Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

2. Utens or Utīs, entis, m., = Οὔτεις, εντος, a river in Cisalpine Gaul, now the Montone, Liv. 5, 35, 3; called Vitis, Plin. 3, 15, 20, § 115.

Vergĭlĭus (not Virgĭlĭus; the form Ver- is supported by the ancient MSS. and inscriptions in unbroken succession, to the fourth century A.D.; v. Ritschl, Opusc. Phil. 2, 779 sq.), ii, m., the name of a Roman gens; so, esp., P. Vergilius Maro, a celebrated Roman poet, Hor. C. 1, 3, 6; 1, 24, 10; 4, 12, 13; id. S. 1, 5, 40.
Hence, Vergĭlĭ-ānus, a, um, adj., of or belonging to the poet Vergil, Vergilian: virtus, Plin. praef. § 22: illud, Quint. 1, 3, 13: VERGILIANVS POËTA, a writer of a cento of Vergilian verses, Inscr. Grut. 64, 5.

vĭa (vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae (gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ὄχος, ὄχημα, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.

  1. I. Lit.
      1. 1. In gen.: viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim, Dig. 8, 3, 8: Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis, Cic. Agr. 2, 35, 96: et modo quae fuerat semita, facta via est, Mart. 7, 61, 4: aut viam aut semitam monstret, Plaut. Rud. 1, 3, 30: mi opsistere in viā, id. Curc. 2, 3, 5: ire in viā, Ter. Eun. 3, 2, 42: omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat, Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.: decedam ego illi de viā, Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8: paulum ad dexteram de viā declinavi, Cic. Fin. 5, 2, 5: decedere viā, Suet. Tib. 31: aestuosa et pulverulenta via, Cic. Att. 5, 14, 1: quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant, Caes. B. G. 1, 9: cursare huc illuc viā deterrimā, Cic. Att. 9, 9, 2: in viam se dare, to set out on a journey, id. Fam. 14, 12: te neque navigationi neque viae committere, id. ib. 16, 4, 1: tu abi tuam viam, Plaut. Rud. 4, 3, 88: milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur, along the highway, Liv. 25, 9, 4.
        In a double sense: ire publicā viā, Plaut. Curc. 1, 1, 35.
        Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.): de viā in semitam degredi, Plaut. Cas. 3, 5, 40: totā errare viā, Ter. Eun. 2, 2, 14.
      2. 2. In partic., as the name of a particular street or road: tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia, Cic. Phil. 12, 9, 22: Via Appia, id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6; v. Appius: Via Campana, Suet. Aug. 94; v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region, Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8: Via Sacra, id. S. 1, 9, 1; also written as one word, SACRAVIA, Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.
        Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.
    1. B. Transf.
      1. 1. Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter): cum de viā languerem, Cic. Phil. 1, 5, 12: nisi de viā fessus esset, id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days’ march or journey, Caes. B. G. 1, 38: bidui, id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27: longitudo viae, Liv. 37, 33, 3: flecte viam velis, Verg. A. 5, 28: tum via tuta maris, Ov. M. 11, 747: feci Longa Pherecleā per freta puppe vias, id. H. 16, 22: ne inter vias praeterbitamus, metuo, by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.
      2. 2. In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins: omnes ejus (sanguinis) viae, Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts: quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae, id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus): vitae, Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12: via vivendi, Cic. Off. 1, 32, 118: rectam vitae viam sequi, id. ib.: Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse, id. ib. 2, 12, 43: haec ad aeternam gloriam via est, Plin. 2, 7, 5, § 18: haec una via omnibus ad salutem visa est, Liv. 36, 27, 8: invenire viam ad mortem, Plin. Ep. 3, 16, 12: totidem ad mortem viae sunt, Sen. Contr. 1, 8, 6: cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret, Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137: totam ignoras viam gloriae, id. Phil. 1, 14, 33: quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas, Tac. A. 16, 17: habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim, Cic. Verr. 1, 16, 48: defensionis ratio viaque, id. ib. 2, 5, 1, § 4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias, id. Leg. 1, 6, 18: docendi via, id. Or. 32, 114: optimarum artium vias tradere, id. Div. 2, 1, 1: (di) nonnullas dant vias nobis ad significationum scientiam, id. ib. 2, 49, 102: rectam instas viam, i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.
      Adverb.: rectā viā, directly: ut rectā viā rem narret ordine omnem, Ter. Heaut. 4, 3, 28.
    2. B. Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner: ingressu’st viam, i. e. rectam, Plaut. Am. 1, 1, 273: in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc., rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116: ut ratione et viā procedat oratio, id. Fin. 1, 9, 29.
      Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way): ipsus eam rem secum reputavit viā, Ter. And. 2, 6, 11: viā et arte dicere, Cic. Brut. 12, 46.
    3. C. Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1.

vĭālis, e, adj. [via], of or belonging to the highways or roads: Lares, placed, worshipped by the road-side, Plaut. Merc. 5, 2, 24; called also dii, Serv. ad Verg. A. 3, 148.

vĭārĭus (old form VIASIEIS, Lex Thor.), a, um, adj. [via], of or belonging to the highways or roads: lex, for keeping the roads in repair, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 5.

* vĭātĭcātus, a, um, adj. [viaticum], furnished with travelling-money: viaticati hercle admodum aestive sumus, Plaut. Men. 2, 1, 30.

vĭātĭcŭlum, i, n. dim. [viaticum], a small sum of money for a journey (post-class.), Dig. 5, 1, 18 fin.; App. M. 7, p. 191, 16.

vĭātĭcum, i, v. viaticus, II.

vĭātĭcus, a, um, adj. [via], of or belonging to a road or journey, viatic.

  1. I. Adj. (very rare): cena, a parting meal, farewell repast, Plaut. Bacch. 1, 1, 61; so perh. factum, id. Trin. 4, 2, 45; v. Ritschl ad h. l.
  2. II. Subst.: vĭātĭcum, i, n., travellingmoney, provision for a journey, viaticum (freq. and class.).
    1. A. Lit., Plaut. Capt. 2, 3, 89; id. Ep. 5, 1, 9; id. Poen. prol. 71; Cic. Sen. 18, 66; Liv. 44, 22, 13; Hor. Ep. 1, 17, 54; Plin. Ep. 4, 13, 5.
      Esp., Charon’s fare, App. M. 6, p. 180, 32 al.
      1. 2. Transf. (late Lat.), a journey: extensa viatica, Ven. Fort. Misc. prol.
      2. * 3. Trop.: magnum viaticum ex se atque in se ad rempublicam evertendam habere, resources, means, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 13.
    2. B. Transf.
      1. 1. Money made by a soldier in the wars, savings, prize-money, Hor. Ep. 2, 2, 26; Suet. Caes. 68.
      2. 2. Money to pay the expenses of one studying abroad, Dig. 12, 1, 17.

vĭātor, ōris, m. [vio].

  1. I. In gen., a wayfarer, traveller, Cic. Fat. 15, 34; id. Mil. 21, 55; Caes. B. G. 4, 5; Verg. G. 4, 97; id. Fragm. ap. Don. Vit. Verg.; Hor. C. 3, 4, 30; id. S. 1, 5, 17; Ov. Tr. 2, 271; id. P. 4, 10, 34; Phaedr. 2, 1, 5; Juv. 10, 22; Mart. 2, 6, 14; 11, 13, 1.
  2. II. In partic., a summoner, apparitor, an officer whose duty was to summon persons before the magistrate, Varr. ap. Gell. 13, 12, 6; Cic. Sen. 16, 56; id. Vatin. 9, 22; Liv. 2, 56, 13; 3, 56, 5; Just. Inst. 4, 6; Dig. 5, 1, 82; Inscr. Grut. 627, 1 sqq.

vĭātōrĭus, a, um, adj. [viator],

  1. I. of or belonging to a journey: vasa, travellingdishes, Plin. 16, 10, 20, § 50; so, argentum, silver travelling-plate, Dig. 34, 2, 40: horologia, Vitr. 9, 9: medicamentum, Veg. Vet. 1, 61; 3, 65, 12.
  2. II. Of or belonging to summoners or apparitors: DECVRIAE DVAE, VIATORIA ET LICTORIA, Inscr. Grut. 631, 2.

vĭātrix, īcis, f. [viator], a female traveller, Mart. Cap. 6, § 581; Inscr. Mur. 1058. 8.

vībex (vībix), īcis, f., the mark of a blow or stripe, a weal, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, § 63 Müll.; Cato ap. Non. p. 187, 26; Plin. 30, 13, 39, § 118; Pers. 4, 48; App. M. 9, p. 222, 26; cf. Fest. p. 369 Müll.

* vĭbĭa, ae, f., a plank, cross-piece supported on trestles (varae) so as to form a bank; hence the proverb: sequitur varam vibia, one error follows another, Aus. Idyll. 12 praef. monos.; v. vara.

Vĭbĭlĭa, ae, f., a goddess presiding over highways, the goddess of roads, Arn. 4, 131.

Vibinātes, ium, m., a people of Southern Italy, Plin. 3, 11, 16, § 105.

Vibĭus, i, m.; Vibĭa, ae, f., the name of a Roman gens.

    1. 1. C. Vibius Pansa, a consul, Caes. B. C. 1, 24; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.
    2. 2. Vibius Crispus, an orator, Quint. 5, 13, 48.
      Fem., Anthol. Lat. 2, p. 132.

1. vibo, ōnis, m., the flower of the herb called Britannica, Plin. 25, 3, 6, § 21.

