No entries found. Showing closest matches:
† scaenŏgrăphī̆a, ae, f., = σκηνογραφία, a drawing in perspective: scaenographia est frontis et laterum abscedentium adumbratio ad circinique centrum omnium linearum responsus, Vitr. 1, 2, 2 Rode. (Others read scĭāgrăphī̆a, σκιᾶγραφία, in the same signif.)
scandŭla (later form scindŭla, as if from scindo), ae, f. dim. [scando], a shingle for a roof (so named from their rising, like steps, one above the other); mostly plur., Hirt. B. G. 8, 42 init.; Plin. 16, 10, 15, § 36; 16, 10, 18, § 42; Col. 8, 3, 6; Vitr. 2, 1; Isid. 19, 19, 7; Pall. 1, 22.
schĕdŭla (scĭdŭla), ae, f. dim. [scheda or scida], a small leaf of paper, Hier. in Ruf. 3, 2.
† scĭădeus, ĕi, m., and scĭaena, ae, f., = σκιαδεύς and σκίαινα, the male and female of a sea-fish; perh. a kind of grayling or ombre: Salmo thymallus, Linn.; Plin. 32, 11, 53, § 151.
scĭaena, ae, v. sciadeus.
scĭāgrăphĭa, ae, v. scenographia fin.
Sciāpŏdes (Scĭŏpŏdes), um, m., = Σκιάποσες, a fabulous people in Libya, with monstrously large soles to their feet, which they were said to turn up and use as umbrellas, Plin. 7, 2, 2, § 23; Tert. Apol. 8; Aug. Civ. Dei, 16, 8.
Scĭăthos (-us), i, f., = Σκίαθος, a small island in the Sinus Thermaicus, with a town of the same name, now still Skiatho, Mel. 2, 7; Plin. 4, 12, 23, § 72; Liv. 31, 28; 31, 45; 44, 13; Val. Fl. 2, 8.
scībĭlis, e, adj. [scio], that can be known, knowable, discernible (post-class.): Deus non omnibus scibilis, Tert. adv. Marc. 5, 16: scientia rei, Mart. Cap. 4, § 375.
scĭda or schĕda, ae, f., = σχίδν, σχέδη, a strip of papyrus bark, Plin. 13, 12, 23, § 77.
Form scheda, a leaf or sheet of paper, Cic. Att. 1, 20, 7; id. Fam. 15, 16, 1; Quint. 1, 8, 19; Mart. 4, 89, 4 (form scheda; al. scida).
scĭens, entis, Part. and P. a., from scio.
scĭenter, adv., v. scio, P. a. fin.
scĭentĭa, ae, f. (plur. only Vitr. 1, 1, 18; 3, praef. 1) [sciens], a knowing or being skilled in any thing, knowledge, science, skill, expertness, = cognitio, eruditio (freq. and class.).
- (α) Absol.: aut scire istarum rerum nihil, aut, etiamsi maxime sciemus, nec meliores ob eam scientiam nec beatiores esse possumus, Cic. Rep. 1, 19, 32: se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre, id. ib. 5, 3, 5: Antiochus ingenio scientiāque putatur excellere, id. Ac. 2, 2, 4: omnes trahimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem … omnis autem cogitatio aut in consiliis capiendis aut in studiis scientiae cognitionisque versabitur, id. Off. 1, 6, 18 sq.; so (with cognitio) id. ib. 1, 44, 158; id. Fin. 5, 12, 34; 5, 18, 48 al.: exercere altissimam eruditionem ac scientiam, Quint. 1, 4, 6: his difficultatibus duae res erant subsidio, scientia atque usus militum, Caes. B. G. 2, 20; cf. so (with usus) infra, β: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit, Cic. Imp. Pomp. 10, 28: notabo singulas res: etsi nullo modo poterit oratio mea satisfacere vestrae scientiae, id. Phil. 2, 23, 57; id. de Or. 1, 20, 92: tuae scientiae excellenti ac singulari non multo plus quam nostri relictum est loci, i. e. for jurisprudence than for oratory, id. Fam. 4, 3, 4: ars earum rerum est, quae sciuntur: oratoris autem omnis actio opinionibus, non scientiā continetur, id. de Or. 2, 7, 30: etsi ars, cum eā non utare, scientiā tamen ipsā teneri potest, in theory, theoretically, id. Rep. 1, 2, 2; so (opp. ars) id. Fin. 5, 9, 26; id. Ac. 2, 47, 146: alter (Cratippus) te scientiā augere potest, altera (urbs Athenarum) exemplis, id. Off. 1, 1, 1; id. de Or. 1, 14, 59: jam efficaci do manus scientiae, Hor. Epod. 17, 1: trivialis scientia, Quint. 1, 4, 27: cum tanta sit celeritas animorum … tot artes tantae scientiae, tot inventa, requiring so great knowledge (scientiae is gen. sing.), Cic. Sen. 21, 78 (dub.; B. and K. bracket the words tantae scientiae); cf.: physica ipsa et mathematica scientiae sunt eorum, qui, etc., id. de Or. 1, 14, 61.
Plur.: disciplinarum scientiae, Vitr. 3, praef. § 1.
- (β) With gen. obj.: rerum magnarum atque artium scientiam consequi, Cic. de Or. 1, 6, 20; (with cognitio rei) id. ib. 3, 29, 112: Veneti scientiā atque usu nauticarum rerum reliquos antecedunt, Caes. B. G. 3, 8: sine regionum terrestrium aut maritimarum scientiā, Cic. de Or. 1, 14, 60: ignoratio futurorum malorum utilior est quam scientia, id. Div. 2, 9, 23; so (opp. ignoratio) id. Leg. 1, 6, 18; id. Sull. 13, 39; id. Rep. 1, 6, 11: astrologiae scientia, id. ib. 1, 14, 22: dialecticorum, id. Or. 32, 113: juris, id. Leg. 1, 6, 18: rei militaris, id. Imp. Pomp. 10, 28; Caes. B. G. 3, 23; 7, 57: oppugnationis (with artificium), id. ib. 7, 29: linguae Gallicae, id. ib. 1, 47: colendorum deorum (sanctitas), Cic. N. D. 1, 41, 116: verborum aut faciendorum aut deligendorum, id. de Or. 2, 9, 36: qui in alienis morbis profitentur tenere se medicinae scientiam, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5: fundendi aeris, Plin. 34, 7, 18, § 46; 35, 12, 44, § 153 et saep.
- (γ) With in or de and abl. (rare): scientia in legibus interpretandis, Cic. Phil. 9, 5, 10: in affectibus omnis generis movendis, Quint. 10, 2, 27: cujus scientiam de omnibus constat fuisse, ejus ignoratio de aliquo purgatio debet videri, Cic. Sull. 13, 39.
scĭentĭŏla, ae, f. dim. [scientia], a little knowledge, a smattering, Aug. Civ. Dei, 11, 31: parvas concinnavit scientiolas artium, Arn. 2, 56.
scīlĭcet, adv. [contr. from sci- (root of scire) licet; cf. vide-licet, i-licet], or scīre lĭcet, as it is freq. written in Lucr. and in archaic lang. in Liv., and sometimes in Cels.; prop., you may understand or know, = Gr. δηλονότι, and serving to imply that a statement is in itself obviously true, and is not overlooked by the speaker (cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 1, 3).
- I. Lit., it is evident, clear, plain, or manifest; of course, naturally, evidently, certainly, undoubtedly, etc. (freq. and class.; cf.: nimirum, nempe).
