Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

testa, ae, f. [ = tosta, from torreo], a piece of burned clay, a brick, tile, ὄστρακον.

  1. I. Lit., Cic. Dom. 23, 61; Cato, R. R. 18, 7; 18, 110; Varr. R. R. 2, 3, 6; Vitr. 2, 8 fin.; 7, 1; 7, 4; Aus. Parent. 11, 9.
  2. II. Transf.
    1. A. A piece of baked earthen-ware, an earthen pot, pitcher, jug, urn, etc. (cf. testu): si Prometheus … a vicinis cum testā ambulans carbunculos corrogaret, Auct. Her. 4, 6, 9: testā cum ardente viderent Scintillare oleum, a lamp, Verg. G. 1, 391: quo semel est imbuta recens, servabit odorem Testa diu, Hor. Ep. 1, 2, 70; cf. Tib. 2, 3, 47: accipiat Manes parvula testa meos, Prop. 2, 13, 32 (3, 5, 16): vinum Graeca quod testā conditum levi, Hor. C. 1, 20, 2; 3, 21, 4: mihi fundat avitum Condita testa merum, Ov. A. A. 2, 696; Mart. 12, 48, 8; 12, 63, 2; 13, 7, 1; Plin. 31, 10, 46, § 114.
      Used in applause: audiat ille Testarum crepitus cum verbis, Juv. 11, 170 (cf. F. infra).
    2. B. A broken piece of earthen-ware, pottery, brick, etc.; a sherd, potsherd: dissipatis imbricum fragminibus ac testis tegularum, Sisenn. ap. Non. 125, 18: testa parem fecit, Ov. M. 8, 662: fulcitur testā mensa, Mart. 2, 43, 10; Plin. 32, 8, 28, § 89; 35, 3, 5, § 16; Tac. H. 5, 6; Prop. 4 (5), 7, 28; Juv. 3, 260.
      Hence,
      1. 2. Transf., a piece of bone, Cels. 8, 16; so of fragments of a broken tooth, id. 6, 9 med.; 7, 22.
    3. C. Like ὄστρακον, a sherd, potsherd, in the ostracism or judicial voting of the Greeks: testarum suffragiis, quod illi ὀστρακισμὸν vocant, Nep. Cim. 3, 1; cf. also testula.
    4. D. The shell of shell-fish or of testaceous animals: genera beluarum ad saxa nativis testis inhaerentium, Cic. N. D. 2, 39, 100: ostreae, Plin. 32, 6, 21, § 60: muricum, id. 32, 7, 27, § 84: cochlearum, id. 30, 8, 21, § 66: testudinis, Varr. L. L. 5, § 79 Müll.
      Hence,
      1. 2. Transf.
        1. a. A shell-fish: non omne mare generosae fertile testae, Hor. S. 2, 4, 31: marina, id. ib. 2, 8, 53.
        2. b. A shell or covering, in gen.: lubricaque immotas testa premebat aquas, i. e. an icy shell, covering of ice, Ov. Tr. 3, 10, 38: lubrica, Poët. ap. Anthol. Lat. 2, p. 62 Burm.
        3. c. The skull: testa hominis, nudum jam cute calvitium, Aus. Epigr. 72; Prud. στεφ. 10, 761; Cael. Aur. Tard. 1, 1; 2, 1 fin. (hence, Ital. testa and Fr. tēte).
    5. E. A brick-colored spot on the face, Plin. 26, 15, 92, § 163; 48. 12, 50, § 185.
  3. F. A sort of clapping with the flat of the hands (as if with two tiles), in token of applause, invented by Nero, Suet. Ner 20.

testābĭlis, e, adj. [testor], that has a right to give testimony, Gell. 6, 7, 2.

testācĕus (TESTACIVS, Inscr. Orell. 4353), a, um, adj. [testa].

  1. I. Consisting of bricks or tiles, brick-, tile-: structura, Vitr. 2, 8 fin.: pavimentum, id., 7, 4, fin.: Col. 1, 6, 13: opus, Plin. Ep. 10, 37, 2; 10, 39, 4: MONVMENTVM, Inscr. Orell. 4354.
    1. B. Subst.: testācĕum, i, n., a kind of brick, Plin. 36, 23, 55, § 176; Pall. Mai. 11, 3.
  2. II. Covered with a shell, testaceous: omnia, shell fish, testacea, Plin. 32, 5, 20, § 58; cf. operimentum, id. 11, 37, 55, § 153 (Jahn, testeus).
  3. III. Brick-colored: gemmae, Plin. 37, 7, 31, § 106: pira, id. 15, 15, 16, § 55.

