Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

mĭniscĭtur, pro reminiscitur antiquitus dicebatur, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.

mĭnister, tra, trum, adj.

    (
  1. I. gen. plur. ministrūm, Stat. S. 3, 1, 86) [a double comp. in form, from minus and comp. ending -ter, Gr. τερ-ος; cf.: magister, sinister], that is at hand, that serves, ministers (as an adj. only poet. and later): lumina (i. e. oculi) propositi facta ministra tui, that further, promote; promotive, or in a subst. sense, Ov. H. 21, 114: minister Grex, Sil. 11, 274: ardor, Lucr. 5, 297: ministro baculo, with the aid of a staff, Ov. Ib. 261.
  2. II. Subst.
    1. A. mĭnister, tri, m., an attendant, waiter, servant; also a priest’s attendant or assistant; likewise an inferior officer, underofficial; hence, transf., an aider in a good or bad sense, a furtherer, promoter, helper, an abettor, accomplice: centum aliae (famulae), totidemque pares aetate ministri, Verg. A. 1, 705: Phrygius, the cup-bearer Ganymede, Val. Fl. 5, 691; Mart. 12, 15, 7: Falerni, a cup -bearer, Cat. 27, 1: ministri publici Martis, Cic. Clu. 15, 43: hostia Inter cunctantes cecidit moribunda ministros, Verg. G. 3, 488: ministri imperii tui, inferior officers, under-officials, Cic. Q. Fr 1, 1, 3: regni, an assistant in the regal government, a minister, Just. 16, 1, 3: infimi homines ministros se praebent in judiciis oratoribus, i. e. inform the orators what the law is, Cic. de Or 1, 45, 146: legum, a minister, administrator, id. Clu. 53, 198: sermonum, a mediator, negotiator, Tac. H. 2, 99: consiliorum suorum, Vell. 2, 129, 3: Tiberius Alexanderminister bello datus, Tac. A. 15, 28: ministri ac servi seditionum, Cic. Fam. 1, 9, 13: ministri ac satellites cupiditatum, id. Verr 2, 3, 8, § 21; so, furoris alieni, agents, instruments, Lact. 5, 11: libidinis, Cic Lael. 10, 35: socii scelerum atque ministri, Lucr. 3, 61: Calchante ministro, with the help of Calchas, Verg. A. 2, 100: ministrum esse in maleficio, Cic. Clu. 22, 60: minister fulminis ales, i. e. the eagle, Hor. C. 4, 4, 1: calidae gelidaeque (aquae) minister, one who serves, Juv. 5, 63: me nemo ministro fur erit, by my aid, id. 3, 46.
      Esp. (eccl. Lat.), a minister of religion, a preacher of Christ: ut sim minister Christi, Vulg. Rom. 15, 16; id. Eph. 3, 7: fidelis, id. ib. 6, 21: Dei, id. 2 Cor. 6, 4: optimus, Aug. Conf. 10, 26.
      Of inanimate things: sit anulus tuus non minister alienae voluntatis, Cic. Q. Fr 1, 1, 4: taedae, ardore ministro, suppeditant novum lumen, Lucr. 5, 297.
    2. B. mĭnistra, ae, f., a female attendant, maid-servant; a female assistant or minister, at religious worship (class. only in the trop. signif.).
      1. 1. Lit.: una ministrarum, Ov. M. 9, 90; 306; 14, 705: accipiat missas apta ministra notas, Ov. A. A. 3, 470: ara deae certe tremuit, pariente ministrā, i. e. the Vestal Sylvia, id. F. 3, 47.
        Also among Christians: ancillae, quae ministrae dicebantur, i. e. deaconesses, Plin. Ep. 10, 97, 8.
      2. 2. Trop., a servant, handmaid; in a bad sense, an aider, accessory, abettor: ministra et famula corporis res familiaris, Cic. Tusc. 1, 31, 75: voluptatum satellites et ministrae, id. Fin. 2, 12, 37: Camilla delegit pacisque bonas bellique ministras, Verg. A. 11, 658.

mĭnistĕrĭālis, e, adj. [ministerium], ministering (late Lat.): spiritus, Rufin. Orig. Princip. 1, 5, 1.
Hence, mĭnistĕrĭāles, ĭum, m., imperial officers, Cod. Th. 8, 7, 5 al.

mĭnistĕrĭāni, ōrum, m., = ministeriales, imperial officers, Cod. Just. 12, 26 rubric.

mĭnistĕrĭārĭus, a, um, adj. [ministerium], of or belonging to service, serviceable: ministeriarius, ὑπηρετικός, Gloss. Phil.

mĭnistĕrĭum, ii, n. [minister], the office or functions of a minister, attendance, service, ministry, in a good or bad sense; an office, occupation, work, labor, employment, administration, etc. (not in Cic. or Cæs.; cf.: munus, officium).

