Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

saeclum, sync. for saeculum, q. v.

saecŭlāris (sēcŭ-), e, adj. [saeculum],

  1. I. of or belonging to a saeculum: ludi, secular games, celebrated at very long intervals (the interval was fixed, in the time of Augustus, at one hundred and twenty years), and continuing three days and nights, Varr. and Liv. ap. Censor. de Die Nat. 17; Suet. Aug. 31; id. Dom. 4; id. Vit. 2; Plin. 7, 48, 49, § 159; Tac. A. 11, 11: carmen, a hymn sung at the secular games, a secular hymn; the best known hymn of this character is that composed by Horace, at the command of Augustus, to be sung at the secular games, A. U. C. 737; cf. Suet. Vit. Hor.
    Hence, substt.
    1. A. saecŭlāres, ium, m. (sc. ludi), the secular games, Suet. Claud. 21.
    2. B. saecŭlārĭa, ium, n. (sc. sacra), the secular games, Val. Max. 2, 4, 4 al.
  2. II. Worldly, temporal, profane, lay, secular; pagan, heathen (eccl. Lat.): homines (opp. monachi), Hier. Ep. 60, 11: historia, Sedul. in Conc. post Ep. 7, 9: exempla, Tert. Exhort. ad Cast. 13 (al. saeculi): feminae quaedam (Dido, Lucretia), id. ib. 13 fin.
    As subst.: saecŭlārĭa, ium, n., worldly matters: redditur in culpā pastor saecularia servans, Commod. 94, 69.
    Hence, adv.: saecŭlārĭter, in a worldly manner (eccl. Lat.): mulierem saeculariter ornari, Cypr. Testim. 3, 36.

saecŭlum (poet., esp. Lucretian, sae-clum; less correctly sēcŭlum, sē-clum), i, n. dim. [etym. dub.; perh. root si- = sa-; Gr. σάω, to sift; Lat. sero, satus; whence Saturnus, etc.; hence, orig.],