* testāmen, ĭnis, n. [testor], evidence, proof, testimony, Tert. adv. Marc. 3, 99.

testāmentālis, e, adj. [testamentum], of or belonging to a last will (late Lat.): vox, Jornand. Get. 59.

testāmentārĭus, a, um, adj. [testamentum], of or belonging to wills, testamentary.

  1. I. Adj.: (lex) Cornelia, Cic. Verr. 2, 1, 42, § 108: adoptio, by will, Plin. 35, 2, 2, § 8: hereditates, Dig. 50, 16, 130.
  2. II. Subst.: testā-mentārĭus, ii, m.
    1. A. Ingen., one who draws up a will: si testamentarius contra voluntatem testatoris condicionem detraxit. Dig. 28, 5, 9, §§ 3 and 6; 29, 6, 1; 36, 1, 3 fin.
    2. B. In a bad sense, one who forges a will, Cic. Sest. 17, 39; id. Off. 3, 18, 73.

testāmentum, i, n. [testor], the publication of a last will or testament; a will, testament (cf. codicilli).

  1. I. In gen., Gell. 7 (6), 12, 1 sqq.: testamentum est voluntatis nostrae justa sententia de eo, quod quis post mortem suam fieri velit, Dig. 28, 1, 1: testamentum legereobsignarefacere, Cic. Mil. 18, 48; id. Verr. 2, 1, 43, § 111; cf.: testamenti factio, id. Top. 11, 50: testamenti factionem habere, id. Fam. 7, 21: testamentum conscribere, id. Har. Resp. 20, 42: obsignare, id. Clu. 14, 41; Caes. B. G. 1, 39: signare, Quint. 4, 2, 87: mutare, Cic. Clu. 11, 31; Dig. 29, 6, 1: rumpere, Cic. de Or. 1, 57, 241; id. Caecin. 25, 72; cf.: testamentorum ruptorum aut ratorum jura, id. de Or. 1, 38, 173: constat agnascendo rumpi testamentum, id. ib. 1, 57, 241; Dig. 28, 2, 22 sqq.: irritum facere, Cic. Phil. 2, 42, 109: subicere, id. ib. 14, 3, 7; id. Par. 6, 2, 46; cf.: testamentorum subjector, id. Cat. 2, 4, 7: supponere, id. Par. 6, 1, 43; cf. id. Leg. 1, 16, 43: testamento cavere aliquid, id. Fin. 2, 31, 102: testamento esse in triente, id. Att. 7, 8, 3: eripis hereditatem, quae venerat testamento, id. Verr. 2, 2, 18, § 46: cum ex testamento HS. milies relinquatur, id. Off. 3, 24, 93: testamenta resignare, Hor. Ep. 1, 7, 9: testamento aliquem adoptare, Nep. Att. 5, 2: testamenta nuncupare, to announce or acknowledge before witnesses, Plin. 14, 22, 28, § 141; Plin. Ep. 8, 18, 5.
    Concerning the three different kinds of testaments (calatis comitiis, per aes ad libram, and in procinctu), and the laws relating to wills in gen., v. Lübker, Real-Lex., s.v. Testamentum, and esp. Rein, Privatr. p. 363 sq.
  2. II. In eccl. Lat: Testamentum vetus et novum, the Old and New Testaments, cf. Lact. 4, 20, 4; Tert. adv. Marc. 1, 1: vetus, Vulg. 2 Cor. 3, 14: novum, ib. 3, 6.

testātim, adv. [testa], like sherds, in bits or fragments (ante-class.): comminuere, Pompon. ap. Non. 178, 25: caput alicui, Inv. ap. Charis. p. 196 P.

testātĭo, ōnis. f. [testor].

  1. I. A bearing witness (whether orally or in writing), a giving testimony, attesting, testifying (not in Cic., but cf. testificatio), Dig. 22, 4, 4; 3, 2, 21; 48, 19, 9; 48, 10, 1; Quint. 5, 7, 32; 5, 13, 49; 12, 3, 5 al.
  2. II. A calling to witness, invoking as witness: inter foederum ruptorum testationem, i.e. during an invocation of the gods as witnesses, Liv. 8, 6, 3 (cf. id. 8, 6, 1).

testātō, adv., v. testor fin.

testātor, ōris, m. [testor].