- (α) With obj.-clause on account of scire (ante-class., and several times in Sall.; cf. videlicet): Pa. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, etc. Di. Optumumst: Ita scilicet facturam, very good; of course she will do so, Plaut. As. 4, 1, 42; id. Curc. 2, 2, 13; id. Rud. 2, 3, 64; id. Ps. 4, 7, 83; Ter. Heaut. 2, 3, 117; 4, 8, 15; Lucr. 2, 469; Sall. J. 4, 6; 102, 9; 113, 3; id. Fragm. 1, Orat. Phil. § 5.
- (β) As a simple particle: Le. Tam ego homo sum quam tu. Me. Scilicet ita res est, that is clear enough, no one disputes that, Plaut. As. 2, 4, 83: Co. Utrum amicis hodie an inimicis tuis Daturu’s cenam? Ba. Pol ego amicis scilicet, id. Ps. 3, 2, 89; id. Men. 2, 3, 41: nunc vivat necne, id Orcum scire oportet scilicet, id. Capt. 2, 2, 33: pol me haud paenitet Scilicet boni dimidium mihi dividere cum Jove, id. Am. 5, 1, 73: video jam illum virum cui praeficias officio et muneri. Huic scilicet, Africanus (inquit), uni paene: nam in hoc fere uno sunt cetera, Cic. Rep. 2, 42, 69; cf. id. ib. 1, 38, 60: quā mente esset Antonius, demonstravit: pessima scilicet et infidelissima, Nam, etc., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 1: a te litteras exspectabam: nondum scilicet; nam has mane rescribebam, not yet to be sure, Cic. Att. 13, 3, 1: me in dolore … maxime scilicet consolatur spes, etc., id. Fam. 1, 6, 1; id. Q. Fr. 2, 6, 2: quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc., id. Quint. 17, 55: ego valde suspenso animo exspecto, primum te scilicet, deinde Marionem, id. Fam. 16, 3, 2; id. Att. 2, 19, 4: videtis ut senectus sit operosa et semper agens aliquid et moliens: tale scilicet, quale cujusque studium in superiore vita fuit, such, naturally, id. Sen. 8, 26: Brutus terram osculo contigit: scilicet, quod ea communis mater omnium mortalium esset, evidently because, Liv. 1, 56 fin.
Often followed by sed, tamen, etc.: cognoscat (orator) rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam imperiosorum populorum et regum illustrium, Cic. Or. 34, 120: scilicet nimis hic quidem est progressus, sed ex eo ipso est conjectura facilis, id. de Or. 3, 23, 128; id. Q. Fr. 2, 12, 2: maxime scilicet in homine, sed in omni animali, id. Fin. 5, 20, 55: me species quaedam commovit, inanis scilicet, sed commovit tamen, id. ib. 5, 1, 3: nihil scilicet novi, ea tamen quae te ipsum probaturum esse confidam, id. ib. 1, 8, 28: tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire, id. Fam. 9, 23: tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti; sed tamen illud cogita, etc., id. Mur. 20, 42; id. Tusc. 5, 39, 114: Meneclides quidam, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet, Nep. Epam. 5, 2: nota scilicet illa res, cum Decimus quidam Verginius, etc., that event is surely well known, etc., id. Rep. 2, 37, 63.
In an assertion put in the form of a question: Ch. Huc cum advenio, nulla erat. Pa. Comites secuti scilicet sunt virginem? followed her of course, Ter. Eun. 2, 3, 54.
- (γ) Elliptically (only ante-class.): manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aëris e terrā res omnes crescere alique, etc. … Scilicet: et nisi nos, etc., to be sure, by all means, quite right, certainly, Lucr. 1, 809.
Esp. as an answer: Le. Abi ad meam sororem. St. Ibitur. Le. Et gratulator meae sorori. St. Scilicet, of course, certainly, Plaut. Trin. 2, 4, 178; id. Ps. 4, 7, 82; id. Poen. 3, 2, 23; 3, 4, 25; id. Rud. 4, 3, 12; Ter. Eun. 3, 1, 11; 5, 8, 10; id. Ad. 4, 7, 11; 4, 7, 33; id. Hec. 3, 5, 17; id. Phorm. 5, 3, 9.
- B. In partic., of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, when an assertion that is obviously false is ironically made or accepted (class.): Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. Id populus curat scilicet! of course people trouble themselves a great deal about that! Ter. And. 1, 2, 14 (also cited Cic. Att. 13, 34); cf.: scilicet is superis labor est, ea cura quietos Sollicitat, Verg. A. 4, 379; Cic. Q. Fr. 1, 3, 1: et ego id scilicet nesciebam! id. Fin. 2, 31, 102: et tu scilicet mavis numine deorum id factum quam casu arbitrari? id. Div. 2, 21, 47; id. Verr. 2, 1, 54, § 142: scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam C. Graccho fratris, et tibi acerbior ejus patrui mors est, quem numquam vidisti quam illi ejus fratris, quicum concordissime vixerat, etc., id. Rab. Perd. 5, 14: scilicet is sum, qui existimem, Cn. Pisonem et Catilinam nihil scelerate ipsos per sese sine P. Sullā facere potuisse, id. Sull. 24, 67; id. Pis. 9, 19; Quint. 8, prooem. § 25; cf.: unde illa scilicet egregia laudatio: Tanto melior, ne ego quidem intellexi, id. 8, 2, 18: scilicet medio triennio defuerat tempus, etc., Tac. A. 6, 23; 1, 8 fin.; 3, 59; 11, 24; id. Agr. 2 al.
- II. Transf., in the postAug. per. sometimes, like δηλονότι in later Greek, merely as an expletory or explanatory particle, namely, to wit, that is to say: quaedam etiam opera sub nomine alieno, nepotum scilicet et uxoris sororisque, fecit, Suet. Aug. 29; id. Tib. 14: manente villā, qualis fuerit olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret, id. Vesp. 2; so, ne scilicet, id. Gram. 4; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.
† scĭlla (squilla), ae, f., = σκίλλα.
- I. A sea-onion, sea-leek, squill: Scilla maritima, Linn.; Plin. 19, 5, 30, § 93; 20, 9, 39, § 97; 21, 17, 66, § 106; Varr. R. R. 2, 7, 8; Col. 12, 33; 12, 34; Pall. Febr. 29, 2; id. Mart. 10, 4; id. Jul. 8, 1 al.
- II. A small fish of the lobster kind, which defends the pinna, a prawn, shrimp: Cancer squilla, Linn.; in this sense more usually written squilla, Cic. N. D. 2, 48, 123; Plin. 9, 42, 66, § 142; Lucil. ap. Cic. Fin. 2, 8, 24; Hor. S. 2, 4, 58; 2, 8, 42; Mart. 13, 83.
† scillĭnus, a, um, adj., = σκίλλινος, of sea-onions or squills: acetum, vinegar flavored with squills, Plin. 23, 2, 28, § 59; also called acetum scilliticum (σκιλλιτικόν), Cels. 5, 19, 19; Col. 12, 34; Plin. 32, 10, 47, § 135; Ser. Samm. 510.
† scillītes, ae, m., = σκιλλίτης (οἶνος), wine seasoned with squills, Col. 12, 33; Pall. Jul. 6.
Hence, also, acetum scillites, Plin. 26, 8, 48, § 77; Aus. Ep. 4, 69.
scillītĭcus, a, um, v. scillinus.
† scimpŏdĭon, ii, n., = σκιμπόδιον, a small bed or couch (syn. grabatus): Graeciense, Gell. 19, 10, 1.
scīn’ for scisne, v. scio init.
