No entries found. Showing closest matches:
caulis (cōlis, Cato, R. R. 35, 2; Varr. R. R. 1, 31, 2; 1, 41, 6; Col. 5, 6, 36; id. Arb. 9, 2; also in Hor. S. 2, 4, 15, the best MSS have colis; and coles, Cels. 6, 18, 2; cf. cauliculus), is, m., = καυλός,
- I. the stalk or stem of a plant: brassicae, Cato, R. R. 157, 2: cepae, Col. 11, 3, 21 and 58: fabarum, Plin. 18, 12, 30, § 120 et saep.: dictamni, Verg. A. 12, 413.
Of the vine, the tendrils, Cato, R. R. 33, 4; Col. 4, 7, 2.
B κατ’ ἐξοχήν, a cabbage-stalk, a cabbage, colewort, Cic. N. D. 2, 47, 120; Hor. S. 1, 3, 116; 2, 4, 15; 2, 2, 62; 2, 3, 125; Col 10, 369; 12, 7, 5; Plin. 17, 24, 37, § 240.
- II. Of things of a similar form.
- A. Pennae, a quill Plin. 11, 39, 94, § 228.
- B. The stem or bony part of an ox’ s tail, Plin. 11, 50, 111, § 265.
- C. In insects, a tube by which eggs are deposited, Plin. 11, 29, 35, § 101.
- D. = membrum virile, Lucil. ap. Non. p. 399, 1: (coles), Cels. 6, 18, 2; cf. Serv. ad Verg. A. 12, 413.
cōlĕātus, a, um, adj. [colis = caulis, II. D.], pertaining to the membrum virile: cuspis, Pompon. ap. Non. p. 470, 31 (Com. Rel. v. 69 Rib.): eculeus, id. ib. 4, 17 (Com. Rel. v. 40 ib.).
† cōlēpĭum, ĭi, n., = κωλήπιον, a knuckle of beef or pork, Petr. 70; Veg. 5, 17, 5.
cōles, v. caulis.
cōlĕus, i, v. culeus.
1. cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem ΚΟΛ, whence βουκόλος, βουκολέω; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
- I. Prop.
- (α) With acc.: fundum, Varr. R. R. 1, 1, 2: agrum, id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.: agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur, Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67: arva et vineta et oleas et arbustum, Quint. 1, 12, 7: praedia, Cic. Rosc. Am. 17, 49: rus, Col. 1, 1: rura, Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413: hortos, Ov. M. 14, 624 al.: jugera, Col. 1 pr.: patrios fines, id. ib.: solum, id. 2, 2, 8: terram, id. 2, 2, 4: arbustum, Quint. 1, 12, 7: vitem, Cic. Fin. 4, 14, 38: arbores, Hor. C. 2, 14, 22: arva, id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15: fructus, Verg. G. 2, 36: fruges, Ov. M. 15, 134: poma, id. ib. 14, 687; cf. under P. a.
- (β) Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.
- B. In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
- (α) With acc.: hanc domum, Plaut. Aul. prol. 4: nemora atque cavos montes silvasque colebant, Lucr. 5, 955: regiones Acherunticas, Plaut. Bacch. 2, 2, 21: colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119: urbem, urbem, mi Rufe, cole, id. Fam. 2, 12, 2: has terras, id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60: loca Idae, Cat. 63, 70: Idalium, id. 36, 12 sq.; 61, 17: urbem Trojanam, Verg. A. 4, 343: Sicaniam, Ov. M. 5, 495: Maeoniam Sipylumque, id. ib. 6, 149: Elin Messeniaque arva, id. ib. 2, 679: regnum nemorale Dianae, id. ib. 14, 331: hoc nemus, id. ib. 15, 545: Elysium, Verg. A. 5, 735: loca magna, Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10: Britanniam, Tac. Agr. 11: Rheni ripam, id. G. 28: victam ripam, id. A. 1, 59: terras, id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2: insulam, id. A. 12, 61; id. G. 29: regionem, Curt. 7, 7, 4.