  1. I. One who bears witness or testifies to a thing, a witness (very rare), Prud. Cath. 12, 85.
  2. II. One who makes a will or testament, a testator (the predom. jurid. signif. of the word, but not in Cic.), Dig. 28, 3, 17; 31, 1, 89; Suet. Ner. 17; Lact. 4, 20 al.

testātrix, īcis, f. [testator, II.], she that makes a will or testament, a testatrix, Dig. 31, 1, 30; 31, 1, 35; 31, 1, 89 fin.; 36, 3, 18, § 1.

testātus, a, um, Part. and P. a. of testor.

testĕus, a, um, adj. [testa], of earthen materials, earthy, earthen (late Lat.): testea terrenaque corpora, Macr. S. 7, 15 med.: indumentum animi (corpus), id. Somn. Scip. 1, 11 fin.: fragmen, Prud. στεφ. 5, 553: vasa, Vulg. Thren. 4, 2.

testĭcŭlāri est jumentis maribus feminas vel mares feminis admovere, licet alii dicant testilari, Fest. p. 366 Müll. [testiculus; v. 2. testis].

testĭcŭlātus, a, um, adj. [testiculus], having testicles.

  1. I. Adj.: equi (opp. spadones), Veg. Vet. 4, 7.
  2. II. Subst.: testĭcŭ-lata, ae, f. (sc. herba), a plant, called also mercurialis and orchion, App. Herb. 82.

testĭcŭlus, i, m. dim. [2. testis], a testicle.

  1. I. Lit., Auct. Her. 3, 20, 33; Juv. 6, 339; Mart. 3, 24, 5; Cels. 7, 18.
  2. II. Transf., as a designation of manly vigor, manliness: haec fierent, si testiculi vena ulla paterni Viveret in nobis? Pers. 1, 103.
  3. III. The name of a plant, App. Herb. 15.

testĭfĭcātĭo, ōnis, f. [testificor], a bearing witness, giving testimony, testifying, testification (Ciceron.; whereas testatio is found in the jurists and in Quint.; v. testatio, I.).

  1. I. Lit.: si ejus rei testificatio tolleretur, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 92; 2, 5, 39, § 102.
    In plur., Cic. Mur. 24, 49; id. Brut. 80, 277.
  2. II. Transf., a giving evidence, attestation, proof, evidence: egit causam tuam . . . cum summā testificatione tuorum in se officiorum et amoris erga te sui, Cic. Fam. 1, 1, 2: sempiterna repudiatae legationis, id. Phil. 9, 6, 15.

testĭfĭcor, ātus, 1, v. dep. a. [1. testisfacio].

  1. I. To bear witness, give evidence, attest, testify (class.; esp. freq. in Cic.; cf. testor).
    1. A. Lit.: haec cum maxime testificaretur, in vincula conjectus est, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 17.
      With obj.-clause: testificantur illi Quinctium non stitisse, Cic. Quint. 6. 25; testificor, denuntio, ante praedico, nihil M. Antonium, etc., id. Phil. 6, 3, 5; id. de Or. 2, 55, 224; id. Or. 10, 35: licet Te memorem dominae testificere tuae, Ov. A. A. 2, 270.
      With rel.-clause: testificaris, quid dixerim aliquando aut scripserim, Cic. Tusc. 5, 11, 33.
      Absol.: ut statim testificati discederent, Cic. Caecin. 16, 45.
    2. B. Transf., to show, demonstrate, exhibit, publish, bring to light, etc.: testificabar sententiam meam, Cic. Att. 8, 1, 2: amorem meum, id. Fam. 2, 4, 2: auctam lenitatem suam, Tac. A. 14, 12: edicto non longam sui absentiam fore, id. ib. 15, 36: antiquas opes. Ov. F. 2, 302: hospitis adventum dei, id. ib. 1, 240; cf.: natalem tuum, id. Am. 1, 8, 94.
  2. II. To call to witness (rare); deos hominesque amicitiamque nostram testificor, me tibi praedixisse, etc., Cael. ap Cic. Fam. 8, 16, 1; Cic. Att. 10, 9, A. 1: homines, deam, Ov. H. 20, 160; 21, 134: Stygiae numen aquae, id. F. 5, 250.
    Hence,
    Note: testĭfĭcātus, a, um, in a pass. sense: mihi nota fuit et abs te aliquando testificata tua voluntas omittendae provinciae, made known, averred, exhibited. Cic. Att. 1, 17, 7: mira sed et scaenā testificata loquar, Ov. F. 4, 326.

testĭmōnĭālis, e, adj. [testimonium], of, belonging to, or serving for evidence, testimonial (late Lat.).

