No entries found. Showing closest matches:
1. invĭdens, P. a., v. invideo fin. D. 1.
2. in-vĭdens, entis, adj., not seeing, without vision: animalia, App. Mag. 51, p. 307, 4.
invĭdentĭa, ae, f. [invideo], an envying, envy: invidentiam esse dicunt aegritudinem susceptam propter alterius res secundas, quae nihil noceant invidenti, Cic. Tusc. 4, 8, 17; cf. id. ib. 3, 10, 21; Scrib. Ep. § 9; Cael. Aur. Tard. 4, 9, 132.
in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.
- I. Lit.
- A. In gen., i. q. βασκαίνειν (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).
With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur; poëta jus suum tenuit et dixit audacius, Cic. Tusc. 3, 9, 20.
Absol.: ne quis malus invidere possit, produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq.
- B. Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice: semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet, Cic. Planc. 3, 7; cf.: cui nisi invidisset is, etc., id. Fam. 5, 21, 2.
- II. Transf.
- A. (I. q. φθονεῖν τινί τινος.) To envy or grudge one any thing.
- (α) With dat. of the person or thing exciting the feeling: malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis, Plaut. Truc. 4, 2, 30: invident homines maxime paribus aut inferioribus, Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7: probus invidet nemini, id. Univ. 3: bonis, Sall. C. 51, 38: invidet ipsa sibi, Ov. F. 2, 591: Troasin, id. H. 13, 137.
Pass. impers.: sibi ne invideatur, Plaut. Bacch. 3, 6, 15: illi, quibus invidetur, id. Truc. 4, 2, 32: invidia dicitur … etiam in eo cui invidetur, Cic. Tusc. 4, 7, 16: si is cui invidetur, et invidet, Sen. Ep. 84, 11.
Of the thing: eorum commodis, Plaut. Most. 1, 3, 149: honori, Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.: virtuti, id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208: virtuti vestrae, Sall. C. 58, 21: omnia tunc quibus invideas si lividulus sis, Juv. 11, 110.
- (β) Alicui in aliqua re: in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc., Cic. Fl. 29, 70: in hoc Crasso, id. de Or. 2, 56, 228.
- (γ) Alicui with gen. of the thing (poet.): neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae, Hor. S. 2, 6, 84.
- (δ) Alicui aliqua re: non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani, Liv. 2, 40, 11: nobis voluptate, Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone: ne hostes quidem sepulturā invident, Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33: nec invidebo vobis hac arte, Sen. Q. N. 4 praef. § 7: qua (ratione) nulli mortalium invideo, id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.: si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem, Quint. 9, 3, 11.
(ε) With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5.
(ζ) Absol.: qui invident, eorum, etc., of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17: qui invidet minor est, Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188: non equidem invideo, Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8: invidit Clytie, id. M. 4, 234.
(η) Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf. Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse, Liv. 44, 30, 4 Weissenb.: sibi laudem, Curt. 9, 4, 21: nobis caeli te regia, Caesar, invidet, Verg. G. 1, 504: mihi senectus invidet imperium, id. A. 8, 509; cf.: Liber pampineas invidit collibus umbras, i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86: homini misero medicinam, Petr. 129: sibi voluptatem, Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1.
(θ) Alicui with object-clause: invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast, Plaut. Truc. 4, 2, 31: nullus est cui non invideant rem secundam optingere, id. Bacch. 3, 6, 14.
(ι) Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of: oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant, Nep. Thras. 4, 2: nam quis invideat mala, Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono; qui invident, etc., Plaut. Most. 1, 3, 49.
Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.
Impers.: invidetur enim commodis hominum ipsorum, Cic. de Or. 2, 51: non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur, id. Tusc. 3, 9, 20.
Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable: aula, Hor. C. 2, 10, 7: postis, id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3.
- B. To be loath, be unwilling; with a foll. inf. (poet.): invidens deduci triumpho, Hor. C. 1, 37, 30.
With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.
With inf.: his te quoque jungere, Caesar, Invideo, am not willing, Luc. 2, 550.
- C. To emulate, aspire to rival: Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit, Val. Max. 5, 1, 10.
- D. To hinder, prevent; to refuse, deny: plurima, quae invideant pure apparere tibi rem, Hor. S. 1, 2, 100: invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem, Verg. A. 11, 269; cf.: tene invidit fortuna mihi, ne, etc., id. ib. 11, 43: Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum, Plin. 15, 2, 3, § 8: nobis invidit inutile ferrum, Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.
With dat. and abl.: tibi laude, nobis voluptate, Plin. Ep. 2, 10, 2.
