Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Sēna, ae, f.

  1. I. A town on the coast of Umbria, where Hasdrubal was defeated by M. Livius Salinator (547 A.U.C.), now Sinigaglia, Liv 27, 46 sq.; Eutr. 3, 10.
    Hence,
    1. A. Sēnānus, a, um, adj., of Sena: aquae, Cael. Aur. Tard. 2, 1, 48.
    2. B. Sēnensis, e, adj., of or belonging to Sena: populus, Liv. 27, 38: proelium, in which Hasdrubal was defeated, Cic. Brut. 18, 73.
  2. II. A river near the town of Sena, now Cesano, Sil. 8, 455; 15, 555; Luc. 2, 407.

Sĕnĕca, ae, m., a surname (cognomen) in the gens Annaea. The most famous are,

  1. I. M. Annaeus Seneca, a native of Corduba (in Hispania Baetica), a celebrated rhetorician in the time of Augustus and Tiberius, whose writings (Controversiae and Suasoriae) are now extant only in fragments, Quint. 9, 2, 42; 9, 2, 98; v. Teuffel, Röm. Lit. § 264.
  2. II. His son, L. Annaeus Seneca, a Stoic philosopher, instructor of Nero; of whom are extant, in prose, philosophical treatises, letters, and a satire upon the Emperor Claudius (Apocolocyntosis), Quint. 10, 1, 125 sqq.; Lact. 5, 9, 19; Tac. A. 12, 8; and in poetry eight tragedies, mostly founded on Greek originals which are still preserved, besides a few epigrams. The poetical works have been by many scholars referred to a later age, but they are now commonly accepted as authentic, Quint. 9, 2, 8; Sid. Carm. 9, 231; v. Teuffel, Röm. Lit. § 282 sqq.

1. sĕnĕcĭo, ōnis, m. [senex], an old man, Afran. ap. Prisc. p. 618 P.

2. Sĕnĕcĭo, ōnis, m. [senex], a Roman surname, Tac. Agr. 2; 45; id. A. 13, 12; 15, 50; 15, 56 sq.; Plin. Ep. 3, 11, 3.

3. sĕnĕcĭo, ōnis, m., a plant, called also erigeron, groundsel, Plin. 25, 13, 106, § 167; App. Herb. 75.

sĕnecta, ae, v. 1. senectus, II.

1. sĕnectus, a, um, adj. [senex], aged, very old.

  1. I. Adj. (rare, and mostly anteclass.): senecta aetas, Plaut. Am. 4, 2, 12; id. Trin. 1, 2, 5; id. Aul. 2, 2, 75; id. Cas. 2, 3, 23; 2, 3, 41; id. Merc. 5, 4, 25; Lucr. 5, 886; 5, 896; Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 11, 165: membris exire senectis, Lucr. 3, 772: corpus, Sall. ap. Prisc. p. 869 (H. 4, 63 Dietsch): aetas, id. ap. Serv. Verg. A. 11, 165 (H. inc. lib. 115 Dietsch).
  2. II. Subst.: sĕ-necta, ae, f., old age, extreme age, senility (freq., though mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.; cf. 2. senectus).
    1. A. In abstr.: prospiciendum ergo in senectā: nunc adulescentia est, Lucil. ap. Non. 492, 23; Enn. ap. Cic. Or. 55, 184 (Trag. v. 393 Vahl.; v. Vahl. N. cr. ad h. 1.); Plaut. Most. 1, 3, 60 (opp. aetatula); id. Trin. 2, 3, 7; id. Mil. 3, 1, 29; * Ter. Ad. 5, 8, 31; Caecil. ap. Cic. Sen. 8, 25; Lucr. 4, 1256; Liv. 2, 40, 6; 6, 8, 2; 24, 4, 2; 28, 16, 12; 38, 53, 9; Cat. 64, 217; Tib. 1, 4, 31; 1, 8, 42; 1, 10, 40 al.; Prop. 1, 19, 17; 2, 13 (3, 5), 47; 3, 5 (4, 4), 24; 3, 19 (4, 18), 15; Verg. G. 1, 186; 3, 96; id. A. 6, 114 al.; Hor. C. 1, 31, 19; 2, 6, 6; 2, 14, 3; id. Ep. 2, 2, 211; Ov. M. 3, 347; 6, 37; 6, 500; 6, 675 et saep. al.: in senectā, Varr. L. L. 5, § 5 Müll.; so in prose, Petr. 132, 10; Plin. 7, 50, 51, § 167; 8, 32, 50, § 116; 16, 27, 51, § 117 et saep.; Tac. A. 3, 23; 3, 55; 4, 41; 4, 58 fin.; 13, 33; 14, 65 al.; Suet. Aug. 79; id. Ner. 40; id. Galb. 4, 17; id. Gram. 11; Vulg. Psa. 70, 18 al.
    2. B. In the elder Pliny, concr. ( = 2. senectus, II.), the old skin, slough of a serpent, cast off annually: serpentes senectam exuendo, etc., Plin. 20, 23, 95, § 254; 28, 11, 48, § 174; 30, 8, 22, § 69.
    3. C. An old man, Sil. 8, 6; cf. id. 7, 178.

