Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

trāĭcĭo and transĭcĭo (so always in Cæs.); also trājĭcĭo and transjĭcĭo, jēci, jectum, 3, v. a. and n. [trans-jacio], to throw across.

  1. I. With the person or thing that moves as object, to cause to cross, cause to go across, over, or through.
    1. A. In gen., to throw, hurl, cast, or fling over, to shoot over or across: neque ullum interim telum transiciebatur, Caes. B. C. 3, 19: quae concava trajecto cumba rudente vehat (te), Ov. Am. 3, 6, 4: arreptum vexillum trans vallum hostium trajecit, Liv. 25, 14, 4: cum trans vallum signum trajecisset, id. 41, 4, 2: pontibus transjectis, thrown across, Hirt. B. G. 8, 9: malis antennisque de nave in navem trajectis, Liv. 30, 10, 5: volucrem trajecto in fune columbam suspendit, Verg. A. 5, 488: tela alio, Prop. 2, 12 (3, 3), 18: pecora nunc in hibernos nunc in aestivos saltus, drives over, Just. 8, 5, 7.
      Poet.: pedes super acervos, to step over, Prop. 4 (5), 4, 76: membra per ardentes acervos celeri pede, Ov. F. 4, 782.
    2. B. In partic.
      1. 1. To transfer, cause to go over or across (from one place, etc., to another): est etiam aurigae species Vertumnus et ejus, Traicit alterno qui leve pondus equo, i. e. leaps lightly from horse to horse, Prop. 4 (5), 2, 36: anulum in dextram manum, Petr. 74: quod est levissimum ac summum, ut traiciant in alia vasa, decant, pour over, Varr. R. R. 1, 64, 1: cerussam in cacabum, Scrib. Comp. 45.
      2. 2. Of soldiers, baggage, etc., to cause to cross (a stream, etc.), to transport, ship across, lead or conduct over, ship over, transfer: dum Brutus traiceret exercitum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: legiones quattuor equitatumque omnem transjecit, Caes. B. C. 1, 40: omnibus ferme suis trans Rhodanum trajectis, Liv. 21, 26, 6: res suas trans Halyn, id. 38, 25, 7: quae ibi legiones essent, eas … in Siciliam traiceret, id. 23, 31, 4: ut classem in Italiam traiceret, id. 28, 36, 1: pecuniam in provinciam, id. 26, 7, 8; 48, 13, 9: huc legionem postea transicit, Caes. B. C. 1, 54: magnam partem fortunarum eodem trajecit, Nep. Att. 2, 2: eas (sues) si quo traicere vult, in plostrum imponat, Varr. R. R. 2, 4, 11: ut praedatum milites trans flumen per occasiones aliis atque aliis locis traiceret, Liv. 2, 11, 2.
        Pass.: Marius trajectus in Africam, Cic. Red. Quir. 8, 20: equitum innumerabilem vim traici Hellesponto in Europam, Liv. 35, 48, 3: classis Punica in Sardiniam trajecta, id. 27, 6, 13: (exercitus) Pado trajectus Cremonam, id. 21, 56, 4; 30, 24, 11: inermes in Boeotiam trajecti, id. 32, 17, 3: in Galliam trajecti forent, Tac. A. 12, 39.
          1. (β) With second acc. of the stream or place crossed: equitum magnam partem flumen transjecit, Caes. B. C. 1, 55: Caesar Germanos flumen traicit, id. ib. 1, 83 fin.: si se Alpes Antonius trajecerit, Cic. Fam. 11, 9, 2: exercitum Rhodanum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3: copias Rhodanum, id. ib. 10, 11, 2: quos in Africam secum traiceret, Liv. 29, 22, 12.