† scincos or -us, i, m., = σκίγκος, a kind of lizard common in Asia and Africa, Plin. 8, 25, 38, § 91; 28, 8, 30, § 119; 32, 5, 16, § 43.
scindo, scĭdi, scissum, 3 (old perf. redupl. scicidi, Enn., Naev., Att, and Afran. ap. Prisc. p. 890 P.; or Enn. p. 133 Vanl.; Com. Rel. pp. 19 and 164 Rib.; cf. also, sciciderat. Gell 6, 9, 16), v. a. [akin to Gr. σχίζω, to split; cf. Germ. scheiden, and Lat. scio], to cut, tear, rend, or break asunder; to split, cleave, divide, or separate by force, etc. (freq. and class.; but in tempp.perf.ante-class.and postAug.; syn.: findo, rumpo).
- I. Lit.: quom saxum scisciderit, Enn. ap. Prisc. l. l.: non ergo aquila scisciderat pectus, Att. ib. and ap. Gell. l. l.: satis fortiter vestras sciscidistis colus, Afran. ap. Prisc. l. l.: scindens dolore identidem intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62: crines, Verg. A. 12, 870; Ov. M. 11, 683: capillos, id. H. 3, 79; Tib. 1, 10, 55; cf., in a Greek construction: scissaeque capillos matres, Ov. M. 8, 526: vela, Plaut. Trin. 4, 1, 18: epistulam, Cic. Fam. 5, 20, 9: vestem, to tear open, Liv. 3, 58; Quint. 2, 15, 7; Prop. 2, 15 (3, 7), 18; Ov. M. 9, 166; Hor. C. 1, 17, 27; cf.: vestem tibi de corpore, Prop. 2, 5, 21: pecora scindunt herbarum radices, Col. 2, 18, 2: asini me mordicibus scindant, tear, lacerate, Plaut. Aul. 2, 2, 57: sinus, Ov. M. 10, 386: latus flagello, id. Ib. 185: lacerum corpus ictibus innumeris, Sil. 1, 172: vitiato fistula plumbo Scinditur, bursts open, Ov. M. 4, 123; cf.: et faceret scissas languida ruga genas, wrinkled, Prop. 3, 10, 6: vallum, to break through, tear up, Caes. B. G. 3, 5; 5, 51; Liv. 7, 37; Tac. H. 4, 28: limen portae, to break in pieces, Plaut. Bacch. 4, 9, 31: pontem, to break down, id. ib. 5, 26: cuneis lignum, to split, cleave, Verg. G. 1, 144: quercum cuneis, id. A. 7, 510: cuneis fissile robur, id. ib. 6, 182; cf.: ferro aequor (i. e. humum), id. G. 1, 50; cf. solum, id. ib. 2, 399: vomere terram, Ov. A. A. 2, 671: freta ictu (remorum), id. M. 11, 463: puppis aquas, id. Tr. 1, 10, 48: fluvios natatu, Claud. Cons. Hon. 4, 347: tellurem mare scindit, Luc. 3, 61: agmen, Tac. A. 1, 65 et saep.: labra, to open wide, Quint. 11, 3, 81: obsonium, to cut up, carve, Sen. Vit. Beat. 17; cf. nihil (edulium), Mart. 3, 12, 2: aves in frusta, Sen. Brev. Vit. 12.
- b. Prov.: penulam alicui, to tear off one’s travelling cloak, i.e. to urge, press, solicit one to stay, Cic. Att. 13, 33, 4.
- B. Transf., to part, separate, divide; of places: dirimit scinditque Sueviam continuum montium jugum, Tac. G. 43: frons Italia in duo se cornua scindit, Mel. 2, 4, 7.
Mid.: omnis Italia scinditur in duo promuntoria, Sall. H. 4, 18 Dietsch.
In gen.: se (lutamenta), Cato, R. R. 128: se (nubes), Verg. A. 1, 587.
Mid.: omnis fumus, vapor, etc. … scinduntur per iter flexum, Lucr. 4, 91: scinditur in geminas partes circumfluus amnis, Ov. M. 15, 739; Luc. 1, 551.
Absol.: sentes quod tetigere, ilico rapiunt: si eas ereptum, ilico scindunt, Plaut. Cas. 3, 6, 2.
- 2. To destroy: scindunt proceres Pergamum, Plaut. Bacch. 4, 9, 130.
- II. Trop., to tear in pieces, to distract, agitate, disturb, etc.: aliquem quāvis scindunt cuppedine curae, Lucr. 3, 994: quantae tum scindunt hominem cuppedinis acres Sollicitum curae, id. 5, 46: nolo commemorare, quibus rebus sim spoliatus, ne scindam ipse dolorem meum, tear open, i. e. renew my grief, Cic. Att. 3, 15, 2: non sine piaculo sanctissimas necessitudines scindi, to be sundered, separated, Plin. Pan. 37 fin.: ut (actio) noctis interventu scinderetur, was interrupted, id. Ep. 2, 11, 16: verba fletu, Ov. P. 3, 1, 157: vox scinditur, is broken, cracked, Quint. 11, 3, 20: sic genus amborum scindit se sanguine ab uno, divides, branches off, Verg. A. 8, 142; cf.: scidit deinde se studium atque inertiā factum est, ut artes esse plures viderentur, was separated, divided, Quint. prooem. § 13; cf.: naturalis pars philosophiae in duo scinditur corporalia et incorporalia, Sen. Ep. 89, 16: scinditur incertum studia in contraria vulgus, Verg. A. 2, 39; cf. Tac. H. 1, 13: scindebatur in multiplices curas, Amm. 16, 3, 3.
Hence, scissus, a, um, P. a., split, cleft, divided.
- A. Lit.: folia pluribus divisuris, Plin. 25, 5, 21, § 48: vitis folio, id. 14, 2, 4, § 23: scissae (aures) cervis ac velut divisae, id. 11, 37, 50, § 136: alumen, Col. 6, 13, 1 (for which: scissile alumen, Cels. 5, 2; 6, 11): vestibus, Vulg. Job, 2, 12.
- B. Trop.: genus vocum, harsh, grating, Cic. de Or. 3, 57, 216.
No comp., sup., or adv.
scindŭla, ae, f. [scindo], a split piece of wood, a shingle; later form of scandula, q. v.
scĭnĭfes, v. cinifes.
scintilla, ae, f. dim. [kindr. with σπινθήρ], a spark (class.).
- I. Lit.; sing.: videmus Accedere ex unā scintillā incendia passim, Lucr. 5, 609; 4, 606; Verg. A. 1, 174; Ov. M. 7, 80; Liv. 38, 7 al.: parva saepe scintilla contempta excitavit incendium, Curt. 6, 3, 11.
Plur., Lucr. 2, 675; 6, 163; Verg. A. 12, 102; Quint. 8, 5, 29 al.
- B. Transf., a bright, sparkling point: nullis ut in auro lucentibus scintillis, Plin. 33, 6, 31, § 95.
- II. Trop., a spark, glimmer, faint trace: scintilla ingenii, Cic. Rep. 2, 21, 31: belli, id. Fam. 10, 14, 2: isti tantis offusis tenebris ne scintillam quidem ullam nobis ad dispiciendum reliquerunt, id. Ac. 2, 19, 61: ne scintillam quidem relinques, genus qui congliscat tuom, Plaut. Trin. 3, 2, 52.
* scintillātĭo, ōnis, f. [scintillo], a sparkling: oculorum, as a disease, Plin. 20, 9, 33, § 80.
scintillo, āvi, 1, v. n. [scintilla], to sparkle, glitter, glow, gleam, flash (poet. and in post-Aug. prose; cf. fulguro).