2. sĕnectūs, ūtis,f. [senex].

  1. I. Old age, extreme age, senility (freq. and class.; only in sing.): adulescentia (tua) senectuti dedecoramentum (fuit), senectus rei publicae flagitium, C. Gracch. ap. Isid. Orig. 2, 21, 4; cf.: quasi qui adulescentiam florem aetatis, senectutem occasum vitae velit definire, Cic. Top. 7, 32: ut in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectuteut tum ad senem senex de senectute, sic, etc., id. Lael. 1, 4 sq.; cf. id. Sen. 1 sqq.: T. Aufidius, qui vixit ad summam senectutem, id. Brut. 48, 179: cum esset summā senectute et perditā valetudine, id. Phil. 8, 10, 31: confecti homines senectute, id. Fin. 5, 11, 33: ted optestor per senectutem tuam, Plaut. As. 1, 1, 3: ibi fovebo senectutem meam, id. Stich. 4, 1, 62; Ter. And. 5, 3, 16; id. Ad. 5, 3, 47; id. Hec. 1, 2, 44 al.; Caecil. ap. Cic. Sen. 8, 25; Lucr. 1, 414; Cic. Rep. 1, 3, 4; 5, 8, 10; id. Fin. 5, 11, 32; id. de Or. 1, 60, 255 et saep.; Cat. 108, 1; Tib. 2, 2, 19; Verg. G. 3, 67; id. A. 5, 416; 6, 304; 7, 440; Ov. M. 14, 143; Luc. 1, 343; 2, 128; Stat. S. 3, 3, 156; Tac. A. 1, 4; 6, 31; 12, 40; 14, 40: dum virent genua, Et decet, obductā solvatur fronte senectus, the moroseness of old age, Hor. Epod. 13, 5; cf.: quae vos tam foeda senectus corripuit, fregitque animos? Val. Fl. 6, 283.
    Of style; only trop., and hence with quasi: cum ipsa oratio jam nostra canesceret haberetque suam quandam maturitatem et quasi senectutem, Cic. Brut. 2, 8: plena litteratae senectutis oratio, id. ib. 76, 265.
    Of inanim. things (for vetustas; only poet. and very rare): vos (tabellae) cariosa senectus Rodat, Ov. Am. 1, 12, 29: vini veteris, Juv. 5, 34; 13, 214.
    Prov.: aquilae senectus, v. aquila.
  2. II. Transf.
      1. 1. Personified, the goddess of old age, Old Age: tristis Senectus, Verg. A. 6, 275.
      2. 2. Old age, i. e. old men: senectus semper agens aliquid, Cic. Sen. 8, 26; cf. id. ib. 14, 48; cf.: aequari adulescentes senectae suae impatienter indoluit, Tac. A. 4, 17.
      3. 3. Gray hairs: temporibus geminis canebat sparsa senectus, Verg. A. 5, 416.
      4. 4. The old skin, slough, cast off yearly by serpents and other animals: Theophrastus auctor est, anguis modo et stelliones senectutem exuere eamque protinus devorare, Plin. 8, 31, 49, § 111; 9, 30, 50, § 95; 30, 7, 19, § 57; 30, 9, 23, § 81; cf. senecta, supra, II. B.

Sēnensis, e, v. Sena.

sĕneo, ēre, v. n. [v. senex].

  1. I. Lit., to be old (very rare; perh. only in the foll. examples): quamquam aetas senet, Pac. ap. Prisc. p. 887; Cat. 4, 26.
  2. II. Transf., to be weak, feeble: corpus meum tali maerore, errore, macore senet, Pac. ap. Non. 137, 1; (with languere) Att. ap. Prisc. p. 887 P.

sĕnesco, nŭi, 3 (gerundive: senescendi homines, Varr. L. L. 6, § 11 Müll. N. cr.), v. inch. n. [seneo], to grow old, become aged; to grow hoary.