With abl. alone: ne hostes quidem sepulturā invident, Tac. A. 1, 22: exemplo, id. ib. 15, 63: spectaculo proelii, id. G. 33: bona morte, Plin. Ep. 2, 20, 8.
Hence,
- 1. invĭdens, entis, P. a., envious: nocere invidenti, Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1: sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator, Tac. Dial. 31 med.
- 2. invīsus, a, um, P. a.
- a. Hated, hateful, detested (class.).
- (α) Of persons, animals, etc.: persona lutulenta, impura, invisa, Cic. Rosc. Com. 7, 20: Cato, id. Dom. 25, 65: suspectos alios invisosque efficere, Liv. 41, 24, 18: me invisum meo patri esse intellego, Plaut. Merc. 1, 1, 79: invisos nos esse illos, Ter. Hec. 3, 1, 48: deo, Cic. N. D. 2, 66, 167: caelestibus, Verg. A. 1, 387: divis, id. ib. 2, 647: Minervae, id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34: dominae deae, id. ib. 3, 13, 18: infamem invisumque plebei Claudium facere, Liv. 27, 20, 11: ne invisi apud incolas forent, caverunt, Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38: (Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat, Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.: Tyndaridis facies invisa, id. ib. 2, 601.
Comp.: quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior, Cic. Off. 2, 9.
Sup.: ipsi invisissimus fuerat, Plin. Ep. 2, 20.
- (β) Of inanim. and abstr. things: cupressus, Hor. C. 2, 14, 23: negotia, id. Ep. 1, 14, 17: dis inmortalibus oratio nostra, Cic. de Imp. Pomp. 16, 47: regna dis invisa, Verg. A. 8, 245: Troja jacet Danais invisa puellis, Ov. H. 1, 3: improbitas judici, Quint. 6, 4, 15: potestatem invisam facere, Liv. 3, 9, 10: nomen Romanum ad aliquem, id. 24, 32, 2: omnia invisa efficere, id. 42, 42, 5: lux, Verg. A. 4, 631: facies, id. ib. 9, 734: vita, id. ib. 11, 177: lumina, id. ib. 12, 62: aurum, Prop. 3, 5, 3: locus, Ov. P. 2, 8, 64: liberalitas, Curt. 8, 8, 9: Macedonum nomen, id. 10, 1, 4.
- b. In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.): invisum quem tu tibi fingis, Verg. A. 11, 364; cf.: quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem, Luc. 1, 9: invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus, id. 1, 488.
(in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud.)
invĭdĭa, ae, f. [invidus], envy, grudge, jealousy, act. and pass.; cf.: ut effugiamus ambiguum nomen invidiae, Cic. Tusc. 3, 9, 20: quoniam invidia non in eo qui invidet solum dicitur, sed etiam in eo cui invidetur, id. ib. 4, 7, 16; Quint. 6, 2, 21 (whereas invidentia is only act.; class.).
- I. Act., envy jealousy, ill-will.
With gen. of person envying: invidiā ducum perfidiāque militum Antigono est deditus, Nep. Eum. 10: nobilium, Liv. 9, 46.
With gen. of obj.: invidia atque obtrectatio laudis suae, Caes. B. G. 1, 7: divitiarum, Liv. 10, 3. More freq. absol.: invidia adducti, Caes. B. G. 7, 77: invidiam sequi, Sall. J. 55, 3: virtus digna imitatione, non invidiā, Cic. Phil. 14, 6: invidia Siculi non invenere tyranni majus tormentum, Hor. Ep. 1, 2, 58; Verg. G. 3, 38; Liv. 9, 46.
- B. Esp., in phrases: sine invidia, without ill-will, ungrudgingly: laudem invenire, Ter. And. 1, 1, 39: dare oscula, willingly, with pleasure, Mart. 3, 65, 10.
- C. Transf., an object of envy or illwill: invidiae fucinus, Prop. 1, 12, 9.