Poet., of poets: me juvat in primā coluisse Helicona juventā, i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.
Also of animals: anguis stagna, Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.
- (β) Absol.: hic, Plaut. Ps. 1, 2, 68: subdiu colere te usque perpetuom diem, id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2: colunt discreti ac diversi, Tac. G. 16: proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt, id. ib. 32: circa utramque ripam Rhodani, Liv. 21, 26, 6: quā Cilices maritimi colunt, id. 38, 18, 12: prope Oceanum, id. 24, 49, 6: usque ad Albim, Tac. A. 2, 41: ultra Borysthenem fluvium, Gell. 9, 4, 6: super Bosporum, Curt. 6, 2, 13: extra urbem, App. M. 1, p. 111.
- II. Trop. (freq. and class.).
- A. To bestow care upon a thing, to care for.
- 1. Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.: deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt, Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12: Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat, Verg. E. 2, 62: ille (Juppiter) colit terras, id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.: undis jura dabat, nymphisque colentibus undas, Ov. M. 1, 576: urbem colentes di, Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3: vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis, id. 24, 39, 8: divi divaeque, qui maria terrasque colitis, id. 29, 27, 1.
- 2. Rarely with persons as object (syn.: curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum, Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.: (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus, i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7.
- 3. Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.: formamque augere colendo, by attire, dress, Ov. M. 10, 534: corpora, id. A. A. 3, 107: tu quoque dum coleris, id. ib. 3, 225.
With abl.: lacertos auro, Curt. 8, 9, 21: lacertum armillā aureā, Petr. 32: capillos, Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.
- 4. With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one’s self to, etc.; of mental and moral cultivation: aequom et bonum, Plaut. Men. 4, 2, 10: amicitiam, id. Cist. 1, 1, 27: fidem rectumque, Ov. M. 1, 90: fortitudinem, Curt. 10, 3, 9: jus et fas, Liv. 27, 17 fin.: memoriam alicujus, Cic. Fin. 2, 31, 101: bonos mores, Sall. C. 9, 1: suum quaestum colit, Plaut. Poen. 5, 2, 137: pietatem, id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33: virtutem, Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149: amicitiam, justitiam, liberalitatem, id. ib. 1, 2, 5: virginitatis amorem, Verg. A. 11, 584: pacem, Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. 8, 464: studium philosophiae, Cic. Brut. 91, 315: disciplinam, id. ib. 31, 117: aequabile et temperatum orationis genus, id. Off. 1, 1, 3: patrias artes militiamque, Ov. F. 2, 508; cf.: artes liberales, Suet. Tib. 60: ingenium singulari rerum militarium prudentiā, Vell. 2, 29, 5 Kritz.
- 5. Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.: servitutem apud aliquem, to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7: nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc., Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live: vitam, Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25: vitam inopem, Ter. Heaut. 1, 1, 84: aevum vi, Lucr. 5, 1144 and 1149.
- B. Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
- 1. Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship: quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas? Cic. N. D. 1, 41, 115: hos deos et venerari et colere debemus, id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48: Phoebe silvarumque potens Diana … o colendi Semper et culti, Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350: deos aris, pulvinaribus, Plin. Pan. 11, 3: Mercurium, Caes. B. G. 6, 17: Apollinem nimiā religione, Curt. 4, 3, 21: Cererem secubitu, Ov. A. 3, 10, 16: (deam) magis officiis quam probitate, id. P. 3, 1, 76: per flamines et sacerdotes, Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1: quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur, id. Aug. 70: deum precibus, Sen. Herc. Oet. 580: testimoniorum religionem et fidem, Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and: colebantur religiones pie magis quam magnifice, Liv. 3, 57, 7; and: apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur, id. 9, 9, 4: sacra, Ov. M. 4, 32; 15, 679: aras, id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.: numina alicujus, Verg. G. 1, 30: templum, id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578: caerimonias sepulcrorum tantā curà, Cic. Tusc. 1, 12, 27: sacrarium summā caerimoniā, Nep. Th. 8, 4: simulacrum, Suet. Galb. 4.
