No entries found. Showing closest matches:
trāĭcĭo and transĭcĭo (so always in Cæs.); also trājĭcĭo and transjĭcĭo, jēci, jectum, 3, v. a. and n. [trans-jacio], to throw across.
- I. With the person or thing that moves as object, to cause to cross, cause to go across, over, or through.
- A. In gen., to throw, hurl, cast, or fling over, to shoot over or across: neque ullum interim telum transiciebatur, Caes. B. C. 3, 19: quae concava trajecto cumba rudente vehat (te), Ov. Am. 3, 6, 4: arreptum vexillum trans vallum hostium trajecit, Liv. 25, 14, 4: cum trans vallum signum trajecisset, id. 41, 4, 2: pontibus transjectis, thrown across, Hirt. B. G. 8, 9: malis antennisque de nave in navem trajectis, Liv. 30, 10, 5: volucrem trajecto in fune columbam suspendit, Verg. A. 5, 488: tela alio, Prop. 2, 12 (3, 3), 18: pecora nunc in hibernos nunc in aestivos saltus, drives over, Just. 8, 5, 7.
Poet.: pedes super acervos, to step over, Prop. 4 (5), 4, 76: membra per ardentes acervos celeri pede, Ov. F. 4, 782.
- B. In partic.
- 1. To transfer, cause to go over or across (from one place, etc., to another): est etiam aurigae species Vertumnus et ejus, Traicit alterno qui leve pondus equo, i. e. leaps lightly from horse to horse, Prop. 4 (5), 2, 36: anulum in dextram manum, Petr. 74: quod est levissimum ac summum, ut traiciant in alia vasa, decant, pour over, Varr. R. R. 1, 64, 1: cerussam in cacabum, Scrib. Comp. 45.
- 2. Of soldiers, baggage, etc., to cause to cross (a stream, etc.), to transport, ship across, lead or conduct over, ship over, transfer: dum Brutus traiceret exercitum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: legiones quattuor equitatumque omnem transjecit, Caes. B. C. 1, 40: omnibus ferme suis trans Rhodanum trajectis, Liv. 21, 26, 6: res suas trans Halyn, id. 38, 25, 7: quae ibi legiones essent, eas … in Siciliam traiceret, id. 23, 31, 4: ut classem in Italiam traiceret, id. 28, 36, 1: pecuniam in provinciam, id. 26, 7, 8; 48, 13, 9: huc legionem postea transicit, Caes. B. C. 1, 54: magnam partem fortunarum eodem trajecit, Nep. Att. 2, 2: eas (sues) si quo traicere vult, in plostrum imponat, Varr. R. R. 2, 4, 11: ut praedatum milites trans flumen per occasiones aliis atque aliis locis traiceret, Liv. 2, 11, 2.
Pass.: Marius trajectus in Africam, Cic. Red. Quir. 8, 20: equitum innumerabilem vim traici Hellesponto in Europam, Liv. 35, 48, 3: classis Punica in Sardiniam trajecta, id. 27, 6, 13: (exercitus) Pado trajectus Cremonam, id. 21, 56, 4; 30, 24, 11: inermes in Boeotiam trajecti, id. 32, 17, 3: in Galliam trajecti forent, Tac. A. 12, 39.
- (β) With second acc. of the stream or place crossed: equitum magnam partem flumen transjecit, Caes. B. C. 1, 55: Caesar Germanos flumen traicit, id. ib. 1, 83 fin.: si se Alpes Antonius trajecerit, Cic. Fam. 11, 9, 2: exercitum Rhodanum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3: copias Rhodanum, id. ib. 10, 11, 2: quos in Africam secum traiceret, Liv. 29, 22, 12.
- (γ) With se: ad Achillam sese ex regiā trajecit, Caes. B. C. 3, 112: si quo etiam casu Isaram se trajecerint, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ducem Romanum in Africam trajecisse sese in hostilem terram, Liv. 28, 18, 10.
- (δ) Poet., of the eyes: quocumque oculos trajecimus, i. e. to look, Lucr. 4, 424.
- 3. To pass through, make a way through.
- (α) Of soldiers: pars magna equitum mediam trajecit aciem, broke through, Liv. 42, 7, 7.