- I. Lit.: templa caeli, Lucr. 6, 644: fulgetra, Plin. 2, 43, 43, § 113: clipeus ardens, id. 2, 34, 34, § 100: testā ardente oleum, Verg. G. 1, 392: oculi, Plaut. Men. 5, 2, 77: carbunculi contra radios solis, Plin. 37, 7, 25, § 95: cristae, Sil. 7, 593.
- II. Trop.: scintillavit cruentis Ira genis, Sil. 9, 562: tunc Venus et calidi scintillat fervor amoris, Calp. 5, 22: cupiditatis ardor, qui scintillet in animis audientium, Ambros. Psa. 118, Serm. 18, 22.
scintillŭla, ae, f. dim. [scintilla], a little spark, sparklet (rare): eas in pueris virtutum quasi scintillulas videmus, e quibus accendi philosophi ratio debet, Cic. Fin. 5, 15, 43: vitae, Tert. Anim. 23: animae, Plaut. Trin. 2, 4, 91 Fleck.
scĭo, īvi, ītum, 4 (old imperf. scibam, Plaut. As. 2, 2, 34; 2, 4, 89; id. Ps. 1, 5, 84; 1, 5, 86; Ter. Heaut. 2, 3, 68; id. Phorm. 4, 1, 16: scibas, Plaut. Aul. 4, 10, 24; id. Ps. 1, 5, 85: scibat, id. Am. prol. 22; Lucr. 5, 934: scibatis, Plaut. Rud. 2, 3, 47: scibant, Lucr. 5, 949; 5, 953; Cat. 68, 85.
Fut. scibo, Plaut. As. 1, 1, 13; id. Most. 4, 3, 5; id. Men. 2, 3, 35; 5, 2, 57; id. Ps. 1, 2, 41; 1, 5, 65; id. Truc. 2, 6, 69; Ter. Eun. 4, 4, 58; id. Ad. 3, 3, 7; 5, 2, 5; id. Hec. 2, 2, 4: scibis, Plaut. Cas. 3, 5, 22; id. Ep. 2, 2, 101; 5, 1, 49; id. Mil. 4, 8, 55; id. Ps. 4, 4, 2; id. Poen. 5, 4, 57; id. Pers. 2, 2, 37; id. Rud. 2, 3, 35; Ter. Eun. 4, 7, 35; id. Heaut. 5, 2, 43: scibit, Cato, R. R. 5, 5; Plaut. Ep. 1, 1, 69; 1, 2, 51; id. Mil. 3, 2, 46; Ter. Phorm. 5, 1, 38: scibimus, Plaut. Merc. 5, 4, 57: scibunt, id. Poen. 2, 16.
Perf. sciit, Sen. Contr. 1, 1, 17.
Pass. scibitur, Plaut. Capt. 4, 2, 5: scin’ for scisne, id. Am. 1, 1, 200; 2, 2, 39; 5, 1, 30; id. As. 3, 3, 113; id. Aul. 1, 1, 8 et saep.; Ter. Eun. 2, 3, 47; 3, 1, 47; 4, 6, 6; 4, 7, 30 et saep.
Perf. sync. scisti, Ov. A. A. 1, 131; id. F. 4, 527: scirint, Tac. Dial. 33; so, regularly, inf. scisse, e. g. Cic. de Or. 1, 13, 58; cf. Quint. 1, 6, 17), v. a. [root sci-; Gr. κείω (for σκείω), κεάζω, to split, divide; cf.: scisco, plebiscitum, etc., prop. to distinguish, discern].
- I. Lit.
- A. In gen., to know, in the widest signif. of the word; to understand; perceive; to have knowledge of or skill in any thing, etc.: plurimā mutatione figuramus, Scio, Non ignoro, et Non me fugit, et Non me praeterit, et Quis nescit? et Nemini dubium est. Sed etiam ex proximo mutuari licet. Nam et intellego et sentio et video saepe idem valent quod scio, Quint. 10, 1, 13 (freq. in all styles and periods; cf. nosco).
- (α) With acc.: aut scire istarum rerum nihil, aut, etiam si maxime sciemus, nec, etc., Cic. Rep. 1, 19, 32: ut vilicus naturam agri novit, dispensator litteras scit, etc., id. ib. 5, 3, 5: quod nec didicerint nec umquam scire curaverint, id. ib. 1, 6, 11: ego omnem rem scio Quemadmodum est, Plaut. Bacch. 3, 3, 69: id equidem ego certo scio, id. ib. 3, 3, 33: quod pro certo sciam, id. ib. 3, 4, 13: Mi. Ubi ipse est? Ch. Nescio. Nihil jam me oportet scire … nescio etiam id quod scio, id. ib. 4, 6, 21: haec scivisti et me celavisti? id. Pers. 5, 2, 19: is omnes linguas scit: sed dissimulat sciens, Se scire, id. Poen. prol. 112 (cf. supra, litteras, Cic. Rep. 5, 3, 5): comoediam, Titin. ap. Non. 277, 26: bene id opus, id. ib. 3, 21: artem, Hor. Ep. 1, 14, 44: juventutis mores qui sciam, Plaut. Am. 1, 1, 2: remuneremini nos, ac quae scitis, proferatis in me dium: nemo enim omnia potest scire, Varr. R. R. 2, 1, 2; cf.: nec scire fas est omnia, Hor. C. 4, 4, 22: SENATVOSQVE SENTENTIAM VTEI SCIENTES ESETIS, S. C. de Bacch. 23, ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 173: quod scio, omne ex hoc scio, I know all from him, Plaut. Curc. 2, 2, 7: aliquid ex aliquo, id. Capt. 2, 2, 45; id. Most. 3, 2, 58; Cic. Fam. 9, 17, 1; id. Att. 5, 2, 3 al. (v. infra, γ and δ; and cf. in the foll., with de instead of ex): quod sciam, for aught I know, as far as I know, Plaut. Capt. 1, 2, 70; 2, 2, 15; id. Most. 4, 3, 19; id. Men. 2, 2, 23; 3, 2, 35 al.; Ter. Ad. 4, 5, 7; Cic. Att. 16, 2, 4; Quint. 9, 1, 17; 9, 4, 63 al.; cf.: quantum ego quidem sciam, Quint. 3, 1, 19.
Pass.: quod quom scibitur, per urbem irridebor, Plaut. Capt. 4, 2, 5: ars earum rerum est, quae sciuntur, Cic. de Or. 2, 7, 30: an nihil certum sciri possit, id. ib. 1, 51, 222: id de Marcello aut certe de Postumiā sciri potest, can be learned from Marcellus, etc., id. Att. 12, 22, 2.
- (β) With inf., or more freq. with object-clause: qui uti sciat, Cic. Rep. 1, 17, 27: si sciret regibus uti, Hor. Ep. 1, 17, 14: antequam declamare sciat, Quint. 2, 1, 3: si docere sciant et velint, id. 10, 5, 19: digredi a re et redire ad propositum suum scierit, id. 9, 2, 4 et saep.: vincere scis, Hannibal, Liv. 22, 51, 4: qui nec ipse consulere nec alteri parere sciat, id. 22, 29, 8: qui tegere liberos sciat, id. 1, 53, 8; 38, 52, 2; Curt. 4, 2, 14: scio, fortunas secundas neglegentiam prendere solere, Cato ap. Fest, s.v. parsi, p. 210: dii sciunt, culpam meam istanc non esse ullam, Plaut. Merc. 3, 4, 41: scio, tibi ita placere, Cic. Rep. 1, 30, 46: quas (leges) scitis exstare, id. ib. 5, 2, 3: scimus L. Atilium appellatum esse sapientem id. Lael. 2, 6: scis, In breve te cogi, Hor. Ep. 1, 20, 7: scire licet, nobis venas et sanguen … alienigenis ex partibus esse, it is easy to see that, etc., Lucr. 1, 860 (shortly before and after, scilicet); so, scire licet, id. 1, 894; 2, 930; 2, 967; 3, 873 et saep.; Liv. 1, 39, 3; Cels. 1, 1 fin.; 1, 2; 3, 2 al.
