Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

formo, āvi, ātum, 1, v. a. [forma], to shape, fashion, form (class.; esp. freq. in the trop. sense).

  1. I. Lit.: omnis fere materia nondum formata rudis appellatur, Paul. ex Fest. p. 265: materia, quam fingit et format effectio, Cic. Ac. 1, 2, 6: utcumque temperatus sit aër, ita pueros orientes animari atque formari, id. Div. 2, 42, 89: lapsos formare capillos, to adjust, Prop. 1, 3, 23: classem in Ida, Verg. A. 9, 80: vultus, Plin. 35, 8, 34, § 56: e Pario formatum marmore signum, Ov. M. 3, 419.
    Absol.: (individua corpora, i. e. atomi) formare, figurare, colorare, animare (se ipsa) non possent, Cic. N. D. 1, 39, 110.
  2. II. Trop., to shape, form, regulate, dispose, direct; to prepare, compose, etc. (in Cic. only with abstr. objects): verba nos, sicut mollissimam ceram, ad nostrum arbitrium formamus et fingimus, Cic. de Or. 3, 45, 177: orationem, id. ib. 2, 9, 36: verba recte formare, Quint. 1, 12, 9; 10, 7, 7: ea quae inter se discrepant, Cic. de Or. 3, 9, 34: eloquentiam, Quint. 2, 10, 2: actionem, id. 11, 3, 180: disciplinam filii, id. 4 praef. § 1; cf.: studia ejus, id. prooem. § 5: consuetudinem partim exercitationis assiduitate partim ratione formare, Cic. Ac. 1, 5, 20: mores, Quint. 12, 2, 27: vitam et mores juventutis, Plin. Pan. 47, 1: custodireque in aetate prima pudorem, Quint. 1, 2, 4: nulla res magis penetrat in animos, eosque fingit, format, flectit, etc., Cic. Brut. 38, 142: quae formabat canendo Heroum mentes, Sil. 11, 452; cf. Quint. 1, 12, 10: animum judicum, id. 4, 1, 60: mentes, id. 2, 16, 10: mores juventutis quam principaliter formas! Plin. Pan. 47, 1; 88, 3: epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio, Suet. Dom. 20; cf.: si quid res exigeret, Latine formabat, id. Aug. 89: inventus est ejus de hac re sermo formatus, id. Ner. 47: personam formare nevam, to invent, Hor. A. P. 126: versus meos cantat formatque citharā, qs. trims, embellishes them, Plin. Ep. 4, 19, 4: cogitet oratorem institui, rem arduam, etiam cum ei formando nihil defuerit, Quint. 1, 1, 10; cf.: (juvenis) ita a me formari et institui cupit, ut, etc., Plin. Ep. 1, 14, 3: perfectum ora torem, Quint. 2, 15, 33: sapientem, id. 1, 10, 5: virum, id. 12, 1, 44: puerum dictis, Hor. S. 1, 4, 121: feros cultus hominum recentum dictis, id. C. 1, 10, 3: tenerae nimis mentes asperioribus formandae studiis, id. ib. 3, 24, 54: poëtam (with alere), id. A. P. 307: format enim natura prius nos intus ad omnem Fortunarum habitum, id. ib. 108: ad credendum ante formatus, Quint. 5, 7, 8; 7, 3, 14: opus movendi judicum animos atque in eum quem volumus habitum formandi, id. 6, 2, 1; 11, 1, 2: at quae non tacita formavi gaudia mente, Ov. Am. 3, 7, 63: se in mores alicujus, Liv. 1, 21, 2: in admirationem formata, i. e. feigning, simulans, Suet. Claud. 37.

formōsē, adv., v. formosus fin.

formōsĭtas, ātis, f. [formosus], beauty (very rare): uxor eximia formositate praedita, App. M. 9, p. 224, 24: decorum positum est in tribus rebus, formositate, ordine, ornatu ad actionem apto, * Cic. Off. 1, 35, 126.

formōsŭlus, a, um, adj. dim. [id.], pretty (ante- and post-class.): uxor, Varr. ap. Non. 27, 5: formosulus tuus, Hier. Ep. 117, 10: formosuli nostri, id. ap. Jovin. 2, 14.

formōsus (FORMONSVS, Inscr. Grut. 669, 10; comp.: FORMONSIOR, Inscr. Fabr. p. 374, no. 169: formonsam, Verg. E. 1, 5 Rib.), a, um, adj. [forma, I. B. 1.], finely formed, beautiful, handsome (freq. and class; syn.: pulcher, speciosus, venustus, bellus).

  1. A. Of visible subjects: deum rotundum esse volunt, quod ea forma ullam negat esse pulchriorem Plato: at mihi vel cylindri vel quadrati vel coni vel pyramidis videtur esse formosior, Cic. N. D. 1, 10, 24: consideratur in homine, formosus an deformis, id. Inv. 1, 24, 35: virgines formosissimae, id. ib. 2, 1, 2: mulier, Hor. A. P. 4: vis formosa videri, id. C. 4, 13, 3: formosum pastor Corydon ardebat Alexin, Verg. E. 2, 1; cf.: formosi pecoris custos, formosior ipse, id. ib. 5, 44: Galatea hedera formosior alba, id. ib. 7, 38: boves, Ov. A. A. 1, 296: mater haedorum duorum, id. F. 5, 117: arma Sabina, Prop. 4 (5), 4, 32; so, formosius telum jaculabile, Ov. M. 7, 679: arbutus, Prop. 1, 2, 11 (dub.; Müll. felicius): Alcibiades, omnium aetatis suae multo formosissimus, Nep. Alcib. 1, 2: nunc frondent sylvae, nunc formosissimus annus, Verg. E. 3, 57: tempus (i. e. ver), Ov. F. 4, 129: aestas messibus, id. R. Am. 187: lux formosior omnibus Calendis, Mart. 10, 24, 2: habitus formosior, Quint. 9, 4, 8.
    Prov.: Formonsa facies muta commendatio est, Pub. Syr. 169 (Rib.).
  2. B. Rarely of abstr. subjects: nihil est virtute formosius, nihil pulchrius, Cic. Fam. 9, 14, 4.
    Adv.: formōse, beautifully (very rare): Cupidinem formosum deum formose cubantem, App. M. 5, p. 168: saltare, id. ib. 6, p. 183: formosius, Quint. 8, 3, 10: formosissime, Aug. Conf. 1, 7.