  1. I. Adj.: comparatio, Tert. adv. Psych. 16 fin.
  2. II. Subst.: te-stĭmōnĭāles, ĭum, f. (sc. litterae), testimonials, Cod. Th. 7, 20, 12; 7, 21, 4; Veg. Mil. 3, 2.

testĭmōnĭum, ii, n. [testor],

  1. I. witness, evidence, attestation, testimony (oral or written): qui falsas lites falsis testimoniis Petunt, Plaut. Rud. prol. 13: testimonii dictio, Ter. Phorm. 2, 1, 63: quorum egregiam fuisse virtutem testimonio Ciceronis cognoverat, Caes. B. G. 5, 52: testimonium in aliquem dicere, Cic. Rosc. Am. 36, 102; testimonium dicere de conjuratione, id. Sull. 30, 83: testimonium dicere contra deos, id. N. D. 3, 34, 83; cf.: dicere aliquid pro testimonio, Plaut. Poen. 3, 2, 19; Cic. Rosc. Am. 35, 101; 36, 102; id. Verr. 2, 1, 5, § 14: testimonium impertire, id. Fam. 5, 12, 7: Bruttiano justissimum integritatis testimonium redditum, Plin. Ep. 6, 22, 6: licet iis testimonium reddere industriae, Quint. 11, 1, 88: Publio tuo neque operāneque testimonio defui, Cic. Fam. 5, 17, 2: legite testimonia testium vestrorum, id. Mil. 17, 46: testimonia recitare, Hadrian. in Dig. 22, 5, 3, § 4; so, falsi testes, falsa signa testimoniaque et indicia ex eādem officinā exibant, Liv. 39, 8, 7: vocare aliquem ad testimonium, Varr. R. R. 1, 4 fin.: citare ad testimonium, Petr. 2: in testimonium citare, Macr. S. 1, 4: ovis damnata falso testimonio, Phaedr. 1, 17, 6.
  2. II. Transf., that which serves as proof of any thing, proof, evidence: hoc interest inter exemplum et testimonium: exemplo demonstratur, id quod dicimus cujusmodi sit: testimonio, esse illud ita, ut nos dicimus, confirmatur, Auct. Her. 4, 3, 5: testimoniorum quae sunt genera? Divinum et humanum: divinum, ut oracula, ut auspicia, ut vaticinationes et responsa sacerdotum, haruspicum, conjectorum: humanum, quod spectatur ex auctoritate et ex voluntate et ex oratione aut liberā aut expressā: in quo insunt scripta, pacta, promissa, jurata, quaesita, Cic. Part. Or. 2, 6: dare testimonium sui judicii, id. Leg. 3, 1, 1; so, laudum suarum, id. Lael. 26, 98: laboris sui periculique afferre, Caes. B. C. 3, 53: ejus rei testimonium esse, quod, etc., id. B. G. 1, 44; cf.: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt, Cic. Rosc. Com. 4, 11: cui rei mors indigna Palamedis testimonium dat, Auct. Her. 2, 19, 28: quod testimonio sit, non ex verbis aptum pendere jus, sed, etc. Cic. Caecin. 18, 52: postquam, quae voluerat, dixerat, testimonii loco librum tradidit, Nep. Lys. 4, 3: testimonio sunt clarissimi poëtae, Quint. 1, 10, 10: arca testimonii, Vulg. Exod. 25, 22; 40, 5 et saep.

1. testis, is, comm.

