Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

rŏbeus, a, um, v. 1. rubeus.

Rōbīgālĭa (Rūbīg-), ĭum, n. [Robigus], a yearly festival held in honor of Robigus on the 25th of April, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Plin. 18, 29, 69, § 284 sq.; Fest. p. 267 Müll.; Calend. Praen. s. h. d.; Inscr. Orell. II. pp. 388 and 389; Serv. Verg. G. 1, 151.

* rōbīgĭno (rūbīg-), āre, v. n. [robigo], to contract rust, to rust, App. Flor. 3, p. 357, 32.

rōbīgĭnōsus (rūbīg-), a, um, adj. [robigo], rusty.

  1. I. Lit.: strigilis, Plaut. Stich. 1, 3, 77: gladius (opp. splendidus), Fronto Eloq. p. 230 Mai: telum sanguine, App. de Deo Socr. p. 45, 6.
  2. * II. Trop.: rubiginosis dentibus cuncta rodit, i.e. envious, Mart. 5, 28, 7.

rōbīgo (rūb-), ĭnis, f. [robus = ruber; formed like aerugo, ferrugo], rust of metals.

  1. I. Lit.: hoc quidem pol e robigine, non e ferro factum est, Plaut. Rud. 5, 2, 13: exesa inveniet scabra robigine pila, Verg. G. 1, 495: salsā laedit robigine ferrum, id. ib. 2, 220; Plin. 7, 15, 13, § 64: non rubigo ulla, non aerugo, id. 33, 3, 19, § 62.
    1. B. Transf.
      1. 1. Rust, blight, mildew, smut, mouldiness, on grain, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Col. 2, 11, 5; id. Arb. 13; id. poët. 10, 342; Plin. 18, 28, 68, § 275; 18, 28, 69, § 279; Hor. C. 3, 23, 7 al.; cf. Robigus and Robigalia.
      2. 2. The deposit, mould, etc., that collects on millstones, Plin. 36, 18, 30, § 136; on the teeth, Ov. M. 2, 776; 8, 802; id. A. A. 1, 515; an ulcer in a wound, Calp. Ecl. 5, 76; a sore, ulcer, produced by lewdness, Varr. ap. Serv. Verg. G. 1, 151.
  2. II. Trop., rust (poet. and in post-Aug. prose): ingenium longa rubigine laesum Torpet, Ov. Tr. 5, 12, 21: animorum, Sen. Ep. 95, 36; 7, 7: horridae vetustatis, Val. Max. 2, 9, 5.
    As personified, v. Robigus fin.

Rōbīgus (Rūbīg-), i, m., or Rōbī-go, ĭnis, f. [robigo, I. B. 1.], a god of the Romans, who averted mildew, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Fest. p. 267 Müll.; Serv. Verg. G. 1, 151; Gell. 5, 12, 14; cf. Robigalia.
Acc. to Ov. F. 4, 907; Tert. Spect. 15 fin., and Lact. 1, 20, 17, this was a female deity, and was called Robigo.

* rōbŏrārĭum, ii, n. [robur], an enclosure for animals, built of oaken boards (= vivarium), Scip. Afric. ap. Gell. 2, 20, 5 sq.

* rōbŏrasco, ĕre, v. inch. n. [id.], to grow strong, vigorous: ramus (pueri), Nov. ap. Non. 116, 26 (Com. Rel. p. 218 Rib.).

rōbŏrātus, a, um, Part. and P. a. of roboro.

rōbŏrĕus, a, um, adj. [robur], oaken, of oak, oak-: pons, Ov. F. 5, 622: axes, Col. 6, 19, 1; 6, 30, 2: materies, id. 11, 2, 13: ligna, Plin. 28, 8, 29, § 113.

rōbŏro, āvi, ātum, 1, v. a. [robur], to make strong; to strengthen, invigorate, confirm (rare but class.).