  1. I. Lit. (rare): ita sensim aetas senescit, Cic. Sen. 11, 38; cf.: tempora labuntur tacitisque senescimus annis, Ov. F. 6, 771: senescente jam Graeciā, Cic. Rep. 1, 37, 58: solve senescentem mature equum, Hor. Ep. 1, 1, 8: arbores senescunt, Plin. 16, 27, 50, § 116: Solon significat se cottidie aliquid addiscentem senescere. Val. Max. 8, 7, 14.
    In perf.: avus (Augusti) tranquillissime senuit, Suet. Aug. 2: ego senui et progressioris aetatis sum, Vulg. Josne, 23, 2.
    In gerundive: longissimum spatium senescendorum hominum id (seclum) putarant, Varr. L. L. 6, § 11 Müll. N. cr.
  2. II. Transf.
    1. A. For the usual consenescere, to grow old or gray in an occupation, etc., i. e. to linger too long over it: inani circa voces studio senescunt, Quint. 8, prooem. § 18.
    2. B. (Causa pro effectu.) To decay or diminish in strength; to grow weak, feeble, or powerless; to waste away, fall off, wane, decline, etc. (the prevailing signif. of the word in prose and poetry; cf. consenesco; while inveterasco is to grow better by age).
      1. 1. Of living subjects (a favorite expression of Livy; perh. not in Cic., but cf. consenesco, II. 2.): Hannibalem jam et famā senescere et viribus, Liv. 29, 3 fin.; cf. of the same, id. 22, 39: otio senescere, id. 25, 7: non esse cum aegro senescendum, id. 21, 53: dis hominibusque accusandis senescere, to pine away, id. 5, 43 Drak.; cf.: amore senescit habendi, Hor. Ep. 1, 7, 85: socordiā, Tac. A. 1, 9; Val. Max. 8, 13, 7: ne (agni) desiderio senescant, Varr. R. R. 2, 2, 17.
        Of doves, Col. 8, 8, 4: quod antiquatur et senescit prope interitum est, Vulg. Heb. 8, 13.
      2. 2. Of things: quaedam faciunda in agris potius crescente lunā quam senescente, in the waning of the moon, Varr. R. R. 1, 37, 1; so, luna (opp. crescens), Cic. N. D. 2, 37, 95; Plin. 2, 9, 6, § 42: arbores hiemali tempore cum lunā simul senescentes, Cic. Div. 2, 14, 33: nunc pleno orbe, nunc senescente (al. senescentem) exiguo cornu fulgere lunam, Liv. 44, 37: continuā messe senescit ager, becomes exhausted, worn out, Ov. A. A. 3, 82: prata, Plin. 18, 28, 67, § 259: uniones, i. e. grow pale or dim, id. 9, 35, 56, § 115; cf. smaragdi, id. 37, 5, 18, § 70: caseus in salem, grows salt with age, id. 11, 42, 97, § 242: coma, falls out, Domit. ap. Suet. Dom. 18 fin.: monumenta virūm, decay (with delapsa), Lucr. 5, 312 et saep.: mensis senescens, drawing to an end, closing, Varr. L. L. 6, § 10 Müll.; so, hiems, Cic. N. D. 2, 19, 49.
        Of abstr. things: oratorum laus senescit, Cic. Tusc. 2, 2, 5; cf.: ut laus senescens, id. de Or. 2, 2, 7: senescere civitatem otio, Liv. 1, 22, 2: omnia orta occidunt et aucta senescunt, Sall. J. 2, 3; cf. Fabri ad Sall. C. 20, 10; so, somnia, Sall. J. 35, 3: vires, id. H. Fragm. 3, 22, p. 235 Gerl.; Liv. 9, 27: Hannibalis vis, id. 25, 16: bellum, id. 28, 36; 30, 19: pugna, id. 5, 21: fama, id. 27, 20; Tac. H. 2, 24; cf. rumores, id. A. 2, 77: consilia, Liv. 35, 12: vitia (opp. maturescente virtute), id. 3, 12: invidia, id. 29, 22: fortuna (opp. florere), Vell. 2, 11, 3: amor, Ov. A. A. 3, 594.

sĕnex, sĕnis (nom. and acc. of the neutr. plur. in the posit. and of the neutr. sing. in the comp. do not occur; orig. gen. sĕnicis, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 724 P.), adj. [Sanscr. sana-s, old; Gr. ἕνος, ἕνη, old; cf.: senium, senesco, senatus, senilis, senectus, Seneca] (comp. senior), old, aged, advanced in years; and subst., an aged person, an old man, old woman (from the latter half of the fortieth year onward; v. infra the passages from Gell. 10, 28, 1, and from Liv. 30, 30; cf.: annosus, longaevus, vetulus).