2. Vibo or Vibon, ōnis, f., a town in the territory of the Bruttii, now Monteleone, Mel. 2, 4, 9; Plin. 3, 5, 10, § 73; Cic. Att. 16, 6, 1; Mart. Cap. 6, § 645.
Hence, Vibōnensis, e, adj., of or belonging to Vibo: ager, Liv. 21, 51, 4 sqq.; Cic. Att. 16, 6, 1.

vī̆brābĭlis, e, adj. [vibro].

  1. * I. That may be brandished: ornus (i. e. hasta), Aus. Ep. 24, 108.
  2. * II. Quivering, glimmering: sidus, Mart. Cap. 1, § 29.

* vī̆brābundus, a, um, adj. [vibro], tremulous, glimmering: Mercurius (stella), Mart. Cap. 8, § 880.

* vī̆brāmen, ĭnis, n. [vibro], a tremulous motion, quivering: trisulca draconum, App. M. 6, p. 179, 17.

vī̆brātĭo, ōnis, f. [vibro], a brandishing, vibration: hastae, Fest. s. v. gradivus, p. 97: continuata tonitruum, Calp. ap. Vop. Carin. 8.

1. vī̆brātus, a, um, Part. and P. a. of vibro.

2. vī̆brātus, ūs, m. [vibro], a quivering, tremulous motion (post-class.): luminis, flickering, Mart. Cap. 8, § 887: crebri ignium, id. ib. 1, § 66.

vī̆brissae pili in naribus hominum, dicti quod his evulsis caput vibratur, Fest. p. 370 Müll.

vī̆brisso, āre, v. n., to shake the voice (in singing), to trill: vibrissare est vocem in cantando crispare, Fest. p. 370 Müll.; Titin. ap. Fest. l. l.

vī̆bro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [cf. Sanscr. vip, to tremble].

  1. I. Act., to set in tremulous motion, to move rapidly to and fro, to brandish, shake, agitate (class.; syn.: quatio, ventilo).
    1. A. Lit.: hastas ante pugnam, Cic. de Or. 2, 80, 325: hastam, id. Off. 2, 8, 29: flamina vestes, to cause to flutter, Ov. M. 1, 528: faces, Claud. Epith. 97: multifidas linguas (draco), Val. Fl. 1, 61: tremor vibrat ossa, makes tremble, Claud. Rapt. Pros. 3, 152: viscera vibrantur (equitando), are shaken about, Tac. A. 12, 51: impositus scuto more gentis et sustinentium umeris vibratus, dux eligitur, id. H. 4, 15: digitis vibratis jactare sententias, Quint. 11, 3, 120: thyrsum manu, Sen. Oedip. 420: serpens squalidum crista caput vibrans, id. Herc. Oet. 1254.
      Poet.: vibrata flammis aequora, i. e. glimmering, sparkling, Val. Fl. 8, 306: crines vibrati, i. e. curled, frizzled, Verg. A. 12, 100; Plin. 2, 78, 80, § 189.
      Mid.: sic mea vibrari pallentia membra videres, Ov. H. 11, 77.
      1. 2. Transf., to throw with a vibratory motion, to launch, hurl: sicas et spargere venena, Cic. Cat. 2, 10, 23: conferti et quasi cohaerentes tela vibrare non poterant, Curt. 3, 11, 4: tremulum excusso jaculum lacerto, Ov. H. 4, 43: per auras spicula, id. M. 8, 374: fulmina (Juppiter), id. ib. 2, 308; cf.: vibratus ab aethere fulgor, Verg. A. 8, 524: jaculum ex arborum ramis vibrari, Plin. 8, 23, 35, § 85.
    2. B. Trop.
      1. 1. Of language, to fling, hurl, launch: truces vibrare iambos, Cat. 36, 5; cf. 2. vibratus, II.
      2. 2. To threaten: tela undique mortem vibrantia, Amm. 31, 13, 2.
  2. II. Neutr., to be in tremulous motion, etc.
    1. A. Lit.
      1. 1. In gen., to shake, quiver, vibrate, tremble: linguā vibrante (serpentis), Lucr. 3, 657; Ov. M. 3, 34: terrae motus non simplici modo quatitur, sed tremit vibratque, Plin. 2, 80, 82, § 194.
      2. 2. Of the voice or sounds, to tremble: (haec vox) sonat adhuc et vibrat in auribus meis, Sen. Prov. 3, 3; cf.: sonus lusciniae vibrans, Plin. 10, 29, 43, § 82: querelā adhuc vibrante, Val. Max. 5, 3, 2: ejusmodi fabulae vibrabant, Petr. 47.
      3. 3. To glimmer, glitter, gleam, scintillate, etc.: mare, quā a sole collucet, albescit et vibrat, Cic. Ac. 2, 33, 105: signa, Flor. 3, 11: in tremulo vibrant incendia ponto, Sil. 2, 664; Val. Fl. 2, 583; 2, 342; Claud. Rapt. Pros. 2, 2.
        Of bright weapons: juvenes Tela tenent dextrā lato vibrantia ferro, Ov. M. 8, 342: gladius, Verg. A. 9, 769; cf.: clipeum Vibranti medium cuspis transverberat ictu, id. ib. 10, 484.
    2. B. Trop., of language: cujus (Demosthenis) non tam vibrarent fulmina illa, nisi numeris contorta ferrentur, would not have been hurled with such vigor, Cic. Or. 70, 234; cf.: oratio incitata et vibrans, id. Brut. 95, 326: sententiae, Quint. 10, 1, 60; 11, 3, 120.
      Hence, vĭbrātus, a, um, P. a., impetuous, forcible: iambus flammis fulminis vibratior, Aus. Ep. 21, 5.

Vībullĭus, i, m., the name of a Roman gens; e. g. L. Vibullius, a partisan of Pompey, Caes. B. C. 1, 15; 1, 23; Cic. Att. 8, 1.

vīburnum, i, n., the wayfaring-tree: Viburnum lantana, Linn.; Verg. E. 1, 26.

vīcānus (post-class. collat. form vī-cānĕus, Cod. Just. 11, 56), a, um, adj. [vicus], of or dwelling in a village.

  1. I. Adj.: Tmolites ille vicanus, villager, Cic. Fl. 3, 8: haruspices, who go about from village to village, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132.
  2. II. Subst.: vīcāni, ōrum, m., villagers, peasants, rustics, Liv. 38, 30, 8; Cod. Just. 11, 56.

Vĭca Pŏta, ae, f. [vinco- potior], Victress-and-possessor, an appellation of the Goddess of Victory, Cic. Leg. 2, 11, 28; Liv. 2, 7, 12: Diespiter, Vicae Potae filius, Sen. Lud. Most. Claud. 9, 4; Arn. 3, 25.

vĭcārĭa, ae, v. vicarius, II. B.

vĭcārĭānus, a, um, adj. [vicarius], of or belonging to a deputy or vicar, vicarial: apparitores, Cod. Just. 1, 35, 1: apex, the rank of a vicar, Sid. Ep. 1, 3.

vĭcārĭus, a, um, adj. [vicis], that supplies the place of a person or thing, substituted, delegated, vicarious.

  1. I. Adj.: vicaria fides amicorum supponitur, Cic. Rosc. Am. 38, 111: manus, Quint. Decl. 6, 21: corpus, id. ib. 16, 7: mors, Hyg. Fab. 243; Quint. Decl. 9 fin.
  2. II. Substt.
    1. A. vĭcārĭus, ii, m., a substitute, deputy, proxy, a locum tenens, vicegerent, vicar: succedam ego vicarius tuo muneri, Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81; 2, 3, 38, § 86; id. Mur. 37, 80; id. Sull. 9, 26; id. Fam. 16, 22, 2; Liv. 29, 1, 8; Hor. C. 3, 24, 16; Dig. 26, 7, 39, § 16: diligentiae meae, Col. 11, 1, 5.
      Esp., an adjutant or lieutenant to a military commander, Cod. Just. 12, 51, 9: tribuni, a vice-tribune, Treb. Pol. Trig. Tyr. 10, 4.
      An under-servant, underslave kept by another slave, Plaut. As. 2, 4, 28; Hor. S. 2, 7, 79; Mart. 2, 18, 7; Dig. 9, 4, 19; 15, 1, 17; Inscr. Marin. Fratr. Arv. 687; cf. of the vicarii of such vicarii, ib. 775.
    2. B. vĭcārĭa, ae, f.
      1. 1. A female under-slave of another slave, Inscr. Fabr. 304, n. 297; Inscr. Murat. 972, 11.
      2. 2. The post of deputy of the praefectus praetorio, Cod. Th. 6, 26, 4.
      3. 3. A substitute: se pro conjuge vicariam dare, Sen. ad Helv. 19, 5.

vīcātim, adv. [vicus].

  1. I. From street to street, through the streets, Sisenn. ap. Non. p. 188, 26; Suet. Caes. 41 med.; Tac. H. 2, 95; Hor. Epod. 5, 97.
  2. II. From village to village, through the villages, in hamlets: habitare, Liv. 9, 13, 7: dispersa, Plin. 6, 26, 30, § 117.

vĭce and vĭcem, v. vicis.

* vīcēnālis, e, adj. [viceni], containing the number twenty: sphaera, having twenty angles, App. Dogm. Plat. 1, p. 5, 14 (just before, vigintiangula).

vīcēnārĭus, a, um, adj. [viceni], of or belonging to the number twenty, vicenary.