So, in familiar style, imper. scito, be assured, I reply that, remember, etc.: fenestrarum angustias quod reprehendis, scito te Κύρου παιδείαν reprehendere, Cic. Att. 2, 3, 2; 12, 21, 5: scito hoc nos in eo judicio consecutos esse, ut, etc., id. Q. Fr. 2, 4, 1; id. Fam. 1, 9, 24; 5, 20, 7; cf.: istis contumeliis scitote Q. Lollium coactum, etc., id. Verr. 2, 3, 25, § 62; 2, 3, 56, § 129.
Esp., introducing a conclusion, after si, sin, nisi: si venturus es, scito necesse esse te venire, Cic. Fam. 9, 4 init.: sin ista pax perditum hominem restitutura est, hoc animo scito omnis sanos, etc., id. ib. 10, 27, 1: si vos semel finem legis transieritis, scitote vos nullum ceteris in aestimando finem improbitatis reliquisse, id. Verr. 2, 3, 95, § 220; 2, 4, 30, § 68; id. Cat. 2, 10, 23.
Rarely in part. pres. (postAug.; cf. P. a., infra): interrogant an vir daturus sit beneficium ingrato, sciens ingratum esse, Sen. Ben. 4, 26, 1: Laqueo vitam finiit, sciens et in Maximino multum esse roboris, Capitol. in Max. 19: totam hereditatem sciens ad se non pertinere, Gai. Inst. 4, 144.
Impers.: hoc scitis omnes, usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit, Sestium vivere, Cic. Sest. 38, 82.
Pass., with nom. and inf.: Christus scitur vocis simplicis jussione ambulatum dedisse contractis, Arn. 1, 48.
- (γ) With a rel.-clause: isti jam sciunt, negotii quid sit, Plaut. Poen. 3, 2, 13: ut sciamus, quid dicamus mox pro testimonio, id. ib. 3, 2, 19: scin’ quam iracundus siem? id. Bacch. 4, 2, 12: cuivis facile scitu est, quam fuerim miser, Ter. Hec. 3, 1, 15: cum sciatis, quo quaeque res inclinet, Cic. Rep. 2, 25, 46: Sestium quanti faciam, ipse optime scio, id. Fam. 13, 8, 1: ex tribus istis modis rerum publicarum velim scire quod optimum judices, id. ib. 1, 30, 46: ut eum (hostem) non modo esse, sed etiam, quis et unde sit, scire possimus, id. ib. 2, 3, 6: coqua est haec quidem: Scit muriatica ut maceret, Plaut. Poen. 1, 2, 39; Ter. Hec. 3, 5, 18; Cic. Mur. 9, 22; Hor. C. 3, 4, 42 al.: scire velis, mea cur opuscula lector Laudet, id. Ep. 1, 19, 35; 2, 2, 187: quī scis, an, quae jubeam, sine vi faciat? Ter. Eun. 4, 7, 20; Hor. C. 4, 7, 17; id. A. P. 462; cf. the phrase haud scio an, under an.
Pass.: hinc sciri potuit, Quo studio vitam suam te absente exegerit, Ter. Heaut. 2, 3, 38: scito … nec, quando futura sint comitia, sciri, Cic. Att. 1, 11, 2.
With indic. in the rel.-clause (ante-class.): Ba. Scio, quid ago. Pi. Et pol ego scio, quid metuo, Plaut. Bacch. 1, 1, 45; cf.: scitin’ quid ego vos rogo? id. Men. 5, 9, 92: scis tu, ut confringi vas cito Samium solet, id. Bacch. 2, 2, 24: jam ego ex hoc, ut factum est, scibo, id. Men. 5, 2, 57; instead of which, with subj.: ex me primo prima scires, rem ut gessissem publicam, id. Am. 1, 3, 26: ex hoc scibo quid siet, Ter. Eun. 4, 4, 59; id. Hec. 4, 2, 4.
- (δ) With de: jam vero de legibus, de bello, de pace … scisse, Cic. de Or. 1, 13, 58.
(ε) Absol.: hi sciunt, qui hic affuerunt, Plaut. Ps. 2, 4, 31: quom videbis, tum scies, id. Bacch. 1, 2, 37: Pi. Quī scire possum? Ch. Nullus plus, id. ib. 2, 2, 13: quem, ut scitis, unice dilexi, Cic. Rep. 2, 1, 1; so, ut scitis, parenthetically, id. ib. 1, 14, 21; 2, 31, 54; 6, 9, 9; id. Lael. 21, 77; cf. scio alone, parenthetically: injurato scio plus credet mihi quam jurato tibi, Plaut. Am. 1, 1, 281: ego abeo: tu jam scio patiere, id. As. 2, 2, 111: quam tu propediem effliges scio, id. ib. 4, 2, 9 et saep.: scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter, Pers. 1, 27: nemo ex me scibit, Ter. Phorm. 5, 1, 38.
Pass.: non opus est dicto … at scito huic opus est, Ter. Phorm. 5, 8, 14: plus, quam opus est scito, sciet, id. ib. 4, 1, 18; so, with adv. or adverb.-clause: non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire, Cic. Brut. 37, 140; so, Latine, id. Fin. 2, 4, 13; Liv. 1, 27: luculenter Graece, Cic. Fin. 2, 5, 15: Graece, id. Fam. 9, 22, 3: ubi hanc forma videt honesta virginem, Et fidibus scire, and that she was skilled in music, Ter. Eun. 1, 2, 53 (cf.: docere aliquem fidibus. Cic. Fam. 9, 22, 3: discere fidibus, id. Lael. 8, 26).
(ζ) With de: de legibus instituendis, de bello, de pace, etc., Cic. de Or. 1, 13, 58: cum is, qui de omnibus scierit, de Sullā se scire negavit, id. Sull. 13, 39.
(η) With non (very rare for nescio; cf.: non scire barbarum jam videtur, nescire dulcius, Cic. Or. 47, 157): quis enim erat qui non sciret studiosiorem Mithridatem fuisse, etc., id. Fl. 25, 59: tam imperitus, ut non sciret, etc., Caes. B. G. 1, 44: quid? non sciunt ipsi viam, domum quā veniant? Ter. Hec. 3, 2, 25; Auct. Her. 4, 27, 37; Treb. ap. Cic. Fam. 12, 16, 3; Sen. Contr. 2, 11, 19.
- b. Ellipt.: scin’ quomodo? do you know how (I shall serve you)? a threatening phrase in Plaut. Am. 1, 1, 200; id. Aul. 5, 21; id. Rud. 3, 5, 18.
- B. In partic., of a woman, to know carnally a man (cf. of a man, cognosco), Treb. xxx. Tyr. 30.
- * II. Transf., publicists’ t. t. for the usual scisco (v. h. v. II.), of the people, to ordain, decree, appoint any thing after knowledge obtained regarding it: ut tribunus plebis rogationem ferret sciretque plebs, uti, etc., Liv. 26, 33, 10 Weissenb. ad loc.; cf.: a scire for asciscere, Tac. Agr. 19; id. H. 4, 80.
Hence, scĭens, entis, P. a., knowing, i. e.