- (β) To strike through, stab through, pierce, penetrate, transfix, transpierce: unum ex multitudine, Caes. B. G. 5, 44: aliquem pilis, id. ib. 7, 82: aliquem scorpione, a latere dextro, id. ib. 7, 25: lictorem gladio, Auct. B. Alex. 52: cuspide serpentem, Ov. M. 4, 571: lanceā infestā medium femur, Hirt. B. G. 8, 48: femur tragulā, Caes. B. G. 5, 35: pectus ferro, Liv. 41, 11, 6: cava tempora ferro, Verg. A. 9, 634: harundine linguam, Ov. M. 11, 325: terga sagittā, id. ib. 9, 128: exuentem se ac nudatum gladio trajecit, Just. 3, 1, 8: sagittā sub mammā trajectus, id. 12, 9, 12: aliquid acu, Cels. 7, 8 and 9.
With se, to stab one’s self: se uno ictu infra laevam papillam, Suet. Oth. 11.
- C. Trop.
- 1. In gen., to transfer, cause to pass: cum ex illius invidiā deonerare aliquid et in te traicere coeperit, Cic. Div. in Caecil. 14, 46: culpam in alium, Quint. 9, 2, 4: arbitrium litis trajecit in omnes, Ov. M. 12, 628.
Mid.: in cor Trajecto lateris capitisque dolore, having thrown itself, Hor. S. 2, 3, 29.
- 2. In partic., in rhet.: verba, to transpose, Cic. Or. 69, 229: verba in clausulas, Quint. 9, 4, 31 Spald.
- II. To cross over, pass over, cross.
- A. With the place or thing passed over as object: si Hannibal ad portas venisset murumque jaculo trajecisset, Cic. Fin. 4, 9, 22: trajecto amni, Liv. 21, 27, 3: Hiberum, id. 21, 30, 3: occupavit Scipio Padum traicere, id. 21, 39, 10: ratibus Trebiam, id. 21, 56, 8: mare, id. 33, 31, 10: flumen, id. 38, 2, 10; 38, 27, 6: fretum, Sen. Ep. 14, 8: amnem, Curt. 7, 7, 13; 8, 13, 23: utribus amnem, id. 4, 7, 16; 4, 1, 10: Rhenum, Suet. Tib. 18: mare, Sen. Ben. 6, 15, 6: Padum, Tac. H. 2, 22: sinum maris, Vell. 2, 43, 1: flumina nando, Suet. Caes. 57: Tiberim clipeo, Claud. VI. Cons. Hon. 186: Aurora Jam medium aetherio cursu trajecerat axem, Verg. A. 6, 536; cf. pass.: postquam cernant Rhodanum trajectum, Liv. 21, 30, 5: ut transjaci (nemora) ne sagittis quidem possint, Sol. 52, 46.
- B. Absol.: ad Aethaliam insulam trajecit, Liv. 37, 13, 3: ut classe Hasdrubal Aegimurum traiceret, id. 30, 24, 11: ne qua classis ex Africā traiceret, id. 30, 2, 1: sed traicere in Euboeam erat propositum, id. 40, 4, 10: (ei) paranti traicere in Africam nuntiatum est, id. 28, 36, 1; cf.: Romanae naves Samum traicerunt, id. 37, 13, 6: primo quoque tempore in Africam traiciendum, id. 29, 22, 11: ad nos trajecturum illud incendium esse, id. 7, 30, 12; cf. id. 31, 48, 7: piscatoriā scaphā trepidus trajecit, Just. 2, 13, 9: trajecisse veteres Iberos, Tac. Agr. 14.
- C. Trop., to overstep, transgress: traicit et fati litora magnus amor, Prop. 1, 19, 12.
2. trājectus (in Cæs. transjectus), ūs, m. [traicio].
- I. Abstr., a crossing or passing over, passage (class., but not in Cic., who uses instead trajectio): transjectus in Britanniam, Caes. B. G. 5, 2; 4, 21; id. B. C. 2, 20: in trajectu Albulae amnis submersus, Liv. 1, 3, 8; 35, 51, 1: tempestate in trajectu bis conflictatus, Suet. Aug. 17.
- II. Concr., a place for passing over, a passage: legiones et auxilia mittit ad trajectum, Auct. B. Alex. 56, 5; Plin. 6, 23, 26, § 98.
trans-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago].
- I. Lit. (poet. and in post-Aug. prose).
- A. To drive through, i. e. to thrust or stick a weapon through (syn. traicio): per pectora transigit ensem, Sil. 13, 376: ferrum per ambos pedes, Sen. Oedip. 857.