  1. I. Adj.: annorum lex me perdit quina vicenaria: metuunt credere omnes, i. e. the law by which young people under five-and-twenty were incapable of making contracts, Plaut. Ps. 1, 3, 69 (Ritschl, quinavicenaria): fistula, twenty quarter-digits in diameter, Vitr. 8, 7; Front. Aquaed. 30; Pall. Aug. 12.
  2. II. Subst.: vīcēnārĭus, ii, m., a youth of twenty, Arn. 2, 58.

vīcēni (collat. form vīgēni, Col. 4, 30, 2), ae, a, num. distrib. adj. [viginti], twenty each, twenty distributively.

  1. I. Lit.: si duae res quae conferuntur, vicenas habent partes, Varr. L. L. 10, § 5 Müll.: annos nonnulli vicenos in disciplinā permanent, Caes. B. G. 6, 14: militibus denarios quinos vicenos diviserunt, Liv. 41, 7, 3; Col. 3, 3, 7; Plin. 7, 49, 50, § 163; 8, 51, 77, § 205.
    Gen. vicenūm, Plin. 6, 23, 26, § 98: vicenūm quinūm, Front. Aquaed. 29; 47; Col. 12, 18, 7.
  2. II. Transf., in gen., twenty: diebus vicenis interpositis, an interval of twenty days, Plin. 25, 8, 49, § 88; Mart. 4, 26, 3.

vīcennālis, e, adj. [vicennium], of twenty years, every twenty years (postclass.).

  1. I. Adj.: votis vicennalibus, Num. Alex. Sev. ap. Eckhel. D. N. V. 7, p. 275.
  2. II. Subst.: vīcennālĭa, ĭum, n., a festival on the twentieth anniversary of an emperor’s reign, Lact. Mort. Pers. 17.

vīcennĭum, ii, n. [vicies-annus], a period of twenty years: post decennii aut vicennii tempus, Dig. 50, 8, 8.

vĭcĕquaestor, ōris, m. [vicis-quaestor], = proquaestor (late Lat.), Ps.-Ascon. ad Cic. Verr. 1, 38.

vĭcĕquaestūra, ae, f. [vicis-quaestura], = proquaestura (late Lat.), Ps.-Ascon. Arg. ad Cic. Verr. 2. 2, 3.

vĭces, v. vicis.

vīcēsĭma, ae, v. vicesimus, II.

vīcēsĭmāni, ōrum, m. [vicesimus], soldiers of the twentieth legion, Tac. A. 1, 51; 1, 64: vexillarii, id. ib. 14, 34.

vīcēsĭmārĭus, a, um, adj. [vicesimus], of or belonging to the twentieth part.

  1. I. Adj.: aurum, of the tax called vicesima (v. h. v.), Liv. 27, 10, 11.
  2. II. Subst.: vīcēsĭmā-rĭus, ii, m., a receiver of the vicesima, Petr. 65.

vīcēsĭmātĭo, ōnis, f. [vicesimus], a drawing by lot of every twentieth man for execution, vicesimation, Capitol. Macrin. 12.

vīcēsĭmus or vīcensĭmus (collat. form vīgēsĭmus, Varr. R. R. 3, 9, 21; Caes. B. C. 3, 34; Sall. C. 47, 2; Col. 5, 1, 10; Manil. 4, 462 al.; but not in Cic.), a, um, ord. num. adj. [viginti], the twentieth.

  1. I. Adj.: annus, Plaut. Capt. 5, 3, 3: intra annum vicesimum, Caes. B. G. 6, 21: annum jam tertium et vicesimum regnat, Cic. Imp. Pomp. 3, 7: censores vicesimi sexti a primis censoribus, Liv. 10, 47, 2: litteras mihi Cornificius altero vicesimo die reddidit, Cic. Fam. 12, 25, 1: Acastus cum litteris praesto fuit uno et vicesimo die, id. ib. 14, 5: vicesimo die lunae, id. Fin. 2, 31, 101: vicesima luna sacrificant, Plin. 35, 2, 2, § 5: sexto et vicesimo anno, Nep. Lys. 1, 1: legio, Tac. A. 1, 51.
  2. II. Subst.: vīcēnsĭ-ma (-suma), ae, f. (i. e. pars), the twentieth part, as a tax; so the twentieth part or five per cent. of the crop, Liv. 43, 2, 12 Weissenb. ad loc.; of the value of a slave that was manumitted, Cic. Att. 2, 16, 1; Liv. 7, 16, 7; Petr. 58; 71.
    Called also VICESIMA LIBERTATIS, Inscr. Orell. 3131; 3338.
    As exportduty: portorii, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185.
    As a tax on inheritances, Plin. Ep. 7, 14, 1; id. Pan. 37.

Vīcētĭa (Vīcentĭa), ae, f., a town in Gallia Transpadana, in the territory of Venetia, now Vicenza, Tac. H. 3, 8; Suet. Gram. 23; Inscr. Orell. 5152; Plin. 3, 19, 23, § 132.
Its inhabitants are called Vīcētīni or Vīcentīni, ōrum, m., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 19, 2; Plin. Ep. 5, 4, 2; 5, 14, 4; Inscr. Orell. 3110: (VEICETINI), ib. 3219: VICENTIN, ib. 5972.

vĭcĭa, ae, f., a vetch, Varr. R. R. 1, 31, 5; Col. 2, 13, 1; 2, 10, 29; Pall. 1, 6, 14; Cato, R. R. 35; Plin. 18, 15, 37, § 137; Verg. G. 1, 75; Ov. F. 5, 267.

* vĭcĭālĭa, ĭum, n. [vicia], the stalks or haulm of vetches, Col. 6, 30, 5 Schneid. N. cr.

* vĭcĭārĭus, a, um, adj. [vicia], of or belonging to vetches: cribrum, Col. 8, 5, 16.

vīcĭens or vīcĭes, num. adv. [viginti], twenty times: viciens centena milia passuum, Caes. B. G. 5, 13 fin.: viciens tantum, Plin. 14, 4, 6, § 53: superficiem aedium aestimarunt HS. viciens, i. e. two millions, Cic. Att. 4, 2, 5: HS. bis et viciens, id. ib. 11, 1, 2: non plenum modo viciens habebas, Mart. 1, 100, 1.

* Vĭcĭlīnus, i, m. [vigil], the Watchful, the Vigilant, an epithet of Jupiter, Liv. 24, 44, 8.

vīcīnālis, e, adj. [vicinus], neighboring, near: usus, Liv. 21, 26, 8: bella, Just. 41, 1, 3: via, a road over the fields used in common, a village-path, Dig. 43, 8, 2; 43, 7, 3; Front. Aquaed. 126; Sen. Ben. 5, 24, 9.

vīcīnārĭus, a, um, adj. [vicinus], neighboring, near (post-class.): via, a by-way in a camp, Hyg. Grom. p. 5, 2; 12, 2.

vīcīnē, adv., v. vicinus fin.

vīcīnĭa, ae, f. [vicinus], neighborhood, nearness, vicinage, vicinity.

  1. I. Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose; but cf. vicinitas): proximae viciniae habitat, Plaut. Bacch. 2, 3, 27: hic proximae viciniae, id. Mil. 2, 3, 2: mulier quaedam commigravit huc viciniae, Ter. And. 1, 1, 43: hic viciniae, id. Phorm. 1, 2, 45: inde in viciniā nostra Averni lacus, * Cic. Tusc. 1, 16, 37: in viciniā urbis, Col. 7, 3, 13: pharetratae vicinia Persidis, Verg. G. 4, 290: mons elatus super nubila atque in viciniam lunaris circuli, Plin. 5, 1, 1, § 7: mortis, proximity, Petr. 93: mortem in viciniā videre, Sen. ap. Lact. 6, 17 fin.
    1. B. Transf., concr., neighborhood, i. q. neighbors (freq. but not ante-Aug.; cf. vicinitas): libertina, non ignota viciniae, Liv. 39, 12, 1: funus Egregie factum laudet vicinia, Hor. S. 2, 5, 106; id. Ep. 1, 16, 44; 1, 17, 62; Ov. M. 2, 688; 4, 636; 8, 689; Pers. 4, 46; Vell. 1, 4; Vall. Max. 5, 7, 3; Suet. Calig. 55; App. M. 7, p. 190, 35; Juv. 14, 154.
      With a plur. noun, Ov. F. 2, 657; 3, 189.
  2. II. Trop., near likeness, resemblance, similarity, affinity (post-Aug.; a favorite trope of Quint.): aqua ad viciniam lactis accedens, Plin. 31, 3, 22, § 37; 37, 9, 40, § 123 (al. ad vicina): est tamen quamquam diversarum rerum quaedam vicinia, Quint. 8, 4, 12: quaedam vicinia virtutum vitiorumque, id. 2, 12, 4: est huic tropo quaedam cum synecdoche vicinia, id. 8, 6, 28; cf. id. 3, 8, 9; 9, 3, 65 sq.

vīcīnĭtas, ātis, f. [vicinus], neighborhood, nearness, proximity, vicinity (class.).

