Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

vĭrĭae, ārum, f., a kind of ornament for the arm, armlets, bracelets (syn. armilla), Plin. 33, 3, 12, § 40; Tert. Pall. 4 med.; Ambros. Abrah. 1, 9, 88.

1. Vĭrĭāthus or Vĭrĭātus, i, m., a celebrated leader of the Lusitanians in the war against the Romans, Liv. Epit. 52; 54; Vell. 2, 1, 3; 2, 90, 3; Flor. 2, 17 fin.; Cic. Off. 2, 11, 40; Val. Max. 6, 4, 2; Sil. 4, 354; 10, 219.
Vĭrĭāthīnus or Vĭrĭātīnus, a, um, adj., of or pertaining to Viriathus: bellum, Suet. Galb. 3.

2. vĭrĭātus, a, um, adj. [viriae], adorned with bracelets, Lucil. ap. Non. p. 186, 30; Varr. ib. p. 187, 14.

* vīrĭcŭlae, ārum, f. dim. [vires, from vis], little strength, small force: patrimonii, small means, App. M. 11, p. 271, 24.

vīrĭcŭlum, i, n., a graving-tool, graver, burin, = cestrum, Plin. 35, 11, 41, § 149.

vĭrĭdārĭum (vĭrĭdĭārĭum, and, contr., virdĭārĭum), ii, n. [viridis], a plantation of trees, a pleasure-garden, Cic. Att. 2, 3, 2; Petr. 9 fin.; Cels. 1, 2; Suet. Tib. 60; Plin. 18, 2, 2, § 7; Dig. 7, 1, 13; 33, 7, 26; Lampr. Heliog. 23 al.

vĭrĭdĕ, adv., v. viridis fin.

vĭrĭdesco, ĕre, 3, v. inch. n. [viridis], to grow or become green, Ambros. Hexaëm. 5, 1, 1; id. Spir. Sanc. prol. 16.

vĭrĭdĭa, ĭum, v. viridis, B. 2.

vĭrĭdĭārĭum, ii, v. viridarium init.

vĭrĭdĭcans, antis, Part. [viridis], greenish: cavositates, Tert. Pud. 20.

vĭrĭdĭcātus, a, um, Part. [id.], made green, green: silva, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3 dub.; v. Orell. N. cr. (Bait. virdicata).

vĭrĭdis, e (gen. plur. viridum, Stat. Th. 2, 279), adj. [vireo], green.

  1. I. Lit. (as the most general designation for every shade of that color).
    1. A. Adj.: color, Ov. M. 10, 137; Plin. Ep. 8, 20, 4: smaragdi, Lucr. 2, 805: collis, id. 2, 322; cf.: colles nitidissimi viridissimique, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47: viridis opacaque ripa, id. Leg. 1, 5, 15: gramen, Verg. G. 2, 219: viridiores herbae, Plin. 6, 29, 35, § 185: viridia atque umida ligna, Cic. Verr. 2, 1, 17, § 45: colubrae, Hor. C. 1, 17, 8: Nereidum comae, id. ib. 3, 28, 10; cf. dei, Ov. Tr. 1, 2, 59: caelum, bluish green (when it is clear), Plin. 17, 10, 14, § 74.
    2. B. Subst.: vĭrĭde, is, n.
      1. 1. Green color, greenness, verdure (post-Aug.): bacis e viridi rubentibus, reddish green, Plin. 15, 30, 39, § 127; so, e viridi pallens (gemma), id. 37, 8, 33, § 110.
      2. 2. A green thing, of plants, trees, etc. (late Lat.), Vulg. Ecclus. 43, 23; id. Apoc. 9, 4: omne viride agri, Ambros. in Luc. 7, 16.
        More freq. plur.: vĭrĭdĭa, ĭum, n., green plants, herbs, or trees (postAug.), Col. 8, 15, 4; Sen. Ep. 86, 3; Plin. Ep. 5, 6, 17; Vitr. 5, 9, 5; Phaedr. 2, 5, 14.
  2. II. Transf., green, young, youthful, fresh, blooming, lively, vigorous: viridiora praemiorum genera (opp. arescentes laureae), Cic. Rep. 6, 8, 8: caseus, Col. 7, 8, 1: limus, Pers. 3, 22: viridis et adhuc dulcis fructus studiorum, Quint. 12 6, 3: indignantium, tam viridem et in flore aetatis ereptum esse rebus humanis, Curt. 10, 5, 10: sonus earum (litterarum) viridior vegetiorque, livelier and stronger, Gell. 2, 3, 1: firmior et viridior sonus, id. 13, 20, 13: Euryalus formā insignis viridique juventā, Verg. A. 5, 295: aevum, Ov. Tr. 4, 10, 17: senectus, Verg. A. 6, 304; cf. Sil. 1, 187; Col. praef. § 12: usque ad novissimam valetudinem viridis, Plin. Ep. 7, 24, 1: leo, Stat. Th. 11, 742: senex, sed mehercule viridis animo ac vigens, Sen. Ep. 66, 1: consilio viridis, sed belli serus, Sil. 3, 255.
    With gen.: viridissimus irae, Sil. 5, 569.
    Adv.: vĭrĭdĕ, greenly, verdantly: nihil omnino viridius comparatum illis (smaragdis) viret, Plin. 37, 5, 16, § 62.