          2. (γ) With se: ad Achillam sese ex regiā trajecit, Caes. B. C. 3, 112: si quo etiam casu Isaram se trajecerint, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ducem Romanum in Africam trajecisse sese in hostilem terram, Liv. 28, 18, 10.
          3. (δ) Poet., of the eyes: quocumque oculos trajecimus, i. e. to look, Lucr. 4, 424.
      3. 3. To pass through, make a way through.
          1. (α) Of soldiers: pars magna equitum mediam trajecit aciem, broke through, Liv. 42, 7, 7.
          2. (β) To strike through, stab through, pierce, penetrate, transfix, transpierce: unum ex multitudine, Caes. B. G. 5, 44: aliquem pilis, id. ib. 7, 82: aliquem scorpione, a latere dextro, id. ib. 7, 25: lictorem gladio, Auct. B. Alex. 52: cuspide serpentem, Ov. M. 4, 571: lanceā infestā medium femur, Hirt. B. G. 8, 48: femur tragulā, Caes. B. G. 5, 35: pectus ferro, Liv. 41, 11, 6: cava tempora ferro, Verg. A. 9, 634: harundine linguam, Ov. M. 11, 325: terga sagittā, id. ib. 9, 128: exuentem se ac nudatum gladio trajecit, Just. 3, 1, 8: sagittā sub mammā trajectus, id. 12, 9, 12: aliquid acu, Cels. 7, 8 and 9.
            With se, to stab one’s self: se uno ictu infra laevam papillam, Suet. Oth. 11.
    3. C. Trop.
      1. 1. In gen., to transfer, cause to pass: cum ex illius invidiā deonerare aliquid et in te traicere coeperit, Cic. Div. in Caecil. 14, 46: culpam in alium, Quint. 9, 2, 4: arbitrium litis trajecit in omnes, Ov. M. 12, 628.
        Mid.: in cor Trajecto lateris capitisque dolore, having thrown itself, Hor. S. 2, 3, 29.
      2. 2. In partic., in rhet.: verba, to transpose, Cic. Or. 69, 229: verba in clausulas, Quint. 9, 4, 31 Spald.
  2. II. To cross over, pass over, cross.
    1. A. With the place or thing passed over as object: si Hannibal ad portas venisset murumque jaculo trajecisset, Cic. Fin. 4, 9, 22: trajecto amni, Liv. 21, 27, 3: Hiberum, id. 21, 30, 3: occupavit Scipio Padum traicere, id. 21, 39, 10: ratibus Trebiam, id. 21, 56, 8: mare, id. 33, 31, 10: flumen, id. 38, 2, 10; 38, 27, 6: fretum, Sen. Ep. 14, 8: amnem, Curt. 7, 7, 13; 8, 13, 23: utribus amnem, id. 4, 7, 16; 4, 1, 10: Rhenum, Suet. Tib. 18: mare, Sen. Ben. 6, 15, 6: Padum, Tac. H. 2, 22: sinum maris, Vell. 2, 43, 1: flumina nando, Suet. Caes. 57: Tiberim clipeo, Claud. VI. Cons. Hon. 186: Aurora Jam medium aetherio cursu trajecerat axem, Verg. A. 6, 536; cf. pass.: postquam cernant Rhodanum trajectum, Liv. 21, 30, 5: ut transjaci (nemora) ne sagittis quidem possint, Sol. 52, 46.
    2. B. Absol.: ad Aethaliam insulam trajecit, Liv. 37, 13, 3: ut classe Hasdrubal Aegimurum traiceret, id. 30, 24, 11: ne qua classis ex Africā traiceret, id. 30, 2, 1: sed traicere in Euboeam erat propositum, id. 40, 4, 10: (ei) paranti traicere in Africam nuntiatum est, id. 28, 36, 1; cf.: Romanae naves Samum traicerunt, id. 37, 13, 6: primo quoque tempore in Africam traiciendum, id. 29, 22, 11: ad nos trajecturum illud incendium esse, id. 7, 30, 12; cf. id. 31, 48, 7: piscatoriā scaphā trepidus trajecit, Just. 2, 13, 9: trajecisse veteres Iberos, Tac. Agr. 14.
    3. C. Trop., to overstep, transgress: traicit et fati litora magnus amor, Prop. 1, 19, 12.