- B. Transf., to stab, pierce one through with a weapon, to transfix, transpierce: gladio pectus transigit, Phaedr. 3, 10, 27: se ipsum gladio, Tac. A. 14, 37: juvenem (cuspis), Sil. 5, 473: viscera (ensis), Luc. 4, 545: tempora (jaculum), id. 9, 824: semet ictu gladii, Aur. Vict. Caes. 5, 16: aliquem ictu, id. ib. 39, 13.
- II. To carry through, to bring to an end, to finish, settle, complete, conclude, perform, accomplish, despatch, transact any business (the class. signif. of the word; syn.: absolvo, perficio).
- A. In gen.: negotium, Cic. Fam. 13, 14, 2; so id. Phil. 2, 9, 21; cf.: illud, quod faciendum primum fuit, factum atque transactum est, id. Cat. 3, 6, 15; id. Div. in Caecil. 14, 45: rebus transactis, id. Tusc. 4, 25, 55: transactā re, convertam me domum, Ter. Ad. 2, 4, 22: quod plerumque non futura sed transacta perpendimus, Curt. 8, 2, 1: transactis jam meis partibus, Cic. de Or. 2, 4, 15: intus transigetur, si quid est, quod restet, Ter. And. 5, 6, 17: aliquid per aliquem, Cic. Rosc. Am. 51, 149: pleraque per se, Liv. 34, 18, 3: aliquid cum aliquo, Sall. J. 29, 5: prius de praetoribus transacta res, quae transigi sorte poterat, Liv. 38, 25, 4: bellorum egregios fines, quotiens ignoscendo transigatur, i. e. by amnesty, Tac. A. 12, 19: transigitur rixa caede, id. G. 22: bella, id. H. 2, 38: fabulam, Plaut. Ps. 1, 5, 151; so, fabulam, id. Cas. prol. 84: comoediam, id. Truc. prol. 11: si transactum est, if all is over, Cic. Fam. 14, 4, 3; cf.: transactum de partibus ratus, Flor 4, 7, 13.
- B. In partic., in business lang., to settle a difference or controversy, to come to a settlement, agreement, or understanding (syn.: decerno, statuo): postremo inter se transigant ipsi, ut lubet, Ter. Hec. 3, 5, 61: cum reo, Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79: cum aliquo, id. Rosc. Am. 39, 114: cum aliquo HS ducentis millibus, id. Verr. 2, 1, 54, § 140: cum privatis non poterat transigi minore pecuniā, id. Att. 4, 16, 14: rem cum Oppianico transigit, pecuniam ab eo accipit, id. Clu. 13, 39: ut secum aliquid, quālubet condicione transigeret, id. Quint. 31, 97.
Absol.: cum debitore, Dig. 2, 15, 17.
- 2. Transf., in gen.: transigere cum aliquā re, to make an end of, put an end to, be done with a thing (mostly post-Aug.): optimum visum est committere rem fortunae et transigere cum Publilio certamen, Liv. 9, 12, 11 Weissenb. ad loc.: transigite cum expeditionibus, Tac. Agr. 34: tenebris imis abscondita jam cum luce transegerat, App. M. 8, p. 204.
Impers. pass.: cum spe votoque uxoris semel transigitur, Tac. G. 19; Quint. 7, 1, 44.
- 3. To dispose of, sell: ubi facultas est transigendi, Pall. 3, 26, 2: quod teneriores matres generant transigendum est, id. 12, 13, 8.
- C. Of time, to bring to an end, to lead, pass, spend (perh. only post-Aug.; syn. ago): tempus per ostentationem aut officiorum ambitum, Tac. Agr. 18 fin.: adulescentiam per haec fere, Suet. Tib. 7: maximam aetatis partem per haec ac talia, id. Claud. 10: transacto tribuniciae potestatis tempore, id. Tib. 11: vixdum mense transacto, id. Vit. 8: placidas sine suspirio noctes, Sen. Ep. 90, 41: noctem, Suet. Calig. 59: non multum venatibus, plus per otium transigunt, Tac. G. 15: sponsalia filiae natalemque geniti nepotis silentio, Suet. Claud. 12: pios et insontes amoeno in loco dicimus perpetuitatem transacturos, Tert. ad Nat. 2, 19 med.: diem sermonibus, Plin. Ep. 3, 7, 4.