vĭrĭdĭtas, ātis, f. [viridis], green color, greenness, verdure, viridity.

  1. I. Lit.: herbescens viriditas, Cic. Sen. 15, 51: pratorum, id. ib. 16, 57: maris, Plin. 37, 5, 20, § 76.
  2. II. Transf., freshness, briskness, vigor: senectus aufert eam viriditatem, in quā etiam nunc erat Scipio, Cic. Lael. 3, 11: vigere et habere quandam viriditatem, id. Tusc. 3, 31, 75: laurea illa amittit longo intervallo viriditatem, id. Prov. Cons. 12, 29.

vĭrĭdo, āre, 1, v. a. and n. [viridis].

  1. I. Act., to make green, cause to grow green: hastas floribus, Val. Fl. 6, 136: vada subnatis viridentur ab herbis, become green, Ov. Hal. 90.
    More freq.,
  2. II. Neutr., in the part. pres. viridans, growing green, green, verdant: cingit viridanti tempora lauro, Verg. A. 5, 539: herbae, Lucr. 2, 33; 5, 1396: hedera, Plin. 8, 32, 50, § 117; cf.: proximus ut viridante toro consederat herbae, Verg. A. 5, 388: gemmae, Plin. 37, 8, 34, § 113: color, Lucr. 5, 785.

Viridomărus (Virdum-), i, m., a chief of the Ædui, Caes. B. G. 7, 38; Prop. 4, 10, 41 (called Virdomărus, Liv. Epit. 20).

vĭrīlis, e, adj. [vir], of or belonging to a man, manly, virile (cf.: mas, masculus).