  1. I. Lit.: artus, Lucr. 4, 1038: equum largo cibo, Col. 6, 27, 8: nidos stramento, Plin. 10, 33, 49, § 92: vitem, id. 17, 22, 35, § 175: spicam, id. 18, 28, 67, § 260.
  2. II. Trop.: gravitatem perpetuā constantiā, Cic. Off. 1, 31, 112; cf.: haec omnia exercitatione plurimā, Quint. 8, prooem. § 28: recti cultus pectora roborant, Hor. C. 4, 4, 34: educata hujus nutrimentis eloquentia ipsa se postea colorat et roborat, becomes strong, Cic. Or. 13, 42: regnum, Vulg. 2 Par. 11, 17.
    Hence, * rōbŏrātus, a, um, P. a., strengthened, strong, vigorous: roboratior exitus, Tert. Anim. 25; Hier. Cont. Pel. 3, 8.

rōbŏrōsus, a, um, adj. [robur], stiff, rigid (late Lat.): passio, a cramp, spasm, Veg. 3, 24, 1: tetanici, id. 3, 24, 1, § 2.

rōbur (rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. ῤώννυμι for ῤώθνυμι, to strengthen, ῤώμη], a very hard kind of oak (cf.: quercus, ilex), Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.
Hence,

  1. I. Lit.
      1. 1. In gen., a very hard kind of tree or wood: morsus roboris, i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat); so of the same, id. G. 2, 305; cf.: solido de robore myrtus, id. ib. 2, 64: annoso validam robore quercum, i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so, annoso robore quercus, Ov. M. 8, 743: antiquo robore quercus, with ancient trunk, Verg. G. 3, 332: Massyla, i. e. citri, Stat. S. 3, 3, 94; also, Maurorum, id. ib. 4, 2, 39.
      2. 2. Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.: fixa est pariter cum robore cervix, i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92: agitata robora pulsant (delphines), id. ib. 1, 303.
      3. 3. Oak-wood, oak: naves totae factae ex robore, Caes. B. G. 3, 13; cf.: (sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus, Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85.
        Poet.: illi robur et aes triplex Circa pectus erat, Hor. C. 1, 3, 9; cf.: o saxis nimirum et robore nati! Stat. Th. 4, 340.
  2. II. Transf.
    1. A. Of things made of oak or of any other hard wood.
      1. 1. In gen.: Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt, i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.
        So of the wooden horse before Troy: sacrum, Verg. A. 2, 230; of a lance: ferro praefixum, id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.: aratri, i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.
      2. 2. In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum): Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret, Liv. 38, 59 fin.: robur et saxum minitari, Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1: verbera, carnifices, robur, Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).
    2. B. Hardness, strength, firmness, vigor, power (cf. vires; v. Fabri ad Liv. 21, 1, 2).
      1. 1. Lit.: duri robora ferri, Lucr. 2, 449; so, ferri, Verg. A. 7, 609: saxi, Lucr. 1, 882: navium, Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, Lucr. 5, 820; 895; cf.: qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret, Cic. Rosc. Am. 51, 149: paululum jam roboris accessit aetati, id. Cael. 30, 73: solidaeque suo stant robore vires, Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21: si quod est robur, Flor. 2, 1, 1.
      2. 2. Trop., power, strength, force, vigor (very freq.): alter virtutis robore firmior quam aetatis, Cic. Phil. 10, 8, 16: in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore, id. Off. 1, 5, 14; so, animi (with magnitudo), id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95: robur incredibile animi, id. Mil. 37, 101: quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum, id. Fam. 6, 1, 3: multo plus firmamenti ac roboris, id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12: hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt? id. Planc. 8, 21: pectus robore fultum, Ov. Tr. 5, 12, 11: te mea robora fallunt, id. H. 16, 367: velocitate pari, robore animi virumque praestanti, Liv. 24, 26, 11: verba quanti roboris plena, Sen. Ep 10, 3: qui robur aliquod in stilo fecerint, Quint. 10, 3, 10; cf.: robur oratorium adicere sententiis, id. 10, 5, 4; 8, prooem. § 3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat, Hor. C. 1, 3, 9; cf.: O saxis nimirum et robore nati, Stat. Th. 4, 340.
        1. b. Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.
        2. c. Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.): versaris in optimorum civium vel flore vel robore, Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.: quod fuit roboris, duobus proeliis interiit, Caes. B. C. 3, 87: quod roboris ea provincia habuerat, Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.: senatūs robur, Liv. 5, 39.
          Plur.: tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani, Cic. Clu. 56, 163: haec sunt nostra robora, id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.: robora pubis, Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510: ingentia robora virorum, Plin. Pan. 34, 3: conferta robora virorum, Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326.
          Of a place, a stronghold: quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset, Tac. H. 2, 19.
          Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat: quoniam et pondere et nitore praestat, Col. 2, 6, 1.