2. trājectus (in Cæs. transjectus), ūs, m. [traicio].

  1. I. Abstr., a crossing or passing over, passage (class., but not in Cic., who uses instead trajectio): transjectus in Britanniam, Caes. B. G. 5, 2; 4, 21; id. B. C. 2, 20: in trajectu Albulae amnis submersus, Liv. 1, 3, 8; 35, 51, 1: tempestate in trajectu bis conflictatus, Suet. Aug. 17.
  2. II. Concr., a place for passing over, a passage: legiones et auxilia mittit ad trajectum, Auct. B. Alex. 56, 5; Plin. 6, 23, 26, § 98.

trans-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago].

  1. I. Lit. (poet. and in post-Aug. prose).
    1. A. To drive through, i. e. to thrust or stick a weapon through (syn. traicio): per pectora transigit ensem, Sil. 13, 376: ferrum per ambos pedes, Sen. Oedip. 857.
    2. B. Transf., to stab, pierce one through with a weapon, to transfix, transpierce: gladio pectus transigit, Phaedr. 3, 10, 27: se ipsum gladio, Tac. A. 14, 37: juvenem (cuspis), Sil. 5, 473: viscera (ensis), Luc. 4, 545: tempora (jaculum), id. 9, 824: semet ictu gladii, Aur. Vict. Caes. 5, 16: aliquem ictu, id. ib. 39, 13.
  2. II. To carry through, to bring to an end, to finish, settle, complete, conclude, perform, accomplish, despatch, transact any business (the class. signif. of the word; syn.: absolvo, perficio).
    1. A. In gen.: negotium, Cic. Fam. 13, 14, 2; so id. Phil. 2, 9, 21; cf.: illud, quod faciendum primum fuit, factum atque transactum est, id. Cat. 3, 6, 15; id. Div. in Caecil. 14, 45: rebus transactis, id. Tusc. 4, 25, 55: transactā re, convertam me domum, Ter. Ad. 2, 4, 22: quod plerumque non futura sed transacta perpendimus, Curt. 8, 2, 1: transactis jam meis partibus, Cic. de Or. 2, 4, 15: intus transigetur, si quid est, quod restet, Ter. And. 5, 6, 17: aliquid per aliquem, Cic. Rosc. Am. 51, 149: pleraque per se, Liv. 34, 18, 3: aliquid cum aliquo, Sall. J. 29, 5: prius de praetoribus transacta res, quae transigi sorte poterat, Liv. 38, 25, 4: bellorum egregios fines, quotiens ignoscendo transigatur, i. e. by amnesty, Tac. A. 12, 19: transigitur rixa caede, id. G. 22: bella, id. H. 2, 38: fabulam, Plaut. Ps. 1, 5, 151; so, fabulam, id. Cas. prol. 84: comoediam, id. Truc. prol. 11: si transactum est, if all is over, Cic. Fam. 14, 4, 3; cf.: transactum de partibus ratus, Flor 4, 7, 13.
    2. B. In partic., in business lang., to settle a difference or controversy, to come to a settlement, agreement, or understanding (syn.: decerno, statuo): postremo inter se transigant ipsi, ut lubet, Ter. Hec. 3, 5, 61: cum reo, Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79: cum aliquo, id. Rosc. Am. 39, 114: cum aliquo HS ducentis millibus, id. Verr. 2, 1, 54, § 140: cum privatis non poterat transigi minore pecuniā, id. Att. 4, 16, 14: rem cum Oppianico transigit, pecuniam ab eo accipit, id. Clu. 13, 39: ut secum aliquid, quālubet condicione transigeret, id. Quint. 31, 97.
      Absol.: cum debitore, Dig. 2, 15, 17.
      1. 2. Transf., in gen.: transigere cum aliquā re, to make an end of, put an end to, be done with a thing (mostly post-Aug.): optimum visum est committere rem fortunae et transigere cum Publilio certamen, Liv. 9, 12, 11 Weissenb. ad loc.: transigite cum expeditionibus, Tac. Agr. 34: tenebris imis abscondita jam cum luce transegerat, App. M. 8, p. 204.
        Impers. pass.: cum spe votoque uxoris semel transigitur, Tac. G. 19; Quint. 7, 1, 44.
      2. 3. To dispose of, sell: ubi facultas est transigendi, Pall. 3, 26, 2: quod teneriores matres generant transigendum est, id. 12, 13, 8.
    3. C. Of time, to bring to an end, to lead, pass, spend (perh. only post-Aug.; syn. ago): tempus per ostentationem aut officiorum ambitum, Tac. Agr. 18 fin.: adulescentiam per haec fere, Suet. Tib. 7: maximam aetatis partem per haec ac talia, id. Claud. 10: transacto tribuniciae potestatis tempore, id. Tib. 11: vixdum mense transacto, id. Vit. 8: placidas sine suspirio noctes, Sen. Ep. 90, 41: noctem, Suet. Calig. 59: non multum venatibus, plus per otium transigunt, Tac. G. 15: sponsalia filiae natalemque geniti nepotis silentio, Suet. Claud. 12: pios et insontes amoeno in loco dicimus perpetuitatem transacturos, Tert. ad Nat. 2, 19 med.: diem sermonibus, Plin. Ep. 3, 7, 4.
      Hence, transactus, a, um, P. a., completed, settled: exceptio transacti negotii, Dig. 2, 15, 17.
      Subst.: transactum, i, n. (sc. negotium), a completed business, settlement, Dig. 2, 15, 2.