  1. I. Lit.
    1. A. In respect of sex, male, masculine.
      1. 1. In gen.: virile et muliebre secus, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9: virile secus, i. e. puer, Plaut. Rud. 1, 2, 19: vestimentum, id. Men. 4, 2, 97: genus, Lucr. 5, 1356: semen, id. 4, 1209: stirps fratris, Liv. 1, 3, 11: vox, Ov. M. 4, 382: vultus, id. ib. 3, 189: coetus, of men, id. ib. 3, 403; cf. balnea, Cato ap. Gell. 10, 3, 3: flamma, the love of a man, Ov. A. A. 1, 282.
      2. 2. In partic.
        1. a. In mal. part.: pars, Lucr. 6, 1209; cf. Col. 7, 11, 2.
          As subst.: vĭrī-lia, ĭum, n., = membrum virile, Petr. 108; Plin. 20, 16, 61, § 169; 20, 22, 89, § 243.
          Comp.: qui viriliores videbantur, Lampr. Heliog. 8 fin.
        2. b. In gram., of the masculine gender, masculine: nomen, Varr. L. L. 10, §§ 21 and 30 Müll.; Gell. 1, 7, 15; 11, 1, 4 al.
    2. B. In respect of strength, vigor, etc., manly, full-grown, arrived at the years of manhood: conversis studiis aetas animusque virilis Quaerit opes, etc., Hor. A. P. 166: ne forte seniles Mandentur juveni partes pueroque viriles, the parts of fullgrown men, id. ib. 177: pars magna domus tuae morietur cum ad virilem aetatem venerit, Vulg. 1 Reg. 2, 33: toga, assumed by Roman youth in their sixteenth year, Cic. Lael. 1, 1; id. Sest. 69, 144; Liv. 26, 19, 5; 42, 34, 4 al.
      Opp. to female garments: sumpsisti virilem togam quam statim muliebrem stolam reddidisti, Cic. Phil. 2, 18, 44.
    3. C. Transf., in jurid. lang., of or belonging to a person, that falls to a person or to each one in the division of inheritances: ut ex bonis ejus, qui, etc., virilis pars patrono debeatur, a proportionate part, an equal share with others, Gai Inst. 3, 42: tota bona pro virilibus partibus ad liberos defuncti pertinere, id. ib.: virilis, id. ib. 3, 70; Dig. 30, 1, 54, § 3; so, virilis portio, ib. 37, 5, 8 pr.; 31, 1, 70, § 2; Paul. Sent. 3, 2, 3.
      1. 2. Transf., in gen.
          1. (α) Virilis pars or portio, share, part, lot of a person: est aliqua mea pars virilis, quod ejus civitatis sum, quam ille claram reddidit, my part, my duty, Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81: plus quam pars virilis postulat, id. ib. 2, 3, 3, § 7: cum illius gloriae pars virilis apud omnes milites sit, etc., Liv. 6, 11, 5: quem agrum miles pro parte virili manu cepisset, eum senex quoque vindicaret, id. 3, 71, 7: haec qui pro virili parte defendunt, optimates sunt, i. e. to the utmost of their ability, as far as in them lies, Cic. Sest. 66, 138; so, pro virili parte, id. Phil. 13, 4, 8: pro parte virili, Liv. 10, 8, 4; Ov. Tr. 5, 11, 23: pro virili portione, Tac. Agr. 45; id. H. 3, 20.
          2. (β) In other connections (poet.): actoris partis chorus officiumque virile Defendat, Hor. A. P. 193 Orell. ad loc.
  2. II. Trop., of quality, worthy of a man, manly, manful, firm, vigorous, bold, spirited, etc.: veretur quicquam aut facere aut loqui, quod parum virile videatur, Cic. Fin. 2, 14, 47: laterum inflexio fortis ac virilis, id. de Or. 3, 59, 220: inclinatio laterum, Quint. 1, 11, 18: acta illa res est animo virili, consilio puerili, Cic. Att. 14, 21, 3; so, ingenium, Sall. C. 20, 11: vis ingenii (with solida), Quint. 2, 5, 23: audacia, Just. 2, 12, 24: oratio (with fortis), Cic. de Or. 1, 54, 231; so, compositio, Quint. 2, 5, 9: sermo, id. 9, 4, 3: ratio atque sententia, Cic. Tusc. 3, 10, 22: neque enim oratorius iste, immo hercle ne virilis quidem cultus est, Tac. Or. 26.
    As subst.: vĭrīlia, ĭum, n., manly deeds, Sall. H. 3, 61, 15 Dietsch.
    Sup.: ALMIAE SABINAE MATRI VIRILISSIMAE, etc., Inscr. Grud. p. 148, n. 5.
    Adv.: vĭrīlĭter, manfully, firmly, courageously (acc. to II.), Cic. Tusc. 2, 27, 65; id. Off. 1, 27, 94; Auct. Her. 4, 11, 16; Ov. F. 1, 479.
    Comp.,, Sen. Contr. 5, 33 fin.; id. Brev. Vit. 6, 5.

vĭrīlĭtas, ātis, f. [virilis], manhood (perh. not ante-Aug.).