  1. I. Lit.: sunt qui ita distinguant: quaedam beneficia esse, quaedam officia, quaedam ministeria: beneficium esse, quod alienus det: officium esse filii, uxoris, etc.: ministerium esse servi, quem conditio sua eo loco posuit, ut nihil eorum, quae praestat, imputet superiori, Sen. Ben. 3, 18, 1: servorum, Just. 2, 13, 10. ubi ego omnibus parvis magnisque ministeriis praefulcior, Plaut. Ps. 3, 1, 6: facere uxoribus, to wait or attend upon, id. 32, 3, 16: praestare alicui, Dig. 13, 5, 15: exhibere, ib. 50, 1, 17: assuetos ministeriis talium facinorum, Liv. 42, 15: magis necessarium quam speciosi ministerii procurationem intueri, id. 4, 8, 6: praebere, Dig. 47, 2. 51: ministerium consilii sui afferre, Just. 31, 5, 8: fabrilia, Plin. 16, 43, 84, § 230: dura, Ov. M. 11, 625: diurna, id. ib. 4, 216: navis, Petr. 108: triste, Verg. A. 6, 223; cf. foeda, id. ib. 7, 619; Sedul. 4, 130: Quirinus acribus ministeriis consulatum adeptus, Tac. A. 3, 48: ministeria belli, military service, id. ib. 2, 78: ministerio Catonisfacta provincia Cyprus est, agency, Vell. 2, 38, 6: caedis, Curt. 10, 1, 2: ministeris functi esse, Mos. et Rom. Leg. Coll. 13, 3, 2.
    Esp., the Christian ministry, the office of a preacher of Christ or of religion: verbi, Vulg. Act. 6, 4: reconciliationis, id. 2 Cor. 6, 18: melius, id. Heb. 8, 6.
  2. II. Transf., concr.
    1. A. A suite of attendants: quindecim convivarum, ac ministerii capax triclinium, Plin. 12, 1, 5, § 10: ministeria magistratibus conscribere, i. e. lictores, viatores, etc., Tac. A. 13, 27: aulicum, court-servants, Lampr. Alex. Sev. 41: atratum coquinae ministerium, the kitchen-servants, Amm. 14, 6, 17: varia arenae ministeria, managers of the games, Suet. Ner. 12.
    2. B. A service of dishes, table-service (post-class.): ducentarum librarum argenti pondus ministerium, Lampr Alex. Sev. 34; Paul. Sent. 3, 6, 86.

mĭnistra, ae, v. minister, II. B.

mĭnistrātĭo, ōnis, f. [ministro], service, assistance: commoda, Vitr. 6, 9, 2.

mĭnistrātor, ōris, m. [ministro], an attendant, waiter, servant (class.): (turbam) transeo ministratorum, per quos, signo dato, ad inferendam cenam discurritur, Sen. Ep. 95, 24: vinum dominicum ministratoris gratia est, cup-bearer, Petr. 31, 2; Dig. 50, 16, 203: MERCVRIVS, Inscr. Fabr. 114: accensos ministratores, Cato esse scribit, Varr. L. L. 7, § 18 Müll.: cum auriganti Caio ministratorem exhiberet, play the assistant, the instructor, Suet. Vit. 17: cum te ipsum, Sulpici, objurgabam, quod ministratorem peteres, non adversarium, Cic. de Or. 2, 75, 305: quasi ministrator, aderat, subiciens, quid dicerem, id. Fl. 22, 53.

mĭnistrātōrĭus, a, um, adj. [ministrator], of or pertaining to an attendant, servant (post-Aug.): urceoli, Mart. 14, 105 in lemm.

* mĭnistrātrix, icis, f. [ministrator], for ministra, a female attendant, a handmaid: ministratrices oratoris, Cic. de Or. 1, 17, 75 dub. (Orell. ministras; v. Orell. ad loc.; and cf. minister, II. B. 2.).

mĭnistrix, īcis, f. [ministra], for ministra, a maid-servant, handmaid: ministrix, ὑπηρέτις, Gloss. Philox.

mĭnistro, āvi, ātum, 1, v. a. [minister], to attend, wait upon, serve, esp. at table, to serve up, pour out, hand food or drink (syn.: servio, appareo, praebeo, suggero; class.).

  1. I. Lit.
          1. (α) With dat.: Acastum retine, quo commodius tibi ministretur, Cic. Fam. 16, 14, 2: cui matronam ministrasse compererat, Suet. Aug. 45.
          2. (β) With acc.: nosmet inter nos ministremus, Plaut. Stich. 5, 4, 7.
          3. (γ) Absol.: hic ministrabit dum ego edam, Plaut. Curc. 2, 3, 90.
  2. II. Transf., to take care of, manage, govern, direct; and, in gen., to provide, furnish, supply, give, afford: ministrare (naves) velis, of the steersman, Verg. A. 6, 302: naves nec velis ministrantur, nec, etc., Tac. G. 44: ministrare victum alicui, Varr. R. R. 3, 17, 6: viros et arma alicui, Tac. H. 4, 12: prolem, to give, present, produce, Tib. 2, 2, 21: ministrabant ei de facultatibus suis, Vulg. Luc. 8, 3: faces furiis Clodianis, Cic. Pis. 11, 26: equus terga ministrat (for mounting), Val. Fl. 6, 216: jussa medicorum, to execute, Ov. H. 20, 133.
    Also of inanim. subjects: sarmentum colibus sucum ministrat, Varr. R. R. 1, 31, 2: (vinum) verba ministrat, Hor. Ep. 1, 15, 20: luna ministrat equis, serves them, lights them on their way, Prop. 3, 14, 15: reges ministrabunt tibi, Vulg. Isa. 60, 10; id. Act. 20, 34.