Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. aspargo, ĕre, v. 1. aspergo.

2. aspargo, ĭnis, v. 2. aspergo.

1. a-spergo (adsp-, Ritschl, Jan; asp-, others; in MSS. sometimes aspar-go, v. Cort. ad Luc. 1, 384, and Wagner ad Verg. G. 3, 419, and infra examples from Lucr. and Hor.; cf. 2. aspergo), ersi, ersum, 3, v. a. [spargo].

  1. I. Aliquid (alicui rei), to scatter, strew something on something; or of liquids, to sprinkle, spatter over (syn.: adfundo, inicio; never in Ovid, but he often uses the simple spargo).
    1. A. Lit.: aequor Ionium glaucis aspargit virus ab undis, Lucr. 1, 719 Lachm.: Ah! adspersisti aquam, Jam rediit animus, you have dashed water on me, have revived me, Plaut. Truc. 2, 4, 15: Euax, adspersisti aquam, id. Bacch. 2, 3, 13: guttam bulbo (with a play upon the names Gutta and Bulbus), Cic. Clu. 26, 71: pigmenta in tabulā, id. Div. 1, 13, 23: corpus ejus adustum adspergunt aliis carnibus, Plin. 8, 38, 57, § 136: liquor adspersus oculis, id. 12, 8, 18, § 34: Bubus glandem tum adspergi convenit, id. 18, 26, 63, § 232: corpus floribus aspersis veneratus est, Suet. Aug. 18: pecori virus aspergere, to infect, poison, Verg. G. 3, 419: aspergens cinerem capiti, Vulg. 2 Reg. 13, 15: huc tu jussos asperge sapores, Verg. G. 4, 62: Non nihil aspersis gaudet Amor lacrimis, Prop. 1, 12, 16: sanguinem aspergere, Vulg. 2 Par. 29, 24: nivem, ib. Eccli. 43, 19.
    2. B. Trop.: cum clarissimo viro non nullam laudatione tuā labeculam aspergas, fasten upon, Cic. Vatin. 17, 41: ne qua ex tuā summā indignitate labes illius dignitati aspersa videatur, id. ib. 6, 15: notam alicui, Dig. 37, 14, 17 fin. (cf.: allinere notam, Cic. Verr. 1, 6, 17).
      So of an inheritance, to bestow, bequeath something to, to set apart for: Aebutio sextulam aspergit, Cic. Caecin. 6, 17.
      Poet.: alas: lacteus extentas aspergit circulus alas, Claud. VI. Cons. Hon. 175.
      In gen., to add to, to join, = adjungere: si illius (sc. Catonis majoris) comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris, Cic. Mur. 31 fin.: huic generi orationis aspergentur etiam sales, id. Or. 26, 87; id. ad Q. Fr. 2, 10: hos aspersi, ut scires etc., id. Fam. 2, 16 fin.
  2. II. Aliquem or aliquid aliquā re (cf. Ramsh. Gr. p. 362; Zumpt, Gr. § 418), to strew some person or thing with something, to splash over, besprinkle, bespatter, bedew, lit. and trop.
    1. A. Lit.: ah, guttulā Pectus ardens mihi adspersisti (cf. supra, aquam), Plaut. Ep. 4, 1, 28: quas (sedes) nec nubila nimbis Aspergunt, Lucr. 3, 20: ne aram sanguine aspergeret, Cic. N. D. 3, 36, 88; so Vulg. 4 Reg. 9, 33; ib. Apoc. 19, 13: sanguine mensas, Ov. M. 5, 40; and with de: asperget de sanguine ejus (turturis) parietem altaris, Vulg. Lev. 5, 9: vaccam semine, Liv. 41, 13: Vinxit et aspersas altera vitta comas, the sprinkled hair, Prop. 5, 11, 34 (Müller, † acceptas): imbre lutoque Aspersus, Hor. Ep. 1, 11, 12 K. and H.; Claud. B. Gild. 494: aquā, Vulg. Num. 8, 7; ib. 2 Macc. 1, 21: hyssopo, ib. Psa. 50, 9: cinere, ib. Jer. 25, 34: terrā, ib. 2 Macc. 10, 25 al.
    2. B. Trop.: (Mons Idae) primo parvis urbibus aspersus erat, dotted over with, Mel. 1, 18, 2: aures gemitu, to fill, Val. Max. 3, 3, ext. 1: auditiunculā quādam aspersus, i. e. imbutus, instructed, Gell. 13, 19, 5: aspersi corda a conscientiā malā, Vulg. Heb. 10, 22.
      Esp., to spot, stain, sully, defile, asperse: hunc tu vitae splendorem maculis aspergis istis? Cic. Planc. 12, 30; so also absol.: leviter aspersus, id. Fam. 6, 6, 9: istius facti non modo suspitione, sed ne infamiā quidem est aspersus, id. Cael. 10; so Liv. 23, 30: aspergebatur etiam infamiā, quod, etc., Nep. Alcib. 3 fin.; so Suet. Ner. 3: aliquem linguā, Auct. ad Her. 4, 49, 62: e quibus unus amet quāvis aspargere cunctos, i. e. quibusvis dicteriis perstringere, laedere, Hor. S. 1, 4, 87 K. and H.

2. aspergo (Merk., Müller, Strüb.; in MSS. sometimes aspargo, Lachm., Rib., e. g. Verg. A. 3, 534, acc. to Non. p. 405, 5, and Vel. Long. p. 2234 P.; v. 1. aspergo), ĭnis, f. (in the ante-class. per. com. acc. to Prisc. p. 658 P.) [1. aspergo].

  1. I. A sprinkling, besprinkling (most freq. in the poets, never in Cic., who uses aspersio, q. v.): aspergo aquarum, Ov. M. 7, 108: aquae, Petr. 102, 15: (Peneus) Nubila conducit, summasque aspergine silvas Impluit, Ov. M. 1, 572: sanguis virides aspergine tinxerat herbas, id. ib. 3, 86; 3, 683 al.: Aspergine et gelu pruinisque (lapides) rumpuntur, Plin. 36, 22, 48, § 167: parietum, the moisture, sweat, upon walls, Cato, R. R. 128; so Vitr. 5, 11, 1, and Plin. 22, 21, 30, § 63.
    Trop.: omni culparum aspergine liber, Prud. Apoth. 1005.
  2. II. Meton. (abstr. for concr.), that which is sprinkled, drops: hic ubi sol radiis . … Adversa fulsit nimborum aspargine contra, opposite to the falling rain, Lucr. 6, 525 Lachm.: Objectae salsā spumant aspargine cautes, the spray, Verg. A. 3, 534: Flammiferā gemini fumant aspergine postes, Ov. M. 14, 796: maduere graves aspergine pennae, id. ib. 4, 729: arborei fetus aspergine caedis in atram Vertuntur faciem, by means of the sprinkled blood, id. ib. 4, 125 al.