  1. I. Lit.
    1. A. The age of manhood, Plin. 33, 12, 54, § 155.
    2. B. Abstr., manhood, virility: Gaiam C. Caesarem, quasi incertae virilitatis, dicere, Tac. A. 6, 5: adempta, id. ib. 6, 31.
      1. 2. Concr., the organs of generation, Quint. 5, 12, 17; Plin. 7, 4, 3, § 36; cf. Dig. 48, 8, 4 fin.; Mart. 9, 7, 5 al.
        Of animals, Col. 6, 26, 3; Plin. 23, 1, 23, § 44.
  2. * II. Trop., manliness, manly vigor: sanctitas certe. et, ut sic dicam, virilitas ab his (veteribus Latinis) petenda, etc., Quint. 1, 8, 9; Val. Max. 2, 4, 2.

vĭrīlĭter, adv., v. virilis fin.

vĭrĭŏla, ae, f. dim. [viriae], a little bracelet, Plin. 33, 3, 12, § 40; Dig. 18, 1, 14; 34, 2, 40; cf. Isid. Orig. 19, 31.

vĭrĭōsē, adv. [viriosus], strongly, violently, Tert. Anim. 19 med.

vĭrĭōsus, a, um, adj. [vis], strong, robust, violent (post-class.): vitia usu, Tert. adv. Valent. 16 med.: spinae, App. M. 7, p. 196 dub.

Vĭrĭplāca, ae, f. [vir-placo], a name of the goddess (Juno) who, in her temple on the Palatine Hill, reconciles husbands to their wives, appeaser of men, Val. Max. 2, 1, 6.

* 1. vīrĭpŏtens, entis, adj. [vis-potior], mighty in power, mighty, powerful, an epithet of Jupiter, Plaut. Pers. 2, 3, 1.

2. vĭrĭpŏtens, entis, adj. [vir-potior], fit for a husband, i. e. marriageable, nubile: puella, Dig. 24, 1, 65; 26, 7, 58; 35, 1, 99: virgo, ib. 50, 16, 3.

vĭrītānus ager dicitur, qui viritim populo distribuitur, Fest. p. 375 Müll.

vĭrītim, adv. [vir], man by man, to each one separately, singly, individually (used only with distrib. numerals, never with card.; v. infra).

  1. I. Lit.: viritim dicitur dari, quod datur per singulos viros. Cato: praeda, quae capta est, viritim divisa, Fest. p. 378 Müll.: qui legem de agro Gallico viritim dividendo tulit, Cic. Brut. 14, 57; cf. Suet. Tib. 76: viritim dispertire aliquid populo, Plaut. Ps. 1, 5, 26: distribuere pecus, Caes. B. G. 7, 71: dare tricenos nummos cohortibus, Tac. A. 1, 8: populi viritim deleti, one and all, all together, Plin. 6, 7, 7, § 22.
  2. II. Transf., each by itself, singly, separately, individually (not in Cic.): in universum de ventis diximus: nunc viritim incipiamus illos discutere, Sen. Q. N. 5, 7, 1; cf. Col. 1, 9, 6: possum donare sapienti, quod viritim meum est, Sen. Ben. 7, 6, 2: ex his, quae viritim ei serviunt, id. ib. 7, 7, 4: dimicare, Curt. 7, 4, 33: commonefacere beneficii sui, Sall. J. 49, 4: prompta studia, separately (with nondum aperta consensione), Tac. A. 3, 43: legere terereque, Hor. Ep. 2, 1, 92.