  1. I. a race, breed, generation (freq. in Lucr.; very rare in later writers; usu. in plur.): saecla propagare, Lucr. 1, 21; cf. id. 2, 173; 5, 850: nec toties possent generatim saecla referre Naturam parentum, id. 1, 597: saecla animantum, i. e. animals, id. 2, 78; 5, 855: hominum, id. 1, 467; 5, 339; 6, 722: ferarum, id. 2, 995; 3, 753; 4, 413; 4, 686; cf.: silvestria ferarum, id. 5, 967: serpentia ferarum, id. 6, 766: mortalia, id. 5, 805; 5, 982; 5, 1238: bucera (with lanigerae pecudes), id. 5, 866; 6, 1245; cf.: vetusta cornicum (with corvorum greges), id. 5, 1084: aurea pavonum, id. 2, 503: totisque expectent saecula ripis, i. e. the shades of the infernal regions, Stat. Th. 11, 592.
    Sing.: et muliebre oritur patrio de semine saeclum, the female sex, women, Lucr. 4, 1223; so, muliebre, id. 5, 1020; 2, 10 sq.
  2. II. Transf.
    1. A. Like γενεά.
      1. 1. The ordinary lifetime of the human species, a lifetime, generation, age (of thirty-three years; class.; esp. freq. in signif. 2. infra; cf. Schoem. ad Cic. N. D. 1, 9, 21): cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierinttum ille vere vertens annus appellari potest: in quo vix dicere audeo, quam multa saecula hominum teneantur, Cic. Rep. 6, 22, 24 Mos.: cum ex hac parte saecula plura numerentur, Liv. 9, 18: quorum (Socratis atque Epicuri) aetates non annis sed saeculis scimus esse disjunctas, Hier. Vit. Cler. 4, p. 262; cf. Censor. de Die Nat. 17; Auct. ap. Serv. Verg. A. 8, 508; id. E. 4, 5.
          1. (β) Esp., the lifetime or reign of a ruler: illustrari saeculum suum ejusmodi exemplo arbitrabatur, Plin. Ep. 4, 11, 6: digna saeculo tuo, id. ib. 10, 1, 2.
      2. 2. The human race living in a particular age, a generation, an age, the times: serit arbores quae alteri saeculo prosient, Caecil. ap. Cic. Sen. 7, 24: in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum jam plena Graecia poëtarum esset, Cic. Rep. 2, 10, 18 (for which: quorum aetas cum in eorum tempora incidisset, id. Or. 12, 39): saeculorum reliquorum judicium, id. Div. 1, 19, 36: ipse fortasse in hujus saeculi errore versor, id. Par. 6, 3, 50; cf.: hujus saeculi insolentia, id. Phil. 9, 6, 23; and: o nostri infamia saecli, Ov. M. 8, 97; cf. also: novi ego hoc saeculum, moribus quibus siet, Plaut. Trin. 2, 2, 6; so, hujus saecli mores, id. Truc. prol. 13; and: hoccine saeclum! o scelera! o genera sacrilega, o hominem impurum! Ter. Ad. 3, 2, 6; cf. id. Eun. 2, 2, 15: nec mutam repertam esse dicunt mulierem ullo in saeculo, Plaut. Aul. 2, 1, 7: Cato rudi saeculo litteras Graecas didicit, Quint. 12, 11, 23; so, rude, id. 2, 5, 23: grave ne rediret Saeculum Pyrrhae, Hor. C. 1, 2, 6: primo statim beatissimi saeculi ortu, Tac. Agr. 3; so, beatissimum, id. ib. 44: felix et aureum, id. Or. 12; Quint. 8, 6, 24: aureum, Sen. Contr. 2, 17; Lact. 5, 6, 13; cf.: aurea saecula, Verg. A. 6, 792; Ov. A. A. 2, 277: his jungendi sunt Diocletianus aurei parens saeculi, et Maximianus, ut vulgo dicitur, ferrei, Lampr. Elag. 35: ceteri, qui dii ex hominibus facti esse dicuntur, minus eruditis hominum saeculis fuerunt (with Romuli aetas), Cic. Rep. 2, 10, 18; cf.: res publica constituta non unā hominum vitā sed aliquot saeculis et aetatibus, id. ib. 2, 1, 2: perpetuā saeculorum admiratione celebrantur, Quint. 11, 1, 13: fecunda culpae saecula, Hor. C. 3, 6, 17: ferro duravit saecula, id. Epod. 16, 65; cf.: sic ad ferrum venistis ab auro, Saecula, Ov. M. 15, 261.
      3. 3. The spirit of the age or times: nemo illic vitia ridet; nec corrumpere et corrumpi saeculum vocatur, Tac. G. 19.
    2. B. The utmost lifetime of man, a period of a hundred years, a century: saeclum spatium annorum centum vocārunt, Varr. L. L. 6, 2, § 11 Müll.; cf. Fest. s. v. saeculares, p. 328 ib.; Censor. de Die Nat. 17: cum (Numa) illam sapientiam constituendae civitatis duobus prope saeculis ante cognovit, quam eam Graeci natam esse senserunt, Cic. de Or. 2, 37, 154: saeculo festas referente luces, Hor. C. 4, 6, 42; cf.: multa virum durando saecula vincit, Verg. G. 2, 295.
      1. 2. For an indefinitely long period, an age; plur. (so mostly): (Saturni stella) nihil immutat sempiternis saeculorum aetatibus, quin eadem iisdem temporibus efficiat, Cic. N. D. 2, 20, 52: aliquot saeculis post, id. Verr. 2, 4, 35, § 73: cum aliquot saecula in Italiā viguisset, id. Univ. 1; so, tot, id. Verr. 2, 4, 55, § 122; id. Ac. 2, 5, 15: quot, Quint. 12, 11, 22: multa, Cic. Rep. 2, 10, 20; 6, 26, 29; id. de Or. 2, 5, 21; id. Cat. 2, 5, 11; id. Fam. 11, 14, 3: plurima, id. Rep. 3, 9, 14: sexcenta, id. Fat. 12, 27: omnia, id. Lael. 4, 15; id. Phil. 2, 22, 54: ex omni saeculorum memoriā, id. ib. 4, 1, 3: vir saeculorum memoriā dignus, Quint. 10, 1, 104; cf.: ingeniorum monumenta, quae saeculis probarentur, id. 3, 7, 18: facto in saecula ituro, to future ages, to posterity, Sil. 12, 312; so Plin. Pan. 55, 1: in famam et saecula mitti, Luc. 10, 533: tarda gelu saeclisque effeta senectus, with (many) years, Verg. A. 8, 508.
        Sing.: propemodum saeculi res in unum diem cumulavit, Curt. 4, 16, 10: longo putidam (anum) saeculo, Hor. Epod. 8, 1: ut videri possit saeculo prior, Quint. 10, 1, 113.
        Esp. (eccl. Lat.), the following phrases are used to express forever, to all eternity, endlessly, without end: in saeculum, Vulg. Exod. 21, 6; id. Dan. 3, 89: in saeculum saeculi, id. Psa. 36, 27; id. 2 Cor. 9, 9: in saecula, id. Ps. 77, 69; id. Rom. 1, 25: in saecula saeculorum, Tert. ad Uxor. 1, 1; Ambros. Hexaëm. 3, 17, 72; Vulg. Tob. 9, 11; id. Rom. 16, 27; id. Apoc. 1, 6 et saep.
    3. C. Like the biblical [??], αἰών, the world, worldliness (eccl. Lat.): immaculatus ab hoc saeculo, Vulg. Jacob. 1, 27: et servientem corpori Absolve vinclis saeculi, Prud. στεφ. 2, 583; so id. Cath. 5, 109; Paul. Nol. Ep. 23, 33 fin.
    4. D. Heathenism (eccl. Lat.): saeculi exempla, Tert. Exhort. ad Cast. 13 (al. saecularia).

saepe, adv. [old acc. n. of saepis].