transĭlĭo or trans-sĭlĭo, īvi or ŭi (the former in Plaut. Truc. 2, 1, 38; Plin. 29, 1, 5, § 9; the latter in Ov. F. 4, 727; Liv. 1, 7, 2; Auct. B. Hisp. 19, 3; Flor. 3, 3, 12 al.; transilii, Sen. Ep. 39, 5), 4, v. n. and a. [salio], to leap, jump, or spring across, to leap over, spring over, etc. (class.).

  1. I. Lit.
          1. (α) Neutr.: illac per hortum transilivit ad nos, Plaut. Truc. 2, 1, 38: de muro ad nos, Auct. B. Hisp. 19, 3: transilire ex humilioribus in altiorem navem, Liv. 30, 25, 6: in hostium naves, Auct. B. Alex. 46, 4: per Thraciam, Macedoniam et Graeciam, i. e. to hasten through, Flor. 3, 5, 25: hinc in Aegyptum subito, id. 4, 2, 6.
          2. (β) Act.: fama est, ludibrio fratris Remum novos transiluisse muros, Liv. 1, 7, 2: positas flammas, Ov. F. 4, 727: retia, Plin. 9, 8, 9, § 31: amnem, Flor. 3, 3, 12: vada, Hor. C. 1, 3, 24: quaternos senosque equos, i. e. to leap from one to the other, Flor. 3, 3, 10.
    1. B. In partic., to go quickly over to, hasten to join a party: eadem aetas Neronis principatu ad Thessalum transilivit, Plin. 29, 1, 5, § 9.
  2. II. Trop.
          1. (α) Neutr., to hasten, make haste, pass rapidly (very rare): ad ornamenta ea (i. e. aureos anulos) etiam servitute liberati transiliunt, Plin. 33, 2, 8, § 33: onyx in gemmam transilit ex lapide Caramaniae, the name Onyx passed over, was transferred, id. 37, 6, 24, § 90 dub. (v. Jan. ad loc.).
          2. (β) Act. (class.): transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere, to skip over, neglect, Cic. de Or. 3, 40, 160: ne rem unam pulcherrimam transiliat oratio, to pass by, omil, id. Phil. 2, 33, 84: quid est in principatu tuo quod cujusquam praedicatio vel transilire vel praetervehi debeat? Plin. Pan. 56, 2: non transilivi principis nostri consulatum, id. ib. 56, 66: proxima pars vitae transilienda meae, Ov. P. 1, 2, 146: ne quis modici transiliat munera Liberi, i. e. enjoy to excess, Hor. C. 1, 18, 7.

* transĭlis, e, adj. [transilio], that leaps or goes across: palmes, Plin. 17, 23, 35, § 211.

transĭlītĭo, ōnis, f. [transilio], a leaping over (late Lat.), Aug. in Psa. 38, 2.

transĭlītor, ōris, m. [transilio], one who leaps over (late Lat.), Cassiod. in Psa. 38, p. 131.

* transĭtans, antis, Part. [transito, freq. of transeo], going or passing through: is (L. Tullius legatus) Juliā lege transitans, passing through the province, Cic. Att. 5, 21, 5.

transĭtĭo, ōnis, f. [transeo], a going across or over, a passing over, passage.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: (solis) in aliud signum, Vitr. 9, 4 med.: sic dicebas, eam esse ejus (speciei dei) visionem, ut similitudine et transitione cernatur, i. e. by the passing by of atoms, Cic. N. D. 1, 37, 105: imaginibus similitudine et transitione perceptis, id. ib. 1, 19, 50: visionum, id. ib. 1, 39, 109.
      1. 2. Concr., a passage, entrance: transitiones perviae jani nominantur, Cic. N. D. 2, 27, 67.
    2. B. In partic., a going over, desertion to a party: sociorum, Liv. 28, 15, 14; 25, 15, 5; 2, 25, 1; 28, 16, 8; Tac. H. 2, 99; Just. 1, 5.
      In plur., Cic. Brut. 16, 62; Liv. 27, 20, 7.
  2. II. Trop.
    1. * A. The passing of a disease from one person to another, infection, contagion, Ov. R. Am. 616.
    2. B. In rhet., a transition, Auct. Her. 4, 26, 35; 1, 9, 14.
    3. C. In gram., an inflection by declension or conjugation, Varr. L. L. 9, § 103 Müll.; Prisc. p. 982 P.

