ūtĭlĭtas, ātis (gen. plur. utilitatum and utilitatium), f. [utilis], use, usefulness, utility, serviceableness, service, expediency, benefit, profit, advantage (used equally in sing. and plur.): commodis utilitatique servire, Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24: enitendum est, ut ostendas, in eā re, quam defendas, aut dignitatem inesse aut utilitatem … nihil ad utilitatem suam referre, id. de Or. 2, 51, 207: etiamsi nulla sit utilitas ex amicitiā, id. Fin. 1, 20, 69: si ea (justitia) quae propter utilitatem constituitur, utilitate aliā convellitur, id. Leg. 1, 15, 42: incidunt multae saepe causae, quae conturbent animos utilitatis specie, id. Off. 3, 10, 40: nihil tam secundum naturam quam utilitas, id. ib. 3, 8, 35: utilitas justi prope mater et aequi, Hor. S. 1, 3, 98: persaepe evenit, ut utilitas cum honestate certet, Cic. Part. Or. 25, 89: usus est familiā, si utilitate judicandum est, optima, si forma, vix mediocri, Nep. Att. 13, 3: satin’ ego oculis utilitatem obtineo sincere an parum? i. e. have I the right use of my eyes? do I see aright? Plaut. Ep. 5, 1, 28: in eā re utilitatem ego faciam ut cognoscas meam, i. e. how useful I can be, Ter. Eun. 2, 3, 18: si et belli utilitatem et pacis dignitatem retinere vultis, what is useful for war, Cic. Imp. Pomp. 6, 14: neque de fortitudine quid detrahitur neque de utilitate, Dig. 21, 1, 38, § 7.
Plur.: nihil de utilitatibus, nihil de commodis suis cogitare, Cic. Fin. 1, 10, 34: natura consultrix et provida utilitatum opportunitatumque omnium, id. N. D. 2, 22, 58: utilitates ex amicitiā maximae capientur, id. Lael. 9, 32: (Trio) mirabiles utilitates mihi praebet, id. Att. 7, 5, 2: teque Alexandrinum bellum gerente utilitatibus tuis paruit, id. Deiot. 5, 13: utilitatibus tuis possum carere, i. e. I can do without your services, id. Fam. 16, 3, 2: utilitates aut in constituendis aut in conservandis civitatibus constitutas, id. de Or. 1, 9, 36; 1, 43, 193.