  1. I. Lit.: vel virtus tua me vel vicinitas Facit, ut te audacter moneam, etc., Ter. Heaut. 1, 1, 4: propter vicinitatem totos dies simul eramus, Cic. Att. 5, 10, 5: scire hoc propter vicinitatem facile possum, id. Planc. 8, 19; cf.: quorum et vicinitas propinqua et multitudo esset infinita, Hirt. B. G. 8, 7.
    Plur.: amicitiae, consuetudines, vicinitates, clientelae, ludi deniquequid haberent voluptatis, etc., Cic. Red. Quir. 1, 3; cf. B. 2. infra.
    1. B. Transf., concr.
      1. 1. The neighborhood, vicinity, region: in Umbriā atque in vicinitate, Cic. Rosc. Am. 16, 48.
      2. 2. Neighborhood, i. q. neighbors (class.): si te libenter vicinitas videbit, Cato, R. R. 4: signum, quod erat notum vicinitati, Cic. Verr. 2, 4, 44, § 96; id. Rab. Perd. 3, 8: caritas serpit foras cognationibus primum, tum affinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus, id. Fin. 5, 23, 65; id. Planc. 9, 22; id. Rab. Perd. 3, 8; id. Rosc. Am. 6, 15; Caes. B. G. 6, 34; Nep. Alcib. 10, 3; Sall. C. 36, 1; Suet. Aug. 6; Plin. 18, 6, 8, § 41.
        Cf. plur.: conveniet autem cum in dando munificum esse, tum in exigendo non acerbum, in omnique re contrahendāvicinitatibus et confiniis aequum, Cic. Off. 2, 18, 64.
  2. II. Trop., near likeness, resemblance, similarity, congeniality, affinity: est quaedam inter epichirema et syllogismum vicinitas, Quint. 5, 10, 6: virtutibus ac vitiis, id. 3, 7, 25: excusantur vitia vicinitate vitiorum, id. 1, 5, 5: nominis (cyperi et cypiri), Plin. 21, 18, 69, § 115.

* vīcīnĭtus, adv. [vicinus], in the neighborhood, close by: omnes intra centum vicinitus arceantur, Cod. Th. 15, 1, 4.

vīcīnor, ātus, 1, v. dep. [vicinus], to be neighboring, near (late Lat.), Sid. Ep. 2, 11; 6, 9; 7, 2: vicinantia capiti loca, Cael. Aur. Acut. 2, 6, 27; 2, 16, 97; 2, 34, 181: plaustrum, Mart. Cap 6, § 608.

vīcīnus, a, um, adj. [vicus], near, neighboring, in the neighborhood or vicinity.

  1. I. Lit.
    1. A. Adj. (mostly poet.; cf.: contiguus, finitimus): taberna, Hor. Ep. 1, 14, 24: silva, id. C. 3, 29, 39: oppidum, id. Epod. 5, 44: urbes, id. A. P. 66; Verg. G. 1, 510: sedes astris, id. A. 5, 759: caelo Olympum, Tib. 4, 1, 131: heu quam vicina est ultima terra mihi! Ov. Tr. 3, 4, 52: bellum, Liv. 1, 14, 6.
      Poet.: jurgia, i.e. of neighbors, Hor. Ep. 2, 2, 171.
      With gen.: ora vicina perusti aetheris, Luc. 9, 432.
      Comp.: ni convexa foret (terra), parti vicinior esset, Ov. F. 6, 275.
    2. B. Substt.
      1. 1. vīcīnus, i, m., a neighbor (the predom. signif. of the word): Eutychus Tuusvicinus proximus, Plaut. Merc. 2, 4, 7; so, proximus, Cic. Cat. 2, 10, 21; Dig. 50, 15, 4: ceteri finitimi ac vicini, Cic. Sull. 20, 58: vel tribules vel vicinos meos, id. Rosc. Am. 16, 47: si te interioribus vicinis tuis anteponis, id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7: bonus sane vicinus, Hor. Ep. 2, 2, 132: vicine Palaemon, Verg. E. 3, 53.
        1. b. Transf., of time, a contemporary: Tertullianus vicinus eorum temporum, Hier. Script. Eccl. Luc.
      2. 2. vīcīna, ae, f., a neighbor: ego huc transeo in proximum ad meam vicinam, Plaut. Cas. 2, 1, 2; 3, 3, 16; Ter. And. 1, 1, 78; id. Hec. 4, 4, 98; Quint. 5, 11, 28; Hor. C. 3, 19, 24.
        With gen.: Fides in Capitolio vicina Jovis, Cic. Off. 3, 29, 104: anus vicina loci, Ov. F. 6, 399.
      3. 3. vīcīnum, i, n., a neighboring place, the neighborhood, vicinity (mostly post-Aug.): stellae in vicino terrae, Plin. 2, 16, 13, § 68; so, in vicino, id. 6, 26, 30, § 122; Cels. 2, 6 fin.; Sen. Brev. Vit. 15, 3: ex (e) vicino, Col. 7, 2, 4; Plin. 23, 8, 75, § 145.
        Plur.: amnis rigans vicina, Plin. 6, 18, 22, § 65; Ov. M. 1, 573.
        With gen.: in Syriae vicina pervenire, Plin. 16, 32, 59, § 135.
  2. II. Trop., nearly resembling in quality or nature, like, similar, kindred, allied (class.): dialecticorum scientia vicina et finitima eloquentiae, Cic. Or. 32, 113: vicina praedictae, sed amplior virtus, Quint. 8, 3, 83: in his rebus, quibus nomina sua sunt, vicinis potius uti, id. 8, 6, 35: vicina virtutibus vitia, id. 8, 3, 7: quod est ὑποπτώσει vicinum, id. 9, 2, 58: odor croco vicinus est, Plin. 21, 9, 29, § 53; cf. id. 21, 18, 69, § 115: cui vicinum est, non negare quod obicitur, Quint. 6, 3, 81.
    Comp.: ferrum molle plumboque vicinius, Plin. 34, 14, 41, § 143.
        1. b. Absol.: non ex eodem sed ex diverso vicinum accipitur, Quint. 9, 3, 68: multum ab amethysto distat hyacinthos, tamen e vicino descendens, Plin. 37, 9, 41, § 125 (al. ab vicino tamen colore descendens).
          Hence, adv.: vīcīnē, in the neighborhood, near by (late Lat.): (fluvius) quantum crescit aquis, pisces vicinius offert, nearer by, Ven. Carm. 3, 12, 11: vicinissime frui, Aug. Doctr. Chr. 1, 33 fin.