- II. Pass., envy, ill-will, odium, unpopularity: ne quae me illius temporis invidia attingeret, Cic. Fam. 3, 10, 10: in invidia esse, id. Div. in Caecil. 14; Sall. J. 25, 5: in invidiam invidia magna esse, Plin. 18, 6, 8, § 41: habere, to be hated, Cic. de Or. 2, 70, 283: reformidare, id. Rab. Post. 17, 48: in summam invidiam adducere, id. Fam. 1, 1, 4: extinguere, id. Balb. 6, 16: in eum . . . invidia quaesita est, id. Rab. Post. 17, 46: invidiam placare paras, virtute relictā, Hor. S. 2, 3, 13: non erit invidiae victoria nostra ferendae, not sufficient to endure, i. e. not so great as to justify so odious a result, Ov. M. 10, 628; cf. id. Am. 3, 6, 21: venire in invidiam, Nep. Epam. 7, 3: invidiā onerare quemquam, Suet. Tib. 8: cumulare alicui invidiam, id. Ner. 34: conflare, Liv. 3, 12: invidiae alicui esse, Cic. Cat. 1, 9: invidiam a se removere, Ov. M. 12, 626: sedare, Cic. Clu. 33: lenire, Sall. C. 22: pati, Ov. H. 20, 67: intacta invidiā media sunt: ad summa ferme tendit, Liv. 45, 35, 5: Ciceronis, the unpopularity of, Sall. C. 22, 3: Caesaris, Hirt. B. G. 8, 53; Suet. Rhet. 6: fraterna, Sall. J. 39, 5: Decemviralis, Liv. 3, 43.
Esp., in phrase: absit invidia verbo, to be said without boasting, Liv. 9, 19, 15; 36, 7, 7.
Plur.: vita remota a procellis invidiarum, Cic. Clu, 56, 153; Amm. 17, 5.
invĭdĭōsē, adv., v. invidiosus fin.
invĭdĭōsus, a, um, adj. [invidia].
- I. Full of envy, envious, invidious, hostile (i. q. invidus; class.): illa peraeque Prae se formosis invidiosa dea est, Prop. 2, 28, 10 (3, 24, 10): vetustas, Ov. M. 15, 234.
- II. Enviable: possessiones, Cic. Agr. 2, 26 init.; cf. id. Font. 5, 9: pecunia, id. Balb. 25, 66; so, nec curis erat (Pactolus) invidiosus harenis, by reason of, Ov. M. 11, 88; cf.: invidiosior mors, id. ib. 7, 603; and in a good sense, Prop. 2, 1, 73: spes procorum, desired, longed for, Ov. M. 4, 794; 9, 10: praemia, id. ib. 13, 414: solacia, Juv. 13, 179.
- III. Exciting envy or hatred, envied, hated, hateful, odious (i. q. invisus): etiam si is invidiosus ac multis offensus esse videatur, Cic. Clu. 58: damnatio, id. Verr. 2, 2, 17, § 42: triumphum accipere, invidiosum ad bonos, id. Att. 8, 3, 6: in eos, id. Cael. 9: invidiosis nominibus utebatur consul, Liv. 34, 7: invidiosa oratione multitudo credula accenditur, Just. 2, 8, 9: laudatrix Venus mihi, Ov. H. 17, 126.
Sup.: invidiosissimus, Cic. Font. 5; id. Clu. 37, 103; Sen. Contr. 31 fin.
Hence, invĭdĭōsē, adv., enviously, invidiously; hatefully, odiously (class.): dicere, Cic. Ac. 2, 47; id. Mil. 5; Sen. Ep. 87; Auct. Her. 4, 20, 28.
Comp.: expulsus, Vell. 2, 45.
invĭdus, a, um, adj. [invideo], envious (class.): neque ambitiosus imperator neque invidus, Cic. Mur. 9, 20: invida me spatio natura coercuit, Ov. Tr. 2, 531: Lycus, Hor. C. 3, 9, 23.
Subst.: invĭdus, i, m., an envious person, a hater: invidus alterius macrescit rebus opimis, Hor. Ep. 1, 5, 27; Verg. Cul. 5.
Mostly plur.: mei, Cic. Fam. 7, 2, 3: istos invidos di perdant, Ter. Hec. 3, 5, 19; Tac. Dial. 34: invidi, malevoli et lividi, Cic. Tusc. 4, 12, 28: tui invidi, id. Fam. 1, 4, 2.
With dat.: o Fortuna viris invida fortibus, Sen. Herc. Fur. 524: aegris, Hor. Ep. 1, 15, 7.
With gen., envious of a thing: laudis invidus, Cic. Fl. 1, 2: ille Martini non invidus gloriarum, Sulp. Sev. Dial. 3, 17, 5.
Absol.: populus invidus etiam potentiae in crimen vocabantur—domum revocat, Nep. Timoth. 3, 5.
Also of inanim. and abstr. things: noxque fuit praeceps, et coeptis invida nostris, hostile, inimical, unfavorable, Ov. M. 9, 485: invida fata piis, Stat. Th. 10, 384: fatum, Phaedr. 5, 6, 5: fatorum series, Luc. 1, 70: cura, Hor. Ep. 1, 10, 18: et jam dente minus mordeor invido, id. C. 4, 3, 10: taciturnitas, id. ib. 4, 8, 24: aetas, id. ib. 1, 11, 7.