  1. I. Often, oft, oftentimes, many times, frequently (at indefinite intervals, while crebro denotes in close succession): aperitur ostium, unde saturitate saepe ego exii ebrius, Plaut. Capt. 1, 1, 35: multis damno et mihi lucro saepe eris, id. Cist. 1, 1, 52: audivi saepe hoc vulgo dicier, id. Stich. 1, 3, 13: saepe ex te audivi pater, id. Merc. 2, 3, 40; cf. Cic. Rep. 1, 30, 46: saepe hoc de majoribus natu audivimus, id. ib. 2, 15, 28: cum saepe mecum ageres, ut, etc., id. Lael. 1, 4: sedsaepe enim redeo ad Scipionem, etc., id. ib. 17, 62; cf. comp.: quocircadicendum est enim saepius, etc., id. ib. 22, 85: licet lascivire, dum nihil metuas, ut in navi ac saepe etiam in morbo levi, id. Rep. 1, 40, 63; so, saepe etiam, id. ib. 1, 17, 26: in hoc statu rei publicae, quem dixi jam saepe non posse esse diuturnum, id. ib. 2, 37: minime saepe, least frequently, Caes. B. G. 1, 1: haud saepe, Plaut. Curc. 1, 2, 33: non saepe, id. Ps. 2, 4, 37: solet jocari saepe mecum illo modo, id. Men. 2, 2, 42; cf. id. ib. 5, 2, 18; so (with solere) Cic. Rep. 3, 5, 9; cf. sup.: de quo (Homero) saepissime vigilans (Ennius) solebat cogitare et loqui, id. ib. 6, 10; id. Lael. 8, 26: vidi ego multa saepe picta, quae Acherunti fierent cruciamenta, Plaut. Capt. 5, 4, 1; so (with multus) id. ib. 2, 2, 78; id. Cas. 2, 5, 41; id. Mil. 3, 3, 12; id. Poen. 1, 1, 1; Cic. Rep. 3, 30, 42; id. Lael. 1, 2; id. Off. 2, 6, 20; Hor. Ep. 2, 1, 219; cf.: saepe et multum hoc mecum cogitavi, Cic. Inv. 1, 1, 1: in hac (causā) multum et saepe versatus, id. Quint. 1, 3: quorum saepe et diu ad pedes jacuit stratus, id. ib. 31, 96; Plaut. Cist. 2, 1, 28: nullus (piscis) minus saepe ad terram venit, id. Rud. 4, 3, 56: illos (inimicos) saepe verum dicere, hos (amicos) numquam, Cato ap. Cic. Lael. 24, 90: quod vos nimium saepe dicitis, Cic. Fin. 2, 13, 41: bene saepe, Enn. ap. Gell. 12, 4, 3 (Ann. v. 241 Vahl.): saepe antea (ante), Sall. J. 107, 1; 112, 2.
          1. (β) Comp.: ibi eos conspicias quam praetorem saepius, Plaut. Poen. 3, 2, 8; cf.: ego saepius quam vellem, Cic. Rep. 1, 38, 59.
            More usu. without quam: quod, etsi saepe dictum est, dicendum est tamen saepius, etc., Cic. Off. 3, 17, 69; cf. Caes. ap. Cic. Att. 9, 6, A: semel atque iterum ac saepius, Cic. Font. 12, 26 (16): semel et saepius, id. Inv. 2, 4, 14: bis ac saepius, Quint. 10, 5, 7: iterum et saepius te rogo, Cic. Fam. 13, 42, 2; id. Imp. Pomp. 11, 30: iterum ac saepius, Quint. 12, 8, 8: quo quidem schemate utuntur poëtae saepius, sed ne oratores quidem raro, id. 9, 3, 44: quo magis novi, tanto saepius, Ter. Phorm. 2, 2, 14: propterea saepius te, ut memineris, moneo, Plaut. Capt. 2, 1, 43: ut verbis, quid sitdefiniam saepius, Cic. Rep. 1, 24, 38: quasi ipsos induxi loquentes, ne inquam et inquit saepius interponeretur, id. Lael. 1, 3: quae potestas si mihi saepius sine meo vestroque periculo fiet, utar, id. Phil. 1, 15, 38: si saepius decertandum sit, id. ib. 2, 17, 43.
          2. (γ) Sup.: tibi saepissime Cyathisso, Plaut. Men. 2, 2, 28; id. Ps. 2, 4, 56: optare ut quam saepissime peccet amicus, Cic. Lael. 16, 59: ut vinum aegrotis, qui prodest raro, nocet saepissime, id. N. D. 3, 27, 69: de quo (avo tuo) audisti multa ex me, eaque saepissime, id. Phil. 1, 14, 34.
  2. II. In general propositions stating the results of experience, to denote that which is wont to take place frequently, Plaut. Capt. prol. 44: illud saepe fit, tempestas venit, etc., id. Most. 1, 2, 27; cf.: nam saepe est, quibus in rebus alius ne iratus quidem est, Cum, etc., Ter. Hec. 3, 1, 28: saepe ex hujusmodi re quāpiammagna familiaritas Conflatast, id. Eun. 5, 2, 34: non licet hominem esse saepe ita ut volt, id. Heaut. 4, 1, 53: in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem, Cic. Rep. 2, 33, 57; repeated: saepesaepe, Hor. C. 1, 8, 11; id. Ep. 1, 19, 19; Liv. 23, 15: saepe, five times in succession, Cic. Lael. 10, 33 sq.; cf.: saepepersaepesaepesaepesaepemodomodo, Hor. S. 1, 3, 9: modosaepemodointerdum, id. ib. 1, 10, 11: saepemodo, id. ib. 2, 7, 8.
    Sup.: bonum consilium subripitur saepissime, si, etc., Plaut. Mil. 3, 1, 8.
  3. III. Sometimes with numero, and also joined in one word with it, saepenumero, to strengthen the main idea, like our oftentimes, again and again (perh. not before the class. per.): Aeduos fratres consanguineosque saepenumero a senatu appellatos, Caes. B. G. 1, 33; 1, 39; 1, 40; 6, 8; 7, 62; Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Sen. 2, 4; id. Rosc. Am. 24, 67; 41, 119; id. Fam. 16, 21, 3; Sall. C. 52, 7; 53, 3; Auct. B. Afr. 35, 4 al.
    Once also in comp.: gigni hominem saepe nono, saepiusnumero decimo mense, Gell. 3, 16, 1.

saepĕnŭmĕrō, adv., v. saepe, III.

saepes (sēp-), is (nom. saeps, Cic. acc. to Aus. Idyll. in Grammaticom. 12, 11; Val. Fl. 6, 537; but, saepes, Varr. R. R. 1, 14, 2; Verg. E. 1, 54; Col. 10, 374; Pall. 1, 34, 6; Claud. Nupt. Hon. et Mar. 56), f. [root svak-, to make firm; Sanscr. sag, to cling; cf. σάττω; p for k, as in lupus].