      1. a. Adj.: (paterfamilias) vendat boves vetulos, plostrum vetus, ferramenta vetera, servum senem, etc., Cato, R. R. 2, 7: hic est vetus, vietus, veternosus senex, Ter. Eun. 4, 4, 21: nam vere pusus tu, tua amica senex, Papin. ap. Varr. L. L. 7, § 28 Müll.: turpe senex miles, turpe senilis amor, Ov. Am. 1, 9, 4: cervi, id. A. A. 3, 78: latrans, Phaedr. 5, 10, 7: porci, Juv. 6, 159: cygni, Mart. 5, 37, 1: mulli, id. 10, 30, 24: Bacchus (i. e. vinum), id. 13, 23; cf. of the same, auctumni, id. 3, 58, 7: Damascena (pruna), id. 5, 18, 3 et saep.: admodum senex, Cic. Sen. 4, 10: nemo est tam senex qui se annum non putet posse vivere, id. ib. 7, 24: nomen Nostra tuum senibus loqueretur pagina seclis, in later ages, Verg. Cir. 40.
        Comp.: grandior seniorque, Lucr. 3, 955: Cato, quo erat nemo fere senior temporibus illis, Cic. Lael. 1, 5: quae vis senior est quam, etc., id. Leg. 2, 4, 9: corpora seniora, Cels. 5, 28, 4: anni, Ov. M. 15, 470: dens, Mart. 9, 58, 11: cadus, id. 9, 94, 2.
        Rarely with aetate: Sophocles, aetate jam senior, Val. Max. 4, 3, 2 ext.: nobis adulescentibus seniores in agendo facti praecipere solebant, ne, etc., Quint. 5, 6, 6: senior ut ita dicam, quam illa aetas ferebat, oratio, more mature, Cic. Brut. 43, 160.
      2. b. Subst.: ut tum ad senem senex de senectute, sic, etc., Cic. Lael. 1, 5: quos ait Caccilius comicos stul tos senes, etc. … ut petulantia magis est adulescentium quam senumsic ista senilis stultitia senum levium estAppius et caecus et senex, etc. … senem, in quo est adulescentis aliquid, probo, etc., id. Sen. 11, 36 sq.: senem in patriam revertentem, unde puer profectus sum (the words of Hannibal, who was not yet fifty years of age), Liv. 30, 30: mixta senum ac juvenum densentur funera, Hor. C. 1, 28, 19; cf.: haec recinunt juvenes dictata senesque, id. Ep. 1, 1, 55: aeque neglectum pueris senibusque nocebit, id. ib. 1, 1, 26: ter aevo functus senex, i. e. Nestor, id. C. 2, 9, 14: tuncapite cano amas, senex nequissime? Plaut. Merc. 2, 2, 34: quo senex nequior nullus vivit, id. Cas. 5, 1, 10: te sene omnium senem neminem esse ignaviorem, id. ib. 2, 3, 28 et saep.
        Fem.: hanc tot mala ferre senem, this old woman, Tib. 1, 6, 82; Val. Fl. 1, 349; Stat. Th. 5, 149.
        Comp., an elder, elderly person; sometimes (esp. in the poets) also for senex, an aged person: facilius sanescit puer vel adulescens quam senior, Cels. 5, 26, 6: si quis Forte coheredum senior male tussiet, Hor. S. 2, 5, 107: vix ea fatus erat senior (i. e. Anchises), Verg. A. 2, 692; so, = senex, Ov. M. 1, 645; 2, 702; 11, 646; 12, 182; 12, 540; id. F. 4, 515; Stat. S. 1, 3, 94; id. Achill. 2, 383 al.: (Servius Tullius) seniores a junioribus divisit, Cic. Rep. 2, 22, 39; cf. of the same: C. Tubero in Historiarum primo scripsit, Servium Tulliumeos (milites) ab anno septimo decimo ad annum quadragesimum sextum juniores, supraque eum annum seniores appellasse, Gell. 10, 28, 1: centuriae juniorum seniorumque, Liv. 1, 43.
        Poet.: centuriae seniorum simply, for seniores, Hor. A. P. 341: curae fuit consulibus et senioribus Patrum, ut, etc., Liv. 2, 30: consulares ac seniores (opp. juniores Patrum), id. 3, 41: omnium seniorum, matrum familiae, virginum precibus et fletu excitati, Caes. B. C. 2, 4: sapienter, ut senior, suaserat, Flor. 1, 16, 10: juniores a senioribus consilium petiverunt, id. 2, 6, 26: haeclaeti audiere juvenes, ingrata senioribus erant, Curt. 8, 1, 27: hinc inter juniores senesque orta contentio est, id. 8, 1, 31.
        In eccl. Lat., an elder in the synagogue or church, Vulg. Ezech. 7, 26; id. 2 Johan. 1.