- A. Pregn., knowingly, wittingly, purposely, intentionally, etc. (freq. and class.): tu verbis conceptis conjuravisti sciens sciente animo tuo, Scip. Afric. minor ap. Gell. 7, 11, 9: ubi verbis conceptis sciens libenter perjuraris, Plaut. As. 3, 2, 16: amore ardeo et prudens, sciens, Vivus vidensque pereo, Ter. Eun. 1, 1, 27; so (with prudens) Cael. ap. Cic. Att. 10, 9, A, 5; Suet. Ner. 2 fin.: equidem plus hodie boni Feci imprudens, quam sciens ante hunc diem umquam, Ter. Hec. 5, 4, 40; so (opp. imprudens) id. Phorm. 4, 3, 55; Cic. Planc. 16, 41; (opp. insciens) id. Balb. 5, 13: habebit igitur te sciente et vidente curia senatorem, etc., id. Clu. 46, 129: an ille me tentat sciens? Plaut. Am. 2, 2, 29; id. Bacch. 3, 6, 40; id. Ps. 1, 1, 90; id. Poen. prol. 112; Ter. Eun. 4, 2, 13; id. Heaut. 5, 5, 6 al.: heia vero, inquit, geram morem vobis et me oblinam sciens, Cic. Rep. 3, 5, 8 et saep.
So the formula: si sciens fallo; v. fallo.
- B. Knowing, understanding, acquainted with, skilled, versed, or expert in any thing (class.).
- (α) Absol.: id ego jam nunc tibi renuntio, ut sis sciens, Ter. And. 3, 2, 28: quod me non scientem feceris, Plaut. As. 1, 1, 34; Ter Heaut. 4, 8, 32: vites pampinari: sed a sciente, Varr. R. R. 1, 31, 1: quis igitur hoc homine scientior umquam fuit? Cic. Imp. Pomp. 10, 28: scientior venefica, Hor. Epod. 5, 72: quae (navis) scientissimo gubernatore utitur, Cic. Inv. 1, 34, 58.
Sup.: sit oportet idem scientissimus, Col. 11, 1.
- (β) With gen.: dominum scientem esse oportet earum rerum, quae, etc., Varr. R. R. 3, 3, 1: locorum, Sall. J. 97, 3: pugnae, Hor. C. 1, 15, 24: citharae, id. ib. 3, 9, 10: Latinae linguae, Tac. A. 2, 13: juris, id. ib. 3, 70; 6, 26 et saep.
Sup.: M. Scaurus, vir regendae rei publicae scientissimus, Cic. de Or. 1, 49, 214; Vulg. 2 Par. 2, 13.
- * (γ) Poet., with inf.: quamvis non alius flectere equum sciens, Hor. C. 3, 7, 25.
Adv.: scĭenter (acc. to B.), knowingly, understandingly, wisely, skilfully, expertly, etc.: scienter et perite et ornate dicere, Cic. de Or. 2, 2, 5: uti (with modice), id. ib. 1, 29, 132; id. Off. 2, 5, 18: sese distribuunt in duas partes, Caes. B. C. 1, 55.
Comp.: neminem in eo genere scientius versatum Isocrate, Cic. Or. 52, 175; Caes. B. G. 7, 22.
Sup.: coepit rationem hujus operis (sphaerae) scientissime Gallus exponere, Cic. Rep. 1, 14, 22; id. Div. 1, 41, 92.
scĭŏlus, i, m. [scius], a smatterer, sciolist, Arn. 2, 86 dub.; Hier. Ep. 48, 18; 58, 5; 125, 16.
Scĭŏpŏdes, v. Sciapodes.
† scĭŏthērĭcon, i, n., = σκιοθηρικόν, a sun-dial, Plin. 2, 76, 78, § 187.
Also called scĭŏthērum (σκιόθηρον), Hyg. Limit. p. 175 Goes.
Scīpĭădes, ae, v. 2. Scipio, 2.
† 1. scīpĭo, ōnis, m. [root skap-; Gr. σκήπτω, to support, σκίπων, = σκῆπτρον, a staff; cf.: scāpus, scopio, scamnum], a staff (carried by persons of wealth, rank, high official station, etc.): unde ornatu hoc advenis? quid fecisti scipione? Plaut. Cas. 5, 4, 6; id. Am. 1, 3, 22; id. As. 1, 1, 111; id. Men. 5, 2, 103; Cat. 37, 10; Plin. 28, 2, 4, § 15: eburneus, carried by the viri triumphales, Liv. 5, 41 fin.; cf. Val. Max. 4, 4, 5; in the time of the emperors, also by the consuls, Val. Imp. ap. Vop. Aur. 13 fin. ; Amm. 29, 2, 15; given as a present from the Roman nation to friendly princes; so to Masinissa, Liv. 30, 15; 31, 11; to Eumenes, id. 42, 14 fin.
2. Scīpĭo, ōnis, m. [1. scipio], the name of a celebrated family in the gens Cornelia, the most famous members of which were the two conquerors of the Carthaginians, P. Cornelius Scipio Africanus major, in the second, and P. Cornelius Scipio Aemilianus Africanus minor, in the third Punic war.
In hexameter verse scanned nom. Scīpĭŏ, Luc. 4, 658; Sil. 8, 548; 10, 427; 13, 386; 13, 449 al.; cf., in the foll., 3. init.
Hence,
- 1. Scīpĭōnĕus, a, um, adj., of the Scipios (late Lat.), Fab. Cl. Gord. Fulg. Act. Mundi, 11, p. 141.
- 2. Scīpĭŏnārĭus, a, um, adj.: a Scipione quidam male dicunt Scipioninos: nam est Scipionarios, Varr. L. L. 9, § 71 Müll.
- 3. Scīpĭădes or -as, ae, m. (cf. Prisc. p. 582 P), one of the Scipio family, a Scipio (poet. for Scipio, the oblique cases of which could not stand in hexameter verse): Scipiadas, belli fulmen, Carthaginis horror, Lucr. 3, 1034; v. Lachm. ad h. 1.; Lucil. ap. Fest. s. v. scurrae, p. 294 Müll.; nom. Scipiades, Claud. III. Cons. Stil. praef. 1; gen., dat. Scipiadae, Prop. 3, 11, 59 (4, 10, 67); Hor. S. 2, 1, 72; Claud. B. Get. 141; acc. Scipiadem, Hor. S. 2, 1, 17; v. Heind. and Duntz. ad h. 1.; plur. nom. Scipiadae, Manil. 2, 790; Claud. Laud. Stil. 1, 381; gen. Scipiadum, id. Laud. Seren. 42; acc. Scipiadas, Verg. G. 2, 170; Claud. ap. Prop. et Olybr. 149.
Scīpĭōnārĭus, v. 2. Scipio, 2.
Scīpĭōnĕus, v. 2. Scipio, 1.
scīrĕrytis, ĭdis, f., a sort of silver dross, Plin. 33, 6, 35, § 108.
1. Scīron, ōnis, m., = Σκίρων (Σκείρων).
- I. A noted robber on the rocky coast between Megaris and Attica, destroyed by Theseus, Ov. M. 7, 444 sq.; Stat. Th. 1, 333; Mel. 2, 3, 7; Gell. 15, 21, 1; Claud. in Rufin. 1, 253.
Hence,
- 1. Scīrōnĭus, a, um, adj., of Sciron, Scironic: saxa, Mel. 2, 3, 7; so Plin. 4, 7, 11, § 23; Sen. Hippol. 1225; and, rupes, Claud. B. Get. 188 (cf. also: infames Scirone petras, Stat. Th. 1, 333).
- 2. Scī-rōnis, ĭdis, adj. f., Scironic: petrae, Sen. Hippol. 1023.
Hence,
- II. A north-west wind blowing from the Scironic rocks; so called by the Athenians, Plin. 2, 47, 46, § 120 (Jahn, Sciron); Sen. Q. N. 5, 17, 4.