  1. I. Prop., a hedge, fence; sing., besides the passages above cited, Pac. ap. Non. 179, 15; Verg. G. 1, 270; Col. 11, 3, 3 sq.; Plin. 17, 14, 24, § 101; Ov. H. 20, 144: viva saepis, Varr. R. R. 1, 14, 1: saepes ex agresti ligno, id. ib. 1, 14, 2.
    Plur., Poët. ap. Cic. N. D. 1, 42, 119; Caes. B. G. 2, 17; 2, 22; Verg. G. 2, 371; id. E. 8, 37; Ov. M. 1, 493.
  2. II. Meton., of any enclosure (poet.): scopulorum, Cic. poët. Div. 1, 7, 13: portarum, Ov. Tr. 4, 1, 81.

saepĭcŭla (sēp-), ae, f. dim. [saepes], a little fence or hedge, App. M. 8, p. 210.

saepĭcŭle, adv. dim. [saepe], pretty often, pretty frequently, ever and anon (Appul.), App. M. 2 init.; 6, p. 185, 6; 9, p. 231, 63; 9, p. 235, 33 al.

saepīmen (sēp-), ĭnis, n. [saepio], = saepimentum, App. Flor. 1.

saepīmentum (sēp-), i, n. [saepio], a hedge, fence, enclosure, Varr. R. R. 1, 14, 1 sq.; Cic. Leg. 1, 23, 62.

Saepīnum (Sēp-), i, n., a town of the Samnites, Liv. 10, 44; 10, 45.
Hence, Sae-pīnātes, m., the inhabitants of Sœpinum, Plin. 3, 12, 17, § 107.

saepĭo (sēp-), psi, ptum, īre (pluperf. subj. saepissent, Liv. 44, 39, 3 dub.; v. Drak. ad loc.), 4, v. a. [saepes].

  1. I. Prop., to surround with a hedge, to hedge in, fence in, enclose (class.; cf. vallo).
    1. A. With abl.: VTI LOCVS ANTE EAM ARAM … STIPITIBVS ROBVSTIS SAEPIATVR, Cenot. Pisan. ap. Inscr Orell. 642; cf.: saeptum undique et vestitum vepribus et dumetis indagavi sepulcrum, Cic. Tusc. 5, 23, 64; cf. id. Rep. 1, 26, 41.
    2. B. In simple constr.: dum ne per fundum saeptum facias semitam, Plaut. Curc. 1, 1, 36.
    3. C. With abl. of time: pontifices negant segetem feriis saepiri debere, Col 2, 21, 2.
  2. II. Transf.
    1. A. To enclose, surround, encircle, etc.
      1. 1. With abl.: urbem moenibus, Cic. Sest. 42, 91: oppidum operibus, unitionibus, id. Phil. 13, 9, 20: castris, id. Fam. 15, 4, 10; cf. Liv. 5, 5, 2; 44, 39, 3: castra tectis parietum pro muro, id. 25, 25, 8: oculos membranis tenuissimis, Cic. N. D. 2, 57, 142 sq.: saltum plagis, Lucr. 5, 1251: feram venantum coronā, Verg. A. 9, 551: restituat legiones in locum, quo saeptae fuerunt, Liv. 9, 11, 3: Agrippam custodiā militum, Suet. Aug. 65 fin.: saepsit se tectis, i. e. shut himself up in his palace, Verg. A. 7, 600.
      2. 2. With acc.: saepsit comitium et curiam, Cic. Rep. 2, 17, 31: omnes fori aditūs, id. Phil. 5, 4, 9.
      3. 3. Pass. with ab: Albana pubes inermis ab armatis saepta, Liv. 1, 28, 8.
    2. B. To cover, envelop, wrap, wrap up; with abl.: aliquem veste, Plaut. Cas. 5, 2, 40: saeptus squalidā stolā (with vestitus), Enn. ap. Non. 537, 27 sq.: omnia sic avido complexu cetera saepsit (sc. aether), Lucr. 5, 470: at Venus obscuro gradientes aëre saepsit, Verg. A. 1, 411.
  3. III. Trop.
    1. A. To hedge up, check, impede, hinder, stop, etc.: perii, lacrimae linguam saepiunt, Afran. ap. Non. 41, 5.
    2. B. To surround, enclose, encompass, etc.: (inventa) vestire atque ornare oratione: post memoriā saepire, to enclose them in one’s memory, i. e. to get them by heart, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf.: is se circumvestit dictis, saepit sedulo, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 39, 158; and: domi teneamus eam (orbam eloquentiam) saeptam liberali custodiā, Cic. Brut. 96, 330; v. Jahn ad h. l.: locum omnem cogitatione (the figure taken from surrounding with toils in hunting; cf. II. A.), Cic. de Or. 2, 34, 147: saeptus legibus et judiciorum metu, surrounded, sheltered, guarded, id. Phil. 12, 10, 25; cf.: quibus praesidiis philosophiae saeptus sim, id. Fam. 16, 23; so, saeptus praesidiis, id. Rep. 1, 44, 68; id. Off. 2, 11, 39; id. Mil. 1, 2; cf. also: postquam omnia pudore saepta animadverterat, Liv. 3, 44; and with this cf.: (mulieres) saeptae pudicitiā agunt, Tac. G. 19: (lex) se saepit difficultate abrogationis, Cic. Att. 3, 23, 2: ut quibusdam excubiis in ore positis saepiatur, Gell. 1, 15, 3.

saepis, e, adj., = συχνός [akin with saepes, q. v.], that happens often, frequent.
As an adj. cited only once in the comp. saepior, by Prisc. p. 1016 P.; and once in the sup.: saepissimam discordiam fuisse, Cato Nep. ap. Prisc. p. 602 P.