Hence, transactus, a, um, P. a., completed, settled: exceptio transacti negotii, Dig. 2, 15, 17.
Subst.: transactum, i, n. (sc. negotium), a completed business, settlement, Dig. 2, 15, 2.
transĭlĭo or trans-sĭlĭo, īvi or ŭi (the former in Plaut. Truc. 2, 1, 38; Plin. 29, 1, 5, § 9; the latter in Ov. F. 4, 727; Liv. 1, 7, 2; Auct. B. Hisp. 19, 3; Flor. 3, 3, 12 al.; transilii, Sen. Ep. 39, 5), 4, v. n. and a. [salio], to leap, jump, or spring across, to leap over, spring over, etc. (class.).
- I. Lit.
- (α) Neutr.: illac per hortum transilivit ad nos, Plaut. Truc. 2, 1, 38: de muro ad nos, Auct. B. Hisp. 19, 3: transilire ex humilioribus in altiorem navem, Liv. 30, 25, 6: in hostium naves, Auct. B. Alex. 46, 4: per Thraciam, Macedoniam et Graeciam, i. e. to hasten through, Flor. 3, 5, 25: hinc in Aegyptum subito, id. 4, 2, 6.
- (β) Act.: fama est, ludibrio fratris Remum novos transiluisse muros, Liv. 1, 7, 2: positas flammas, Ov. F. 4, 727: retia, Plin. 9, 8, 9, § 31: amnem, Flor. 3, 3, 12: vada, Hor. C. 1, 3, 24: quaternos senosque equos, i. e. to leap from one to the other, Flor. 3, 3, 10.
- B. In partic., to go quickly over to, hasten to join a party: eadem aetas Neronis principatu ad Thessalum transilivit, Plin. 29, 1, 5, § 9.
- II. Trop.
- (α) Neutr., to hasten, make haste, pass rapidly (very rare): ad ornamenta ea (i. e. aureos anulos) etiam servitute liberati transiliunt, Plin. 33, 2, 8, § 33: onyx in gemmam transilit ex lapide Caramaniae, the name Onyx passed over, was transferred, id. 37, 6, 24, § 90 dub. (v. Jan. ad loc.).
- (β) Act. (class.): transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere, to skip over, neglect, Cic. de Or. 3, 40, 160: ne rem unam pulcherrimam transiliat oratio, to pass by, omil, id. Phil. 2, 33, 84: quid est in principatu tuo quod cujusquam praedicatio vel transilire vel praetervehi debeat? Plin. Pan. 56, 2: non transilivi principis nostri consulatum, id. ib. 56, 66: proxima pars vitae transilienda meae, Ov. P. 1, 2, 146: ne quis modici transiliat munera Liberi, i. e. enjoy to excess, Hor. C. 1, 18, 7.
* transĭlis, e, adj. [transilio], that leaps or goes across: palmes, Plin. 17, 23, 35, § 211.
transĭlītĭo, ōnis, f. [transilio], a leaping over (late Lat.), Aug. in Psa. 38, 2.
transĭlītor, ōris, m. [transilio], one who leaps over (late Lat.), Cassiod. in Psa. 38, p. 131.
* transĭtans, antis, Part. [transito, freq. of transeo], going or passing through: is (L. Tullius legatus) Juliā lege transitans, passing through the province, Cic. Att. 5, 21, 5.
transĭtĭo, ōnis, f. [transeo], a going across or over, a passing over, passage.
- I. Lit.
- A. In gen.: (solis) in aliud signum, Vitr. 9, 4 med.: sic dicebas, eam esse ejus (speciei dei) visionem, ut similitudine et transitione cernatur, i. e. by the passing by of atoms, Cic. N. D. 1, 37, 105: imaginibus similitudine et transitione perceptis, id. ib. 1, 19, 50: visionum, id. ib. 1, 39, 109.
- 2. Concr., a passage, entrance: transitiones perviae jani nominantur, Cic. N. D. 2, 27, 67.
- B. In partic., a going over, desertion to a party: sociorum, Liv. 28, 15, 14; 25, 15, 5; 2, 25, 1; 28, 16, 8; Tac. H. 2, 99; Just. 1, 5.
In plur., Cic. Brut. 16, 62; Liv. 27, 20, 7.
- II. Trop.
- * A. The passing of a disease from one person to another, infection, contagion, Ov. R. Am. 616.