    (
  1. I. neutr. form: caelum teste vocat, Alcim. 6, 576), one who attests any thing (orally or in writing), a witness (cf. superstes): testes vinctos attines, Plaut. Truc. 4, 3, 63: pluris est oculatus testis unus quam auriti decem, id. ib. 2, 6, 8: deos absentes testes memoras, id. Merc. 3, 4, 42: vosque, dii, testes facio, Liv. 1, 59, 1: deos hominesque se testes facere, id. 34, 11, 8: deūm, quos testes foederum invocabant consules, id. 8, 6, 1: ut manus ad caelum tendens deos testes ingrati animi Magnetum invocaret, id. 35, 31, 13; 39, 51, 12; 41, 25, 4; Curt. 4, 10, 33: apud me ut apud bonum judicem argumenta plus quam testes valent, Cic. Rep. 1, 38, 59: si negemquo me teste convinces? id. Phil. 2, 4, 8: satis idonei testes et conscii, id. Font. 7, 16; so, cupidi, conjurati et ab religione remoti, id. ib. 10, 21: religiosus, id. Vatin. 1, 1: incorrupti atque integri, id. Fin. 1, 21, 71: graves, leves, id. Quint. 23, 75: locupletissimi, id. Brut. 93, 322 et saep.: dabo tibi testis nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros, id. Rep. 1, 37, 58; so, testes dare in aliquam rem, id. Quint. 23, 75: proferre, id. Balb. 18, 41: adhibere, id. Fin. 2, 21, 67: citare in aliquam rem, id. Verr. 2, 2, 59, §146: ut iis testibus in summā pecuniae uteretur, Caes. B. C. 3, 105; cf. id. B. G. 1, 14: testibus uti, Cic. Verr. 1, 18, 55; Quint. 5, 7, 9; 9, 2, 98.
    With dependent-clause: testis faciet ilico, Vendidisse me, Ter. Ad. 2, 1, 49: iis utimini testibus appropinquare eorum adventum, Caes. B. G. 7, 77, cf. id. B. C. 3, 90.
    Fem.: Venus Cyrenensis, testem te testor mihi, Plaut. Rud. 5, 2, 51: teste deā, Ov. H. 16 (17), 124: nutrix testis fida doloris, Sen. Oct. 76: musa mea, Ov. P. 3, 9, 50: inductā teste in senatu, Haec, inquit, etc., Suet. Claud. 40.
    Of things: sidera sunt testes et matutina pruina, Prop. 2, 9, 41: quid debeas, o Roma Neronibus, Testis Metaurum flumen et Hasdrubal Devictus, etc., Hor. C. 4, 4, 38: testis mecum est anulus, Ter. Ad. 3, 2, 49.
  2. II. Transf., an eye-witness, spectator, i. q. arbiter (rare; cf. also conscius): facies bona teste caret, Ov. A. A. 3, 398: puduitque gementem, Illo teste mori, Luc. 9, 887: ac lunā teste moventur, Juv. 6, 311.

2. testis, is, m., a testicle, Plaut. Mil. 5, 28; 5, 33: dexter asini testis in vino potus, Plin. 28, 19, 80, § 261: testes pecori ad crura decidui, id. 11, 49, 110, § 263; so in plur., Lucil. ap. Non. 235, 5; Hor. S. 1, 2, 45.
In a pun, with 1. testis: quod amas, amato testibus praesentibus, Plaut. Curc. 1, 1, 31: magnis testibus ista res agetur, Auct. Priap. 2: cf. integritatis, Phaedr. 3, 11, 5.

* testĭtrăhus, a, um, adj. [2. testistraho], that drags his testicles: aries, Laber. ap. Tert. Pall. 1 (Com. Rel. xx. Rib.).

testor, ātus, 1, v. a. [1. testis].