* rōburnĕus, a, um, adj. [robur], of oaks: fruges, Col. 9, 1, 5.

1. rōbus, ŏris, v. robur init.

2. rŏbus, a, um, v. 1. rubeus.

rōbustē, adv., v. robustus fin.

rōbustĕus, a, um, adj. [robur], of oak or other hard wood: scandulae, Vitr. 2, 1: pali, id. 3, 3; 5, 12.

rōbustus, a, um, adj. [robur].

  1. I. Of oakwood, oaken, oak-: capitulum, Cato, R. R. 18, 4: stipites, id. ib. 18, 8: materia, Varr. R. R. 1, 38, 3; Col. 2, 14, 6: caudices, Plin. 11, 37, 55, § 151: stipites, Liv. 38, 5: fores, Hor. C. 3, 16, 2: plaustra, id. Ep. 2, 2, 74 et saep.: carcer (referring to the Robur in the Roman carcer; v. robur, II. A. 2.), Plaut. Curc. 5, 3, 13; cf. codex, id. Poen. 5, 3, 39.
  2. II. Transf., hard, firm, solid, strong, hardy, lusty, robust (freq. and class.; syn.: valens, nervosus).
    1. A. Lit.: lapides, Plin. 36, 22, 48, § 167: cornua, id. 11, 37, 45, § 125: palmes, id. 17, 22, 35, § 175: cibus, hearty, nourishing, Cels. 2, 18: robustior cibus, id. 2, 18: triticum, Col. 2, 9, 3; Plin. 18, 17, 46, § 166; 18, 30, 72, § 298: robustissima terra, Col. 2, 2, 17: robustissimum solum, id. 1, praef. § 24: robustissima oppida, strongly fortified, Flor. 1, 12, 3.
      Esp. of persons: robusti et valentes satellites, Cic. Agr. 2, 31, 84; cf.: transit in aestatem post ver robustior annus, Fitque valens juvenis, Ov. M. 15, 206: usu atque aetate robustior, Cic. Sull. 16, 47; cf. id. Phil. 5, 16, 43; id. Cat. 2, 9, 20: robustiores vinum bibere, infirmiores aquam, Plin. 27, 4, 10, § 27: moderator aratri, Lucr. 5, 933; 6, 1253; cf. vires, id. 3, 449: puer acri militiā, Hor. C. 3, 2, 2: corpore amplo atque robusto, Suet. Tib. 68: robustissima juventus, id. Ner. 20.
    2. B. Trop., firm, solid, strong, etc.: facilius quod est propositum consequar, si nostram rem, publicam vobis et nascentem et crescentem et adultam et jam firmam atque robustam ostendero, Cic. Rep. 2, 1, 3: solidam et robustam et assiduam frequentiam praebuerunt, id. Planc. 8, 21: res vetustate robustas calumniando pervertere, id. Div. 1, 18, 35; cf.: robusta et solida eloquentia, Quint. 10, 1, 2: robusta et stabilis fortitudo, Cic. Tusc. 4, 23, 51: inveteratum (malum) fit plerumque robustius, id. Phil. 5, 11, 31: quae robustioris improbitatis, id. ib. 2, 25, 63: animus (with magna constantia), id. Off. 1, 20, 67: vox, Plin. 7, 16, 17, § 76: carmen, Pers. 5, 5: amicitiae exempla, Val. Max. 4, 7, 2: populus Romanus, Flor. 2, 1, 1.
      Adv.: rōbustē, stoutly, strongly, firmly, Naz. Pan. ad Constant. 17.
      Comp., Aug. Conf. 8, 11.
      Sup.: robustissime, Cassiod. Var. 12, 21.

1. rŭbĕus (rŏbeus and rŏbus; cf. Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.), a, um, adj. [rubeo], red, reddish: color, Varr. R. R. 2, 5, 8; Col. 6, 1 fin.; 8, 2, 8; Pall. Mart. 11, 2: bos, Col. 6, 1, 2: asinus, Pall. Mart. 14, 3.