* saepĭuscŭle, adv. dim. [saepius, from saepe], pretty often, pretty frequently: peccas, Plaut. Cas. 3, 5, 59; acc. to Prisc. p. 611 (al. saepicule).

saeptātus, a, um [saeptum], surrounded by a bulwark: culmen, Mart. Cap. 2, § 208.

saeptĭo, ōnis, f. [saepio].

  1. I. Prop., a hedging or fencing in, enclosing (post-Aug.), Vitr. 5, 12, 5; 6, 11 (8), 5.
  2. II. Meton., an enclosing with a wall, etc.; with obj. gen.: urbis, the erection of a wall around it, Vop. Aur. 12.

saeptum (sēp-), i, n. [saepio] (class.; usu. plur.).

  1. I. Prop.
    1. A. In gen., a fence, en closure, wall, etc.; plur. absol.: nunc de saeptis, quae tutandi causā fundi, aut partis fiant, dicam, Varr. R. R. 1, 14, 1; cf. the context: quibus enim saeptis tam immanes beluas continebimus? Cic. Phil. 13, 3, 5: saxea saepta, id. ib. 4, 701: saepta candentia, Mart. Cap. 2, § 108: nisi saeptis revolsis, Cic. Phil. 5, 4, 9.
      With gen.: transit fulmen caeli per saepta domorum, Lucr. 1, 490; cf. id. 6, 228; 6, 860.
      Sing.: AEDICVLAM, ARAM, SAEPTVM, CLVSVM, VETVSTATE DIRVTA RESTITVIT, Inscr. Orell. 1515.
    2. B. Esp.: Saeptum lini, a hunter’s net or toils, Nemes. Cyneg. 308.
  2. II. Meton.
    1. A. In gen., any enclosed place, an enclosure: ut intra saepta (sc. villae) habeat aquam, Varr. R. R. 1, 11, 2.
      1. 2. Esp.
        1. a. A fold for cattle: quamvis multa meis exiret victima saeptis, Verg. E. 1, 34: saepta repetit pecus, Col. 6, 23, 3.
        2. b. A fish-pond or preserve: animadvertimus intra saepta pelagios greges inertis mugilis, Col. 8, 17, 8.
        3. c. Plur., a large enclosed place in the Campus Martius, where the people assembled to vote, and where were many handsome shops: cum ille in saepta irruisset, Cic. Mil. 15, 41: est (sc. dies) quoque, quo populum jus est includere saeptis, Ov. F. 1, 53; cf. Mart. 9, 60, 1.
        4. d. Saeptum venationis, a park, warren, preserve, enclosed hunting-ground, Varr. R. R. 3, 12, 2; cf. the context.
    2. B. Any thing used for enclosing, etc.; hence,
      1. 1. A palisade, stake, pale: inermem tribunum adoriantur fragmentis saeptorum et fustibus, Cic. Sest. 37, 79.
      2. 2. A sluice, flood-gate, Dig. 43, 21, 1, § 4.
      3. 3. Medic. t. t., the diaphragm, midriff: jecurab ipso saepto orsum, Cels. 4, 1; cf. id. 5, 26, 15; 7, 4, 2; called also transversum saeptum, id. 4, 1.

saeptŭōsus (sēp-), a, um, adj. [saeptum], obscure: dictio, Pac. or Liv. Andron. ap. Tert. Pall. 3 (Trag. Rel. v. 5 Rib.).
Hence, adv.: saeptŭōsē, obscurely, Liv. Andron. ap. Non. 170, 17.

saeta (sēta), ae, f. [etym. dub.].

  1. I. Prop., a thick, stiff hair on an animal; a bristle (class.; usu. in plur.; cf. villus, pilus).
    1. A. Plur.
      1. 1. Absol., Lucr. 5, 786; of a boar, Ov. M. 8, 428; cf. 2, B. infra; of a porcupine, Claud. Hystr. 6; of the fish aper, Ov. Hal. 59; of a goat, Verg. G. 3, 312; of a cow, id. A. 7, 790; of a horse, Amm. 29, 2, 4; Val. Fl. 6, 71: ita quasi saetis labra mihi compungit barba, Plaut. Cas. 5, 2, 48.
      2. 2. With gen.: saetae leonis, Prop. 4, 9, 44.
    2. B. Sing.: saeta equina, Cic. Tusc. 5, 21, 62: nigrae saetae grex (suum), Col. 7, 9, 2; cf. Verg. A. 7, 667.
  2. II. Meton.
    1. A. Of stiff, bristly, human hair, Verg. A. 8, 266; id. G. 3, 312; Ov. M. 13, 850; Juv. 2, 11; Mart. 6, 56.
    2. B. Of the spiny leaves of coniferous trees, Plin. 16, 10, 18, § 41.
    3. C. Of any thing made of coarse hair or bristles, e. g. the bottom or leader of an angling-line, Ov. Hal. 34: piscem tremulā salientem ducere saetā, Mart. 1, 56, 9; so, id. 10, 30, 16.
    4. D. A brush made from bristles: parieti siccato cera Punica cum oleo liquefacta candens saetis inducatur, Plin. 33, 7, 40, § 122; cf. Vitr. 7, 9, 3.

