Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

perturbātē, adv., v. perturbo, P. a. fin.

perturbātĭo, ōnis, f. [perturbo], confusion, disorder, disturbance.

  1. I. Lit.: caeli (opp. serenitas), Cic. Div. 2, 45, 94: hostium, Vulg. 2 Macc. 13, 16.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., political disturbance, disorder, revolution: quid est enim aliud tumultus nisi perturbatio tanta, ut major timor oriatur? Cic. Phil. 8, 1, 3: quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum? id. Mur. 17, 35: cum enim omnes post interitum Caesaris novarum perturbationum causae quaeri viderentur, id. Fat. 1, 2: videtis, quo in motu temporum, quantā in conversione rerum ac perturbatione versemur, id. Fl. 37, 94: magna totius exercitūs perturbatio facta est, Caes. B. G. 3, 28.
    2. B. Mental or personal disturbance, disquiet, perturbation: motus atque perturbatio animorum atque rerum, Cic. Agr. 1, 8, 24: vitae et magna confusio, id. N. D. 1, 2, 3: rationis, id. Par. 3, 2, 26: valetudinis, id. Fam. 9, 3, 9.
    3. C. In partic., an emotion, passion: quae Graeci πάθη vocant, nobis perturbationes appellari magis placet, quam morbos, Cic. Tusc. 4, 5, 10: est igitur Zenonis haec definitio, ut perturbatio sit aversa a rectā ratione, contra naturam animi commotio: quidam brevius perturbationem esse appetitum vehementiorem, id. ib. 4, 6, 11: ex quā (vitiositate) concitantur perturbationes, quae sunt turbidi animorum concitatique motus, aversi a ratione et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae, id. ib. 4, 15, 34: perturbationes sunt genere quatuor, partibus plures, aegritudo, formido, libido, laetitia, id. Fin. 3, 10, 35: impetu quodam animi et perturbatione magis, quam judicio aut consilio regi, id. de Or. 2, 42, 178: perturbationem afferre, id. Div. 1, 30, 62: in perturbationes atque exanimationes incidere, id. Off. 1, 7, 36; opp. to tranquillitas, id. ib. 1, 17, 66.

perturbātīvus, a, um, adj. [perturbo], causing disturbance, Cassiod.

perturbātor, ōris, m. [perturbo], a disquieter, troubler, disturber (eccl. Lat. for turbator, cf. turbo): ecclesiarum, Sulp. Sev. Hist. Sacr. 2, 49; Ambros. Spirit. Sanc. 3, 17, 121.

perturbātrix, īcis, f. [perturbator], she that disquiets or disturbs, Cic. Leg. 1, 13, 39.

perturbātus, a, um, Part. and P. a., from perturbo.

per-turbo, āvi, ātum, 1, v. a., to throw into confusion or disorder, to confuse, disturb (cf.: confundo, misceo).

  1. I. Lit.: omnia, Ter. And. 3, 4, 22: provinciam, Cic. Sull. 20, 56: aetatum ordinem, id. Brut. 62, 223: condiciones pactionesque bellicas perjurio, id. Off. 3, 29, 108: dies intermissus aut nox interposita saepe perturbat omnia, id. Mur. 17, 35: reliquos (milites) incertis ordinibus perturbaverunt, Caes. B. G. 4, 32: aciem, Sall. J. 59, 3: domum, Sen. Thyest. 83.
    Pass., Plin. Pan. 76, 8.
    1. B. Transf., to mix or mingle together: omnia subtiliter cretā permisceas cum salibus torrefactis ac tritis et diu oleo injecto perturbes, Pall. 12, 18.
  2. II. Trop., to disturb, discompose, embarrass, confound: mea consilia, Plaut. Most. 3, 1, 127: mentes animosque perturbat timor, Caes. B. G. 1, 39: clamore perturbari, Cic. Rab. Perd. 6, 18: animum, joined with concitare, id. Or. 37, 128: de rei publicae salute perturbari, id. Mil. 1, 1: haec te vox non perculit? non perturbavit? id. Verr. 2, 3, 57, § 132: magno animi motu perturbatus, id. Att. 8, 11, 1.
    Hence, perturbātus, a, um, P. a.
    1. A. Troubled, disturbed, unquiet: mihi civitatem perturbatam vestris legibus et contionibus et deductionibus tradidistis, Cic. Agr. 1, 8, 23: perturbatissimum tempestatis genus, Sen. Q. N. 7, 10, 3: flamma quassatae rei publicae perturbatorumque temporum, Cic. Sest. 34, 73.
    2. B. Disturbed, embarrassed, discomposed: homo perturbatior metu, Cic. Att. 10, 14, 1: sane sum perturbatus cum ipsius familiaritate, id. ib. 1, 1, 4.
      Subst.: per-turbāta, ōrum, n., confused visions, perverted truths: nunc onusti cibo et vino perturbata et confusa cernimus, Cic. Div. 1, 29, 60.
      Adv.: perturbātē, confusedly, disorderly: ne quid perturbate, ne quid contorte dicatur, Cic. Inv. 1, 20, 29; id. Or. 35, 122: muta animalia perturbate moveri, Sen. Ep. 124, 19.