vĭcis (as a gen.; the nom. does not occur), vicem, vice; in plur., vices (nom. and acc.) and vicibus (dat. and abl.), f. [cf. Gr. εἴκω, to yield; root ϝικ-; v. Curt. Gr. Etym. p. 135], change, interchange, alternation, alternate or reciprocal succession, vicissitude (the gen. not ante-Aug.; the other cases class.).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; for which, in class. prose, vicissitudo).
          1. (α) Sing.: ignotus juvenum coetus alternā vice Inibat alacris, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 151 Vahl.): hac vice sermonum, conversation, Verg. A. 6, 535: vice sermonis, Ov. Tr. 4, 4, 79; cf. in the foll. β: deus haec fortasse benigna Reducet in sedem vice, Hor. Epod. 13, 8: solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni, id. C. 1, 4, 1: commoti Patres vice fortunarum humanarum, Liv. 7, 31, 6: dum Nox vicem peragit, performs the exchange, i. e. alternales with day, Ov. M. 4, 218: ridica contingens vitem mutuā vice sustinetur et sustinet, Col. 4, 16: versā vice, reversely, Dig. 43, 29, 3; App. Dogm. Plat. p. 32, 6; id. Flor. p. 363; Just. 6, 5, 11 al.
          2. (β) Plur.: plerumque gratae divitibus vices Mundaeque parvo sub Lare pauperum Cenae, Hor. C. 3, 29, 13: et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices, Quint. 9, 2, 14: loquendi, id. 6, 4, 11; Ov. P. 2, 10, 35: ipsius lectionis taedium vicibus levatur, Quint. 1, 12, 4: habet has vices condicio mortalium, ut adversa ex secundis, ex adversis secunda nascantur, Plin. Pan. 5 fin.: spatium diei noctis excipiunt vices, Phaedr. 2, 8, 10: haec quoque non perstantQuasque vices peragantdocebo, what vicissitudes they undergo, Ov. M. 15, 238: mutat terra vices, renews her changes, Hor. C. 4, 7, 3: perque vicis modo Persephone! modo Filia! clamat, alternately, Ov. F. 4, 483; so, per vicis, id. M. 4, 40; Plin. 8, 7, 7, § 23: per vices annorum, i. e. every other year, id. 12, 14, 30, § 54: cur vicibus factis convivia ineant, alternately, by turns, Ov. F. 4, 353.
      1. 2. Adverb.: in vicem (also freq. one word, invĭcem; and less freq. vicem, in vices, or per vices), by turns, alternately, one after the other, mutually, reciprocally.
        1. a. In vicem: bibenda aqua: postero die etiam vinum: deinde in vicem alternis diebus modo aqua modo vinum, Cels. 3, 2 med.: reliqui, qui domi manserunt, se atque alios alunt: hi rursus in vicem anno post in armis sunt, Caes. B. G. 4, 1: propter vicinitatem simul eramus invicem, Cic. Att. 5, 10, 5; Quint. 11, 3, 168: multis invicem casibus victi victoresque, Liv. 2, 44, 12: non comisantium in vicem more jam diu vivimus inter nos, id. 40, 9, 8 Weissenb. ad loc.: in vicem inter se gratantes, id. 9, 43, 17: inque vicem tua me, te mea forma capit, Ov. H. 17, 180; id. M. 6, 631; 8, 473; Verg. G. 3, 188; Hor. S. 1, 3, 141 al.
        2. b. Vicem: ut unus fasces haberet, et hoc insigne regium suam cujusque vicem, per omnes iret, Liv. 3, 36, 3; cf. id. 1, 9, 15.
        3. c. In vices (poet. and in post-Aug. prose): inque vices illum tectos qui laesit amores, Laedit amore pari, Ov. M. 4, 191; 12, 161; Tac. G. 26 Halm.
        4. d. Per vices (post-Aug. and very rare): quod ipsum imperari per vices optimum est, Quint. 2, 4, 6 Halm.
    2. B. In partic.
      1. 1. A time, turn (late Lat.; cf. Orell. ad Hor. C. 4, 14, 13): ager tertiā vice arabitur, Pall. 10, 1: tribus per diem vicibus, id. 1, 3 fin.; cf.: tesserulas in medium vice suā quisque jaciebamus, Gell. 18, 13, 1: vice quādam, once, Sid. Ep. 7, 1; Aus. Pan. Grat. Aug. 4.
      2. 2. Reciprocal behavior or conduct, i. e. return, requital, reciprocal service, recompense, remuneration, retaliation (rare but class.): recito praedicationem amplissimi beneficii, vicem officii praesentis, Cic. Sest. 4, 10: tanto proclivius est injuriae quam beneficio vicem exsolvere, Tac. H. 4, 3; Prop. 1, 13, 10: redde vicem meritis, Ov. Am. 1, 6, 23: non poteris ipsa referre vicem, id. A. A. 1, 370; cf.: dejecit acer plus vice simplici (i. e. non tantam solum cladem illis intulit quantam ipsi dederant, sed duplum, Schol.), Hor. C. 4, 14, 13 Orell. ad loc.
        Plur.: spernentem sperne, sequenti Redde vices, Ov. M. 14, 36: neque est ullus affectusqui magis vices exigat, Plin. Pan. 85, 3.
      3. 3. The changes of fate, fate, hap, lot, condition, fortune, misfortune: mihi uni necesse erit et meam et aliorum vicem pertimescere? Cic. Dom. 4, 8: indignando et ipse vicem ejus, Liv. 40, 23, 1: tacite gementes tristem fortunae vicem, Phaedr. 5, 1, 6; cf.: vicem suam conquestus est, Suet. Aug. 66: convertere humanam vicem, Hor. Epod. 5, 88: publicā vice commoveri, Quint. 11, 1, 42; cf. id. 4, 1, 33.
        Plur.: fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum, Hor. C. 1, 28, 32: testor in occasu vestro nec tela nec ullas Vitavisse vices Danaūm, dangers, contests, Verg. A. 2, 433.
  2. II. Transf., the position, place, room, stead, post, office, duty of one person or thing as assumed by another (the usual signif. of the word): heredum causa justissima est: nulla est enim persona, quae ad vicem ejus, qui e vitā emigrarit, propius accedat, Cic. Leg. 2, 19, 48: ego succedens in vicem imperii tui, Liv. 38, 48, 7: ipse in locum vicemque consulis provolat, id. 3, 18, 9: postquam (Juppiter) te dedit, qui erga omne humanum genus vice suā fungereris, stand in the place of, represent, Plin. Pan. 80, 6: fungar vice cotis, Hor. A. P. 304: per speciem alienae fungendae vicis opes suas firmavit, Liv. 1, 41, 6: ne sacra regiae vicis desererentur, id. 1, 20, 2: vestramque meamque vicem explete, Tac. A. 4, 8 fin.: cujusego vicem debeo inplere, Plin. Ep. 6, 6, 6: (Manus) adverbiorum atque pronominum obtinent vicem, Quint. 11, 3, 87: in ordine vicis suae, Vulg. Luc. 1, 8.
    Plur.: non ad suum pertinere officium rati, quando divisae professionum vices essent, Quint. Inst. prooem. § 4.
      1. 2. Adverb.
        1. a. Vicem, with the gen. or a pers. pron., in the place of, instead of, on account of, for, for the sake of: eri vicem meamque, Plaut. Capt. 3, 3, 11: qui hodie sese excruciari meam vicem possit pati, id. Most. 2, 1, 8; cf. id. ib. 5, 2, 24: vos respondetote istinc istarum vicem, id. Rud. 3, 5, 34: tuam vicem saepe doleo, Cic. Fam. 12, 23, 3: suam vicem indignantem magistratu abisse, Liv. 2, 31, 11: remittimus hoc tibi, ne nostram vicem irascaris. id. 34, 32, 6: sollicito consulieorum vicem quos, etc., id. 44, 3, 5: rex, vicem eorum quos ad tam manifestum periculum miserat, Curt. 7, 11, 20: maestus non suam vicem, sed propter, etc., id. 7, 2, 5: cum Pompeius aedem Victoriae dedicaturus foret, cujus gradus vicem theatri essent, Tiro Tull. ap. Gell. 10, 1, 7: quoniam res familiaris obsidis vicem esse apud rempublicam videbatur, Gell. 16, 10, 11.
          1. (β) Sometimes in a more general sense, after the manner of, like: Sardanapali vicem in suo lectulo mori, Cic. Att. 10, 8, 7: ceteri vicem pecorum obtruncabantur, Sall. Fragm. ap. Non. p. 497, 26; cf. the foll.
        2. b. Vice, instead of, for, on account of: in pane salis vice utuntur nitro, Plin. 31, 10, 46, § 115: temonis vice trahitur, Col. 6, 2, 7: murum urbi cocto latere circumdedit, harenae vice bitumine interstrato, Just. 1, 2, 7: exanimes vice unius, Liv. 1, 25, 6: senatus vice populi, Just. Inst. 1, 2, 5.
          1. (β) In a more general sense (cf. the preced. numbers), after the manner of, like: jactari se passa fluctu algae vice, Plin. 9, 45, 68, § 147: moveri periclitantium vice possumus, Quint. 6, 2, 35: diebus ac noctibus vice mundi circumagi, Suet. Ner. 31: quaeque dixerat, oracli vice accipiens, Tac. A. 6, 21 fin.: ut deorum vice mortuos honorarent, like gods, Lact. 4, 28 fin.: vice navium, App. de Deo Socr. p. 47, 22: vice pecudum occidi, Lact. 5, 10, 6: vice imbellium proculcati, Dict. Cret. 3, 24.
        3. c. In vicem, instead of, for, in place of: potest malleolus protinus in vicem viviradicis conseri, Col. 3, 14, 3: defatigatis in vicem integri succedunt, Caes. B. G. 7, 85: in omnium vicem regni unius insatiabilis amor Successit, Liv. 40, 8, 18: missis in vicem eorum quinque milibus sociorum, id. 31, 11, 3; Col. 5, 6, 1; so dat. vici, Quint. Decl. 6, 4.
        4. d. Ad vicem, instead of, for: ad tegularum et imbricum vicem, Plin. 36, 22, 44, § 159: ad vicem solis cinis calidus subjectus, Pall. 4, 10 fin.; 3, 28; very rarely, ad invicem, Veg. Vet. 2, 7 fin.
          1. (β) In a more general sense (cf. in the preced. numbers a. and b.), after the manner of, like: majores natu a majoribus colebantur ad deum prope ad parentum vicem, Gell. 2, 15, 1.

vĭcissātim, adv. [vicis], in return, again (ante-class. for the class. vicissim): ad argumentum vicissatim remigrare, Plaut. Poen. prol. 46; id. Stich. 4, 1, 27; Naev. ap. Non. p. 183, 15.

vĭcissim, adv. [vicis], on the other hand, on the contrary, again, in turn (freq. and class.; cf. in vicem): nunc mihi vicissim supplicabunt, Plaut. As. 3, 3, 92: da te mihi vicissim, Ter. Heaut. 4, 3, 10: terra uno tempore florere, deinde vicissim horrere potest, Cic. N. D. 2, 7, 19; cf. id. Sen. 16, 57: exspecto, quid ille tecum, quid tu vicissim, id. Att. 16, 3, 3: audire aliquem, id. N. D. 2, 1, 3: praebebo ego me tibi vicissim attentum contra Stoicos auditorem, id. ib. 3, 1, 2: hanc veniam petimusque damusque vicissim, Hor. A. P. 11: considera nunc vicissim tuum, Cic. Fam. 3, 6, 3: versique vicissim Rutuli, etc., Verg. A. 12, 462: age, fare vicissim, id. ib. 6, 531.

* vĭcissĭtas, ātis, f. [vicis], change, alternation, = vicissitudo: vicissitatemque imperandi tradidit, Att. ap. Non. p. 185, 18 (Trag. Rel. p. 181 Rib.).

vĭcissĭtūdo, ĭnis, f. [vicis, I.], change, interchange, alternation, vicissitude (class.; used alike in sing. and plur.): omnium rerum vicissitudo est, Ter. Eun. 2, 2, 44: ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio, Cic. Tusc. 5, 24, 69: in sermone communi, id. Off. 1, 37, 134: nihil vicissitudine studiorum officiorumque jucundius, id. Lael. 14, 49: eorum (generum), reciprocal influence, id. N. D. 2, 33, 84.
Plur.: dierum noctiumque, Cic. Leg. 2, 7, 16: diurnae nocturnaeque, id. Inv. 1, 34, 59: fortunae (with temporum varietates), id. Fam. 5, 12, 4: alternae digitorum vicissitudines, the interlocking of the fingers, App. M. 3 praef.

Victa, ae, f. [2. victus], the goddess that presides over food, Arn. 3, 115.

victĭma, ae, f. [perh. root vig- of vigeo; with superl. ending; cf. Corss. Ausspr. 1, 509 sq.], a beast for sacrifice adorned with the fillet (vitta), a sacrifice, victim (cf. hostia).