- B. In rhet., a transition, Auct. Her. 4, 26, 35; 1, 9, 14.
- C. In gram., an inflection by declension or conjugation, Varr. L. L. 9, § 103 Müll.; Prisc. p. 982 P.
transĭtīvus, a, um, adj. [transitio], passing over: verbum, transitive, Prisc. p. 982 P.
transĭtor, ōris, m. [transeo], one who goes over, a passer by (late Lat.), Amm. 15, 2, 4.
transĭtōrĭē, adv., v. transitorius fin.
transĭtōrĭus, a, um, adj. [transitus], adapted for passing through, having a passage-way (post-Aug.).
- I. Lit.: domus, Suet. Ner. 31: forum, Lampr. Alex. Sev. 28; Eutr. 7, 23.
- II. Transf., passing, transitory (eccl. Lat.): momentum, Boëth. Cons. Phil. 5, 6: vita, Cassiod. Amic. p. 602: dilectio atque delectatio, Aug. Doctr. Chr. 1, 35, 39.
Adv.: transĭtōrĭē, in passing, by the way, cursorily: dicere, Hier. adv. Helv. 13: loqui, id. Ep. 51, 2: considerare, Aug. Serm. 102.
1. transĭtus, a, um, Part. of transeo.
2. transĭtus, ūs, m. [transeo], a going over, passing over, passage (class.; syn. trajectus).
- I. Lit.
- A. In gen.: fossae, Cic. Tusc. 5, 20, 59: flumine impeditus transitus, Hirt. B. G. 8, 20; 8, 13; Caes. B. G. 5, 55; 6, 7; 7, 57; Liv. 21, 20, 2; 28, 1, 1; Tac. A. 15, 10; id. H. 1, 70; 3, 59; 4, 65; Just. 1, 8, 2; 15, 4, 12: in urbem nostram Junonis, removal, Val. Max. 1, 8, 3.
- 2. Concr., a passage-way, passage: spiritus, i. e. the windpipe, Plin. 22, 24, 51, § 111; cf. auditus, the auditory passage, id. 23, 2, 28, § 59.
- B. In partic.
- 1. A passing over, desertion to another party: facilis ad proximos et validiores, Tac. H. 1, 76: transitūs mora, id. Agr. 38: ad Vitellium, id. H. 1, 76: in alienam familiam, a passing over, adoption into, Gell. 5, 19, 8.
- 2. Law t. t., a transfer of possession, Cod. Just. 2, 13, 20.
- 3. A passing over, passing away: tempestatis, Cic. Att. 2, 21, 2.
- 4. A passing by: capta in transitu urbs Ninos, Tac. A. 12, 13.
- II. Trop.
- A. In gen., a passing over, passing, change: in illo a pueritiā ad adulescentiam transitu, Quint. 11, 3, 28: opportunos magnis conatibus transitus rerum, revolutions, Tac. H. 1, 21.
- B. In partic.
- 1. A means of passing, a transition from one step to another: medius quidem gradus, nihil ipse significans sed praebens transitum, Quint. 8, 6, 38: in figuras alias, Plin. 11, 36, 43, § 120.
Of the transition of colors in shading, Plin. 35, 5, 11, § 29; 37, 2, 8, § 21; Ov. M. 6, 66.
Of transition in sound, Quint. 12, 10, 68.
- 2. In speaking.
- a. A transition: hinc erit ad alia transitus, Quint. 7, 6, 5: ad diversa, id. 9, 3, 65: μεταβολή, id est transitus in aliud genus rhythmi, id. 9, 4, 50: in Armeniam transitum facimus, Just. 42, 2, 7.
In plur.: unde venusti transitus fiunt, Quint. 9, 2, 61.
- b. In transitu, in passing, by the way: quae leviter in transitu attigeram, Quint. 7, 3, 27: in transitu aliquid tractare, id. 6, 2, 2: in transitu non omittemus, id. 2, 10, 15.
trans-jăcĭo, ĕre, v. traicio init.
transjectĭo, transjectus, trans-jĭcĭo, v. traj-.
* trans-jŭgātus, a, um, Part. [jugo], passed through: (Athos mons) a Xerxe perfossus transjugatusque est, Mel. 2, 2, 10.
* trans-jungo, ēre, v. a., to harness differently, to tackle in elsewhere: mulam, Dig. 21, 1, 38, § 8 sq.