transĭtīvus, a, um, adj. [transitio], passing over: verbum, transitive, Prisc. p. 982 P.

transĭtor, ōris, m. [transeo], one who goes over, a passer by (late Lat.), Amm. 15, 2, 4.

transĭtōrĭē, adv., v. transitorius fin.

transĭtōrĭus, a, um, adj. [transitus], adapted for passing through, having a passage-way (post-Aug.).

  1. I. Lit.: domus, Suet. Ner. 31: forum, Lampr. Alex. Sev. 28; Eutr. 7, 23.
  2. II. Transf., passing, transitory (eccl. Lat.): momentum, Boëth. Cons. Phil. 5, 6: vita, Cassiod. Amic. p. 602: dilectio atque delectatio, Aug. Doctr. Chr. 1, 35, 39.
    Adv.: transĭtōrĭē, in passing, by the way, cursorily: dicere, Hier. adv. Helv. 13: loqui, id. Ep. 51, 2: considerare, Aug. Serm. 102.

1. transĭtus, a, um, Part. of transeo.

2. transĭtus, ūs, m. [transeo], a going over, passing over, passage (class.; syn. trajectus).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: fossae, Cic. Tusc. 5, 20, 59: flumine impeditus transitus, Hirt. B. G. 8, 20; 8, 13; Caes. B. G. 5, 55; 6, 7; 7, 57; Liv. 21, 20, 2; 28, 1, 1; Tac. A. 15, 10; id. H. 1, 70; 3, 59; 4, 65; Just. 1, 8, 2; 15, 4, 12: in urbem nostram Junonis, removal, Val. Max. 1, 8, 3.
      1. 2. Concr., a passage-way, passage: spiritus, i. e. the windpipe, Plin. 22, 24, 51, § 111; cf. auditus, the auditory passage, id. 23, 2, 28, § 59.
    2. B. In partic.
      1. 1. A passing over, desertion to another party: facilis ad proximos et validiores, Tac. H. 1, 76: transitūs mora, id. Agr. 38: ad Vitellium, id. H. 1, 76: in alienam familiam, a passing over, adoption into, Gell. 5, 19, 8.
      2. 2. Law t. t., a transfer of possession, Cod. Just. 2, 13, 20.
      3. 3. A passing over, passing away: tempestatis, Cic. Att. 2, 21, 2.
      4. 4. A passing by: capta in transitu urbs Ninos, Tac. A. 12, 13.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., a passing over, passing, change: in illo a pueritiā ad adulescentiam transitu, Quint. 11, 3, 28: opportunos magnis conatibus transitus rerum, revolutions, Tac. H. 1, 21.
    2. B. In partic.
      1. 1. A means of passing, a transition from one step to another: medius quidem gradus, nihil ipse significans sed praebens transitum, Quint. 8, 6, 38: in figuras alias, Plin. 11, 36, 43, § 120.
        Of the transition of colors in shading, Plin. 35, 5, 11, § 29; 37, 2, 8, § 21; Ov. M. 6, 66.
        Of transition in sound, Quint. 12, 10, 68.
      2. 2. In speaking.
        1. a. A transition: hinc erit ad alia transitus, Quint. 7, 6, 5: ad diversa, id. 9, 3, 65: μεταβολή, id est transitus in aliud genus rhythmi, id. 9, 4, 50: in Armeniam transitum facimus, Just. 42, 2, 7.
          In plur.: unde venusti transitus fiunt, Quint. 9, 2, 61.
        2. b. In transitu, in passing, by the way: quae leviter in transitu attigeram, Quint. 7, 3, 27: in transitu aliquid tractare, id. 6, 2, 2: in transitu non omittemus, id. 2, 10, 15.

trans-jăcĭo, ĕre, v. traicio init.

transjectĭo, transjectus, trans-jĭcĭo, v. traj-.

* trans-jŭgātus, a, um, Part. [jugo], passed through: (Athos mons) a Xerxe perfossus transjugatusque est, Mel. 2, 2, 10.

* trans-jungo, ēre, v. a., to harness differently, to tackle in elsewhere: mulam, Dig. 21, 1, 38, § 8 sq.