  1. I. To be a witness, speak as witness, to bear witness, give evidence, depose, testify, attest any thing.
    1. A. Lit. (very rare, and not in Cic.; cf. testificor): confiteor: testere licet: signate Quirites, thou canst attest it, Ov. P. 4, 15, 11: quasi inclamaret aut testaretur locutus est, Quint. 11, 3, 172.
    2. B. Transf., in gen., to make known, show, prove, demonstrate; to give to understand, to declare, aver, assert, bear witness to, etc. (class and very freq.): ego quod facio, me pacis, otii, etc. … causā facere, clamo atque testor, Cic. Mur. 37, 78: auctoritatem hujus indicii monumentis publicis, id. Sull. 14, 41: nunc illa testabor, non me sortilegosagnoscere, id. Div. 1, 58, 132: testatur isto audiente, se pro communi necessitudine id primum petere, id. Quint. 21, 66: clarissimā voce se nomen Oppianicidelaturum esse testatur, id. Clu. 8, 23: ea quae accidere testatus antea, Sall. H. 4, 61, 10 Dietsch: testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc., Liv. 25, 10, 8: vectigal testandi causā publicum agrum esse imponere, id. 31, 13, 7: assiduoque suos gemitu testata dolores, Ov. M. 2, 486: quod Cicero pluribus et libris et epistulis testatur, Quint. 12, 2, 6: utraeque (venae et arteriae) vim quandam incredibilem artificiosi operis divinique testantur, Cic. N. D. 2, 55, 138: sunt Agamemnonias testantia litora curas, Prop. 3, 7 (4, 6), 21: ut pura testantur sidera caelo, Tib. 4, 1, 10: verba nos testantia gratos, Ov. M. 14, 307: carmina raros testantia mores, id. P. 1, 9, 43: campus sepulcris proelia testatur, Hor. C. 2, 1, 31: numerus autem (saepe enim hoc testandum est) est non modo non poëtice junctus, verum etiam, etc., Cic. Or. 68, 227; Quint. prooem. § 26; 11, 1, 5.
      1. 2. In partic., to publish one’s last will or testament, to make a will, provide by will for any thing, Cic. Inv. 2, 21, 62: cum ignorans nurum ventrem ferre, immemor in testando nepotis decessisset, Liv. 1, 34, 3: quis dubitaret, quin ea voluntas fuisset testantis, ut is non nato filio heres esset, Quint. 7, 6, 10: si exheredatum a se filium pater testatus fuerit elogio, id. 7, 4, 20: primipilari seni jam testato, id. 6, 3, 92: intestati appellantur, qui cum possent testamentum facere, testati non sunt, Dig. 38, 16, 1; 29, 1, 19 pr.; 49, 14, 45 pr.: nomen testatas intulit in tabulas, i. e. into his will, Cat. 68, 122.
  2. II. To call upon or invoke a person or thing as witness (likewise class.): Venus Cyrenensis, testem te testor mihi, Plaut. Rud. 5, 2, 51: vos, di patrii ac penates, testor, me defendere, etc., Cic. Sull. 31, 86: C. Marii et ceterorum virorum mentis testor, me pro illorum famā propugnandum putare, etc., id. Rab. Perd. 10, 30: omnes deos, with an obj.-clause, id. Q. Fr. 1, 3, 2: ego omnes homines deosque testor, id. Caecin. 29, 83: deos immortales, id. Clu. 68, 194: me potissimum testatus est, se aemulum mearum laudum exstitisse, id. Phil. 2, 12, 28 stuprata per vim Lucretia a regis filio, testata cives, se ipsa interemit, id. Fin. 2, 20, 66: implorarem sensus vestros, uniuscujusque indulgentiam in suos testarer, etc., id. Sull. 23, 64: consulibus deos hominesque testantibus, Liv. 4, 53, 5: Jovem et laesi foederis aras, Verg. A. 12, 496: vos, aeterni ignes, et non violabile vestrum testor numen, id. ib. 2, 155: Theseus infernis, superis testatur Achilles, Hic Ixioniden, ille Menoetiaden, Prop. 2, 1, 37: volnera testor, Ov. F. 4, 885: id testor deos, Ter Hec. 3, 5, 26: hoc vos, judices, testor, Cic. Sull. 12, 35.[??]
      1. 1. Act. collat. form testo, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.
      2. 2. Pass. (acc. to I. B.), Cic. Fl. 11, 26: cum aliorum monumentis tum Catonis oratione testatum est, shown, proved, attested, Quint. 2, 15, 8; 2, 17, 2; 8, prooem. § 20.
        Hence, P. a. in pass. force: testātus, a, um, public, manifest, published (class.): ut res quam maxime clara ac testata esse posset, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187; 2. 2, 42, § 104; 1, 16, 48: haec testata sunt atque inlustria, id. Fam. 11, 27, 6: ut testatum esse velim, de pace quid senserim, id. Att. 8, 9, 1: nihil religione testatum, id. Fl. 11, 26.
        Comp.: ut res multorum oculis esset testatior, Cic. Cael. 27, 64: quo notior testatiorque virtus ejus esset, Hirt. B. G. 8, 42: quo testatior esset poena improborum, id. ib. 8, 44; Nep. Alcib. 4, 5.
        Sup.: testatissima miracula, Aug. Conf. 8, 6.
        Hence, adv.: testātō, before witnesses: jussum accipiendum est, sive testato quis, sive verbis, aut per nuntium, jusserit, Dig. 15, 4, 1; cf. ib. 18, 6, 1; 45, 1, 122; App. Mag. p. 324, 11.
      3. 2. As is well known or evident, Plin. 8, 36, 54, § 130.
      4. 3. After making a will, testate: sive testato, sive intestato, decesserint, Dig. 49, 14, 45.

testu or testum, i, n. [testa], a vessel or lid which was placed over food, etc., to be cooked, and then covered with hot coals, usually of earthenware.

