, fontes rerum non videre, id. de Or. 2, 27, 117; so (opp. fontes) id. Ac. 1, 2, 8; id. Cael. 8, 19 (but the correct read. is ramuli, Cels. 7, 4, 1).
rīvus, i, m. [root ri- (li-), to flow, drop; Gr. λίμνη; cf. liris; Sanscr. rīna, flowing; cf. ripa], a small stream of water, a brook (cf.: fluvius, amnis).
- I. Lit.: rivus est locus per longitudinem depressus, quo aqua decurrat, cui nomen est ἀπὸ τοῦ ῤεῖν, Dig. 43, 21 (de rivis), 1: rivorum a fonte deductio, Cic. Top. 8, 33: prostrati in gramine molli Propter aquae rivum, by a waterbrook, Lucr. 2, 30; so, aquae, id. 5, 1392; Hor. C. 3, 16, 29; cf. Inscr. Orell. 51: omnia flumina atque omnes rivos, qui ad mare pertinebant, etc., Caes. B. C. 3, 49; 3, 37; cf. 3, 88 fin.; Hor. Ep. 1, 10, 7: pronus, id. ib. 1, 10, 21; id. C. 1, 29, 11: mobiles, id. ib. 1, 7, 14; cf. celeres, id. ib. 3, 11, 14: gelidi, id. ib. 3, 13, 7; id. Ep. 1, 18, 104: claudite jam rivos, Verg. E. 3, 111: tenuis fugiens per gramina rivus, id. G. 4, 19.
Prov.: e rivo flumina magna facere, to magnify an insignificant object; or, as we say, to make a mountain of a mole-hill, Ov. P. 2, 5, 22.
- B. Transf.
- 1. An artificial water-course, channel, canal, Dig. 7, 1, 61; 8, 3, 15; 8, 4, 11.
- b. A gutter, Vitr. 8, 6 (7), 1 al.
- 2. Of other liquids, a stream, etc. (mostly poet.): manabat venis ferventibus argenti rivus et auri, Lucr. 5, 1256: lactis uberes, Hor. C. 2, 19, 11: sanguinis, Verg. A. 11, 668; Liv. 26, 23; Curt. 4, 9, 13: sudoris, Verg. A. 5, 200: lacrimarum, Ov. M. 9, 655: ignium, Plin. 2, 106, 110, § 236: rivis currentia vina, Verg. G. 1, 132.
- II. Trop., a stream (very rare; v. rivulus, II.): liquidus fortunae rivus, Hor. Ep. 1, 12, 9: facundiae rivus, Lact. Opif. Dei, 20 fin.