- 2. Of the honor bestowed upon men: ut Africanum ut deum coleret Laelius, Cic. Rep. 1, 12, 18: quia me colitis et magnificatis, Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54: a quibus diligenter observari videmur et coli, Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8: poëtarum nomen, Cic. Arch. 11, 27: civitatem, id. Fl. 22, 52; cf.: in amicis et diligendis et colendis, id. Lael. 22, 85 and 82: semper ego plebem Romanam militiae domique … colo atque colui, Liv. 7, 32, 16: colere et ornare, Cic. Fam. 5, 8, 2: me diligentissime, id. ib. 13, 25 init.: si te colo, Sexte, non amabo, Mart. 2, 55: aliquem donis, Liv. 31, 43, 7: litteris, Nep. Att. 20, 4: nec illos arte colam, nec opulenter, Sall. J. 85, 34 Kritz.
Hence,
- 1. cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.: religionum, Cic. Planc. 33, 80.
- 2. cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
- A. Cultivated, tilled: ager cultior, Varr. R. R. 1, 2, 20: ager cultissimus, Cic. Rosc. Com. 12, 33: materia et culta et silvestris, id. N. D. 2, 60, 151: res pecuaria, id. Quint. 3, 12: rus cultissimum, Col. 1, 1, 1: terra, Quint. 5, 11, 24: fundus cultior, id. 8, 3, 8: cultiora loca, Curt. 7, 3, 18.
- b. Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83
Hence,
- B. Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated: milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret, Suet. Caes. 67: adulter, Ov. Tr. 2, 499: turba muliebriter culta, Curt. 3, 3, 14: sacerdos veste candidā cultus, Plin. 16, 44, 95, § 251: matrona vetitā purpurā culta, Suet. Ner. 32: filia cultior, Mart. 10, 98, 3: animi culti, Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.: tempora et ingenia cultiora, Curt. 7, 8, 11: Tibullus, Ov. Am. 1, 15, 28; cf. carmina, id. A. A. 3, 341: cultiores doctioresque redire, Gell. 19, 8, 1: sermone cultissimus, Aur. Vict. Epit. 45.
Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.
Comp.: dicere, Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5: incubare strato lectulo, Val. Max. 2, 6, 8.
Sup. apparently not in use.
† cullĕus (cūl-, and in the signif. II. B., cōl-), i (nom. plur. cullea, neutr., Cato ap. Varr. R. R. 1, 2, 7; Non. p. 197; gen. plur. culleūm, Cato, R. R. 11, 1), m., = κολεός, Ion. κουλεός (a sheath; hence), a leather bag, a sack for holding liquids.
- I. Prop.: Te ipsam culleo ego cras faciam ut deportere in pergulam, Plaut. Ps. 1, 2, 78; Nep. Eum. 8, 7; Plin. 7, 20, 19, § 82.
Parricides were sewed up in bags and drowned, Cic. Rosc. Am. 25, 70; id. Inv. 2, 50, 149; Sen. Clem. 1, 15; Dig. 48, 9, 9; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 5; Quint. 7, 8, 6; Suet. Aug. 33; Juv. 8, 214.
Comp.: culleus ligneus, of a ship without rigging, Sen. Contr. 3 (7), 15, 9.
- II. Transf.
- A. A large measure for liquids, holding 20 amphorae, Cato, R. R. 148, 1; Varr. R. R. 1, 2, 7.
- B. The scrotum, Cic. Fam. 9, 22, 4; Mart. 12, 84; Auct. Priap. 13, 8; hence, coleos habere, i. q. virum esse, Petr. 44, 14.