  1. I. Lit.: in foco caldo sub testu coquito leniter, Cato, R. R. 75: sub testu, id. ib. 74; cf.: et fumant testu pressus uterque suo, Ov. F. 5, 510: fimo ovium sub testo calefacto, Plin. 30, 13, 39, § 114: unguito focum, ubi coquas, colfacito bene et testum, Cato, R. R. 76, 2.
    Abl. testo, Cato, R. R. 76, 4; 84, 2; Verg. M. 51.
    Afterwards of metal: ranarum corda sub aereo testo discoxere, Plin. 32, 7, 26, § 81.
  2. II. Transf., an earthen vessel, earthen pot: ara fit: huc ignem curto fert rustica testu, Ov. F. 2, 645; Petr. 136; Mumm. and Afran. ap. Charis. p. 118 P.

* testŭātĭum, ii, n. [testu], a cake baked in an earthen cup, cup-cake, Varr. L. L. 5, § 106 Müll.

testūdĭnĕātus and testūdĭnātus, a, um, adj. [testudo, II. B.], arched, vaulted: tectum, Col. 12, 15; Vitr. 2, 1 med.: cavaedium, id. 6, 3.

testūdĭnĕus, a, um, adj. [testudo, I. and-II.], of or belonging to a tortoise; made of tortoise-shell: gradus, a tortoise-pace, snail’s pace, Plaut. Aul. 1, 1, 10: lyra, made of or overlaid with tortoise-shell, Prop. 4 (5), 6, 32; Tib. 4, 2, 22: conopeum, Juv. 6, 80: hexaclinon, Mart. 9, 60, 9.
As subst.: cui testudinea legata essent, ei lectos testudineos pedibus inargentatos deberi, Dig. 32, 1, 100, § 4.

testūdo, ĭnis, f. [testa], a tortoise.

  1. I. Lit., Pac. ap. Cic. Div. 2, 64, 133; Plin. 9, 10, 12, § 35; 32, 4, 14, § 32; Cic. N. D. 2, 48, 124; 2, 52, 129; Liv. 36, 32, 6; Sen. Ep. 121, 9; Phaedr. 2, 6, 5 al.
    Prov.: testudo volat, of any thing impossible, Claud. in Eutr. 1, 352.
  2. II. Transf., tortoise-shell.
    1. A. Used for overlaying or veneering, Cic. N. D. 2, 57, 144; Verg. G. 2, 463; Ov. M. 2, 737; Mart. 12, 66, 5; Luc. 10, 120; Juv. 14, 308.
    2. B. From the arched shape of a tortoise-shell.
      1. 1. Of any stringed instrument of music of an arched shape, a lyre, lute, cithern, Verg. G. 4, 464; Hor. C. 3, 11, 3; 4, 3, 17; id. Epod. 14, 11; id. A. P. 395; Val. Fl. 1, 187; 1, 277.
      2. 2. An arch, vault in buildings (syn.: fornix, camera), Varr. L. L. 5, §§ 79 and 161 Müll.; id. R. R. 3, 5, 1; 3, 6, 4; Cic. Brut. 22, 87; Sisenn. ap. Non. 58, 16; Verg. A. 1, 505.
      3. 3. In milit. lang., a tortoise, i. e. a covering, shed, shelter so called (cf.: vinea, pluteus), viz.,
        1. a. Made of wood, for the protection of besiegers, Caes. B. G. 5, 43; 5, 52; Vitr. 10, 19 sq.
        2. b. Formed of the shields of the soldiers held over their heads, Liv. 34, 39, 6; 44, 9, 6; Caes. B. G. 2, 6; Tac. A. 13, 39; id. H. 3, 31; 3, 27; 4, 23; Verg. A. 9, 505; 9, 514 al.
      4. 4. The covering of the hedgehog, Mart. 13, 86, 1.
      5. 5. A head-dress in imitation of a lyre, Ov. A. A. 3, 147.

testŭla, ae, f. dim. [testa], a small potsherd.

  1. I. Lit., Col. 11, 3, 3.
  2. II. Transf.
    1. A. An earthen lamp, Ser. ap. Diom. p. 511 P.
    2. B. A voting-tablet used by the Athenians, Nep. Arist. 1, 2 (cf. testa, II. C.).

testum, i, v. testu.