2. Scīron, ōnis, m., an Epicurean philosopher in Cicero’s time: omnia meminit Sciron Epicuri dogmata, Cic. Ac. 2, 33, 106.
scirpĕus (sirp-), a, um [scirpus].
- I. Adj., of rushes, rush-: ratis, Plaut. Aul. 4, 1, 9: clava, Nov. ap. Fest. s. v. scirpus, p. 330 Müll.: simulacra, i. e. images of men made of rushes, which were thrown into the Tiber annually, Ov. F. 5, 622 (v. Argei); also imago, id. ib. 5, 659: fila, a rush-wick of wax tapers, Prud. Cath. 5, 15: fiscella, Vulg. Exod. 2, 3.
- II. Subst.: scirpĕa (sirp-), ae, f., a basket-work of rushes to form the body of a wagon (generally used for carrying manure), Varr. L. L. 5, § 139 Müll.; Cato, R. R. 10, 2; 11, 4; Varr. R. R. 1, 23, 5; Ov. F. 6, 680; Just. 43, 4, 6; Arn. 2, n. 38.
scirpĭcŭlus (sirp- and surp-), a, um [scirpus].
- I. Adj., of or made of rushes. So with falces (their use is unknown), Cato, R. R. 11, 4; Varr. R. R. 1, 22, 5; id. L. L. 5, § 137 Müll.: fiscella, Vulg. Exod. 2, 3.
More freq.,
- II. Subst.: scirpĭcŭlus (sirp-, surp-), i, m., a basket made of rushes, a rush-basket: surpiculi olerorum, Lucil. ap. Non. 490, 24; Varr. R. R. 2, 2, 10; Col. poët. 10, 305; Prop. 4 (5), 2, 40: piscarii, wears, weels, Plaut. Capt. 4, 2, 36.
scirpo (sirpo), no perf., ātum, 1, v. a. [scirpus], to plait of rushes, Varr. L. L. 5, § 137 sq.; id. ap. Non. 83, 24.
scirpŭla vitis, a kind of vine, otherwise unknown, Plin. 14, 3, 4, § 41; so, uva, Col. 3, 2, 27; Plin. 14, 9, 11, § 81.
scirpus (sometimes sirpus), i, m.
- I. A rush, bulrush, Plin. 16, 37, 70, § 178; 7, 56, 57, § 206; Fest. p. 330 Müll.; Plaut. Rud. 2, 6, 39; Vulg. Job, 8, 11.
- b. Prov.: nodum in scirpo quaerere, to seek a knot in a bulrush, to find a difficulty where there is none: quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 (Sat. v. 46 Vahl.); so, in scirpo nodum quaeris, Plaut. Men. 2, 1, 22; and: no dum in scirpo quaeris, Ter. And. 5, 4, 38.
- II. Transf., deriving the idea of intricacy from plaited work of rushes, a riddle, enigma: quae Graeci dicunt aenigmata, hoc genus quidam e nostris veteribus scirpos appellaverunt, Gell. 12, 6, 1.
scirros, i, m., = σκίρρος, a hard swelling or tumor, Plin. 7, 15, 13, § 63.
scirrōsis, is, f., = σκίρρωσις, a hardening in the flesh, = saxitas, Cael. Aur. Tard. 3, 4, 49.
sciscĭtātĭo, ōnis, f. [sciscitor], an asking, inquiry: diligentissima sciscitatio, Petr. 24, 5.
sciscĭtātor, ōris, m. [sciscitor], an inquirer, examiner, investigator (post-Aug.): urinae, Mart. 3, 82, 16; Prud. Cath. 7, 193: minutissimus artium, Amm. 22, 16, 16.
sciscĭto, āre, v. sciscitor fin.
sciscĭtor, ātus, 1, v. dep. a. [scisco], to inform one’s self; to ask, inquire, question, examine, interrogate, etc. (class.; syn.: percontor, interrogo); constr. regularly, ex (ab) aliquo aliquid, de aliquā re, with a rel.clause or absol.; also (post-Aug.) with aliquem quid.
- (α) With acc. rei: Epicuri ex Velleio sciscitabar sententiam, Cic. N. D. 1, 7, 17: sententiam ex aliquo (with requirere), id. de Or. 1, 23, 105: id sciscitari, id. Or. 16, 52: consulis voluntatem, Liv. 7, 26. consilium ejus, Tac. H. 2, 33: imperia ducum sciscitando, id. ib. 1, 84: diversa, id. ib. 2, 34: mores naturasque hominum, Gell. 1, 9, 2.
- (β) With de: de victoriă sciscitantes, Cic. Div. 1, 34, 76: de unoquoque nostrum sciscitantur omnes, id. Phil. 14, 7, 19: de Domitio, ut facis, sciscitare, ubi sit, id. Att. 9, 15, 4.
- (γ) With an indirect question: lubet prius sciscitari quid sit, Ter. Eun. 3, 4, 10; Liv. 1, 9; 1, 54; 1, 56; 2, 12 al.; Suet. Claud. 10; id. Ner. 48; id. Vit. 17 al.: ab utroque sciscitor, cur, etc., Cic. N. D. 1, 9, 21.
- (δ) Absol.: elicuit comiter sciscitando, ut fateretur, etc., Liv. 6, 34; cf. id. 1, 5; Quint. 9, 2, 7: si de vetere jure discendum esset, issem plane sciscitatum ad istos, Gell. 12, 13, 3.
(ε) Aliquem: sciscitatum deos descendunt, Liv. 45, 27: ut mane singulos, anne jentassent, sciscitaretur, Suet. Vit. 7; so id. Calig. 28; id. Dom. 15.
- a. Act. collat. form: paucula etiam sciscitare prius volo, Plaut. Merc. 2, 3, 52.
- b. sciscĭtātus, a, um, pass.: omnium sententiis occultius sciscitatis, Amm. 25, 8, 12.
scisco, scīvi, scītum, 3 (dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
- I. Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.
- II. Transf.
- A. Publicists’ t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio): nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus … auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt, Cic. Fl. 7, 15: illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit, id. Phil. 1, 10, 26; cf.: rogationes plurimas propter vos populus scivit, Plaut. Curc. 4, 2, 23: rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc., Liv. 42, 21 fin.: adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret, id. 1, 17 fin.: ad sciscendum plebi, id. 6, 35: si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus, Cic. Balb. 11, 27; cf.: qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc., id. Off. 3, 11, 46.
Pass.: multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire), Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.: illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus, id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).
Poet., with obj.-clause: munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant, Sil. 7, 545.
- 2. Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing: qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget, Cic. Prov. Cons. 15, 36: quod primus scivit legem de publicanis, etc., id. Planc. 14, 35.
- B. To learn, ascertain, know: ut illi id factum sciscerent, Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.).
- III. Trop., of nature, to decree, establish: confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet, Cic. Fin. 1, 7, 23.
Hence, scī-tus, a, um, P. a.
- A. (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu’, fidelis … Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.): hominem astutum, doctum, scitum et callidum, Plaut. Ps. 1, 3, 151: mulier scita atque prudens, Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.): sycophanta, Plaut. Am. 1, 3, 8: homo, Ter. Eun. 2, 2, 23: convivator, a clever, dexterous host, Liv. 35, 49: scitus bellum (venereum) init, Plaut. Truc. 5, 42: ea mulieris scitae comitas, Gell. 13, 4, 3.
Comp.: non sum scitior, quae hos rogem, etc., Plaut. Cist. 4, 2, 12.