  1. I. Lit., Plaut. Ps. 1, 3, 93; Hor. C. 3, 23, 12; Verg. G. 2, 147; Cic. Att. 1, 13, 1; Caes. B. G. 6, 16; Liv. 45, 7, 1; Ov. M. 7, 162; id. F. 1, 335; Juv. 12, 113; Luc. 1, 611; Sen. Herc. Fur. 923 al.
  2. II. Trop., a victim: quam potestis P. Lentulo mactare victimam gratiorem quam si L. Flacci sanguine illius nefarium in nos omnes odium saturaveritis? Cic. Fl. 38, 95: se victimam rei publicae praebere, id. Fin. 2, 19, 61: victima deceptus decipientis ero, Ov. Am. 3, 3, 22: me nuptiali victimam feriat die, Sen. Herc. Oet. 348.

victĭmārĭus, a, um, adj. [victima], of or belonging to victims.

  1. I. Adj.: negotiator, a dealer in beasts for sacrifice, Plin. 7, 12, 10, § 54 (al. suarius).
  2. II. Subst.: victĭmārĭus, ii, m.
    1. A. An assistant at sacrifices, Liv. 40, 29, 14; Val. Max. 1, 1, 12; Inscr. Orell. 2453 sq.; 3644.
    2. B. A dealer in beasts for sacrifice, Val. Max. 9, 14, 3.

victĭmo, āre, v. a. [victima], to offer in sacrifice, to sacrifice (post-class.): hircum Marti, App. M. 7, p. 192, 30: hostiam, id. ib. 7, p. 197, 31: filium, Vulg. Ecclus. 34, 24.

victĭto, āre, v. freq. a. [vivo], to live, feed, support one’s self, subsist on any thing (ante-class.): ficis victitamus aridis, Plaut. Rud. 3, 4, 59; so, sinapi, id. Truc. 2, 2, 60: suco suo, id. Capt. 1, 1, 12: parce, id. Truc. 2, 3, 26: bene libenter, to live freely, live high, Ter. Eun. 5, 8, 44.

1. victor, ōris, m. [vinco].

  1. I. In gen., a conqueror, vanquisher, victor.
    1. A. Prop.
      1. 1. Absol.: quod (sc. stipendium) victores victis imponere consuērint, Caes. B. G. 1, 44: multa victori, eorum arbitrio, per quos vicit, etiam invito facienda sunt, Cic. Fam. 4, 9, 3.
      2. 2. With gen.: omnium gentium victor, Cic. Pis. 7, 16: ille exercitus tot divitissimarum gentium victor, Curt. 10, 2, 11: Atheniensium, id. 3, 10, 4; 3, 10, 7; 6, 6, 4; 7, 10, 6.
        Esp., with belli or bellorum: ut meus victor vir belli clueat, Plaut. Am. 2, 2, 15: cujus belli (i. e. cum Antiocho) victor L. Scipio laudem adsumpsit, etc., Cic. Mur. 14, 31: victores bellorum civilium vincere, id. Marcell. 4, 12; Tac. A. 1, 19: Camillus trium simul bellorum victor, Liv. 6, 4, 1: Paulum tanti belli victorem, id. 45, 36, 7; Vell. 2, 55, 2; Stat. Th. 9, 625: Macedones, tot bellorum in Europā victores, Curt. 3, 10, 4; Tac. H. 2, 28; 4, 58; cf.: omnis generis certaminum (Hercules), Vell. 1, 8, 2: pancratii, Plin. 34, 8, 19, § 79.
      3. 3. With abl.: cum civili bello victor iratus respondit, etc., Cic. Tusc. 5, 19, 56: bello civili victores victosque numquam coalescere, Tac. H. 2, 7 Halm (Ritter, belli civilis).
    2. B. Fig. (rare; not in Cic.): animus libidinis et divitiarum victor, master of, Sall. J. 63, 2: victor propositi, successful in, Hor. Ep. 1, 13, 11.
  2. II. Esp.
    1. A. Victor, the Conquering, the Victorious, an epithet of Jupiter, Inscr. Grut. 23, 8 sq.
      Of Hercules, Macr. S. 8, 6.
    2. B. In appos., = vincens, superior.
      1. 1. Prop., victorious, conquering (cf. Zumpt, § 102, n. 2; Madv. § 60, obs. 2).
        1. a. Of living beings: tantum exercitum victorem, Caes. B. G. 7, 20 fin.: pejus victoribus Sequanis, quam Aeduis victis accidisse, id. ib. 1, 31: galli (aves) victi silere solent, canere victores, Cic. Div. 2, 26, 56: victores Graii, Ov. M. 13, 414: equus, Verg. G. 3, 499: taurus, Luc. 2, 605; cf. Verg. A. 2, 329; 10, 409; 11, 565; Ov. M. 2, 437.
          Esp., with discedo, abeo, redeo, revertor, etc. (= the more freq. superior discedo, etc.): victores victis hostibus legiones reveniunt domum, Plaut. Am. 1, 1, 33: meminerant ad Alesiam magnam se inopiam perpessosmaximarum gentium victores discessisse, Caes. B. C. 3, 47: ita certe inde abiere Romani ut victores, Etrusci pro victis, Liv. 2, 7, 3; 34, 19, 2: nisi victores se redituros ex hac pugnā jurant, id. 2, 45, 13: victores reverterunt, id. 7, 17, 5; Suet. Aug. 1; 29; Val. Max. 1, 8, 5; 8, 7, 1.
        2. b. With abl.: victor virtute fuisset, Sall. J. 55, 1.
      2. 2. Of things: abstulit has (sc. naves) … Aestus, et obnixum victor detrusit in Austrum, Luc. 9, 334.
    3. B. Meton., of or belonging to a conqueror, triumphal: in curru, Caesar, victore veheris, Ov. Tr. 4, 2, 47.

2. Victor, ōris, m.: S. Aurelius, a Roman historian of the fourth century A.D., Amm. 21, 10, 6.

victōrĭa, ae, f. [victor].

  1. I. Prop., victory.
    1. A. In war.
      1. 1. Absol.: cernere de victoriā, Enn. ap. Non. p. 511, 9 (Trag. Rel. v. 206 Vahl.): insignia victoriae, non victoriam reportare, Cic. Imp. Pomp. 3, 8; cf.: exercitus plus victoriae quam praedae deportavit, prestige, Curt. 10, 2, 11: reverti cum victoriā, Just. 2, 5, 2: concurritur: horae Momento cita mors venit aut victoria laeta, Hor. S. 1, 1, 8.
        Plur.: illum diem omnes labores et victorias confirmaturum, Sall. J. 49, 3.
      2. 2. With gen.: utrl magni victoria sit dati regni, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 108 (Ann. v. 91 Vahl.): extremum malorum omnium esse civilis belli victoriam, Cic. Fam. 9, 6, 3: clementiam in victoriā belli civilis admirabilem exhibuit, Suet. Caes. 75 init.
        Plur.:
        haec bella gravissima victoriaeque eorum bellorum clarissimae, Cic. Mur. 14, 31.
      3. 3. With de and abl.: cum Canulejus victoriā de patribusingens esset, Liv. 4, 6, 5: Africanus ob egregiam victoriam de Hannibale Poenisque appellatus, id. 21, 46, 8; 25, 39, 17: de Vejentibus, id. 5, 15, 1: quantaecumque, de Romanis tamen, victoriae partae fama, id. 27, 31, 3: Philippi de Atheniensibus victoriam praeferebat, Curt. 8, 1, 33; Just. 31, 3, 9.
      4. 4. With ab and abl.: ut ab illo insignia victoriae, non victoriam reportarent, Cic. Imp. Pomp. 3, 8.
      5. 5. With ex and abl.: gens una populi Romani saepe ex opulentissimā Etruscā civitate victoriam tulit, Liv. 2, 50, 2: ex Campanis victoriam pepererunt, id. 7, 34, 13: Domitii ex Arvernis victoria fuit nobilis, Vell. 2, 10, 2.
    2. B. In law contests, etc.
      1. 1. In gen.: victoria penes patres fuit, Liv. 4, 50: ex collegā victoriam quaerere, id. 2, 44; cf. Ov. F. 2, 811; id. A. A. 2, 539.
      2. 2. With gen.: litium, Plin. 29, 3, 12, § 54.
  2. II. Transf.
    1. A. Personified: Victoria, as a Roman goddess, Victory: Neptunus, Virtus, Victoria, Plaut. Am. prol. 42; cf. Cic. N. D. 2, 23, 61; id. Div. 1, 43, 98; Ov. M. 8, 13; Inscr. Orell. 387; 1803; 1838; cf. Varr. L. L. 5, § 62 Müll.
    2. B. A battle-cry, shout of victory: suo more victoriam conclamant, Caes. B. G. 5, 37.
    3. C. A statue of Victory; in a lusus verbb.: nam qui Victorias aureas in usum belli conflari volebat, ita declinavit, victoriis utendum esse, Quint. 9, 2, 92.

victōrĭālis, e, adj. [victoria], of or belonging to victory (late Lat.).

  1. I. Adj.: dies, day of victory, i. e. when victories are celebrated, Treb. Gall. 3: scipio, Cassiod. Var. 6, 1.
  2. II. Subst.: victōrĭālis, is, f., a plant, called also Idaea Daphne, App. Herb. 58; Isid. 10, 210.

1. victōrĭātus, i, m. (i. e. nummus) [Victoria].

  1. I. A silver coin stamped with the image of Victory, = quinarius; in Varro’s time worth half a denarius, Varr. L. L. 10, § 41 Vahl.; Cato, R. R. 15, 2; Cic. Font. 5, 9; Liv. 41, 13, 7; Quint. 6, 3, 80.
  2. II. As an apothecaries’ weight, Marc. Emp. 15; Scrib. Comp. 28, 26.