Saetăbis (Sēt-), is, f., a town of Hispania Tarraconensis, celebrated for its flax (now Jativa), Plin. 19, 1, 2, § 9; Sil. 3, 374; Mel. 2, 6.
Hence,

  1. A. Saetăbĭtāni (Sēt-), ōrum, m., the inhabitants of Sœtabis, Plin. 3, 3, 4, § 25.
  2. B. Saetăbus (Sēt-), a, um, adj., of or belonging to Sœtabis: sudaria, Cat. 12, 14.

saetĭ-ger (sēt-), gĕra, gĕrum, adj. [seta-gero], bristle-bearing, having coarse hair or bristles, bristly, setaceous (poet.): sus, Lucr. 5, 969; 6, 974; Verg. A. 12, 170; Ov. M. 10, 549: pecus, id. ib. 14, 289: vestis, of goats’ hair, Paul. Nol. Ep. 49, 12.
As subst.: saetĭger, gĕri, m. (sc. ferus), the bristle-bearer, bristler, as a poet. designation of the boar, Ov. M. 8, 376; Mart 13, 93, 1.

saetōsus (sēt-), a, um, adj. [saeta], full of coarse hairs or bristles, bristly, setous (mostly poet.; cf.: villosus, pilosus): aper, Verg. E. 7, 29; cf.: setosa membra (of the sailors of Ulysses, transformed into swine by Circe), Hor. Epod. 17, 15: aures tauri, Plin. 8, 45, 70, § 181: frons, Hor. S. 1, 5, 61; cf. pectus, Cels. 2, 8: verbera, made of goats’ hair, Prop. 4, 1, 25.

saetŭla (sēt-), ae, f. dim. [saeta], a little coarse hair of an animal, a small bristle, Arn. 7, p. 226.

saevē, adv., v. saevus fin. a.

* saevĭdĭcus, a, um, adj. [saevus-dico], spoken furiously or angrily: dicta, Ter. Phorm. 1, 4, 36.

saevĭo, ii, ītum, 4 (old form of the imperf. saevibat, Lucr. 5, 1003; fut. saevibo, Mar. Vict. from Macr. 20, p. 443), v. n. [saevus], to be fierce or furious, to rage, to vent one’s rage (very freq. since the Aug. per.; once in Cæs.; not in Cic.; but saevus and saevitia several times in Cic.).

  1. I. Lit., of animals: ubi equus saevit, Lucr. 5, 1075: (lupus) rabieque fameque, Ov. M. 11, 369: anguis, Verg. G. 3, 434: panthera, Phaedr. 3, 2, 14: leo, Val. Fl. 6, 613 al.: aper in pecudes, Ov. M. 8, 296: accipiter in omnes aves, id. ib. 11, 345: canes in alios saevientes, Gell. 7, 1, 6.
    1. B. Esp., of the cries of enraged animals: hinc exaudiri gemitus iraeque leonum, … atque in praesepibus ursi Saevire, Verg. A. 7, 17 Forbig. ad loc. (cf. Rib. ad loc., who conjectures mugire): agni balant, porcelli gruniunt, ursi saeviunt, Spart. Get. 5.
  2. II. Transf., of any strong, passionate excitement, to rage, rave; to be furious, mad, violent, angry, etc. (cf.: furo, bacchor).
    1. A. Of persons: here mi, nimium saevis, Plaut. Cas. 3, 5, 20; id. Truc. 5, 4; cf. id. Ps. 5, 1, 4: ah, ne saevi tantopere, Ter. And. 5, 2, 27: ne saevi, magna sacerdos, Verg. A. 6, 544: si quid saeviunt senes, Plaut. Ep. 5, 1, 51: leniter qui saeviunt sapiunt magis, who control their anger, id. Bacch. 3, 3, 4: saevire Fortuna ac miscere omnia coepit, Sall. C. 10, 1: saeviens turba, Liv. 8, 24: seditionibus saevire, id. 2, 44: in delectibus saevire solitos, id. 2, 44 Drak.: (paedagogi) imperiosi atque interim saevientes, Quint. 1, 1, 8: saevire securibus, Plin. Pan. 52, 4: saevit animis ignobile vulgus, Verg. A. 1, 149: animis acerbis (with procedere longius iras), id. ib. 5, 462: pater ardens Saevit, quod, etc., Hor. S. 1, 4, 49: saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus, id. ib. 2, 2, 126: saevire in tergum et in cervices, Liv. 3, 45: in obsides innoxios, id. 28, 34: in delubra, id. 31, 30: in se ipsum, id. 1, 53: in conjuges ac liberos, Tac. Agr. 38; id. A. 3, 31 fin.; Suet. Aug. 13; Ov. M. 4, 712 al.; cf.: flagellis in aliquem, Juv. 10, 180; and: in se (corresp. to manus sibi inferre), Dig. 29, 5, 1, § 22.
      Poet., with dat.: qui mihi nunc saevit, Ov. H. 4, 148; Tib. 1, 2, 88.
      Poet., with inf. (cf. saevus, II. A.): cum manus impia saevit Sanguine Caesareo Romanum exstinguere nomen, Ov. M. 1, 200.
      Impers. pass.: clade saevitum est, Suet. Ner. 38: constat Trojā captā in ceteros saevitum esse Trojanos, Liv. 1, 1: in aliquid (aliquem), id. 34, 14; 41, 6; Vell. 2, 74, 44; Tac. Agr. 2; id. A. 1, 49; 4, 20; id. H. 2, 62 al.
    2. B. Of things: saevit minaci murmure ventus, Lucr. 1, 276; cf.: frustra mare saepe coortum Saevibat, id. 5, 1003: dum longus inter saeviat Ilion Romamque pontus, Hor. C. 3, 3, 37: pelagus, Tac. A. 15, 46: mare ventis, Sall. J. 78, 3: ventus, * Caes. B. G. 3, 13 fin.; cf. Aufidus, Hor. C. 4, 14, 27: medius dies solstitio, Sen. Hippol. 766: venenum in praecordiis, Hor. Epod. 3, 5: gula, Juv. 5, 94; cf. venter (sc. fame), App. M. 4, p. 145: arbor stridoribus, Sil. 13, 600: cum tibi flagrans amorSaeviet circa jecur ulcerosum, Hor. C. 1, 25, 15: saevit amor ferri, Verg. A. 7, 461; 4, 532: dolor in erepto amore, Prop. 2, 8, 36 (8 b, 20): dolor in praecordiis, Petr. 17, 8: ira in aliquem, Ov. M. 14, 193: quo fortuna magis saevit, id. P. 2, 3, 51: fames, Val. Fl. 4, 499: morbus, Gell. 12, 5, 4: acerbus odor. Val. Fl. 4, 493: acer hinnitus equorum, Sil. 4, 97: oratio ferociens saeviensque (opp. demissa jacensque), Gell 1, 11, 15.