Poet. and in post-Aug. prose with gen.: Nessus scitus vadorum, acquainted with, Ov. M. 9, 108: Thalia lyrae, id. F. 5, 54: Sthenelus pugnandi, Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr.
With obj.-clause (poet.): scitus accendere corda Laudibus, Sil. 17, 293: accendere Martem, id. 15, 594.
- b. Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.: pulcre scripsti: scitum syngraphum! Plaut. As. 4, 1, 57: scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico, Cic. N. D. 1, 33, 93; cf. interrogationes, Quint. 5, 7, 28.
Sup.: oratio optima et scitissima, Plaut. Stich. 1, 3, 30: si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor, Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51: oratoris dictum, Tac. A. 6, 20.
Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.: scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc., id. Lael. 24, 90; Scytharum legati, Plin. 14, 22, 28, § 148: scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit, a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81: hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet, Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2: scitum est causam conferre in tempus, Cic. de Or. 3, 61, 228.
- 2. Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.; syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris, Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf. Iphis, Petr. 63, 3: mulierculae formae scitioris, Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus): vox admodum scita et canora, Gell. 18, 5, 2: haec nox scita’st exercendo scorto, Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.
- B. (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate): scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante, Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4: quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc., Cic. Fin. 2, 16, 54: quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est, id. Rep. 2, 37, 63: plebiscitis consularem potestatem minuere, id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).
In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.
In the order scitum plebis: de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis, Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.: scita plebis injuncta patribus, id. 3, 67; 22, 26; Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc., Cic. Opt. Gen. 7, 19: Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant, id. Rep. 1, 27, 43; so, in one word, populiscitum, Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2: ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur, Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.
Of Roman popular decrees also simply scita: cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat, Cic. Balb. 18, 42.
Rarely of other public or official ordinances (cf.: decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit, Liv. 1, 20: quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur, id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146: regis, Vulg. Esth. 3, 8.
- 2. Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. δόγμα, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.
Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.): eho, nimium scite scitus es, Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.: tondetur nimium scite, id. Merc. 3, 1, 28: satis scite et probe, id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode): (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc., id. Pis. 25, 61; cf.: scite et venuste facta, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc., id. ib. 2, 4, 24, § 54: non scite (dictum), id. Att. 14, 20, 3; so, dictum, Plin. 36, 22, 48, § 166: scite loqui, Liv. 10, 19: parum scite convivium exornare, Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.
Comp.: scitius, Gell. 4, 11, 10.
Sup.: scitissime, Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.
scissĭlis, e, adj. [scindo].
- I. That may easily be split, cleft, or rent: alumen, Cels. 5, 2; 6, 11: lapis, id. 6, 6, 30.
- II. (Postclass.) scissus, a, um, rent, torn: palliastrum, App. M. 1, p. 104, 27; cf. centunculus, id. 9, p. 222, 27: fasciae, Veg. 3, 47, 3.
scissim, adv. [scindo], by rending, cleaving, or dividing (late Lat.), Prud. Enchir. Vet. Test. 9.
scissĭo, ōnis, f. [scindo], a cleaving, dividing, scission of a number (late Lat.), Macr. Somn. Scip. 1, 6; Vulg. Amos, 6, 12.
Scissis, is, f., a town of Hispania Tarraconensis, probably in the territory of the Lacetani, Liv. 21, 60 fin.
scissor, ōris, m. [scinde].
- I. One who cleaves or divides, a carver, Petr. 36, 6.
- II. A kind of gladiator, Inscr. Orell. 2569.
scissūra, ae, f. [scinde], a tearing, rending, dividing; a rent, cleft, scissure (postAug.).
- I. Lit., Sen. Q. N. 6, 2: ad scissuram Nili, Plin. 5, 9, 9, § 50; 11, 28, 34, § 100: sal rectis scissuris, id. 31, 7, 39, § 79; Pall. Mai, 12; Vulg. Matt. 9, 16.
- II. Trop.: domestica turbat rem populi, Prud. Psych. 756: audio scissuras esse inter vos, Vulg. 1 Cor. 11, 18.
1. scissus, a, um, Part. and P. a. of scindo.
‡ 2. scissus = σχίσμα, a rent, cleft, Gloss. Philox.
scītāmenta, ōrum, n. [1. scitus, A. 2.].
- I. Delicate food, dainties (ante- and postclass.), Plaut. Men. 1, 3, 26: Matius ap. Gell. 20, 9, 3; Macr. S. 7, 14; App. M. 10, p. 245.
- * II. Trop., of figures of speech, niceties, prettinesses: ’Ομοιοτέλευτα … καὶ ὁμοιόπτωτα ceteraque hujusmodi scitamenta, Gell. 18, 8, 1.
* scītātĭo, ōnis, f. [scitor], an asking, inquiring: indefessa scitatio, Amm. 18, 5, 1.
scītē, adv., v. scisco, P. a. fin.
scītor, ātus, 1 (old inf. scitarier, Ov. M. 2, 741), v. freq. dep. a. [scio], to seek to know; to ask, inquire (poet. and late Lat.; in Cic. Or. 16, 52, read sciscitari; cf.: interrogo, percunctor): scitari et quaerere causas, Verg. A. 2, 105: causam viae, Ov. M. 2, 511: causam adventūs, id. ib. 2, 741: omnia, id. ib. 2, 548: digna relatu, id. ib. 4, 793: scitanti deus huic de conjuge dixit, id. ib. 10, 564: quid veniat, scitatur, id. ib. 11, 622: Eurypylum scitatum oracula Phoebi Mittimus, i. e. to consult, Verg. A. 2, 114: sunt quae ex te solo scitari volo, Plaut. Capt. 2, 2, 13; so, ex aliquo, to ask, inquire, Hor. Ep. 1, 7, 60: ab aliquo, Ov. M. 1, 775; 10, 357: consulta numinum, Amm. 24, 8, 4: scitari, quid molirentur, id. 18, 2, 2.
scītŭlē, adv., v. scitulus fin.
scītŭlus, a, um, adj. dim. [1. scitus, A. 2.], handsome, pretty, neat, trim, elegant (ante- and post-class.): facies, Plaut. Rud. 2, 7, 7: forma atque aetatula, id. ib. 4, 1, 3; App. M. 2, 113, 19: juvenem formulae scitulae, id. ib. 3, 136, 13: caupona, id. ib. 1, p. 105, 23: pusiones, Arn. 5, 179.
Adv.: scītŭlē, elegantly, gracefully, App. M. 2, p. 123, 8; 7, p. 192, 35; 10, p. 253, 38.
scītum, i, n., v. scisco, P. a., A. 1. and B.
1. scītus, a, um, Part. and P. a. of scisco.
2. scītus, ūs, m. [scisco], with plebi, for the more usual plebiscitum, a decree or ordinance of the people: neque populi jussu neque plebi scitu, Vet. Decr. ap. Cic. Att. 4, 2, 3: comitia deinde de senatūs sententiā plebique scitu sunt habita, Liv. 25, 7, 5.
† scĭūrus, i, m., = σκίουρος, a squirrel, Plin. 8, 38, 58, § 138; 11, 43, 99, § 245; Mart. 5, 37, 13.
scĭus, a, um, adj. [scio], knowing, having knowledge of a thing (mostly ante- and post-class., and rare for sciens, gnarus, peritus).
- (α) Absol.: neque quemquam invenit scium, Pac. ap. Prisc. p. 634: mulieres plus sciae, Petr. 63, 9: puto eos prudentes et scios mendacia defendenda suscipere, knowingly, wittingly, Lact. 3, 24 fin.; Vulg. Ecclus. 21, 18.
- (β) With gen.: rerum, Lact. 2, 14, 6: Latinae linguae, Macr. S. 6, 9 fin.