2. victōrĭātus, a, um, Part. [victoria], gained by victory (late Lat.): plus victoriatum est quam injuriatum, Tert. adv. Gnost. 6.

Victōrĭŏla, ae, f. dim. [victoria, II. A.], a little statue of Victory, Cic. N. D. 3, 34, 84.

victōrĭōsus, a, um, adj. [victoria], victorious (ante- and post-class.; cf. victor, II. B.), Cato ap. Gell. 4, 9, 12.
As an epithet of the emperor Probus, Nummus ap. Eckhel. D. N. V. 7, p. 505.
Sup.: vir, Sid. Ep. 5, 6: PRINCIPES, Inscr. Grut. 170, 5; Inscr. Orell. 1045.

victrix, ĭcis (abl. victrice, Cic. Phil. 13, 3, 7 al.; but victrici, Liv. 28, 6, 8; gen. plur. victricium, Tac. H. 2, 59; Suet. Tib. 14: victricum, Fest. p. 178, 26), f. [victor], she that is victorious, a conqueress, victress; adj., conquering, victorious.

  1. I. Lit.: victrices Athenae, Cic. Tusc. 1, 48, 116: manus victrix, id. Sest. 37, 79: victricia arma, Verg. A. 3, 54; so, arma, Just. 44, 5, 8: copiae, Auct. B. Alex. 40: naves, id. ib. 11; 25; Ov. M. 15, 754: manus, id. ib. 4, 739: dextra, id. ib. 8, 421: bella, Stat. S. 5, 2, 150: litterae, containing news of victory, Cic. Att. 5, 21, 2: tabellae, Ov. Am. 1, 11, 25: erat victrix res publica caesis Antonii copiis, Cic. Ep. ad Brut. 1, 10, 2; Manil. 2, 882.
  2. II. Trop.: mater victrix filiae non libidinis, Cic. Clu. 5, 14: victrix causa deis placuit, sed victa Catoni, Luc. 1, 128: dea (Alecto), Verg. A. 7, 544; cf. Ov. M. 6, 283.

victŭālis, e, adj. [2. victus], of or belonging to nourishment or sustenance (postclass.).

  1. I. Adj.: ministerium, App. Dogm. Plat. 1, p. 10, 17: sumptus, Cod. Just. 8, 51, 20.
  2. II. Subst.: victŭālia, ĭum, n., provisions, victuals, Cassiod. Var. 3, 44; 4, 5; Vulg. 2 Macc. 3, 10.

victŭārĭus, a, um, adj. [2. victus], of or belonging to sustenance (post-class.): exhibitio, i. e. of provisions, Tert. Monog. 8.

1. victus, a, um, Part. of vinco.

2. victus, ūs (ante-class. collat. form of the gen. sing. victuis, Varr. ap. Non. p. 494, 11: victi, Plaut. Capt. 4, 2, 75; also cited ap. Non. p. 484, 10), m. [vivo].

  1. I. That upon which one lives; sustenance, nourishment, provisions, victuals: tenuis victus cultusque, Cic. Lael. 23, 86: tenuissimus, id. Fin. 2, 28, 90; id. Quint. 15, 49; id. Tusc. 5, 34, 99; id. Off. 1, 4, 12; Caes. B. G. 6, 22; 6, 23 fin.; Hor. S. 1, 1, 98; 2, 2, 53; dat. victu, Lucil. ap. Gell. 4, 16, 6; Verg. G. 4, 158.
    Plur., Plaut. Mil. 3, 1, 142; Cic. Fin. 5, 4, 10; Ov. M. 15, 104 al.
    1. B. In jurid. lang., necessaries of life, inclusive of clothing, Dig. 50, 16, 43; 50, 16, 44.
  2. II. A way of life, mode of living, with reference to the necessities of life (class.; cf. vita): in victu considerare oportet, apud quos et quo more et cujus arbitratu sit educatus, etc., Cic. Inv. 1, 25, 35: consuetudo victūs, manner of living or subsisting, Caes. B. G. 1, 31: quali igitur victu sapiens utetur? Hor. S. 2, 2, 63.
    Esp., with vita: Gaius Tuditanus, omni vitā atque victu excultus atque expolitus, Cic. Brut. 25, 95: ego autem nobilium vitā victuque mutato mores mutari civitatem puto, id. Leg. 3, 14, 32: splendidus non minus in vitā quam victu, Nep. Alcib. 1, 3.

vīcŭlus, i, m. dim. [vicus], a little village, hamlet, Cic. Rep. 1, 2; Liv. 21, 33.

vīcus, i, m. [Sanscr. vēcas, vēcman, house; Gr. οἶκος; O. H. Germ. wīch, village; and Engl. -wick or -wich, as in Berwick, Norwich].

  1. I. Collectively, a row of houses in town or country, a quarter of a city, a street, Cic. Mil. 24, 64; Caes. B. C. 1, 27; Hor. S. 2, 3, 228; id. Ep. 1, 20, 18; 2, 1, 269; Ov. F. 6, 610 al.
  2. II. A village, hamlet, a country-seat: si quis Cobiamacho, qui vicus inter Tolosam et Narbonem est, deverterentur, Cic. Font. 5, 9; Caes. B. G. 1, 5; 2, 7; 4, 4; Liv. 38, 30, 7; Tac. G. 12; Cic. Fam. 14, 1, 5; Hor. Ep. 1, 11, 8; 1, 15, 7; 2, 2, 177 al.

vĭdēlĭcet, adv. [contr. from videre licet; cf. scilicet from scire licet; v. scilicet init.; prop. it is easy to see, to comprehend], serving, like scilicet, to confirm and complete what precedes (but with the difference that scilicet indicates rather the false, and videlicet the true explanation; v. Zumpt, Lat. Gram. § 345 n.); it is easy to see, it is clear or evident, clearly, plainly, evidently, manifestly, etc. (class., but much less freq. than scilicet).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) With obj.-clause on account of videre (only ante- and post-class.; for in Cic. Att. 5, 11, 7, the better read. is datae): videlicet, parcum illum fuisse senem, qui dixeritVidelicet fuisse illum nequam adulescentem, etc., Plaut. Stich. 4, 1, 49 and 51: esse videlicet in terris primordia rerum, Lucr. 1, 210: sed videlicet, eum vocabula rerum ignoravisse, Gell. 17, 5, 9.
          2. (β) As a mere particle: nunc enim est Negotiosus interdius: videlicet Solon est, Plaut. As. 3, 3, 9: videlicet propter divitias inditum id nomen quasi est, id. Capt. 2, 2, 36: hic de nostris verbis errat videlicet, Quae hic sumus locuti, Ter. Heaut. 2, 3, 22: quae videlicet ille non ex agri consiturā, sed ex doctrinae indiciis interpretabatur, Cic. Rep. 1, 17, 29: nihil dolo factum, ac magis calliditate Jugurthae, cui videlicet speculanti iter suum cognitum esset, Sall. J. 107, 3.
          3. (γ) Ellipt., in replies: quid metuebant? Vim videlicet, Cic. Caecin. 15, 44: quid horum se negat fecisse? Illud videlicet unum, quod necesse est, pecuniam accepisse, id. Verr. 2, 2, 33, § 80: qui eorumquorum? Videlicet qui supra scripti sunt, id. Clu. 54, 148.
    2. B. In partic., it is easy to see, it is very plain, of course, forsooth, in an ironical or sarcastic sense, when the contrary is intended: tuus videlicet salutaris consulatus, perniciosus meus, Cic. Phil. 2, 6, 15: homo videlicet timidus et permodestus (Catilina) vocem consulis ferre non potuit, id. Cat. 2, 6, 12: itaque censuit pecunias eorum publicandas, videlicet timens, ne, etc., Sall. C. 52, 14.
  2. II. Transf., as a mere complementary or explanatory particle, to wit, namely (class.; whereas scilicet in this sense is only post-Aug.): caste jubet lex adire ad deos, animo videlicet, Cic. Leg. 2, 10, 24: venisse tempus iis, qui in timore fuissent, conjuratos videlicet dicebat, ulciscendi se, id. Sest. 12, 28; cf. id. Rep. 1, 38, 60: quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepissime vigilans solebat cogitare et loqui, id. ib. 6, 10, 10.

vĭden’? v. video init.

vĭdens, entis, m., a seer, prophet (eccl. Lat.): eamus ad videntem, Vulg. 1 Reg. 9, 9: Samuel videns, id. 1 Par. 9, 22: Gad videns et Nathan propheta, id. 2 Par. 29, 25 et saep.

vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden’, i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33: vidĕ, Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root ἰδ, ϝιδ-, in εἶδον, saw; οἶδα, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: Ph. Tunme vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.: clare oculis video, id. ib. 3, 1, 35: nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc., Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161: Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, Caes. B. G. 1, 22 fin.: mulieres et pueri qui visum processerant, Sall. J. 94, 5: ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido! Hor. Epod. 2, 62 sq.: serpentes atque videres Infernas errare canes, id. S. 1, 8, 35 et saep.
      With ut and ind. (poët.): viden’, ut geminae stant vertice cristae? Verg. A. 6, 779: videnut faces Splendidas quatiunt comas? Cat. 61, 77.
      With ut and subj.: nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora? Verg. G. 3, 250: nonne vides utAntennae gemant? Hor. C. 1, 14, 3.
      Pass.: ubi sol sex mensibus continuis non videtur, Varr. R. R. 1, 2, 4: a se disertos visos esse multos, Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21: consulis ante pedes ire viderer eques, Ov. P. 4, 9, 18.
      Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.
      Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum’st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.
      1. 2. Transf.
        1. a. Of things (poet.), to see: (Apenninus) Gallica rura videt, Luc. 2, 429: et casus abies visura marinos, i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.
        2. b. Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.): triclinium hortum et gestationem videt, Plin. Ep. 2, 17, 13.
        3. c. Of the other senses, to perceive, observe any thing: vidistintoto sonitus procurrere caelo? Prop. 2, 16 (3, 8), 49: mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos, Verg. A. 4, 490: tum videres Stridere secretā divisos aure susurros, Hor. S. 2, 8, 77: naso poljam haec quidem videt plus quam oculis, Plaut. Mil. 4, 6, 44.
    2. B. In partic., to see on purpose, to look at any thing: vide sis signi quid siet, Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.: vide, tali ubi sint, id. Most. 1, 3, 151: illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, Ter. Eun. 4, 4, 3: vide, si non os inpudens Videtur, id. ib. 5, 1, 23; cf.: specta me, a threatening expression, Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to see with the mind’s eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.; syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit, Cic. Att. 2, 2, 2: quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus, id. Fam. 6, 3, 2: aperte enim adulantem nemo non videt, sees through, detects, id. Lael. 26, 99: si dormientes aliquid animo videre videamur, id. Ac. 2, 40, 125: aliquid in somnis, id. N. D. 1, 29, 82: somnia, id. Div. 2, 71, 147: quod ego, cur nolim, nihil video, id. Fam. 9, 6, 2: nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre? id. Sen. 23, 83.
      With comp., plus, etc.: ut is qui illusus sit plus vidisse videatur, to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99: videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta, id. de Or. 1, 25, 116: aliena melius videre et dijudicare, Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.: sin autem vos plus in re publicā vidistis, id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.: vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur, id. Agr. 2, 37, 103: di vatesque eorum in futurum vident, Liv. 6, 12.
      With two accs.: quem virum Crassum vidimus, Cic. Sen. 17, 61; cf.: officiorum conjunctione me privatum videbam, id. Brut. 1, 1: cum invidiosum se propter nimias opes viderit, Just. 32, 4, 4.
      With ut and ind. (poët.): nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, Verg. G. 1, 56.
    2. B. In partic.
      1. 1. To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.: reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide, Plaut. Bacch. 4, 9, 118: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent, Cic. Ac. 2, 13, 40: id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat, id. Lael. 11, 36: sed videamus Herculem ipsum, id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.: quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas, id. Off. 1, 20, 68: te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc., id. Verr. 2, 5, 68, § 174: legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit, let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so, viderit, Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.: quam id recte faciam, viderint sapientes, Cic. Lael. 3, 10; and: quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc. … deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis, id. de Or. 1, 58, 246: viderint ista officia viri boni, id. Quint. 17, 55.
      2. 2. To look out for, see to, care for, provide: atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi, Cic. Tusc. 4, 17, 38: antecesserat Statius, ut prandium nobis videret, i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3: dulciculae potionis aliquid videamus et cibi, id. Tusc. 3, 19, 46: aliud lenius (vinum), Ter. Heaut. 3, 1, 50: Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse, Cic. de Or. 3, 1, 2: absque eo esset, Recte ego mihi vidissem, Ter. Phorm. 1, 4, 12.
      3. 3. To take care, see to it, make sure, with final clause: navem idoneam ut habeas, diligenter videbis, Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.: videret, ut quam primum tota res transigeretur, id. Quint. 5, 20: ne fortuna mea desit, videte, Liv. 6, 18, 8.
        Impers. pass.: videndum est, ne absit benignitastum, ut pro dignitate cuique tribuatur, Cic. Off. 1, 14, 42: ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc., id. de Or. 3, 11, 40; cf.: vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat, id. Fam. 14, 18, 2.
      4. 4. To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
        1. a. In gen.: qui suo toto consulatu somnum non viderit, Cic. Fam. 7, 30, 1.
        2. b. Esp., to see, live to see a period or event: ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit, Cic. Lael. 3, 12: utinam eum diem videam, cum, etc., id. Att. 16, 11, 1: duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi! Ter. Ad. 5, 4, 13: spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros, Cic. Mil. 28, 78: multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit, id. ib. 28, 77: tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus, Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.
      5. 5. Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.: viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem, Cic. Att. 12, 14, 1: quā re etiam Othonem vide, id. ib. 12, 37, 4: videbis ergo hominem, si voles, id. ib. 4, 12 init.: mane videas Plinium domi, Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.
        Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.
      6. 6. Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.
      7. 7. Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing: numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur, Cic. Off. 1, 24, 83: ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur, id. ib. 3, 2, 7: multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant, id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42: ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis, id. Lael. 7, 23.
        Parenthet. (cf. c. infra): cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo, Cic. Fam. 4, 13, 3: ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant, id. ib. 3, 34, 84.
        With dat. of pers.: cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc., Cic. Lael. 23, 86: digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est, id. ib. 1, 4: idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc., id. ib.: a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia, id. ib. 8, 27: quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo, id. Fin. 2, 13, 43: quod idem Scipioni videbatur, id. ib. 4, 14.
        Parenthet. (cf. c. infra): quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus, Cic. Att. 8, 11, 1: Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit, id. Fam. 4, 13, 3.
          1. (β) With inf.: de familiari illo tuo videor audisse, Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58: satis facere rei publicae videmur, si, etc., id. Cat. 1, 1, 2: ut beate vixisse videar, quia, etc., id. Lael. 4, 15: solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt, id. ib. 13, 47: videre jam videor populum a senatu disjunctum, id. ib. 12, 41; cf.: te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor, id. Div. in Caecil. 14, 45: vere videor posse contendere, Nep. Att. 12, 4: audire videor undique congerentes nomina poëtarum, Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.
            With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51: videor mihi perspicere ipsius animum, id. Fam. 4, 13, 5: hoc mihi videor videre, id. Inv. 2, 57, 171.
          2. (γ) With nom. and inf.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur, Cic. Lael. 21, 78: ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur, id. ib. 1, 3: quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse, id. ib. 26, 100: visusst in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.: ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur, Quint. 10, 1, 46.
            With dat. of pers.: divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia, Cic. Lael. 16, 58.
          3. (δ) Impers., with acc. and inf. (rare; cf. creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem, Cic. Tusc. 5, 5, 12: aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere, Quint. 5, 10, 5 Spald.: quae vult videri, se esse prudentiam, Cic. Off. 3, 17, 71: quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse, Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.
            Absol.: sed mihi contra ea videtur, Sall. J. 85, 2: seque facile, ut mihi videtur, expediunt, Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.
        1. b. In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration: majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent, Cic. Ac. 2, 47, 146: fecisse videri pronuntiat, id. Verr. 2, 5, 6, § 14: cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui, id. Att. 4, 2, 3: consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse, Liv. 38, 44, 6: Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri, Caes. B. C. 1, 2.
        2. c. Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he (she, etc.) pleases, likes.
          1. (α) With dat. of pers.: tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc., Cic. Fam. 14, 7, 3: velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas, id. Att. 12, 28, 3: qui imitamur, quos cuique visum est, id. Off. 1, 32, 118: ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc., Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.; 31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire, id. 34, 46, 5.
          2. (β) Without dat.: ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt, Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35: nunc, si videtur, hoc, illud alias, id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77: si videatur, Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

vĭdŭālis, e, adj. [vidua], of or belonging to a widow, widow-: pudicitia, Aug. Civ. Dei, 15, 26: depeculator depositi vidualis, Ambros. in Psa. 40, 27.

* vĭdŭātus, ūs, m. [viduo], widowhood, Tert. Virg. Vel. 9.

* vĭdŭertas, ātis, f. [viduus], lack of fruits of the earth, dearth, sterility, Cato, R. R. 141, 2; cf. Fest. p. 369 Müll.

vĭdŭĭtas, ātis, f. [viduus], bereavement, want, lack.

  1. * I. In gen.: omnium copiarum atque opum, Plaut. Rud. 3, 3, 2.
  2. II. In partic., widowhood, Cic. Caecin. 5, 13; Liv. 40, 4, 2; App. Mag. p. 291, 33.

Vidularĭa, ae, f., the title of a lost comedy by Plautus.

vidŭlus, i, m., a travelling-trunk, portmanteau, wallet, Plaut. Rud. 4, 3, 60 sq.; 4, 4, 83; 4, 4, 86; 4, 4, 89 sqq.; id. Men. 5, 7, 47; id. Ep. 1, 1, 20.

vĭdŭo, āvi, ātum, 1, v. a. [viduus], to deprive, bereave of any thing (poet. and in post-Aug. prose).

  1. I. In gen.: civibus urbem, Verg. A. 8, 571: ornos foliis, Hor. C. 2, 9, 8: arva pruinis, Verg. G. 4, 518: vitem pristino alimento, Col. Arb. 1, 4: regna (Plutonis) lumine, Sil. 3, 601: dexteram ense, Sen. Hippol. 866: penates, Stat. Th. 3, 385: maritum amplexibus, App. M. 4, p. 154, 38.
    With gen.: architectus ingeni viduatus, Vitr. 5, 7, 7: orba pedum partim, manuum viduata vicissim, Lucr. 5, 840.
  2. II. In partic.: vĭdŭāta, ae, adj. f., bereft of her husband, widowed: Agrippina viduata morte Domitii, Suet. Galb. 5; cf. Mart. 9, 31, 6; Tac. A. 16, 30: conjux viduata taedis, i. e. divorced, Sen. Med. 581.

A maximum of 100 entries are shown.