saevis, e, v. saevus.

saevĭtas, ātis, f. [saevus], rage, violence, fury (late Lat.), Prud. στεφ. 10, 483; Firm. Math. 5, 5; Ambros. in Luc. 9, § 32; id. de Spirit. Sanc. 3, 16, 117.

saevĭter, adv., v. saevus fin. β.

saevĭtĭa, ae (collat. form acc. saevitiem, App. M. 6, p. 181 med.), f. [saevus], a raging, rage, fierceness, ferocity.

  1. I. Lit., of animals: sicut aves ad volatum, equi ad cursum, ad saevitiam ferae gignuntur, Quint. 1, 1, 1: canum, Plin. 8, 40, 61, § 146.
  2. II. Transf., for any violent, passionate excitement, fierceness, violence, harshness, savageness, cruelty, barbarity, severity, etc. (freq. and class.).
    1. A. Of persons: num meam saevitiam veritus? Ter. Eun. 5, 2, 15: in judicio aut saevitiam aut clementiam judicis (sibi proponet), Cic. Part. 4, 11; so (with immanitas) Plin. Ep. 2, 11, 2: feneratorum (shortly before: violentia atque crudelitas), Sall. C. 33, 1: Iasidos, Prop. 1, 1, 10; cf. creditorum, Tac. A. 11, 13: ingenii, Suet. Calig. 27: hostium, Sall. J. 7, 2; Tac. A. 1, 67; 2, 11; Liv. 2, 58: secandi urendique, Plin. 29, 1, 6, § 13; Cic. Off. 2, 7, 24: saevitiam reprimere, Suet. Calig. 6: quantum saevitia glisceret, Tac. A. 6, 19.
      In plur.: quibus saevitiis et maxime faenoris onere oppressa plebs, Sall. H. 1, 9 Dietsch; cf. id. id. 2, 40 ib.
    2. B. Of things: maris, Vell. 1, 2, 7; Plin. 9, 31, 51, § 100: Scyllae, id. 3, 8, 14, § 87: undae, Ov. H. 19, 23: hiemis, Col. 8, 17, 11; Plin. 19, 8, 51, § 166; for which, temporis, Sall. J. 37, 4: tempestatum, Plin. 2, 47, 47, § 125: caeli, Curt. 8, 4, 13: maris, id. 4, 3, 7: ignea (i. e. sacri ignis), Col. 7, 5, 16: amoris, id. 6, 37, 1: annonae, i. e. dearness, Tac. A. 2, 87.

saevĭtĭes, ēi, v. saevitia.

* saevĭtūdo, ĭnis, f. [saevus], ferocity, violence (for the class. saevitia): mala, Plaut. Fragm. ap. Non. 172, 32.

saevus, a, um (collat. form saevis, e; in gen. plur. saevium, Amm. 15, 9; 29, 5), adj. [etym. dub.; perh. akin with scaevus, q. v.], roused to fierceness (while ferus signifies naturally fierce); raging, furious, fell, savage, ferocious, etc. (mostly poet.)

  1. I. Lit., of animals: leones, Lucr. 3, 306; 4, 1016; cf.: saecla leonum, id. 5, 862: leaena, Tib. 3, 4, 90: lea, Ov. M. 4, 102: saevior leaena, Verg. G. 3, 246: apri, Lucr. 5, 1327: sues, id. 5, 1309: lupi, Tib. 1, 5, 54: canes, Prop. 4 (5), 4, 40; Ov. M. 7, 64: ferae, Tib. 1, 10, 6; Ov. M. 4, 404; 7, 387: belua, Hor. C. 1, 12, 22.
  2. II. Transf., of any vehement, passionate excitement, fierce, cruel, violent, harsh, severe, fell, dire, barbarous, etc. (syn.: crudelis, inmitis, trux, durus).
    1. A. Of persons: nunc truculento mihi atque saevo usus sene est, Plaut. Bacch. 4, 5, 3; so (with truculentus) id. Truc. 3, 2, 5; cf.: agrestis, saevus, tristis, parcus, truculentus, etc., Ter. Ad. 5, 4, 12: gens, Cic. poët. Tusc. 2, 8, 20: ex amore saevus, Plaut. Am. 1, 3, 43: uxor, cross, Ter. Phorm. 5, 1, 17: vir, Hor. C. 3, 10, 2: custos, id. Ep. 1, 16, 77: magister, id. ib. 1, 18, 13: novercae, Verg. G. 2, 128: Canidia, Hor. Epod. 5, 47: Tisiphone, id. S. 1, 8, 33: mater Cupidinum, id. C. 1, 19, 1; 4, 1, 5: Juno, Verg. A. 1, 4; cf.: conjux Jovis, Ov. M. 9, 199: Proserpina, Hor. C. 1, 28, 20: Necessitas, id. ib. 1, 35, 17: tyrannus, Ov. M. 6, 581; cf.: cum tyranno saevissimo et violentissimo in suos, Liv. 34, 32: saevus metu, Suet. Dom. 3: aliquanto post civilis belli victoriam saevior, id. ib. 10: post cujus interitum vel saevissimus exstitit, id. Tib. 61: saevorum saevissime Centaurorum, Euryte, Ov. M. 12, 219 et saep.: saevus in armis Aeneas acuit Martem, terrible, δεινός, Verg. A. 12, 107: Hector, id. ib. 1, 99; Ov. M. 13, 177: Achilles, id. ib. 12, 582: sed manibus qui saevus erit, Tib. 1, 10, 67: nimium in pellice saevae deae, Ov. M. 4, 547: videt Atridas Priamumque et saevum ambobus Achillem, Verg. A. 1, 458: saevus accusandis reis, Tac. A. 11, 5: duces, Hor. C. 3, 16, 16.
      Poet., with inf. (cf. saevio, II. A.): quaelibet in quemvis opprobria fingere saevus, Hor. Ep. 1, 15, 30; cf. in comp.: saevior ante alios iras servasse, Sil. 11, 7.
    2. B. Of things: mare, Naev. ap. Fest. s. v. topper, p. 352 Müll.; Sall. J. 17, 5: pelagus, Ov. M. 14, 559: fluctus, Plaut. Mil. 2, 5, 4: procellae, Lucr. 3, 805: undae, id. 5, 222: saevi exsistunt turbines, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157: ventus, Cic. Att. 5, 12; Liv. 28, 18; Ov. M. 12, 8: tempestates, Lucil. ap. Non. 388, 17; Lucr. 6, 458; Liv. 24, 8; cf. hiems, id. 40, 45; Val. Fl. 7, 52: Orion, Verg. A. 7, 719: scopulus, id. ib. 5, 270: ignes, Prop. 1, 1, 27; Ov. M. 2, 313; Hor. C. 1, 16, 11: bipennis, Ov. M. 8, 766: falx Priapi, Tib. 1, 1, 18: catenae, Hor. C. 3, 11, 45: tympana, sounding harshly or terribly, id. ib. 1, 18, 13 et saep.: saevo ac duro in bello, Lucil. ap. Non. 388, 15; so, bellum, Lucr. 1, 475: saeva et tristia dicta, Lucil. ap. Non. 388, 23: unde superstitiosa primum saeva evasit vox fera, Poët. ap. Cic. Div. 2, 56, 115: minae, Prop. 1, 17, 6 sq.: verba, Hor. Epod. 12, 13: jocus, id. Ep. 2, 1, 148; id. C. 1, 33, 12: naves, id. ib. 1, 37, 30: militia, id. Ep. 1, 18, 54: cum ex saevis et perditis rebus ad meliorem statum fortuna revocatur, Cic. Rep. Fragm. 6, p. 419 Osann (5, p. 247 B. and K.; ap. Amm. 15, 5, 23): Medea amore saevo saucia, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34; and ap. Cic. Cael. 8, 18 (Trag. v. 288 Vahl.); so, Amor, Verg. E. 8, 47: horror, id. A. 12, 406: verbera, id. G. 3, 252: ira, Prop. 1, 18, 14: damna, Tac. A. 2, 26: adulationes, id. ib. 4, 20: caedes, Ov. M. 1, 161: dolores, Verg. A. 1, 25: ira, Ov. M. 1, 453: paupertas, Hor. C. 1, 12, 43: quae sibi belligeranti saeva vel prospera evenissent, Tac. A. 2, 5: ut saeva et detestanda Quirinio clamitarent, id. ib. 3, 23: multa saevaque questus, id. ib. 1, 6.
      Adv., in three forms, saeve, saeviter (anteclass.), and saevum (in post-Aug. poets), fiercely, furiously, ferociously, cruelly, barbarously, etc.
          1. (α) saevē: saeve et atrociter factitavit, Suet. Tib. 59: facere omnia, Luc. 8, 492: gesturus impia bella, id. 7, 171.
          2. (β) saevĭter: ferro cernunt de victoriā, Enn. ap Non. 511, 8; Att. and Afran. ib. 4, 7; Plaut. Ps. 5, 2, 3; id. Poen. 1, 2, 122; id. Trin. 4, 3, 53.
          3. (γ) saevum: cui arridens, Sil. 1, 398; Stat. Th. 3, 589; Claud. Rapt. Pros. 1, 285.
        1. b. Comp.: lumina Gorgoneo saevius igne micant, Ov. A. A. 3, 504; Plin. 30, 2, 5, § 15; Hor. C. 2, 10, 9.
        2. c. Sup.: sunt (loca), quae tepent hieme, sed aestate saevissime candent, Col. 1, 4, 9; Claud. ap. Suet. Claud. 2: saevissime dentiunt, Plin. 11, 37, 64, § 170.

* septŭōsē (saep-), adv., v. saeptuosus fin.

septus (saep-), a, um, Part. of saepio.